Ku Tisa Ku Vonakala Eka Tindhawu Leti Nga Toxe eBolivia
EN’WALUNGWINI ni le vuxeni bya tintshava leti tlakukeke ta Bolivia ku na timbala ta le hansi leti andlalekeke ta titropiki, leti taleke hi swimilana. Tona ti aviwe hi milambu leyi khulukaka exikarhi ka makhwati ni timbala leti funengetiweke hi byanyi. Xana swi njhani ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo etindhawini to tano leti nga toxe?
Tianakanye u ri endzeni ka byatso lebyikulu, lebyi endliweke hi ntsandze lowu vatliweke, lebyi susumetiwaka hi njhini endzhaku. Lowu a wu ri ntokoto wa vatirheli va tsevu va nkarhi hinkwawo vo huma eTrinidad, muti lowu nga exiphen’wini xa El Beni eBolivia. Va kunguhate riendzo leri leswaku va ta nyikela vumbhoni etindhawini leti nga enambyeni leti nga siki fikeleriwaka hi ‘mahungu lamanene ya mfumo.’ (Matewu 24:14) Endzhaku ko tsemakanya mpfhuka lowukulu wa mati lama vangamaka, byatso bya vona byi sungule ku tluta exinambyanini xo lala hi tlhelo ra Nambu wa Mamoré.
Un’wana eka ntlawa lowu wa hlamusela: “A hi ri ekusuhi swinene na Mamoré loko hi kuma leswaku xiyenge xo hetelela xa xinambyana a xi omile. Loko hi huma ebyatsweni, hi tikume hi mbombomele endzhopeni ku fikela emindzhumbini ya hina! Nsati wa mina u lahlekeriwe hi tintangu ta yena loko a ringeta ku huma. Hi ku pfuniwa hi vahundzi va ndlela, hi swi kotile ku humesa byatso byo tika endzhopeni byi ya ehandle eka misava leyi omeke. Endzhaku ka tiawara timbirhi to tika, hi fikile eMamoré.
“Hi loko hi tluta hi njhini hi khupuka ni nambu, lowu a wu ri na timbuwa leti tlakukeke swinene ni swimilana swa titropiki swo tala swinene. Hi ku duma ka njhini, timfutsu letikulu ti suka emintsandzeni yo papama ha yona, loko tinkavangaheti letintsongo leti hlambelaka hi ku olova minkarhi yin’wana ti tlula ematini. Xitichi xa hina xo sungula xi kombisiwe hi ku tuvika ka musi wa ndzilo lowu nga eribuweni lowu tshiveriweke leswaku ku hlongoriwa switsotswana. Endzhaku ko veka byatso bya hina exikarhi ka marhavi lama rharhanganeke, hi bule ni vanhu lava nga ni vunghana hi mikateko leyi taka ya Mfumo. Hi ku tlangela va hi longise mihandzu ni mandza.
“Loko siku ri ya ri famba, hi yime eka tindhawu tin’wana leswaku hi byala timbewu leti engetelekeke ta ntiyiso. Loko hi fika eSan Antonio se a ku ri na munyama. Vanhu va le ximutanini se a va etlele. Hambi swi ri tano, loko ku hangalasiwe leswaku ku ta kombisiwa filimu, ku sungule ku voningiwa timboni. Ku tisiwe hanci ni golonyi leswaku ku ta rhwariwa nhundzu ya hina yi ya edorobeni. Vanhu vo tala va sungule ku tolovelana ni Timbhoni ta Yehova hi filimi na hi xiviri.
“Siku leri tlhandlamaka hi ye emahlweni hi endzela tindhawu letintshwa. Eribuweni leri tlakukeke, vavasati a va hlantswa tinguvu ta vona, swin’we ni xihlangi, endzeni ka swiphambati leswikulu swinene swa timfutsu. A a va nga si tshama va twa rungula ra hina ra Bibele. Endhawini yin’wana tinhlampfi letintsongo a ti tlula ti huma ematini ekusuhi ni byatso, naswona to tala a ti wela endzeni. Kutani endzhaku ko kombisa filimi, hi katinge tinhlampfi hi nga si etlela. Loko riendzo ri hela, tibuku to tala a ti siyiwile endhawini leyi yi nga yoxe, naswona a hi anerisekile hi leswi hi swi koteke ku pfuna vo tala leswaku va twa mahungu lamanene ro sungula.”—Ringanisa Varhoma 15:20, 21.
