Ku Hlengeleta “Leswi Rhandzekaka” Le Poland

POLAND ri vitaniwa tiko ra Khatoliki. Hi ku ya hi mimpimanyeto ya ximfumo, tiphesente ta 93 ta vaaka-tiko i swirho swa Kereke ya Khatoliki. Hambi swi ri tano, ku cinca ka sweswinyana ka tipolitiki ni swiyimo swa vanhu loku endlekaka kwalaho, ku khumbe vanhu ni vutomi bya vona bya vukhongeri hi ndlela leyi xiyekaka. Minkambisiso yi komba leswaku i tiphesente ta kwalomu ka 50 ntsena ta lava va hlawuleke lava tivulaka Makhatoliki.

Hi May 1989, Timbhoni ta Yehova ti amukeriwe ximfumo tanihi nhlengeletano ya vukhongeri le Poland. Ku sukela kwalaho, vanhu vantshwa va kwalomu ka 11 000 va ti joyinile tanihi vahuweleri va mahungu lamanene ya Mfumo. Sweswi vahuweleri va Mfumo vo tlula 106 000 va hlanganyela ni mabandhla yo tlula 1 300, naswona vanhu va 200 422 va ve kona enkhubyeni wa 1991 wa Xitsundzuxo xa rifu ra Kriste. Xisweswo ku hlengeletiwa loku vhumbiweke ka ‘leswi rhandzekaka swa matiko’ ka humelela le Poland. (Hagai 2:7) Sweswinyana mintsombano ya matiko hinkwawo ya Timbhoni ta Yehova leyi xiyekaka yi khomiwile le Poland. Kambe ku languta eka man’wana ya madoroba lamatsongo etikweni rolero, ngopfu-ngopfu ku ta hi komba ndlela leyi ntirho wo hlengeleta wu endliwaka ha yona etikweni rolero.

Maphayona Ma Pfula Ndlela

Sztum i doroba leri nga na kwalomu ka 10 000 wa vaaki leri nga ekusuhi ni yinhla leyi Nambu wa Vistula wu chelelaka Lwandle ra Baltic. Doroba leri a a ri xiyiwa tanihi nsimu yo nonon’hwa mayelana ni ntirho wa ku chumayela. Hi 1987 a ku ri na vahuweleri va nhungu ntsena endhawini yoleyo. Hambi swi ri tano, swilo swi sungule ku cinca loko maphayona, kumbe vachumayeri va nkarhi hinkwawo va fikile. Eka nhlangano wa vuntlhanu, lowu khomeriweke eholweni ya tibayiskopo, a ku ri ni vanhu lava tsakelaka va 100! Bandlha ri sunguriwile endzhaku ka malembe mambirhi hi matshalatshala ya ku hiseka. Sweswi vahuweleri lava va 90 va ni Holo ya vona ya Mfumo, naswona vanhu va 150 va va kona eminhlanganweni ya vona nkarhi hinkwawo.

Hi laha a swi languteriwe ha kona, ku kaneta ku te hi xihatla ku huma eKerekeni ya Khatoliki. Nani leyi langutiwaka yi ri ya “nkoka” eKerekeni yi vule timhaka ta mavunwa hi Timbhoni, yi ti sola yi ku ti dyondzisa tidyondzo ta mavunwa. Kambe hi laha hakanyingi swi humelelaka ha kona, leswi swi vuye hi yena. Ku vulavula ka yena ku endle vanhu va lava ku tikumela mintiyiso hi voxe. Vo tala va vona va dyondze ntiyiso naswona sweswi i maphayona ya nkarhi hinkwawo! Va ri: ‘Loko ha ha dyondza ntiyiso hi anakanye leswaku un’wana ni un’wana loyi a lavaka ku va Mbhoni u fanele a fana ni mudyondzisi wa yena, leswi vulaka ku va phayona.’ Kutani moya wa vuphayona wu nghena bandlha hinkwaro.

