Swikombo Swa Mikandziyiso Leyi Nga Eka Xiyimiso Xa Mihlangano Xa Mahanyelo Ni Ntirho Wa Hina Wo Chumayela
MAY 7-13
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | MARKA 7-8
“Rhwhala Mhandzi Ya Wena Ya Nxaniso U Ndzi Landzela Nkarhi Hinkwawo”
(Marka 8:34) Hiloko a vitana ntshungu wu ta eka yena wu ri ni vadyondzisiwa vakwe, a ku: “Loko munhu a lava ku ndzi landzela, a a titshike kutani a rhwala mhandzi yakwe ya nxaniso a ndzi landzela nkarhi hinkwawo.
Vona tinhla leti engetelekeke ta Mr 8:34 eka nwtsty
a a titshike: Kumbe “a a tshike ku tianakanyela.” Leswi swi vula ku va munhu a tinyiketela hi ku helela eka Xikwembu. Hi Xigriki xiga lexi xi nga ha vula leswaku “u fanele ku titsona swo karhi,” ku nga mhaka leyi twisisekaka hikuva swi nga ha katsa ku tshika swilo leswi munhu a swi tsakelaka, a swi lavaka kumbe ku endla swilo hi nkarhi lowu a wu lavaka. (2Ko 5:14, 15) Marka u tirhise riendli leri fanaka ra Xigriki loko a hlamusela ndlela leyi Petro a landzuleke Yesu ha yona.—Mr 14:30, 31, 72.
U Tsutsumisa Ku Yini eMphikizanweni Wa Vutomi?
Charles B. Williams u vule leswaku, Yesu Kreste u byele vadyondzisiwa vakwe ni vanhu van’wana lava a va hlengeletanile a ku: “Loko munhu a lava ku ndzi landzela, a a titshike, (kumbe, a titsona swo karhi), kutani a rhwala mhandzi yakwe ya nxaniso a ndzi landzela nkarhi hinkwawo.” (Marka 8:34) Loko hi amukela xirhambo lexi, hi fanele hi tiyimisela ku endla tano ‘mikarhi hinkwayo,’ ku nga ri hikwalaho ka leswi hi nga ta kuma swilo swo karhi swo hlawuleka, hikuva loko hi nga endli tano kumbe hi pfumelela swilo swo karhi swi hi kavanyeta swi nga onha vuxaka bya hina ni Xikwembu kumbe ku hoxa vutomi bya hina ekhombyeni. Hakanyingi vuxaka bya hina na Yehovha byi kula ha ka ntsongo-ntsongo kambe loko hi nga tivoneli byi nga fa hi ku tsopeta ka tihlo!
(Marka 8:35-37) Hikuva mani na mani loyi a lavaka ku ponisa moya-xiviri wakwe u ta lahlekeriwa hi wona; kambe mani na mani la lahlekeriwaka hi moya-xiviri wakwe hikwalaho ka mina ni hikwalaho ka mahungu lamanene u ta wu ponisa. 36 Kunene, xana munhu swi nga n’wi pfuna yini ku pindzula misava hinkwayo kambe a lahlekeriwa hi moya-xiviri wakwe? 37 Kunene, i yini lexi munhu a nga cincisaka moya-xiviri wakwe ha xona?
U Tiyimisele Ku Titsona Yini Leswaku U Kuma Vutomi Lebyi Nga Heriki?