Vumbhoni Bya Nkongomiso Wa Tintsumi
Tianakanye u ri etsimeni ro lava munhu un’we edorobeni ra vanhu va 12 000, leri u ri endzelaka ro sungula. U tiva swintsongo ha yena ku tlula vito rakwe. Leyi a ku ri mphikamakaneta leyi a yi langutane ni vatirheli vambirhi va nkarhi hinkwawo lava fikeke eGuayaramerín hi ntshembo wo kuma munhu la tshameke a dyondza Bibele ni la veke kona eminhlanganweni edorobeni rin’wana kambe a rhurheleke eka doroba leri. Endzhaku ko tshamiseka, mpatswa wa maphayona wu kunguhate ku ya enxaxamelweni wa switolo, laha a ku ri ni mintshungu ya vanhu va dya ematafuleni kumbe va tibulela ntsena. Hi ku hatlisa wanuna u tshinelele mpatswa lowu ivi a sungula bulo. Va n’wi vutise loko a a tiva wansati loyi va n’wi lavaka. U te: “E-e, kambe n’wingi wa mina i un’wana wa Timbhoni ta Yehova.” Tanihi leswi a ku tiviwa leswaku a ku na Timbhoni edorobeni leri, va anakanye leswaku a pfilunganyekile.
Hambi swi ri tano, siku leri tlhandlamaka va endzele xikoxa lexi, lexi a xi tshama xi etlele hikwalaho ka leswi xi tshovekeke nenge. Xi te: “Ndzi un’wana wa Timbhoni ta Yehova, kambe a ndzi si khuvuriwa.” Va vutise leswaku i mani la n’wi dyondziseke ntiyiso, xi kombetele eka xifaniso xa ntukulu wa xona ekhumbini ivi xi ku: “Hi yena la ndzi dyondziseke.” A va nga ma kholwi mahlo ya vona! A ku ri wansati loyi va n’wi lavaka! Va vutisile: “Ha yini mukon’wana wa wena a vule leswaku a nga n’wi tivi?” Xi hlamurile: “U tekiwile sweswi naswona u tiva vito ra le vukatini byakwe ntsena.” Ntukulu a nga ri kona hi nkarhi wolowo, kambe dyondzo ya Bibele a yi fambisiwa hi ku tsalelana. Vuyelo bya kona? Havambirhi yena ni ntukulu va endle nhluvuko ivi va khuvuriwa. Yindlu ya vona yi tirhe tanihi Holo ya Mfumo ra bandlha leri kulaka, naswona tanihi mutirheli wa nkarhi hinkwawo, wansati loyi u kongomise vo tala enhlengeletanweni ya Yehova.
Ku Chumayela eXivindzini Xa Titropiki
Nakambe, anakanya xihaha-mpfhuka xa wena xi khumba ndlela leyi nga ni byanyi eSan Joaquín, exivindzini swinene xa titropiki ta Bolivia. U titwa u nga ntshunxekaka loko u anakanya hi mhangu leyi hlamarisaka leyi, malembe mambirhi lama hundzeke, yi lovise n’we-xa-ntlhanu xa vaaki va doroba leri.
