Ku Wa Ka Babilona Ku Tivisiwa eJapani
“Ú WILE, ú wile Babilona, muti Lowukulu, yena loyi a nga nwisa vanhu va matiko hinkwawo evhinyo leyo bava ya vuoswi bya yena!” Xitiviso xexo xo tsakisa xo kwetsima xi twiwe ro sungula hi muapostola Yohane le ndzhaku hi lembe xidzana ro sungula ra Nguva ya hina Leyi Tolovelekeke. Hambi swi ri tano, enkarhini wa hina, ‘esikwini ra Hosi,’ xi engetiwe hi Timbhoni ta Vukriste ta Yehova ti ri karhi ti twiwa hi vanhu hinkwavo.—Nhlavutelo 1:10; 14:8.
Babilona Lonkulu i fambiselo ra misava hinkwayo ra vukhongeri bya mavunwa, leri eka rona Vujagana byi nga xiphemu lexikulu xo biha. ‘Enkarhini wa makumu,’ ku avanyisa ka Yehova ehenhla ka yena ku tivisiwile hi matimba hi Timbhoni ta Yehova emisaveni hinkwayo. (Daniel 12:4) Hi xikombiso, minkandziyiso ya Xihondzo xo Rindza ya April na May n’wexemu a yi ri na swihloko swa matimba leswi paluxaka nandzu wa vukhongeri byo hemba ni ku lovisiwa ka byona loku taka. Tikopi to tlula 50 wa timiliyoni ta minkandziyiso leyi ti hangalasiwile emisaveni hinkwayo—ku twarisiwa ka matimba ka ku lovisiwa ka Babilona Lonkulu!
Japani Ri Chivirika
Xikombiso xa ku chivirika ka Timbhoni ta Yehova eka minkandziyiso yoleyo yo hlawuleka ku vonake eJapani, ntsindza wa ntlawa wa Mashinto ni Mabudha wa Babilona Lonkulu. Le Japani nkandziyiso wa December 1988 wa Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo wu tsundzuxe mabandlha hi tsima ro hlawuleka ra vutirheli bya nsimu lebyi kunguhateriweke tin’hweti ta April na May 1989. Swirhambo swo seketela ntirho lowu wo hlawuleka wa timagazini swi hambete hi ku landzelelana eka minkandziyiso ya Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo, kun’we na hi mapapila yo ya emabandlheni ni le ka tihuvo ta vakulu.
Nhlamulo a yi ri leyi xiyekaka. Hi mpfuno wa Yehova, enkarhini wa tin’hweti teto timbirhi ta n’wexemu, Japani ri amukele vumbhoni ku tlula rini na rini.
Ntirho Wa Vuphayona Byo Pfuna
Xitiviso xa December 1988 xi katse marito lawa: “Ha mi khutaza ku va ni pakani yo nghenela vuphayona byo pfuna hi nkarhi wa April na May, ngopfu-ngopfu hi April.” Mianakanyo leyi yi phindhiwile enkandziyisiweni wa Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo wa February 1989, lebyi khutazeke vamakwerhu ku ‘lulamisa xiyimiso xa vona xa siku na siku leswaku va ta va vatirheli vo tala hi laha va nga kotaka ha kona leswaku va tsarisa tanihi maphayona lama pfunaka hi April.’
Timbhoni ti veke switsundzuxo leswi embilwini. Vuyelo? Nhlonhlorhi ya nkarhi hinkwawo eka nhlayo ya maphayona lama pfunaka. Hi March 1989 nhlayo ya maphayona yo pfuna ana se a yi fikelele nhlonhlorhi leyintshwa ya 24 115. Kambe hi April nhlayo yoleyo a yi lava ku phindhiwa kambirhi, a yi ri 41 055. Matshalatshala lama xiyekaka hakunene!
