Ku Nyikela Vumbhoni eFurwa—Tiko Ra Swilo Swo Hambana-hambana

FURWA i tiko ra swilo swo hambana-hambana swinene. Tintshava letikulu, swintshabyana swo ringanana, magiyagiya ya maribye lama nga kukuriwa hi mabubutsa, timbuwa ta sava to kufumela, masimu yo pfuleka ya koroni, swipurasana swo biyeriwa, masimu ya vhinya lamakulu, madyelo, miphayini leyi tshamaka yi ri ya rihlaza ni makhwati lama dzudzaka matluka, swimitana, miti, madoroba ni madoroba-nkulu ya manguva lawa—Furwa ri na hinkwaswo leswi ni swin’wana swo tala.

Hambi leswi xiphemu lexikulu xa tiko xa ha hlayiseke vumbhuri bya xona, xiyimo xa ntshamisano xa Furwa xi cince hi ku hatlisa emalembeni ya sweswinyana. Nkandziyiso wa 1989 wa Francoscopie wu ri “vanhu va Furwa a va le nkarhini wa mpfilungano, kambe wa ku hundzuka ka xiviri lokukulu. Swivumbeko swa ntshamisano, swilo swa ntikelo, mimpimanyeto ya ndhavuko ni malangutelo swa hundzuka hi rivilo lerikulu swinene.”

Ku hundzuka loku ka xihatla ku khumbe ni xivandla xa vukhongeri. Hambi leswi Vukhatoliki ka ha riki vukhongeri bya vanhu vo tala, sweswi byo va ndhavuko ku tlula ku va vukhongeri, byi hava nkucetelo wo karhi evuton’wini bya swirho swo tala. Ku nga khathali ka vanhu loku kulaka ehenhleni ka mimpimanyeto ya swa moya ku sivela ku kula ka tikereke.

Hi ku hambana lokukulu, ntirho wa Timbhoni ta Yehova eFurwa wu ye emahlweni hi xihatla emalembeninyana lama hundzeke. Ku suka eAlsace en’walungu-vuxa bya Brittany eAtlantiki, ku suka eka Tialps leti tlakukeke ku ya fika eNkoveni wa Loire lowu nga le hansi, hambi ku ri exihlaleni xa Corsica, eMediteraniya, Timbhoni ti langutana ni swiyimo swo hambana-hambana naswona ti hlangana ni vanhu va mindhavuko yo hambana-hambana. A hi tekeni riendzo ra mahlo ya mianakanyo kutani hi vona leswi swi nga xiswona ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo eFurwa, tiko ra swilo swo hambana-hambana.—Matewu 24:14.

ALSACE

Xi ri endzilakaneni wa Jarimani, Alsace i xifundza-nkulu lexi tivekaka hikwalaho ka masimu ya xona ya vhinya ni miti ya xona leyi taleke swiluva swo saseka. Strasbourg, ntsindza wa xona, a a wu ri ni Vuprotestente byo tiya swinene hi mpfhuka ka Ndzhundzunuko, naswona Maalsace hi ntolovelo ma ni xichavo lexinene eka Bibele. Timbhoni ta Yehova a a ti ri karhi ti chumayela mahungu lamanene ya Mfumo endhawini leyi ku sukela eku sunguleni ka lembe xidzana leri. Namuntlha, ntirho lowu wu simekiwe kahle, hi laha swi kombisiweke ha kona hi ntokoto wa muntshwa un’wana loyi va nge i Sylvie loyi a nga tirhisa nkarhi a chumayela exikolweni.

Eka mbulavurisano ni vadyondzi-kulobye va nga ri vangani, Sylvie u nyikele xikongomelo xa vutomi ni mintshembo ya nkarhi lowu taka. Mufana un’wana u sungule ku tsakela lerova a pfumelela Sylvie ni Mbhoni yin’wana leswaku va n’wi endzela ekaya. Sylvie u te: “Hambi leswi mufana loyi wa Mukhatoliki a a ri mufana wa le altarini, a a ri ni swivutiso swo tala leswi a swi nga si tshama swi hlamuriwa. Hi tirhise Bibele ku hlamula swin’wana swa swona, naswona u amukele dyondzo ya Bibele ya nkarhi hinkwawo.” Jaha leriya ri khuvuriwile endzhaku ka lembe naswona endzhaku ko faneleka ri nghenele ntirho wa nkarhi hinkwawo tanihi phayona ra nkarhi hinkwawo. Sylvie na yena ku sukela kwalaho u teke lunghelo ro tano ra ntirho.

BRITTANY

Xi ri ehandle ka Altantiki, Brittany i xifundza-nkulu xa ndhavuko lowu tiyeke wa Vukhatoliki. Hambi swi ri tano, hi matshalatshala lama hambetaka ya Timbhoni, nhlayo leyi tlakukaka ya vanhu endhawini leyi yi amukela rungula ra Mfumo. Hi lexi xikombiso xa leswi humelelaka endhawini leyi ya n’walungu-vupela-dyambu bya Furwa.