Hi nkarhi wolowo, Yesu u vutise swivutiso swimbirhi leswi tlhontlhaka mianakanyo, a ku: “Xana munhu swi nga n’wi pfuna yini ku pindzula misava hinkwayo kambe a lahlekeriwa hi moya-xiviri wakwe?” a tlhela a ku, “Kunene, i yini lexi munhu a nga cincisaka moya-xiviri wakwe ha xona?” (Marka 8:36, 37) Nhlamulo ya xivutiso lexo sungula yi le rivaleni hi ku ya hi langutelo ra vanhu. A swi nge n’wi pfuni nchumu munhu loko o pindzula misava hinkwayo ivi a lahlekeriwa hi vutomi bya yena. Swilo leswi munhu a nga na swona i swa nkoka loko ntsena a ha hanya leswaku a ta tiphina hi swona. Xivutiso xa Yesu xa vumbirhi lexi nge: “Kunene, i yini lexi munhu a nga cincisaka moya-xiviri wakwe ha xona?” xi nga ha va xi tsundzuxe vayingiseri va yena hi xihehlo lexi Sathana a xi vuleke enkarhini wa Yobo a ku: “Hinkwaswo leswi munhu a nga na swona u ta swi humesa leswaku a ponisa moya-xiviri wakwe.” (Yobo 2:4) Vanhu van’wana lava nga gandzeriki Yehovha va nga ha endla hi ku pfumelelana ni marito ya Sathana. Vanhu vo tala va nga ha endla nchumu wihi ni wihi, va tlula nawu wo karhi leswaku va hambeta va hanya. Kambe Vakreste a va endli tano.
Ha swi tiva leswaku Yesu loko a ta emisaveni a a nga telanga ku ta hi hanyisa, ku hi nyika rifuwo ni ku endla leswaku hi hanya nkarhi wo leha emisaveni leyi. A a tele ku ta hi nyika lunghelo ro hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyintshwa, naswona ntshembo wa vutomi byolebyo hi wu teka wu ri wa nkoka swinene. (Yoh. 3:16) Mukreste u ta twisisa xivutiso xo sungula xa Yesu tanihi lexi vulaka leswaku, “Xana munhu swi nga n’wi pfuna yini ku pindzula misava hinkwayo ivi a lahlekeriwa hi ntshembo wa yena wa vutomi lebyi nga heriki?” Nhlamulo ya xivutiso xolexo hileswaku a swi nge n’wi pfuni nchumu nikatsongo. (1 Yoh. 2:15-17) Leswaku hi kota ku hlamula xivutiso xa vumbirhi xa Yesu, hi nga ha tivutisa xivutiso lexi, ‘I yini leswi ndzi tiyimiseleke ku titsona swona sweswi leswaku ndzi ta tiyiseka hi ntshembo wa mina wo kuma vutomi emisaveni leyintshwa?’ Nhlamulo ya hina eka xivutiso xolexo yi paluxa ndlela leyi ntshembo wolowo wu nga ni matimba ha yona etimbilwini ta hina, hilaha hi nga ta swi kombisa hakona hi mahanyelo ya hina.—Ringanisa na Yohane 12:25.
(Marka 8:38) Hikuva mani na mani la khomiwaka hi tingana ha mina ni marito ya mina eka xitukulwana lexi xa vuoswi ni vudyoho, N’wana wa munhu na yena u ta khomiwa hi tingana ha yena loko a fika hi ku vangama ka Tata wakwe a ri ni tintsumi to kwetsima.”
jy 143 ¶4
I Mani N’wana Wa Munhu?
Leswaku va amukeleka eka Yesu, valandzeri vakwe va fanele va va ni xivindzi va tlhela va titsona swo karhi. Yesu u te: “Hikuva mani na mani la khomiwaka hi tingana ha mina ni marito ya mina eka xitukulwana lexi xa vuoswi ni vudyoho, N’wana wa munhu na yena u ta khomiwa hi tingana ha yena loko a fika hi ku vangama ka Tata wakwe a ri ni tintsumi to kwetsima.” (Marka 8:38) Xisweswo, loko Yesu a fika “u ta tlherisela un’wana ni un’wana hi ku ya hi mahanyelo yakwe.”—Matewu 16:27.