Eka mabandlha yo tala, hinkwavo kumbe vo tala va vahuweleri va hlangayela eka xivumbeko xo karhi xa ntirho wa nkarhi hinkwawo enkarhini wa tin’hweti timbirhi ta ntirho lowo hlawuleka. Leswi hakanyingi swi lave malunghiselelo yo tala. Wansati un’wana u kanakanile leswaku a nga hlanganyela, tanihi leswi a tshamaka kwalomu ka 900 wa timitara etintshaveni laha swo famba ha swona swi hikiweke. Hambi swi ri tano, a a lava vuphayona byo pfuna hakunene. Kutani vakulu va lunghiselele ku n’wi pfuna hi xo famba, kutani yena, kun’we ni vahuweleri lavan’wana hinkwavo ebandlheni, va tsakele n’hweti ya vuphayona.
Nkongomiso lowunene wa vakulu wu kombisiwe eOsaka Prefecture, eMutini wa Takatsuki, eBandlheni ra Otsuka ra vahuweleri va 77, laha vakulu ni malandza hinkwawo ya vutirheli a va ri exikarhi ka lava va 73 lava hlanganyeleke eka xivumbeko xin’wana xa ntirho wa vuphayona. Nakambe maphayona wolawo ma katse vahuweleri lavantshwa hinkwavo lava khuvuriweke lava ha nghenaka xikolo. Moya wa vuphayona lowu kombisiweke hi vantshwa lava va Timbhoni a wu fana ni lowu voniweke emabandlheni yo tala. Hi xikombiso, eka vantshwa va 23 lava khuvuriweke eBandlheni ra Heiwadai eTokyo Prefecture, 11 i maphayona ya nkarhi hinkwawo, naswona 11 va teke vuphayona bya nkarhinyana hi April. Ebandlheni rero, ntsengo wa vahuwelri va 93 va phayonile en’hwetini yoleyo.
Siku Ro Hlawuleka Ra Ntirho
Nkandziyiso wa March wa Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo bya le Japani wu khutaze vamakwerhu hi marito lawa: “Ntirho wa timagazini wu seketeriwile ku nga ri ntsena eka Mugqivela wa vumbirhi ni wa vumune ntsena kambe eka Migqivela hinkwayo ya n’hweti. Ku chivirika loku vamakwerhu va ku kombisaka ka tlangeriwa. Nakambe hi April ntirho wa timagazini wu kunguhateriwe Migqivela hinkwayo, kambe mi komberiwa ku endla matshalatshala yo hlawuleka yo veka April 8 etlhelo ri va siku ra timagazini leswaku un’wana ni un’wana a ta hlanganyela entirhweni wa timagazini esikwini rero. Leswaku hi twarisa xitsundzuxo eka hinkwavo lava nga ta yingisela, i swa nkoka ku hangalasa swinene minkandziyiso leyi ya le nkarhini.”—Esaya 61:2; Nhlavutelo 18:4, 5.
Hi February nkandziyiso wa Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo wa Majapani nakambe wu kandziyise ntirho lowu wa nkoka. Wu te: “Eka Mugqivela wa vumbirhi, April 8, un’wana ni un’wana wa Timbhoni ta Yehova eJapani—lava sweswi va nga nhlayo leyi tlulaka 130 000—a hlanganyele entirhweni wa timagazini.” Vakulu va khutaziwe ku veka swivumbeko swo hambana-hambana swa ntirho wa timagazini leswi hlanganisaka siku hinkwaro leswaku vo tala va ta va ni xiphemu hi laha swi nga kotekaka ha kona. Hikwalaho ka ku amukela lokunene ka Vakulu ni nseketelo lowu heleleke wa vahuweleri hinkwavo, siku leri ri ve ni ku humelela loku hambetaka. Hi nga vula leswaku eka siku rero nhlohlorhi yi fikeleriwile eJapani eku twarisiweni ka ku avanyisa ka Yehova ka Babilona lonkulu.