Mbhoni ya kwalaho ya vika: “Mpatswa lowutsongo wu rhurhele endlwini ya le henhla ka ya hina. Endzhakunyana ndzi hlangane ni wansati loyi lontsongo eswitepisini a vukarhe n’wana wa yena wa mufana. Endzhaku ka ku tiva leswaku vito ra n’wana loyi a a ku ri Jonathan, ndzi vutise loko a tiva masungulo ya vito leri. U hlamurile: ‘Ndzi anakanya leswaku ri huma eBibeleni, kambe, swoleswo hi swona ntsena ndzi swi tivaka.’ U yingisele nhlamuselo leyi ndzi n’wi nyikeke, kutani a vula leswaku ha vambirhi yena ni nuna wa yena a va tsakela Bibele. Hambi leswi hi veke ni mimbulavurisano yo tala, a ku na nchumu lowu tiyeke lowu humeleleke hi nkarhi wolowo.

“Endzhakunyana, mpatswa lowu wu kombele xitsundzuxo eka mina ehenhleni ka swiphiqo swin’wana. Ndzi tirhise Bibele ku hlamula, kutani va tsakisiwile hi rungula leri yi ri nyikeleke. Ndzi va rhambile nakambe leswaku va dyondza Bibele. Siku leri landzeleke wansati loyi lontsongo u pfumerile. Mavhiki ma nga ri mangani endzhakunyana, nuna wa yena u joyine dyondzo. Sweswi ha vambirhi i Timbhoni leti khuvuriweke.”

TIALPS

Tialps ta tiveka hikwalaho ka swivono leswi xiyekaka. Vanhu va ya kona ku ya tlangela ku saseka ka tintshava, ngopfu-ngopfu Ntshava ya Blanc, leyi tlakukeke swinene eYuropa Vupela-dyambu. Nakambe endhawini leyi, nhlayo ya vahuweleri va Mfumo lava dzunisaka Muvumbi ya tlakuka. Vanhu va malembe hinkwawo ni va mindhavuko hinkwayo ya vutomi va va joyina, hi laha mhaka leyi landzelaka yi kombisaka ha kona.

Vantshwa va mune endhawini yoleyo a a va ri ni rhekhodo leyikulu swinene. A a va yiva timovha ni swilo swin’wana, hakanyingi va dakwa, va tirhisa ni ku xavisa swidzidzirisi, naswona a a va katseka evunghwavaveni ni le vungomeni. A a va nga tirhi naswona a va karhatiwa hi maphorisa nkarhi na nkarhi, naswona hikwavo ka vona va tshame va ya ekhotsweni. Hambi swi ri tano, hinkwavo va ri mune a va twile hi ta ntiyiso evutsongwanini bya vona hikuva mindyangu ya vona yi tshame yi hlaya ni Timbhoni ta Yehova nkarhi wun’wana.

Endzhaku ka malembe yo karhi ya vutomi byo biha, un’we wa vantshwa lava u hundzule mbilu ya yena kutani a anakanya ku tirhela Yehova. Leswi swi vangele ku hlamula loku landzelelanaka. Siku rin’wana maphorisa a ma endla nkambisiso lowu tolovelekeke, kutani va kombela un’wana wa vantshwa lavaya leswaku a pfula nkwama wa yena. Hi ku anakanya ku kuma swidzidzirisi kumbe swilo leswi yiviweke, a a va hlamarisiwile swinene ku kuma Bibele ntsena ni swibukwana swin’wana. Jaha leri ri tirhise Bibele ku hlamusela leswi nga tisa ku hundzuka ko tano evuton’wini bya rona. Hikwalaho ko swi kuma swi nonon’hwa ku swi tshemba, un’wana wa maphorisa u vutisile: “U vula leswaku a wa ha dzahi, a wa ha nwi, kumbe ku tirhisa swidzidzirisi?” Maphorisa eku heteleleni ma pfumele nhlamuselo ya yena kutani ma n’wi tshika a tifambela handle ko ya emahlweni va tikarhata. Namuntlha majaha lawaya ya mune ma khuvuriwile, hinkwavo va tirha tanihi malandza ya vutirheli ebandlheni, naswona vanharhu eka vona i maphayona ya nkarhi hinkwawo.

NKOVA WA LOIRE

Nkova wa Loire wu vitaniwa ntanga wa Furwa. Wu suka eOrléans, tikhilomitara ta 110 edzongeni wa Paris, ku ya enon’wini wa nambu wa Loire eribuweni ra Atlantiki. Ndhawu leyi yi tiveriwa makhokholo ya yona yo tala, khale ka tindhawu to tshama ni tindhawu to hlota eka tona ta vanhu va le vuhosini. Ku ni mabandlha ya Timbhoni ta Yehova emadorobeni hinkwawo lamakulu endhawini leyi.