Hikwalaho ka sweswo, ku fambisiwa tidyondzo ta Bibele ta le makaya ta kwalomu ka 180 endhawini leyi. Hi ku tirhisa buku leyi nge U Nga Hanya Hi Masiku aParadeyisini eMisaveni, van’wana va dyondzisiwe ni ku hlaya. Hi nkarhi lowu fanaka, va dyondze ntiyiso. Tidyondzo ta Bibele ta nkarhi hinkwawo ta khume ra timinete ta fambisiwa ni ntlawa wa vakhotsiwa va kwalaho loko va huma ku ya basisa switarata. Un’wana wa vona u sirhelele Mbhoni yin’wana loko wansati la hundzaka hi ndlela a sungule ku yi rhuketela. U tsutsumile a ya eka makwerhu loyi wa xisati, a teka buku leyi nge Hanya Hi Masiku emavokweni ya yena, a yi tlakusela ehenhla, ivi a vutisa wansati la rhukanaka: “Xana a wu swi koti ku hlaya? Ku tsariwe yini laha? U nga hanya hi masiku aParadeyisini emisaveni! Xana u tshama u twa hi nchumu wo tano? Ha yini u rhukana Xikwembu ni vagandzeri va xona?”

Bulo Ra Doroba Hinkwaro

Kruszwica, khale ka ntsindza wa Poland hi ku ya hi ntsheketo, hi le xivindzini xa Vukhatoliki. Hambi ku ri exikarhi ka 1990, a ku ri na Timbhoni ti nga ri tingani ntsena exikarhi ka vaaki va 9 300. Kambe mikateko leyi fuweke ya Yehova a yi ri ehenhla ka matshalatshala ya vahuweleri va Mfumo.

Hi ku xiya vukanganyisi bya varhangeri va vona va moya, vanhu lava engetelekeke—ngopfu-ngopfu vantshwa—va ye eka Timbhoni leswaku va kuma tinhlamulo. Hi nkarhinyana ntsena, ku sunguriwe tidyondzo ta Bibele ta le makaya ta 20. Muprista wa kereke ya kwalaho u nyikele tidyondzo ta rivengo ehenhleni ka Timbhoni ta Yehova, kambe leswi a swi va sivelanga vanhu lava tshembekaka ku va kona eka minhlangano ya vona. Ku vulavuriwe hi Timbhoni hinkwako eswitolo, etiphakini hambi ku ri ekerekeni. Endzhaku ka hafu ya lembe, mintlawa mimbirhi leyikulu ya dyondzo ya buku yi sunguriwile. Kruszwica sweswi ri na bandlha leri tirhaka hi matimba ra vagandzeri va Yehova va kwalomu ka 35. Va fambisa tidyondzo ta Bibele ta le makaya ta 75 naswona va khomekile hi ku hlengeleta “leswi rhandzekaka” leswi a a swi bohiwile hi vukhongeri bya mavunwa.

Exikarhi ka lava a a ku ri na Bogdan wa malembe ya 23 hi vukhale, xirho xa ndyangu lowu hisekelaka Vukhatoliki. Wa tsundzuka: “A ndzi nwa, ndzi dzaha, naswona ndzi hanya vutomi lebyi thyakeke. A ndzi tiviwa tanihi xiphunta ni ku va la lwisanaka ni vulawuri, naswona a ku nga ri na loyi swi n’wi karhataka. Hambi swi ri tano, loko ndzi sungule ku dyondza Bibele, mana wa mina u ndzi xungete a ku u ta dya chefu. Hikwalaho ko tsandzeka ku yimela ntshikilelo lowu, ndzi herise ku hlangana hinkwako ni Timbhoni. Endzhaku, hi mpfuno wa rirhandzu wa maphayona yo hlawuleka, ndzi swi kotile ku sukela mikhuva hinkwayo leyo biha. Loko ndzi khuvuriwa hi 1991 eka Ntsombano wa Muganga wa ‘Varhandzi va Ntshunxeko,’ ndzi hlawule vutirheli bya nkarhi hinkwawo tanihi pakani ya mina evuton’wini, naswona ndzi ve phayona ro pfuna ku sukela enkarhini wolowo.”

Sławomir wa malembe ya makume-mbirhi-n’we a a bohiwile hi vungoma ni ku gandzela Sathana, leswi a swi tshikeke endzhaku ka loko a vone leswaku Bibele yi sola mikhuva yo tano. Wa hlamusela: “Kambe Sathana u hambetile,” vusiku byin’wana xitlanga-tirhekhodo xi sungule ku tlanga xi nga pfuleriwanga, naswona ndzi twe vuyimbeleri bya Sathana, hambi leswi a ndzi suse hinkwaswo leswi fambisanaka ni vugandzeri bya Diyavulosi endlwini. Ndzi khongele eka Yehova, naswona u ndzi pfunile leswaku ndzi tlhela ndzi va ni ku tiya emoyeni. Mutshunguri wa mianakanyo loyi a ndzi ya eka yena leswaku a ndzi pfuna hi ku khutaziwa hi vatswari va mina u vone ku antswa ka xihatla loku a ku humelela eka xiyimo xa mina ivi a hetelela hi leswaku ndzi hanyile. Eka chati ya mina u tsarile: ‘Ú tshunguriwe hi Timbhoni ta Yehova.’”