Hi xikombiso, eBandlheni ra Ushioda, eMutini wa Yokohama, vakulu va lunghiselele ntirho lowu a wu ta hambeta ku ringana tiawara ta 13, ku sukela hi 7:00 a.m. ku ya ka 8:00 p.m. A ku katsiwe minkarhi mimbirhi yo nyikela vumbhoni exitarateni, kun’we ni minkarhi yo endzela vanhu lava eku sunguleni a va nga ri kona ekaya ni ku nyikela vumbhoni bya nkarhi na nkarhi bya yindlu na yindlu. Vahuweleri vo tala va swi kota ku hlangayela eka xin’we xa swivumbeko leswi kunguhatiweke swa ntirho, naswona vo hlayanyana hakanyingi va hlanganyerile eka swivumbeko hinkwaswo swa ntirho leswi kunguhatiweke.
Ntirho lowu yaka emahlweni wu kunghutatiwile nakambe eBandlheni ra Jonan eMutini wa Fukuoka. Kwalaho, malunghiselelo ya endliwile lama hlanganisaka tiawara to sukela eka 8:00 a.m. ku ya eka 9:00 p.m., laha a ku ri ni ku wisanyana ni nhlikanhi. A ku katsiwe nkarhi wo nyikela vumbhoni hi yindlu na yindlu, ku endzela nsimu ya mabindzu ni tindhawu ta mabindzu, ni ku tlhelela lomu ku nga kumiwangiki munhu emaendzweni yo sungula. Timbhoni tin’wana ebandlheni rero ti vike ku fika eka tiawara ta nhungu ta ntirho wo chumayela wa siku leri!
Ku amukela loku heleleke ka vamakwerhu ku vonake eWakayama Prefecture, laha vahuweleri hinkwavo va 55 ebandlheni ra Kainan va hlanganyeleke esikwini ro hlawuleka ra ntirho. Makwerhu un’wana wa xisati kwalaho, phayona ra nkarhi hinkwawo, u velekile hi April 7. Xana sweswo swi n’wi tshikise ku nyikela vumboni hi April 8? Doo. U nyikele timagazini kona kwale exibedlhele! Ku kombisa moya lowu fanaka, makwerhu wo huma eOsaka Prefecture a a sindzisiwe ku tlhantlha timhaka tin’wana endhawini leyi a a tirha eka yona hi April 8. Xana a a ta hlanganyerisa ku yini entirhweni lowu wo hlawuleka? U endle ndhawu ya yena ya ntirho yi va nsimu ya yena naswona u kume swikhokhelo swa ntlhanu.
Makwerhu wa xisati eSaitama Prefecture u navele ku hlanganyela entirhweni wo hlawuleka wa siku, kambe a a fanele ku famba kwalomu ka 1 300 wa tikhilomitara ku ya eMutini wa Asahikawa ni nuna wa yena la nga riki mupfumeri. Hambi swi ri tano, a nga helanga matimba. Le Asahikawa, u fambe ni vana va yena vambirhi lavantsongo exiticini xa xitimela, naswona kwalaho, ehandle ka xitici, u kume leswi a a swi languterile: Ntshungu wa vahuweleri vo huma ebandlheni ra kwalaho, a va nghenele ntirho wa nsimu. U swi kotile ku hlanganyela na vona emintirhweni ya siku.
Ku Nyikela Vumbhoni Exitarateni
Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo bya Majapani byi khutaze ngopfu vakulu ku lunghiselela ku nyikela vumbhoni exitarateni hi April 8, naswona lexi xi ve xivumbeko lexi xiyekaka xa siku rero ro hlawuleka. Hi laha swi humeleleke ha kona, a ku ri na mpfula leyikulu etikweni hinkwaro, kambe a yi ku yimisanga ku chivirika ka vamakwerhu. Vo tala va kombise moya lowu wu fanaka hi laha swi voniweke ha kona eka vamakwerhu vanharhu va xisati lava lamaleleke eBandlheni ra Minamata, eKumamoto Prefecture. Ku nga khathariseki malembe ya vona—65, 80 na 85—va kongomane ni maxelo layo biha naswona va ve xikhutazo lexinene ebandlheni hinkwaro; nakambe va koke nyingiso wa vahundzi vo tala va ndlela.