Mpatswa wa maphayona lowu humaka eTrinidad hi xihaha-mpfhuka ana se a wu ma tokotile malwandla ya vanhu va kwalaho. Wanuna wa hlamusela: “Bulo ra Bibele leri hi veke na rona endzeni ka xihaha-mpfhuka ri yise eka xirhambo xo ya tshama ekaya ra munhu, mahala. Vaamukeri va hina va tlhele va hi nyika swakudya hi nxavo wa le hansi swinene, leswi hi pfumeleleke ku nyikela nkarhi wa hina hinkwawo entirhweni wo chumayela. Loko ha ha ku fika, hi byeriwe ku ya egovelweni ra mavuthu hi ku hatlisa. Loko mulawuri a kume leswaku a hi vapfukeri kambe hi Timbhoni ta Yehova, u hi tsakerile swinene ivi a tikumela ni Bibele, kun’we ni buku ya Bibele ni swikhokhelo swa timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni Awake! Endzhakunyana, ku lava ku va un’wana ni un’wana edorobeni a a yingisa swinene xitshembiso xa Bibele xa rihanyo leri hetisekeke enkarhini lowu nga ekusuhi swinene.”—Nhlavutelo 21:4.
Vatirheli va mune va nkarhi hinkwawo a va lava ku suka eSan Joaquín va ya eSan Ramón, kambe ndlela yin’we ntsena ya vutleketli a ku ri golonyi leyi kokiwaka hi tihomu. A va tirhisa mabokisi ya tibuku tanihi switshamo. Hi ku hatlisa a ma onhaka hikwalaho ka ku tshameriwa ni ku tsekatseka swinene ka golonyi leyi pfariweke, ni mavhilwa ya yona ya timhandzi lama tlakukeke swinene. Hambi ku ri tihuku leti nga endzeni a ti khomiwa hi nsululwana hi ku hlunguhliwa.
Endzhaku ka tiawara ta khume to ngundzuvanya makhwati, va fikelele laha a ku nga ri na ntila wo va kongomisa, naswona a ku ya ku mphimela. Muchayeri u tsundzuxe ntlawa a ku, “ndzi anakanya leswaku hi lahlekile!” Va sungule ku tivutisa va ku, ‘Xana hi ta tshamisa ku yini ekhwatini ro tanihi leri, leri nga ni tinyoka ni swihari leswi nga ni khombo?’ hi loko muchayeri a tlhela a ku, “Kambe mi nga karhateki. Swifuwo leswi swi tshame swi ri teka riendzo leri.” Swi va tano. Ku nga si hela awara va humile endzeni ka khwati va tikuma va ri eSan Ramón!
Laha, na kona, ku hetiweke masiku yo tala ku huweleriwa Paradeyisi leyi taka eka tindleve leti nga si tshamaka titwa ha yona. A ku na Timbhoni leti tshamaka laha; kambe ku humelele xo karhi lexi cinceke sweswo.
Murhumiwa wa Khatoliki a a ri karhi a landzelela Timbhoni loko ti ri karhi ti famba hi yindlu na yindlu. Hi loko va lahlekelana ivi va ya n’wi kuma eka muti lowu va ngheneke eka wona. Hi ku hlamarisiwa hi vunghana byakwe, va n’wi siyele buku leyi nge Ntiyiso Lowu Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki. Hambi leswi kahle-kahle a nga tsakeli, u nyike namu wakwe buku leyi, loyi a hlayeke leswi nge ndzeni ka yona swinene, ivi a yi dyondza a ya emahlweni, naswona endzhakunyana a va Mbhoni leyi khuvuriweke.
Vukarhi Bya Milambu Ya Le Ka Titropiki
Sweswi tianakanye u ri mukongomisi wa byatso bya le nambyeni u ri karhi u tluta ematini lama nga ni khombo, lama kariheke. Maribye lama tumbeleke, timbuwa leti nga ni ndzhope ni mintsandze, swin’we ni ku humelela ka xitshuketa ka magandlati ya matimba, ko va makhombo ma nga ri mangani. Ti-piranha, tihunga ta ndzilo ni ti-stingray swi tele ematini lawa. Sweswo hi leswi vamakwerhu va le Riberalta a va langutane na swona lava a va ri na ntirho wo nyikela vumbhoni eka vaaki lava nga endhawini ya le nambyeni.