Endla Ndzavisiso
(Marka 7:5-8) kutani Vafarisi lava ni vatsari va n’wi vutisa va ku: “Ha yini vadyondzisiwa va wena va nga tikhomi hi ku ya hi ndhavuko wa vanhu va minkarhi ya khale, kambe va dya swakudya hi mavoko lama nyameke?” 6 A va byela a ku: “Esaya u profete hilaha ku faneleke malunghana na n’wina vakanganyisi, hilaha swi tsariweke hakona, ‘Vanhu lava va ndzi xixima hi milomu ya vona, kambe timbilu ta vona ti le kule swinene na mina. 7 Va tama va ndzi gandzela swa hava, hikuva va dyondzisa swileriso swa vanhu va swi endla tidyondzo leti nga enawini.’ 8 Mi tshika xileriso xa Xikwembu, mi khomelela swi tiya endhavukweni wa vanhu.”
Swivutiso Swa Vahlayi
Hikwalaho ka yini Vafarisi va tirhise mhaka ya ku hlamba mavoko leswaku va sola Yesu?
Leyi a ku ri mhaka leyi valala va Yesu va yi tirhiseke ku sola yena ni vadyondzisiwa vakwe. Nawu wa Muxe a wu katsa milawu yo hlayanyana mayelana ni ku tibasisa leswaku munhu a tenga loko wanuna o huma mbewu ya vununa kumbe loko wansati a ya enkarhini, ku va ni nhlokonho kumbe loko munhu a khumba ntsumbu wa xiharhi kumbe wa munhu. A wu tlhela wu nyikela swiletelo swa ndlela leyi va nga ti tengisaka ha yona. Munhu a a endla leswi hi ku va a nyikela gandzelo, a hlamba kumbe hi ku va a xuva.—Lev., tindz. 11-15; Tinhl., ndz. 19.
Varabi va Vayuda va engetele milawu ya vona ehenhla ka milawu leyi. Buku yin’wana yi vula leswaku “varabi a va engetela swinawanawana swa vona swa ndlela leyi munhu a nga nyamaka ha yona ni ndlela leyi a nga nyamisaka van’wana ha yona. Varabi va tlhele va endla milawu ya swibya ni switirhisiwa leswi nga basangiki ni leswi baseke swin’we ni leswi vanhu va nga swi endlaka leswaku va tlhela va va lava baseke.”
Valala va Yesu va n’wi vutise va ku: “Ha yini vadyondzisiwa va wena va nga tikhomi hi ku ya hi ndhavuko wa vanhu va minkarhi ya khale, kambe va dya swakudya hi mavoko lama nyameke?” (Marka 7:5) Valala lava a va nga vuli swona leswaku a hi swinene ku dya swakudya hi mavoko lama thyakeke. Tanihi mukhuva wa vona, varabi a va lava leswaku vanhu va chela mati ehenhla ka mavoko ya vona va nga si dya. Buku leyi tshahiweke eku sunguleni yi ya emahlweni yi ku: “A ku ri ni nawu lowu vulaka leswaku i xibya xa njhani lexi faneleke xi tirhisiwa leswaku ku cheriwa mati, i mati wahi lama faneleke ku tirhisiwa, i mani loyi a faneleke a ma chela ni leswaku munhu u fanele a cheriwa mati ku fikela kwihi.”
Ndlela leyi Yesu a anguleke ha yona eka swinawanawana sweswo a yi olovile. U byele varhangeri volavo va vukhongeri va Vayuda va le nkarhini wakwe a ku: “Esaya u profete hilaha ku faneleke malunghana na n’wina vakanganyisi, hilaha swi tsariweke hakona, ‘Vanhu lava va ndzi xixima hi milomu ya vona, kambe timbilu ta vona ti le kule swinene na mina [Yehovha]. Va tama va ndzi gandzela swa hava, hikuva va dyondzisa swileriso swa vanhu va swi endla tidyondzo leti nga enawini.’ Mi tshika xileriso xa Xikwembu, mi khomelela swi tiya endhavukweni wa vanhu.”—Marka 7:6-8.
