Ku Chumayela Hi Ximutana Ni Ximutana Le Spain

YESU KRESTE u fambe “hi muti ni muti na hi ximutana ni ximutana, a dyondzisa, a khome riendzo ra yena ro ya eYerusalema.” (Luka 13:22, NW) Ku hetisisa vutirheli, Yesu ni vadyondzisiwa va yena a va chumayelanga “hi muti ni muti” ntsena, kambe na “hi ximutana ni ximutana.” Hambi leswi a swi va olovela ku tirha emitini ntsena, a va swi siyanga swimitana leswi nga ehandle ka doroba.a

Timbhoni ta Yehovha le Spain a ti langutane ni mphikamakaneta yo fana na leyi Yesu a hlangavetaneke na yona. Hi 1970, a ku ri na tindhawu letikulu ta nsimu ya le makaya leti nga tirhiwangiki leti a ti yimele ku tshoveriwa. (Matewu 9:37, 38) Madzana ya swimitana leswi nga tintshaveni ta mpfula en’walungwini, etimbaleni ta kwandzasi na le ribuweni a swi si tshama swi fikeleriwa hi rungula ra Mfumo.

Timbhoni ta Yehovha ta le Spain a ti tiyimisele ku yisa mahungu lamanene etindhawini leti. Kambe ha yini vanhu va le tindhawini leti swi va tekele nkarhi lowo leha swonghasi leswaku va kota ku twa rungula ra Mfumo? Xana va angule njhani?

Ku Amukeriwa Ximfumo Swi Pfurhetela Vumbhoni Bya Le Makaya

Ntirho wa Timbhoni ta Yehovha le Spain a wu yirisiwile ku sukela eku heleni ka nyimpi ya xin’wana-manana hi 1939. Hi va-1950 na va-1960, Timbhoni leti hisekaka ti chumayele hi vukheta emadorobeni, laha a swi nga xiyiwi ngopfu leswaku ti kona. Loko ntirho wa vona eku heteleleni wu amukeriwe ximfumo hi 1970, a ku ri na vahuweleri va Mfumo va kwalomu ka 10 000 le Spain. Vunyingi bya vona a byi tshama emitini na le madorobeni lamakulu, kambe swimitana swa le Spain a swi fanele ku twa marungula ya Mfumo na swona. I mani loyi a a ta langutana ni ntlhontlho lowu?

Hi va 1970 tsima ro chumayela ri sungule ku fikelela tindhawu hinkwato ta le nhlonhleni hi mahungu lamanene. Kwalomu ka n’hweti yin’wana ni yin’wana ku sukela hi 1973 ku ya ka 1979, switiviso swo hlawuleka leswi hlamuselaka xilaveko etindhawini to hambana-hambana ta tiko swi humelerile eka Vutirheli Bya Hina Bya Mfumo, nkandziyiso wa ntirho wa n’hweti na n’hweti wa mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha. Mindyangu yo tala leyi swi tsakelaka ni leyi tiyimiseleke yi amukele xirhambo lexi naswona yi tirhe hi ku tirhandzela laha xilaveko a xi ri xikulu.

Xikombiso lexi xiyekaka i xa Rosendo ni nsati wakwe Luci. Va rhumiwe tanihi maphayona yo hlawuleka (vachumayeri va Mfumo va nkarhi hinkwawo) ku ya phasa eximutanini xa n’walungu-vupela-dyambu bya Spain naswona va endle xiboho xo tshama kwalaho loko se va kume vana. Rosendo wa pfumela: “Ndzi fanele ku pfumela leswaku hi hlangane na swiphiqo swo nonon’hwa. Ku kuma ntirho wo tihanyisa a swi nonon’hwa, kambe hi langutele ku pfuniwa hi Yehovha naswona a hi si tshama hi etlela na ndlala kumbe ku pfumala vutumbelo. A swi fanerile hakunene.” Eka malembe wolawo, va kote ku hoxa xandla eku vumbeni ka mavandlha ya mune endhawini leyi ya le Spain.