Loko a ri karhi a nyikela vumbhoni exitarateni, makwerhu un’wana wa xisati wa le Bandlheni ra Vupela-dyambu bya Muti wa Kashiwa u vutise wanuna a ku: “Xana u tshama u twa hi Babilona Lonkulu?” Loko a nyikela minkandziyiso ya timagazini ta April, wanuna u te, “A ndzi tsakeli” kutani a famba. Hambi swi ri tano, loko a fika exiporweni a yima, a a ri eku n’unun’uteni a ku: “I yini Babilona Lonkulu?” Makwerhu loyi a a nyikela vumbhoni bya le xitarateni loyi a a ri ekusuhi u n’wi twile kutani a famba egondzweni na yena, a n’wi hlamusela leswi Babilona Lonkulu a nga swona. Wanuna u amukele timagazini.
Mabandlha man’wana a ma nga si tshama ma nyikela vumbhoni bya le xitarateni. Kambe ku sukela hi April 8, va ku endle xiphemu xa nkarhi na nkarhi xa ntirho wa vona. Naswona handle ko kanakana! Ku nyikela vumbhoni bya le xitarateni i ndlela leyi humelelaka swinene yo kuma vanhu lava va nga fikeleriwiki minkarhi hinkwayo. Makwerhu un’wana wa xisati eMutini wa Naha, eOkinawa, u hlanganyele eku nyikeleni ka vumbhoni bya le xitarateni ehandle ka muako wa hofisi leyi Timbhoni ta Yehova ti nga pfumeleriwiki ku nghena hi xikongomelo xo nyikela vumbhoni. U fambise timagazini ta 12 hi awara hi ku tshinelela lava a va nghena ni ku huma emuakweni.
Makwerhu wa xisati eMutini wa Muroran, eHokkaido u hlanganyele eku nyikeleni ka vumbhoni bya le xitarateni ehandle ka switolo leswi xavisaka swilo swo hambana-hambana exikarhi ka muti. U byele wanuna la amulekeke timagazini a ku: “Loko u swi lava ku dyondza swo tala, hi nga ku endzela ekaya ra wena.” U [wanuna] n’wi nyike adirese ya yena, nomboro ya riqingho, mepe wo ya ekaya ra yena ni minkarhi leyi a nga vaka a ri kaya ha yona! Vhiki leri landzeleke, yena [wansati] ni makwerhu wa xinuna va n’wi endzerile naswona va kume leswaku a a tshama eka muako wo hirhisa laha maendzo ya Timbhoni ta Yehova ya nkarhi na nkarhi ya vutirheli a ma siveriwile. Jaha a ri khorwisiwe hi dyondzo ya rona ya Bibele ya munhu hi xiyexe leswaku Vujagana a byi na tona tintswalo ta Xikwembu. A a ri eku laveni ka Vukriste bya ntiyiso naswona a a tsakile ku sungula dyondzo ya le kaya ya nkarhi na nkarhi ya Bibele.
Muhuweleri eMutini wa Kawasaki u hlanganyele eku nyikeleni ka vumbhoni bya le xitarateni hi ndzhengha wa April 8. Eku heleni ka nkarhi lowu a wu vekeke, u vulavule ni munhu wo hetelela, wansati lontshwa la vuleke leswaku u tshame a dyondza Bibele na Timbhoni ta Yehova. Kambe u hlangavetane ni ku kanetiwa hi vatswari va yena naswona endzhakunyana a nghena eyunivhesiti kutani a rhurhela ehositele. Kutani a tshika dyondzo ya yena. Hambi swi ri tano, hi mpfuno wa ku nyikela vumbhoni bya le xitarateni, hi ntsako u sungule dyondzo ya yena ya Bibele hi vuntshwa naswona ana se u va kona emihlanganweni.