Ku Ala Moya Wa Misava

Edzonga-vupela-dyambu bya Kruszwica ku na Środa Śląska. “Leswi rhandzekaka” swa tihumelerisa ni le ka xidorobana lexi lexitsongo xa vanhu va 9 000. Malembe ya mune lama hundzeke, a a ku ri na un’we ntsena wa vamakwerhu va moya wa xisati loyi a a tshama kwalaho. Hambi swi ri tano, sweswi nhlayo ya vahuweleri va Mfumo yi tlakuke yi va 47. Timbhoni to tala a a ti phasiwile hi mintlhamu ya vungoma, ku godzomberiwa hi swidzidzirisi ni ku tikhoma loko biha. Va anakanya leswaku leswi a swi vangiwa ngopfu hi ndlala ya moya leyi nga kona ekerekeni leyi kotaka ku sola vanhu hi tlhelo ra moya kambe yi nga koti ku va pfuna. Timbhoni ti nyikela vanhu mpfuno wa xiviri.

Vantshwa ebandlheni va endle xikolo xi va nsimu ya vona ya munhu hi xiyexe ya ntirho wo chumayela. Kasia wa malembe ya 18 hi vukhale wa vika: “Vadyondzi-kulorhi hakanyingi va ri eka mina: ‘U tlangisa vuntshwa bya wena.’” “Kambe ndzi papalate swiphiqo swo tala, naswona vutomi bya mina byi ve bya nkoka. Ndzi fambisa tidyondzo to hlayanyana ta Bibele exikolweni, naswona a ndzi wu honisi ntirho wa mina wa xikolo wa le kaya hambi ku ri dyondzo ya mina ya munhu hi xiyexe. Vanhwanyana lava nge ndzi ‘tlangisa vuntshwa bya mina’ ana se i vamanana, lava karhatiwaka hi swiphiqo swo tala.”

Tibuku ta Watch Tower ti tiviwa ngopfu eswikolweni swa kwalaho. Hi xikombiso, mudyondzisi wa Xipolish u byele swichudeni swakwe leswaku swi landzela ririmi ro olova ra magazini wa hina wa Awake! tanihi hi xikombiso loko swi tsala switsalwana swa swona. Ewa la nga phayona ro pfuna u kume broxara leyi nge School and Jehovah’s Witnesses yi ri leyi pfunaka swinene. “Ndza yi tlangela swinene buku leyi. Vadyondzisi va mina va yi tolovele swinene. A ndzi si tshama ndzi va na xiphiqo xo kuma mpfumelelo wa ku nga vi kona eka tidyondzo tin’wana leswaku ndzi va kona eka mintsombano leyikulu.” Langutelo ro tano eka vantshwa ri tsakisa mbilu ya Yehova.—Swivuriso 27:11.

Vabohiwa Lava Tlanyaleke Va Hundzuriwa

Ku ya evuxeni bya Środa Śląska ku na Strzelce Opolskie, laha ku nga ni makhotso mambirhi. Lerin’wana i khotso leri nga ni nsirhelelo lowukulu, ra vakhotsiwa lava nga lawulekiki. Timbhoni ti tshama ti ri karhi ti endzela makhotso lama mambirhi ti yisela vabohiwa ntiyiso, lava vo tala va vona a va ri mahlonga ya Babilona Lonkulu, mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa.—Nhlavutelo 18:1-5.

Timbhoni ti dyondza Bibele ni vanhu lava nga kwalaho ha un’we-un’we ni hi mintlawa leyitsongo ya vabohiwa, laha van’wana va vona va khuvuriweke. Hambi leswi va fanelaka ku tshama va hetisa swigwevo swa vona, va tirha hi ku hiseka va chumayela vabohiwa van’wana. Mubohiwa un’wana la tilunghiselelaka ku khuvuriwa u endle ku cinca loku hlamarisaka lerova valawuri va khotso va n’wi pfumelela ku ya ekaya kan’we hi vhiki. Van’wana va tsalele mindyangu ya vona va vula leswaku va tiyimisele ku huma ekhotsweni va nga ha ri swigevenga, kambe va ri Timbhoni ta Yehova.