‘Lavani Loyi A Fanelekaka’

Yesu u byele vadyondzisiwa va yena ku ‘lava’ lava fanelekaka emutini kumbe eximutanini xin’wana ni xin’wana. (Matewu 10:11) Etindhawini ta le makaya ta le Spain, ku lavisisa loku ku lava ku gingirika ni ku tiyimisela, hi laha Ángel makwerhu wo huma eAlcoy (Alicante) a swi voneke ha kona. A ha ku heta ku endzela makaya yo karhi ya le ximutanini xa le Masías loko a twa mpfumawulo wa ku ringa ka nkuku. U ehleketile, “Loko ku ri na nkuku, ku fanele ku ri na yindlu kwalomu—yindlu leyi a hi yi siyile.” Endzhaku ko halahala, Ángel u kume ndlela leyi hi fambiseke hi le xitsungeni ivi eku heteleleni yi hi fikisa endlwini leyi nga yoxe.

Laha purasini leri a ku tshama Jośe na Dolores, vamakwavo va nyama lava a va ri ni malembe ya kwalomu ka 60. Va rhiye ndleve, ivi va amukela dyondzo ya Bibele xikan’we-kan’we. Hambi swi ri tano, a swi nga olovi ku dyondza na vanhu lava vo titsongahata, tanihi leswi a va nga swi koti ku hlaya na ku tsala, naswona xin’wana ni xin’wana a xi fanele ku hundzuluxeriwa ku suka eka Xipaniya ku ya eka ririmi ra Xivalencia, leri a ku ri rona ntsena leri a va ri twisisa. Ku tlula kwalaho, va langutane na nkaneto lowukulu lowu humaka eka vaakelani va vona. Ku nga khathariseki swihinga leswi, José na Dolores va endle nhluvuko entiyisweni, hambi leswi ku ya eminhlanganweni a ku ri riendzo ro leha ra le tintshaveni. Eku heteleleni va lulameriwe hi nkhuvulo naswona hinkwavo va tirhela Yehovha hi ku tshembeka.

Rosendo na Luci, lava boxiweke eku sunguleni, va tsundzuka ndlela leyi munhu la lamaleke la tshamaka endlwini leyi nga yoxe ekusuhi na Moaña, en’walungu-vupela-dyambu bya Spain a amukeleke ntiyiso ha yona. Vito ra yena a ri María. Loko a vulavule ro sungula ni Timbhoni, a nga swi koti ku hlaya hambi ku ri ku tsala, naswona u hete malembe a tshama a etlele hikuva a hlaseriwile hi vuvabyi byo khwanyana swirho a ha ri n’wana. Yindlu yakwe a yi ri empfhukeni wa kwalomu ka tikhilomitara timbirhi ku ya epatwini leri nge kusuhi. Hambi swi ri tano a chivirikela ku dyondza Bibele naswona ku tiyimisela ka yena ku tirhela Yehovha ku vonakile ku nga ri khale. María u dyondze ku hlaya na ku tsala naswona u sungule ku hlanganyela, hikwalaho ka ku tinyiketela ka vandlha. Vamakwerhu a va n’wi tlakula mpfhuka wo ringana madzana-mbirhi wa timitara ku suka endlwini yakwe ku ya fika exindledyanini xa ritshuri kutani va n’wi nghenisa emovheni hi vukheta. Hambi leswi eku sunguleni a kanetiwa hi va ndyangu, u endle nhluvuko ku fikela loko a khuvuriwa. Hikwalaho ka ntshembo lowu nhluvuko wakwe wa moya wu n’wi nyikeke wona, sweswi u dyondze ku chayela movha lowu endleriweke lavo lamala naswona se u hete khoso ya dyondzo ya masungulo. Rosendo wa hlamusela: “Vuswikoti byo pfuna vanhu vo fana na María i ku tinyiketela loku vuyerisaka hakunene.”

Vahlayi Va Bibele Va Angula Hi Ku Olova

Hi va 1970 Bibele yi kumeke ro sungula eka vanhu hinkwavo le Spain. Vapaniya vo tala va xave kopi ya yona, naswona vo tala va sungule ku hlaya Matsalwa. Pilar, wo huma le Medina del Campo (Valladolid) se a sungurile ku hlaya Bibele loko Timbhoni ta Yehovha ti fika edorobeni ra ka vona ro sungula hi 1973. Hikwalaho ka leswi a nga Mukhatoliki, a kanakana ku amukela buku eka Timbhoni, kambe a lava ku twisisa Bibele. Eku heteleleni u pfumerile ku va na bulo ra vhiki na vhiki leswaku ku hlamuriwa swivutiso swakwe swa Bibele.

