Muxe La Nga Ni Timhondzo—Xihlamariso Xa Vutshila
LOKO u tshame u endzela eItaly, u nga ha va u xi vonile xifaniso lexi tivekaka xa Michelangelo xa Muxe la tshameke, lexi sweswi xi vekiweke eKerekeni ya St. Peter eChains, eRhoma. Vona ndlela leyi xifaniso xa lembe xidzana ra vu-16 xi hlamarisaka ha yona, hi laha xi kombisaka Muxe ni timhondzo leti humaka enhlokweni ya yena! Kahle-kahle, vatshila vo hlayanyana va kombise Muxe a ri ni timhondzo. Ha yini va endla tano? Xana Bibele yi nyikela xisekelo xo karhi xa mhaka leyi?
Ku hundzuluxela ka Vulgate ya Xilatini ka Bibele ku hi byela leswaku endzhaku ka ku vulavurisana ka yena ni Xikwembu eNtshaveni ya Sinayi, xikandza xa Muxe xi “ve na timhondzo.” (Eksoda 34:29, 30, 35; ringanisa Douay Version.) Vulgate leyi a yi tele swinene eVujaganini ivi xisweswo yi kucetela ndlela leyi matsalwa ya twisisiweke ha yona.
Hambi swi ri tano, rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke ri va “timhondzo” nakambe ri na nhlamuselo ya ‘ku humesa miseve’ kumbe ‘ku vangama.’ (Vona nhlamuselo ya le hansi ya Douay Version eka Eksoda 34:29.) Hi ku ya hi Theological Wordbook of the Old Testament, rito leri “ri vula xivumbeko xa (ti)rimhondzo ematshan’wini ya rona hi roxe.” Naswona exifanisweni, miseve ya dyambu hakunene ya fana ni timhondzo.
Mhaka ya leswaku xikandza xa Muxe a xi humesa miseve ya hlamuseleka, tanihi leswi ku kwetsima ka Yehova a ka ha ku hundza. (Eksoda 33:22; 34:6, 7) Pawulo u kombise leswi swi ri ku twisisa loku pakaniseke, a tsala hi “ku vangama” ka xikandza xa Muxe, ku nga ri hi ‘timhondzo’ ta yena.—2 Vakorinto 3:7.
Xisweswo ku twisisa loku kongomeke ka marito ya Bibele swi yisa eka vutivi lebyi enteke swinene bya xiviko xa Bibele. Hikwalaho, timhondzo eka xifaniso lexi tivekaka xa Michelangelo xa Muxe ko va xihlamariso xa vutshila lexi humaka eka xihoxo xa vuhundzuluxeri lexi lulamisiweke khale.
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 7]
Based on Short History of Art