Mulanguteri lonkulu wa khotso rin’wana u vilerile a ku vaprista va Khatoliki a va hamba va ta kambe ku ri hava lexi va xi endlaka. U vutise Timbhoni: “I yini lexi mi endlaka mi kota ku cinca ni ku yisa vanhu lava endleleni leyinene?” Papila rin’wana leri humaka eka mubohiwa un’wana leri yaka eka ndyangu wa ka vona ri hlamurile: “Laha ekhotsweni Timbhoni ta Yehova ti ndzi byele hi ta xitshembiso xa Xikwembu lexi hlamarisaka mayelana ni hulumendhe leyintshwa, Mfumo wa Xikwembu, lowu nga ta fuma misava ku nga ri khale. Kwala ndzi ve ni nkarhi wa ku kambisisa ndlela ya mina ya vutomi ya khale hi ku ya hi Bibele. Tanihi leswi ndzi fikeleleke makumu lama vavisaka, ndzi ni ku navela loku tiyeke ko va munhu la ntshunxekeke ni ku tikuma ndzi ri mufumiwa wa Mfumo wa Xikwembu. Namuntlha ndzi Mbhoni leyi khuvuriweke ya Yehova.”

Eka khotso rin’wana, van’wana va gweviwe malembe ya 25 hikwalaho ko dlaya. Dyondzo ya Bibele ya nkarhi na nkarhi ya fambisiwa ni vavanuna va 12. Un’wana wa vona u nyiketele vutomi bya yena eka Yehova ivi a khuvuriwa, naswona van’wana va kunguhata ku teka magoza lawa. Hi ku tlangela vuyelo lebyinene bya tindlela to dyondzisa leti tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehova, mulanguteri lonkulu wa khotso u te: “A ndzi na vabohiwa va 12 ntsena. Ndzi na 600. Ndzi kombela mi ndzi pfuna mi va nghenisa endleleni leyinene. Ndzi ta mi nyika xin’wana ni xin’wana lexi mi xi lavaka, kambe lunghiselelani nongonoko. Va khathaleleni!”

Leswi hi leswi vamakwerhu va swi endleke. Va nyikele nongonoko wa Bibele lowu vulavulaka hi xikongomelo xa vutomi, ntshembo wa vumundzuku, ni nkoka wa ku tshika mikhuva leyo biha. Va tlhele va hlamusela mintokoto ya khale ka mubohiwa la hundzukeke un’wana wa Timbhoni ta Yehova ivi hi ku famba ka nkarhi a vekiwa ku va nkulu wa bandlha. Nakambe Timbhoni ti nyikele tinhla-nkulu hi timhaka ta vutomi bya muyivi wa dayimani ni mutirhisi wa swidzidzirisi hi ndlela yo biha, lava dyondzeke ntiyiso.a Vabohiwa va 20 lava a va ri kona va kume nongonoko lowu wu tsakisa swinene naswona va vutise swivutiso swo tala, van’wana va tlhela va kombela tidyondzo ta Bibele.

Ripfumelo Ni Ku Tiyisela Swi Ringiwa

Lubaczów i doroba leritsongo ra vanhu va 12 000 ekusuhi ni ndzilakana wa Ukraine. Ntirho wa ku chumayela Evhangeli wu kume matimba hi 1988, loko maphayona ma rhurhele kwalaho leswaku ma ta pfuna vahuweleri va kwalaho va 12. Sweswi ku ni vahuweleri lava chivirikaka va Mfumo va 72, naswona 150 a va ri kona enkhubyeni wa Xitsundzuxo wa 1991 eHolweni ya Mfumo leyi ya ha ku akiwaka.

Hi June 1991, Phophu John Paul II u endzele Lubaczów. Kambe sweswo a swi endlanga nchumu ku susumetela ripfumelo ra xiviri eka vanhu. Vo tala va vona va karhatiwa hi ku kanakana ni swivutiso swa xikongomelo xa vutomi ni ntshembo wa vumundzuku. Loko va nga swi koti ku kuma tinhlamulo leti enerisaka eka vafundhisi, va ya eka Timbhoni ta Yehova. Hambi leswi vanhu va nga ha karhatiwaka hi ripfalo ro tshika vukhongeri bya vona, ntiyiso wa Bibele lowu va wu dyondzaka wu va pfuna ku vona leswaku va endle xiboho lexinene.