(Marka 7:32-35) Hiloko va n’wi tisela munhu la feke tindleve naswona a ri ni rihika ra ku vulavula, kutani va n’wi kombela leswaku a n’wi tlhandleka voko. 33 Kavaloko a n’wi susa entshungwini a n’wi tekela etlhelo kutani a nghenisa tintiho takwe etindleveni ta munhu loyi, loko a tshwuterile, a khumba ririmi rakwe. 34 Hiloko a languta ehenhla etilweni, a hefemulela ehenhla ivi a ku: “Efata,” hileswaku, “Pfuleka.” 35 Ina, matimba yakwe ya ku twa ma pfuleka, naswona rihika ra ririmi rakwe ri ntshunxeka, kutani a sungula ku vulavula kahle.
Xana U Na Yona “Mianakanyo Ya Kreste”?
Wanuna loyi a a fe tindleve, naswona a a ri mbheveve. Yesu a nga va a xiye leswaku wanuna loyi u chuhile kumbe u ni tingana. Kutani Yesu u endle nchumu wun’wana lowu nga tolovelekangiki. U teke wanuna loyi a huma na yena exikarhi ka ntshungu, va ya etlhelo. Kutani Yesu u tirhise swikombiso swo karhi a byela wanuna loyi leswi a a lava ku endla swona. U “nghenis[e] tintiho takwe etindleveni ta munhu loyi, loko a tshwuterile, a khumba ririmi rakwe.” (Marka 7:33) Endzhaku, Yesu u langute etilweni, a khongela hi mahika. Swikombiso sweswo swo hlawuleka a swi ta byela wanuna loyi leswaku, ‘Leswi ndzi lavaka ku ku endlela swona swi vangiwa hi matimba ya Xikwembu.’ Eku heteleleni, Yesu u te: “Pfuleka.” (Marka 7:34) Hiloko wanuna loyi a sungula ku twa ni ku vulavula kahle.
Yesu a a va anakanyela swinene van’wana! A a khumbeka hi ndlela leyi va titwaka ha yona, naswona nkhathalo lowu wakwe wu n’wi susumetele ku endla swilo hi ku anakanyela mintlhaveko ya vona. Tanihi Vakreste, hi ta va hi endla kahle loko hi lwela ku va ni mianakanyo ya Kreste emhakeni leyi, hi tlhela hi yi kombisa. Bibele ya hi tsundzuxa: “Hinkwenu ka n’wina vanani ni mianakanyo leyi fanaka, mi kombisa ntlhaveko wa xinakulobye, mi va ni xinakulobye xa vumakwerhu, mi va ni ntsetselelo lowukulu, mi titsongahata emianakanyweni.” (1 Petro 3:8) Entiyisweni, leswi swi lava leswaku hi vulavula ni ku endla swilo hi ndlela leyi kombaka leswaku ha khathala hi mintlhaveko ya van’wana.
Evandlheni, hi nga kombisa moya wa ku anakanyela mintlhaveko ya van’wana hi ku va xixima, hi va khoma hi ndlela leyi na hina hi lavaka ku khomiwa ha yona. (Matewu 7:12) Sweswo swi ta katsa ku va ni vukheta hi leswi hi swi vulaka ni ndlela leyi hi swi vulaka ha yona. (Vakolosa 4:6) Tsundzuka leswaku ‘ku vulavula handle ko anakanya ku nga tlhava ku fana ni banga.’ (Swivuriso 12:18) Ku vuriwa yini endyangwini? Wanuna ni wansati lava rhandzanaka hakunene va khathala hi mintlhaveko ya un’wana. (Vaefesa 5:33) Va papalata marito lama tlhavaka, ku tshamela ku xopaxopa swihoxo ni ku vungunya hi ndlela leyi tlhavaka—hinkwaswo leswi nga vangaka mbanga leyi nga hatlisiki yi hola emintlhavekweni. Ni vana va ni mintlhaveko, naswona vatswari lava nga ni rirhandzu va khathala ha vona. Loko vatswari vo tano va boheka ku laya vana, va va laya hi tindlela leti kombaka leswaku va va xixima vana va vona naswona a va lavi ku va khomisa tingana. (Vakolosa 3:21) Loko hi kombisa ku anakanyela van’wana hi ndlela yoleyo, hi ta va hi kombisa leswaku hi ni mianakanyo ya Kreste.