Leswaku va fika etindhawini leti nga toxe, va ake byatso lebyi vitaniwaka Luz de los Ríos (Rivoningo ra le Milabyeni). Hi nkarhi wa ku endza ka mulanguteri wa muganga ni wa xifundza, ku kunguhatiwe ku ringeta byatso hi ku byi tekisa riendzo. Hinkwaswo swi fambe kahle ku kondza loko lwangu ri hakiwa hi rhavi leri lengalengaka. Gandlati ra matimba ri hundzule byatso byi ya tlumbana ni murhi lowu weke. Tanihi tlhari, rhavi leri tshovekeke ri tlhave tlhelo ra byatso—a ku sele kantsongo ri tlhava nsati wa mulanguteri wa muganga! Mati ma nghenile, ivi byatso byi pinyuluka, byi hoxa vakhandziyi ematini lama kariheke. Mulanguteri wa muganga ni nsati a va nga swi koti ku hlambela! Hi ku pfuniwa hi lava va swi kotaka, va swi kotile ku fika esaveni va hlayisekile. Kambe byatso byi nyamalale hi ku helela. Endzhaku ka masikunyana byi kumiwe eka mpfhuka wo ringana ntlhanu wa tikhilomitara loko u famba hi nkova. Swilo hinkwaswo ku katsa ni mabokisi ya 20 ya tibuku swi lahlekile.
Vahlayisi va swikepe va le Bolivia va pfunile ku byi lunghisa, naswona endzhaku ka mavhiki yo hlayanyana ya ku byi lunghisisa, byatso nakambe a byi lulamele ku hetisa riendzo ra byona ro sungula. Riendzo ro tika ri sungule hi maxelo yo biha ni ku karhatiwa hi njhini.
Ndhawu yo sungula laha vamakwerhu va yimeke kona, va hlangane ni ntlawa wa Vaevhangheli, lowu va hlekuleke: “Xibyatswana xa n’wina a xi wu lulamelanga nambu lowu!” Matshalatshala yo kombisa ti-slide ma herisiwe hi jeneretara leyi a yi onhakile. Loko va ri enambyeni nakambe, Timbhoni ti twe leswaku mabyatso man’wana ma hundzile ni swikurisa mpfumawulo va tsundzuxa hi “vaprofeta va mavunwa” lava taka. Handle ko kanakana, lowu a wu ri ntirho wa Vaevhangheli. Hambi swi ri tano, swi lo pfuxa ku lava ku tiva eka vanhu.
Hambi loko riendzo leri ri herise mavunwa lawa ma humaka eka vaprofeta va xiviri va mavunwa,” vamakwerhu a va nga ntshunxekanga, hi mhaka ya leswi a va langutane ni riendzo ra masiku ya 21 ku ya fika eFortaleza.
Endleleni, va nyikele vumbhoni eka hosi ya rixaka leri nga roxe; yi yingise hi vukheta. Hi nkulumo ya Bibele leyi nyikeriweke hi wun’wana wa maphayona, ntlawa wa vakhandli va nhlonge emasirheni lama nga woxe wu khongoteriwile hi ntshembo wa ntiyiso ehenhleni ka vafi. Mukhalabye la nga ni malebvu yo leha yo basa u phofule ku tlangela ka yena loku enteke, ivi a vutisa ndlela yo endla xikhokhelo xa khume ra malembe xa magazini wa hina! Le Fortaleza, vanhu va 120 va pfunekile eka nongonoko wa ti-slide ta Sosayiti.
Vona ndlela leyi maphayona lawa ma titweke ma anerisekile ha yona leswi ma swi koteke ku yisa ku vonakala ka ntiyiso etindhawini leti nga toxe! Hakunene, a ku na ndlela leyi hlayisekeke ni leyi anerisaka yo tirhisa vutomi bya wena ku tlula ku tirhela Muvumbi wa vutomi hi byoxe, Yehova Xikwembu.—Psalma 63:3, 4.
[Mepe/Swifaniso leswi nga eka tluka 26]
(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)
BOLIVIA
Guayaramerín
Riberalta
Fortaleza
San Joaquín
San Ramón
Trinidad
San Antonio