Siku rin’wana hi nkarhi wa ku wisa ka swikolo, Emma lontsongo, xinhwanyetana xa malembe ya ntsevu xa xinghana ni rirhandzu, u tlhelele etlilasini ya yena ku ya xeweta mudyondzisi wa yena. Hi ku tshuka loko a vone mudyondzisi wa yena a dzaha, u ririle kutani a tsutsuma. Mudyondzisi u n’wi landzerile hi le ndzhaku a n’wi vutisa leswaku u rilela yini, kambe Emma a nga hlamulanga. Loko mudyondzisi a n’wi vutisisa, Emma u miyerile kutani a hlamula: “Hikuva wa dzaha. U ta vabya naswona u ta fa!”

Siku leri landzelaka, mudyondzisi u vitane mana wa Emma ku ta n’wi byela hi laha a khumbekeke ha kona hi angulo wa n’wana wa yena. Kutani manana u hlamusele xiyimo xa Timbhoni mayelana ni fole. Kutani mudyondzisi a vula leswaku ndyangu wa yena ana se a a wu n’wi komberile ku tshika ku dzaha, kambe a swi tirhanga. Hambi swi ri tano, enkarhini lowu a a susumetiwile swinene hi angulo wa xiviri wa Emma kutani u tshike ku dzaha hi masiku mambirhi ntsena.

CORSICA

Xihlala xa Corsica, hambi leswi xi vuriwaka “xihlala xo nun’hwela,” xi tiveka swinene hi moya wa matimba wa vaaki wa xona, lowu hakanyingi wu hetelelaka hi ku halatiwa ka ngati lokukulu. Hi malembe yo tala Timbhoni ti langutiwe tanihi vukhongeri “lebyi humaka eTiko-nkulu.” Hambi swi ri tano, matimba ya ntiyiso wa Bibele ma hundzula timbilu ta lavo tala kwalaho.

Mbhoni yin’wana leyi ya ha ku khuvuriwaka yi hlamusele leswaku nkarhi wun’wana a yi vuya eku endzeni kutani yi kuma leswaku swilo swa yona hinkwaswo leswi rhwalekaka epurasini ra yona a swi yiviwile. U te: “Hi ku tshemba Yehova, ndzi swi kotile ku angula hi ndlela leyi hambaneke ni ndlela leyi a a ndzi ta va ndzi angule ha yona khale.” Loko a ri karhi a vulavula ni vaakelani va yena u vulavule hi ku rhula hi ta ku lahlekeriwa ka yena.

“Endzhakunyana, vaakelani van’wana a va ri ni swiphiqo. Ndzi tshike ntirho wa mina ku ya va pfuna ku swi lulamisa. Masiku ma nga ri mangani endzhakunyana, ndzi amukele riqingho leri humaka eka un’wana wa vona a a ndzi kombela ku ta eka yena hi ku hatlisa hi laha ndzi nga kotaka ha kona. Hi ku anakanya leswaku a a ri ekhombyeni nakambe, ndzi kongome kwale hi ku hatlisa. U ndzi rhambe leswaku ndzi tshama ehansi kutani a vutisa: ‘Wa swi tiva leswaku hikwalaho ka yini ndzi ku kombele ku ta? I mhaka ya swilo swa wena. Hi mina ndzi nga swi yiva. Kambe loko ndzi vone tintswalo ni vunghana bya wena, ndzi tibyerile, “ndzi nga ka ndzi nga endli leswo tano eka yena!” Naswona endzhaku ka loko u hi pfunile a ndzi nga ha swi koti ku etlela ni vusiku.’” Ku tirhisiwa ka Vukriste bya ntiyiso ku yise eka vuyelo lebyinene.

Eku heleni ka nyimpi ya vumbirhi ya misava, loko ntirho wa ku nyikela vumbhoni bya Mfumo wu pfumeleriwile nakambe eFurwa, a ku ri ni Timbhoni ta 1 700 ntsena etikweni hinkwaro. Ntirho wa ku fikelela vaaki hinkwavo hi rungula ra Mfumo wu tikombe wu nga ta koteka. Hambi swi ri tano, hi malembe lama hundzeke, Yehova u katekise vanhu va yena eFurwa hi swilo leswi lavekaka—tifektri ta vugandlisi, Tiholo ta Mfumo, Tiholo ta Tinhlengeletano ni swin’wana—ni moya wa ku tirhandzela wa ku hetisisa ntirho lowu. Namuntlha, hi vahuweleri lava gingiritekaka vo hundza 117 000, rungula ra leswaku Mfumo wa Yehova ha Kriste hi wona ntshembo wu ri woxe wa vanhu ra chumayeriwa etikweni leri hinkwaro ra swilo swo hambana-hambana.

[Mepe/Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

FURWA

BRITTANY

NKOVA WA LOIRE

TIALPS

ALSACE

LWANDLE RA ATLANTIKI

LWANDLE RA MEDITERANIYA

ENGLISH CHANNEL

CORSICA