Ku Hlaya Ka Bibele
(Marka 7:1-15) Kutani Vafarisi ni vatsari van’wana lava nga ta va huma eYerusalema va hlengeletana eka yena. 2 Naswona loko va vona vadyondzisiwa vakwe van’wana va dya swakudya swa vona hi mavoko lama nyameke, hileswaku, lama nga hlambiwangiki— 3 hikuva Vafarisi ni Vayuda hinkwavo a va nga dyi loko va nga hlambanga mavoko ku fika eswikokolweni, a va khomelele swi tiya endhavukweni wa vanhu va minkarhi yo sungula, 4 kutani, loko va vuya evuxaviselweni, a va dyi loko va nga si tibasisa hi ku xuviwa; naswona ku ni mindhavuko yin’wana yo tala leyi va yi amukeleke, leyi va khomeleleke swi tiya eka yona, ku khuvuriwa ka swinwelo ni ka swikelelo ni ka swibya swa koporo;— 5 kutani Vafarisi lava ni vatsari va n’wi vutisa va ku: “Ha yini vadyondzisiwa va wena va nga tikhomi hi ku ya hi ndhavuko wa vanhu va minkarhi ya khale, kambe va dya swakudya hi mavoko lama nyameke?” 6 A va byela a ku: “Esaya u profete hilaha ku faneleke malunghana na n’wina vakanganyisi, hilaha swi tsariweke hakona, ‘Vanhu lava va ndzi xixima hi milomu ya vona, kambe timbilu ta vona ti le kule swinene na mina. 7 Va tama va ndzi gandzela swa hava, hikuva va dyondzisa swileriso swa vanhu va swi endla tidyondzo leti nga enawini.’ 8 Mi tshika xileriso xa Xikwembu, mi khomelela swi tiya endhavukweni wa vanhu.” 9 Ku tlula kwalaho, a ya emahlweni a ku eka vona: “Mi bakanya xileriso xa Xikwembu hi vutlhari leswaku mi hlayisa ndhavuko wa n’wina. 10 Hi xikombiso, Muxe u te, ‘Xixima tata wa wena ni mana wa wena,’ naswona, ‘La rhukanaka tata wakwe kumbe mana wakwe a a dlayiwe.’ 11 Kambe n’wina mi ri, ‘Loko munhu a byela tata wakwe kumbe mana wakwe a ku: “Xin’wana ni xin’wana lexi ndzi nga na xona lexi ndzi nga ku pfunaka ha xona i korbani, (hileswaku, nyiko leyi nyikeriweke eka Xikwembu,)” ’— 12 n’wina a ma ha n’wi pfumeleli ku endlela tata wakwe kumbe mana wakwe nchumu wo karhi, 13 xisweswo mi endla rito ra Xikwembu ri nga tirhi hi ndhavuko wa n’wina lowu mi wu hundziseleke. Naswona mi endla swilo swo tala leswi yelanaka ni leswi.” 14 Kutani, loko a tlhela a vitana ntshungu wu ta eka yena, a wu byela a ku: “Ndzi yingiseni, hinkwenu ka n’wina, mi kuma nhlamuselo ya kona. 15 Ku hava xilo xa le handle lexi nghenaka eka munhu lexi nga n’wi nyamisaka; kambe swilo leswi humaka eka munhu hi swona leswi nyamisaka munhu.”