Lexi fanaka ni leswi, i ntokoto wa Honorata, loyi sweswi a nga phayona ra nkarhi hinkwawo. Nkarhi lowu nga ringanaka lembe lowu hundzeke, u vutise muprista hi nkarhi wa ku tivula swidyoho leswaku vito ra Xikwembu i mani. “Xikwembu i rirhandzu—hi rona vito ra xona ro saseka swinene,” ku hlamula muprista. Endzhaku ka nkarhinyana, u engeterile: “Ú fana ni bakiti ra mati layo tenga swinene lawa un’wana a ma cheleke inki. Vuyelo bya kona a byi cinci.” Xisweswo u kume nhlamulo ya yena. “Kutani hi nkarhi wolowo ndzi anakanye leswaku ndzi ta va un’wana wa Timbhoni ta Yehova,” ku vula Honorata. “Sweswo na swona a swi cinci.”

Vo tala lava dyondzeke ntiyiso le Lubaczów va boheke ku tiyisela nkaneto wa matimba ni wa ku hisekela etlhelo. Kambe sweswo a swi va chavisanga leswaku va tshika ku khomelela ntiyiso wa Bibele ni ku yimela Yehova.

Elżbieta wa hlamusela: “Eku sunguleni vatswari va mina va ndzi bile ekaya. Endzhaku va ka hina va nghene eHolweni ya Mfumo. . . . Va ndzi yise ekaya ivi va sungula ku ndzi ‘ba’ hi rhavi ra murhi. Va ndzi bile ni ku ndzi raha ku sukela enhlokweni ku fika enkondzweni hikwalaho ka leswi ndzi hlanganyelaka ni Timbhoni. A va ndzi be ngopfu lerova a ndzi fanele ku tshunguriwa hi xihatla, kutani ndzi yisiwe exibedhlele. Yehova u ndzi pfunile, ndzi hlakarherile. Ndyangu wa ka hina wu ndzi cukumetile. Loko ndzi vula leswi eka muprista, u ndzi hlekurile, a ku: ‘U tele ku ta rila hikwalaho ko phakatiwanyana ntsena xana?’”

Makwerhu un’wana wa xisati wa tsundzuka: “Lembe na lembe a ndzi tolovele ku ya le Częstochowa leswaku ndzi ya khinsama ndzi anakanyisisa emahlweni ka swifaniso swa Yesu swa 14, leswi a ndzi swi xiya tanihi ntirho wa Mukhatoliki un’wana ni un’wana la tshembekaka. Ndza ha ri ni swivati ematsolweni ya mina.” Loko a ri na malembe ya 18 hi vukhale u dyondze ntiyiso ivi a byela muprista ni ndyangu wa ka vona leswaku a nge he tlheleli ekerekeni. U biwe swinene—“swinene ngopfu lerova ndzi pfilunganyeka miehleketo,” ku vika yena. “Kambe ndzi hlakarhele hi ndlela leyi enerisaka exibedlhele lerova ndzi kota ku va kona eka Ntsombano Wa Muganga Wa ‘Varhandzi Va Ntshunxeko.’ Ndzi ririle hi ku tsaka loko ndzi vone ku twanana ni rirhandzu leri a a ri ri exikarhi ka vanhu lava pfumalaka ku hisekela ethlelo—swilo leswi ndzi nga si tshamaka ndzi swi vona le Częstochowa. Mawaku ntsako lowu ndzi nga na wona leswi ndzi kumeke vunene bya Yehova ni leswi ndzi dyondzeke ku n’wi tshemba.” Yehova u tiyisa ni ku seketela lava n’wi nyiketaka mindzhwalo ya vona.—Psalma 55:22.

Mahlonga yo tala ya Babilona Lonkulu sweswi ma yingisela xirhambo xo ‘huma eka yena’ etikweni leri ra Vukhatoliki, ku fana ni kwihi na kwihi. Loko ku ri ku rhandza ka Yehova, vanhu va yena lava nga chaviki va ta hambeta va hlengeleta “leswi rhandzekaka” hi laha ku engetelekeke, leswi hangalakeke ePoland hinkwaro. Entiyisweni vo tala va ha ta amukela xirhambo lexi nge: “‘Tana!’ Loyi a nga ni torha a a te; ni loyi a swi navelaka a a nwe mati ya vutomi a nga hakeli.”—Nhlavutelo 18:4; 22:17.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Mepe lowu nga eka tluka 24]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

POLAND

Sztum

Kruszwica

Poznan

Warsaw

Środa Śląska

Częstochowa

Strzelce Opolskie

Lubaczów

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Ku chumayela rungula ra Mfumo le Kruszwica, ePoland