Hi ku tirhisa kahle buku leyi humesiweke hi Sosayiti ya Watch Tower, makwerhu wa xisati la nga phayona loyi a endzeleke Pilar u kote ku hlamula swivutiso swakwe leswo tala. Hi ku tsakisiwa hi leswi a swi dyondzeke, Pilar u pfumele ku dyondza Bibele endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani hi ku tirhisa buku leyi nge Ntiyiso Lowu Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki. A nga si heta dyondzo yakwe ya buku leyi nge Ntiyiso, ana se a hlaye Bibele hinkwayo naswona u khorwile leswaku a a kume ntiyiso. U ve Mbhoni yo sungula le Medina del Campo, laha sweswi ku nga ni Holo ya Mfumo leyinene ni vandlha ra vahuweleri va 63.

Timbhoni ta le Spain ta ha kuma vanhu lava ‘khathalelaka xilaveko xa vona xa moya’ ni lava hlayaka Bibele va lava ku twisisa ku rhandza ka Xikwembu. (Matewu 5:3) Pepi, khale ka Mukhatoliki la dyondziseke khatekizimu ekerekeni ya muti wa Zumaia (en’walungwini wa Spain), a ri karhi a chumayela eximutanini xa kwala kusuhi loko a hlangana na muprista wa kereke.

Muprista u n’wi byele leswi: “Pepi, u tlanga hi nkarhi wa wena. Laha ximutanini xa Itziar ku ni vanhu vambirhi ntsena—mpatswa lowu tekaneke—lowu a wu rhandza swilo swa moya. Lavan’wana vo ya ekerekeni tanihi ntolovelo ntsena.”

Pepi u hlamurile a ku: “Hi swona, loko ku ri na vanhu vambirhi lava rhandzaka swilo swa moya, va ta va Timbhoni ta Yehovha.”

Pepi u ye emahlweni na ntirho wakwe wo chumayela hi yindlu na yindlu xikan’we ni Timbhoni letin’wana ku kondza va hlanganisa ximutana. Nkateko wa kona, endlwini leyi ngo va yoxe, vamakwerhu va kume mpatswa lowu muprista a vulavuleke hi wona. A va hlaya Bibele kambe va nga yi twisisi. Va amukele dyondzo ya Bibele hi ku hiseka, va endla nhluvuko hi xihatla, naswona va khuvuriwe hi April 1991.

Vanhu van’wana va timbilu letinene va dyondze ntiyiso hi ku olova hi ku tihlayela tibuku leti sekeriweke eBibeleni leti humesiweke hi Sosayiti ya Watch Tower. Hi xikombiso, Timbhoni to huma eAlmadén (Ciudad Real) a ti chumayela exidorobanini xa Ciruelas (Badajoz) loko va kuma wanhwana la yingisiseke rungula ra vona. Loko va vona ku tsakela kakwe, va kombele ku n’wi fambisela dyondzo ya Bibele ya le kaya. Hambi swi ri tano, u arile, a vula leswaku mukhalabye un’wana ana se a n’wi dyondzisa tidyondzo ta Bibele. Vanhu va nga ri vangani endhawini yoleyo va vule tano na vona. Vamakwerhu va lave ku tiva, kutani va vutisa hi ta mukhalabye loyi. Va kume adirese yakwe ivi va n’wi endzela.

Lexi va hlamariseke loko va fika le Madrid, va kume wanuna loyi a vitaniwaka Felipe, a ri na buku leyi nge U Nga Hanya Hi Masiku aParadeyisini eMisaveni. Endzhaku ka loko a yi hlaye hinkwayo, u vone leswaku u ni vutihlamuleri byo avelana mahungu lamanene ni vaakelani vakwe. Kutani a tirhisa buku leyi ku va dyondzisa tidyondzo ta Bibele. Vamakwerhu va endle malunghiselelo yo dyondzo na yena. Wanhwana loyi a a dyondza na yena Bibele u amukele dyondzo na yena. Hambi leswi a nga na malembe ya 80 hi vukhale ni rihanyo leri nga tsakisiki, Felipe u endla nhluvuko lowunene entiyisweni.