MAY 14-20
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | MARKA 9-10
“Xivono Lexi Tiyisaka Ripfumelo”
(Marka 9:1) Ku tlula kwalaho, a ya emahlweni a ku eka vona: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, Ku ni van’wana lava yimeke laha lava nga ta ka va nga nantswi rifu nikatsongo va nga si rhanga va vona mfumo wa Xikwembu wu ri eku fumeni.”
Kreste—Vuprofeta Byi Kombetele Eka Yena
Se a ku hundze lembe Yesu a nyikele xitiyisekiso xa leswaku hi yena Mesiya loyi ku profetiweke ha yena. Paseka ya lembe ra 32 C.E. yi tile yi tlhela yi hundza. Vo tala lava a va ri vapfumeri a va tshikile ku n’wi landzela, kumbexana hikwalaho ka ku xanisiwa, ku rhandza swilo leswi vonakaka, kumbe mivilelo ya vutomi. Van’wana kumbexana a va pfilunganyekile kumbe va hele matimba hikwalaho ka leswi Yesu a bakanyeke matshalatshala ya vanhu yo n’wi endla hosi. Loko a tlhontlhiwe hi varhangeri va vukhongeri va Vayuda, u arile ku endla xikombiso xo tidzunisa lexi humaka etilweni. (Matewu 12:38, 39) Van’wana va nga ha va va hlamarisiwe hi ku ala ka yena. Ku tlula kwalaho, Yesu a a sungule ku paluxela vadyondzisiwa vakwe nchumu lowu a swi va tikela ku wu twisisa—“u fanele ku ya eYerusalema a ya xanisiwa swinene hi vakulukumba ni vaprista lavakulu, ivi a dlayiwa.”—Matewu 16:21-23.
Endzhaku ka tin’hweti ta kwalomu ka kaye kumbe khume a ku ta va nkarhi “wa leswaku [Yesu] a suka emisaveni leyi a ya eka Tatana.” (Yohane 13:1) Leswi a a karhateke swinene hi vadyondzisiwa vakwe vo tshembeka, Yesu u tshembise van’wana va vona nchumu lowu a aleke ku wu endlela Vayuda lava nga riki na ripfumelo—xikombiso lexi humaka etilweni. Yesu u te: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, ku ni van’wana lava yimeke laha lava nga ta ka va nga ri nantswi rifu nikatsongo va nga si rhanga va vona N’wana wa munhu a ta emfun’weni wakwe.” (Matewu 16:28) Swi le rivaleni leswaku Yesu a a nga vuli leswaku vadyondzisiwa van’wana va yena a va ta hanya ku kondza ku simekiwa Mfumo wa Mesiya hi 1914. Yesu a a anakanya hi ku kombisa ku vangama ka yena ematimbeni ya Mfumo eka vadyondzisiwa va yena vanharhu lava a a va tolovele swinene. Xivono lexi xi vuriwa ku hundzuriwa.
(Marka 9:2-6) Endzhaku ka masiku ya tsevu Yesu a teka Petro na Yakobo na Yohane, a tlhandlukela na vona entshaveni leyi tlakukeke va ri swavo. Hiloko a hundzuriwa emahlweni ka vona, 3 ni tinguvu takwe ta le handle ti vangama, ti basa swinene ku tlula leswi muhlantswi wa swiambalo wihi ni wihi wa laha misaveni a nga ti basisaka hakona. 4 Nakambe, Eliya a ri na Muxe va humelela eka vona, va ri karhi va bula na Yesu. 5 Kutani Petro a angula Yesu a ku: “Rabi, i swinene leswaku hi va laha, hi pfumelele hi dzima mintsonga yinharhu, wun’wana wu va wa wena, wun’wana wu va wa Muxe, wun’wana wu va wa Eliya.” 6 Entiyisweni, a a nga swi tivi leswaku u ta angula a ku yini, hikuva a va chavile swinene.