Ku Hangalasiwa Ka Timagazini
Hikwalaho ka leswi vo tala swonghasi va seketelaka ntirho lowu wo hlawuleka, ku fambisiwa ka timagazini—ngopfu-ngopfu leti ti khomeke marungula ya ku avanyisa ehenhla ka Babilona Lonkulu—ku kurile. Muhuweleri wa le bandlheni ra Osaka Prefecture u fambise 205 wa timagazini hi April. Le Mutini wa Kagoshima, eBandlheni ra Vuxa, vahuweleri va 14 va fambise timagazini leti tlulaka dzana un’wana ni un’wana, loko ntlawa lowu nga woxe wa vahuweleri va 12 eDorobeni ra Ogawa, Ibaraki Prefecture, wu hangalase ntsengo wa timagazini ta 1 388 hi April.
Entiyisweeni, eJapani hinkwaro, ku fambisiwe timagazini ta 3 293 266 hi April n’wexemu—ku tlula April ya 1988 hi 92 wa tiphesente! Vona ndlela leyi mahungu ya ku avanyisa ka Yehova ya twarisiweke hi matimba ha yona ehenhla ka Babilona Lonkulu!
Hi Matimba Ku Tlula Ndlela Leyi Tolovelekeke
Entiyisweni, tanihi le swiphen’wini swin’wana hinkwaswo swa misava, Timbhoni ta Yehova eJapani a ti tiyimiserile ni ku chivirika hi ximun’wana xa 1989. Mintokoto ya vona yi nyikela vumbhoni bya le rivaleni bya leswaku Yehova u katekise ku chivirika ka vona naswona a seketele matshalatshala ya vona yo tivisa ku avanyisa ka yena ehenhla ka vukhongeri byo hemba. Hambi leswi eka van’wana a swi nga olovi ku teka xiphemu, a va tiyimiserile naswona Yehova u katekise ku chivirika ka vona. Vo tala va tshama ensin’wini leyi tirhiwaka ko tala, kambe va kombise moya wo fana wa xihatla ni ku chivirika tanihi vamakwavo va le tindhawini tin’wana. Eka swiendlakalo hinkwaswo, marito ya Esaya ma tikombe ma ri ntiyiso: “O nyika l’a karaleke matimba ya yena, o pfuša l’a heleke mbilu.”—Esaya 40:29.
Handle ko kanakana mintokoto ya vona yi va tsundzuxe hi marito ya muapostola Pawulo: “Hi nyikiwile ku rhwala xuma lexi, hi fana ni timbita ta vumba; swi komba leswaku matimba lawa, lama tlulaka hinkwaswo, ma huma eka Xikwembu, a ma humi eka hina.” (2 Vakorinto 4:7) Ina, loko munhu a rhangisa vutirheli bya Vukriste, “xuma lexi” evuton’wini bya yena, u tokota “matimba” lama Xikwembu xi ma nyikaka, “lama tlulaka hinkwaswo.”Onge Yehova a nga hambeta a tirhisa malandza ya yena eJapani ni le matikweni man’wana hinkwawo ku nyikela vumbhoni lebyinene makumu ma nga si fika.—Matewu 24:14.
Eka lembe leri, minkandziyiso ya April na May ya Xihondzo xo Rindza yi ta kombisa minxaxamelo ya xifunengeto ehenhleni ka “I Mani La Nga Ta Kongomisa Vanhu Eku Rhuleni?” “Ku Rhula Ka Misava—Xana Ku Ta Vula Yini?” “Timiliyoni Leti Feke Sweswi Ti Ta Hanya Nakambe,” na “Armagedoni—Rini?” Ha yini u nga kunguhati ku avelana marungula lawa ni vaakelani va wena? Tiyiseka leswaku vo tala hi laha swi nga kotekaka ha kona va tivisiwa hi mahungu lamanene yo tsakisa lawa Xikwembu xi ma hlayiseleke siku ra hina eBibeleni.