Ku Hlula Xihlawuhlawu

Masimu ya tindhawu ta le makaya ma vanga swiphiqo swo karhi leswi nga tolovelekangiki. Ndhavuko wa vukhongeri ni vukholwa-hava hakanyingi swi tinyika matimba etindhawini to tano, naswona vanhu vo tala lava tshamaka emakaya va byale moya wo kanakana “vukhongeri lebyintshwa.” Vaaki van’wana va chava ku cinca vukhongeri bya vona hi ku anakanya leswi maxaka ni vaakelani va nga ta swi ehleketa. Kambe matimba ya Rito ra Xikwembu ma nga hlula swiphiqo swo tano ivi ya cinca vutomi bya munhu. Leswi swi humelerile eximutanini lexi ku phasiwaka ka xona xa Cangas de Morrazo en’walungu-vupela-dyambu bya Spain.

Roberto, muaki wa kwala ximutanini, a ri mutlutisi wa swikepe ku sukela a ri na malembe ya 14 hi vukhale hikuva a navela ngopfu ku tifuma. Vutomi byakwe tanihi mulawuri wa swikepe byi n’wi endle a tolovelana ni vatluti van’wana lavatsongo lava a va ri swindzendzele naswona a va tirhisa swidzidzirisi leswaku va susa xivundza elwandle. Hi ku famba ka nkarhi na yena Roberto u vile xindzendzele naswona a a hanya hi swidzidzirisi.

Hi ku famba ka nkarhi Roberto u tlhelele ekaya kambe mikhuva yakwe leyo biha a a nga swi koti naswona a nga swi rhandzi ku yi tshika. Leswaku a enerisa ku godzomberiwa kakwe hi swidzidzirisi, u sungule ku yiva leswi endleke a helela ekhotsweni hi makhamba ya tsevu. Loko a ri na 18 wa malembe hi vukhale, u nwe mpfangano lowu dlayaka wa vhinyo na swidzidzirisi. Madokodela ma ponise vutomi byakwe, kambe mavoko ni milenge yakwe a swi nga ha tirhi. U hume exibedlhele a ri xilema. Hambi leswi a tshama exitulwini xa swigulani a swi n’wi endlanga a tshika mukhuva wakwe wo tirhisa swidzidzirisi. A pfilunganyekile hi tlhelo ra vukhongeri, naswona swidzidzirisi swi tikombe swi ri nchumu lowukulu evuton’wini—ku fikela endzhaku ka malembe manharhu laha a endzeriweke hi Timbhoni ta Yehovha.

Ku dyondza hi vuprofeta bya Bibele lebyi hetisekeke swi pfune Roberto ku hlula ku kanakana kakwe. Ku amukeriwa loko kufumela eHolweni ya Mfumo ku n’wi khorwisile leswaku vukhongeri bya ntiyiso byi endla vutomi byi va na xikongomelo. Ku nga si hela kaye wa tin’hweti, Roberto u hlule ku godzomberiwa kakwe hi swidzidzirisi naswona u khuvuriwile. Hambi leswi a a ri xigono, a a ri phayona ku ringana malembe ya nhungu. U ve nkulu wa vandlha emalembeni mambirhi lama hundzeke. Francisco, khale ka munghana wakwe, u hlamarisiwe hi ku cinca ka vutomi bya Roberto lerova na yena a va Mbhoni naswona sweswi i nandza wa vutirheli. Ku hundzuka loku ku hlamarisaka ka munhu loyi a a tirhisa swidzidzirisi ku pfune vanhu va kwalaho leswaku va twisisa ntirho wa hina hi ndlela yo antswa. Wansati un’wana u kale a tisa xifanyetana xakwe lexi a xi godzomberiwe hi swidzidzirisi eHolweni ya Mfumo ku vona loko Timbhoni ti ta xi tshungula.