Kreste—Vuprofeta Byi Kombetele Eka Yena
Endzhaku ka masiku ya tsevu, Yesu u teke Petro, Yakobo na Yohane a ya na vona entshaveni leyi tlakukeke—kumbexana xitsunga xa Ntshava ya Herimoni. Loko va ri kwalaho, Yesu “a hundzuriwa emahlweni ka vona, kutani xikandza xakwe xi vangama kukota dyambu, ni tinguvu takwe ta le handle ti vangama kukota ku vonakala.” Ku humelele na muprofeta Muxe na Eliya va ri karhi va vulavula na Yesu. Xiendlakalo lexi xo hlamarisa swi nga ha endleka xi humelele nivusiku, leswi endleke leswaku xi vonaka kahle. Entiyisweni, a xi ri xa xiviri swinene lerova Petro a kala a kombela ku dzima mintsonga yinharhu—wun’wana wu va wa Yesu, wun’wana wu va wa Muxe wun’wana wu va wa Eliya. Loko Petro a ha vulavula, papa leri vangamaka ri va funengetile kutani rito ri huma epapeni ri ku: “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka, loyi ndzi n’wi amukeleke; n’wi yingiseni.”—Matewu 17:1-6.
(Marka 9:7) Kutani ku vumbeka papa, ri va funengeta, rito ri huma epapeni ri ku: “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka; n’wi yingiseni.”
vona tinhla leti engetelekeke ta Mr 9:7 eka nwtsty
rito: Laha i ra vumbirhi Yehovha a vulavula ni vanhu hi ku kongoma eka swiendlakalo swinharhu leswi kumekaka eka rungula ra Tievhangheli.—Vona tinhla leti engetelekeke ta Mr 1:11; Yh 12:28.
Endla Ndzavisiso
(Marka 10:6-9) Hambiswiritano, ku sukela eku sunguleni ka ntumbuluko ‘Xi endle waxinuna ni waxisati. 7 Hikwalaho wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe, 8 naswona lavambirhi va ta va nyama yin’we’; kutani a va ha ri vambirhi, kambe i nyama yin’we. 9 Hikokwalaho leswi Xikwembu xi swi paneke swin’we, ku nga tshuki ku va ni munhu la swi hambanisaka.”
Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Marka
10:6-9. Xikongomelo xa Xikwembu hileswaku vanhu lava tekaneke va namarhelana. Hikwalaho, ematshan’weni yo hatlisela ku dlaya vukati, wanuna ni wansati va fanele va tikarhatela ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele leswaku va hlula xiphiqo xihi ni xihi lexi nga ha vaka kona evukatini.—Mat. 19:4-6.
(Marka 10:17, 18) Kuteloko a huma, a khoma ndlela, munhu un’wana a tsutsuma a fika a nkhinsama emahlweni ka yena ivi a n’wi tlhandleka xivutiso a ku: “Mudyondzisi Lonene, xana ndzi fanele ndzi endla yini leswaku ndzi kuma ndzhaka ya vutomi lebyi nga heriki?” 18 Yesu a ku eka yena: “Ha yini u vula leswaku ndzi lonene? Munhu lonene a nga kona, handle ka un’we, ku nga Xikwembu.
vona tinhla leti engetelekeke ta Mr 10:17, 18 eka nwtsty
Mudyondzisi Lonene: Swi le rivaleni leswaku wanuna loyi a a tirhisa marito lama nge “Mudyondzisi Lonene” tanihi xithopo xo n’wi tlhoma tinsiva, tanihi leswi varhangeri va vukhongeri a va rhandza ku ndhundhuzeriwa. Hambileswi Yesu a nga ri na mhaka ni ku vitaniwa “Mudyondzisi” ni “Hosi” (Yh 13:13), kambe u yise ku dzuneka hinkwako eka Tata wakwe.