Ku Lavisisa Ntiyiso eBibeleni

Hi ntolovelo, vanhu lava tshamaka emakaya va amukela ntiyiso hi ndlela leyinene ngopfu lerova hakanyingi va khomisa tintlharhi ta misava tingana. (1 Vakorinto 1:26, 27) Adelina, wansati wa malembe ya le xikarhi la nga ni tingana, hi un’wana wa lava kombiseke ku tsakela. A hisekela ngopfu ripfumelo rakwe ra Vukhatoliki. Mixo wun’wana na wun’wana a nga karhali ku nkhinsama a khongela, a phindha-phindha Xikhongelo xa Hosi ni xo Dzunisa Mariya. A a yisa swikhongelo swakwe eka “vakwetsimi” vo hambana-hambana siku rin’wana ni rin’wana—hi ku tshemba leswaku swin’wana swa swona swi ta twiwa.

Loko Adelina a sungule ku dyondza Bibele, u kombise ku hisekela vukhongeri loku fanaka eka ripfumelo rakwe lerintshwa. Hambi tingana takwe a ti n’wi sivelangi, hambi leswi yena na nuna wakwe loko va ya eHolweni ya Mfumo ro sungula swi va tekeleke khume ra timinete ku va na xivindzi xo nghena. Ku nga khathariseki sweswo, loko se va nghenile, a a yingisela swinene. Eka khamba rin’wana, u dyondze hi Ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe. Dyondzo leyi yi n’wi nyanyurile, naswona loko a tlhelela ekaya, u lave ku hlaya leswi engetelekeke hi yona eBibeleni yakwe. Kambe yena na nuna wakwe a va nga tivi lomu rungula ri kumekaka kona, kambe a va ehleketa leswaku ri kumeka kun’wana ebukwini ya Nhlavutelo. Kutani Adelina u sungule ku hlaya Nhlavutelo vusiku byebyo a kondza a fika eka ndzima 20 hi mata-ku-xa.

Eka wun’wana wa minhlangano, Adelina u dyondze leswaku a ku ri mfanelo ya wanuna ku rhangela nsati wakwe exikhongelweni. Hambi leswi a a pfumela ku khongela, nuna wakwe a nga swi tivi leswi a a fanela ku swi vula exikhongelweni. Vusiku byebyo Adelina u kunguhate ku languta swiletelo eBibeleni. Hi awara ya mbirhi ni mixo, Adelina u pfuxe nuna wakwe ivi a n’wi byela leswaku u kume Matewu ndzima 6, leyi hlamuselaka nhloko-mhaka ya xikhongelo hi vuxoko-xoko. Endzhaku ka ku hlaya swiletelo swa Yesu, eku heteleleni nuna wakwe u endle xikhongelo xa vona ha vambirhi. Sweswi Adelina na nuna wakwe i Timbhoni ta Yehovha.

Ntshovelo Lowunene

Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 25 ya ku vula vumbhoni emakaya hi malandza lama chivirikaka ya Yehovha, swiphemu hinkwaswo swa Spain a swi ma twile mahungu lamanene. Hi laha swi endlekeke ha kona le Asia Minor hi lembe xidzana ro sungula, ‘rito ra Yehovha ri hangalake etikweni hinkwaro.’ (Mintirho 13:49) Hikwalaho, magidi ya vaaki va le ximutanini ma angule kahle.

Le Spain na kun’wana, ku chumayela etindhawini ta le makaya hi ku hetiseka swi lava ku lehisa mbilu na ku tinyiketa. Kambe tanihi leswi ku nga ku rhandza ka Xikwembu leswaku ‘vanhu hinkwavo va ponisiwa,’ Timbhoni ta Yehovha ti tsakela ku lavisisa lava tsakelaka. (1 Timotiya 2:4) Naswona hi laha mintokoto leyi hundzeke yi kombisaka ha kona, hi ndlela leyi fuweke, Yehovha u hakele matshalatshala lama endliweke ya ku chumayela hi ximutana ni ximutana le Spain.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Mimepe leyi nga eka tluka 23]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

FURWA

PORTUGAL

SPAIN

BALEARIC ISLANDS

CANARY ISLANDS

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 24]

Vilac, Lérida

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 24]

Puebla de Sanabria, Zamora

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 25]

Casarabonela, Málaga

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 25]

Sinués, Huesca

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 26]

Lekeitio, Vizcaya