Munhu lonene a nga kona, handle ka un’we, ku nga Xikwembu: Yesu a kombisa leswaku i Yehovha la vekeke milawu ya leswinene, naswona tanihi mulawuri wa vuako hinkwabyo u ni mfanelo yo veka milawu ya leswi nga swinene ni leswo biha. Loko Adamu na Evha va xandzuka va dya murhi wo tivisa leswinene ni leswo biha, a va lava ku tihlawulela leswi nga swinene ematihlweni ya vona. Ku hambana na vona, hi ku titsongahata Yesu a a swi tiva leswaku Tata wakwe hi yena a nga ni mfanelo yo veka milawu. Xikwembu xi swi veke erivaleni swilo leswi nga swinene hi ku tirhisa Rito ra xona.—Mr 10:19.
Ku Hlaya Ka Bibebe
(Marka 9:1-13) Ku tlula kwalaho, a ya emahlweni a ku eka vona: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, Ku ni van’wana lava yimeke laha lava nga ta ka va nga nantswi rifu nikatsongo va nga si rhanga va vona mfumo wa Xikwembu wu ri eku fumeni.” 2 Endzhaku ka masiku ya tsevu Yesu a teka Petro na Yakobo na Yohane, a tlhandlukela na vona entshaveni leyi tlakukeke va ri swavo. Hiloko a hundzuriwa emahlweni ka vona, 3 ni tinguvu takwe ta le handle ti vangama, ti basa swinene ku tlula leswi muhlantswi wa swiambalo wihi ni wihi wa laha misaveni a nga ti basisaka hakona. 4 Nakambe, Eliya a ri na Muxe va humelela eka vona, va ri karhi va bula na Yesu. 5 Kutani Petro a angula Yesu a ku: “Rabi, i swinene leswaku hi va laha, hi pfumelele hi dzima mintsonga yinharhu, wun’wana wu va wa wena, wun’wana wu va wa Muxe, wun’wana wu va wa Eliya.” 6 Entiyisweni, a a nga swi tivi leswaku u ta angula a ku yini, hikuva a va chavile swinene. 7 Kutani ku vumbeka papa, ri va funengeta, rito ri huma epapeni ri ku: “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka; n’wi yingiseni.” 8 Hambiswiritano, hi xitshuketa va rhalarhala kambe va nga ha voni munhu a ri na vona, loko ku nga ri Yesu ntsena. 9 Loko va ri karhi va rhelela hi le ntshaveni, a va lerisa hi ku kongoma leswaku va nga runguleli munhu leswi va swi voneke, ku fikela loko N’wana wa munhu a pfukile eka lava feke. 10 Kutani va ri hlayisa embilwini rito rero, kambe va kanela va ri swavo malunghana ni leswi ku pfuka koloko eka lava feke ku vulaka swona. 11 Kutani va sungula ku n’wi vutisa, va ku: “Ha yini vatsari va vula leswaku ku fanele ku rhanga ku ta Eliya?” 12 A ku eka vona: “Eliya u ta rhanga a fika a vuyetela swilo hinkwaswo; kambe swi endlekisa ku yini ku tsariwe leswaku N’wana wa munhu u fanele ku weriwa hi ku xaniseka ko tala ni ku khomiwa tanihi loyi a nga pfuniki nchumu? 13 Kambe ndzi ri eka n’wina, entiyisweni, Eliya u tile, kutani va n’wi endle swilo hinkwaswo leswi a va swi lava, hilaha swi tsariweke hakona malunghana na yena.”
MAY 21-27
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | MARKA 11-12
“Yi Hoxe Ku Tlula Hinkwavo Lavan’wana”
(Marka 12:41, 42) Hiloko a tshama ehansi a langutana ni mabokisi ya xuma kutani a xiya ndlela leyi ntshungu a wu hoxa mali ha yona emabokisini ya xuma; naswona vanhu vo tala lava fuweke a va hoxa timali ta nsimbi to tala. 42 Kutani ku ta noni leyi nga xisiwana yi hoxa swimalana swimbirhi swa nsimbi swa ntikelo wa le hansi swinene.
vona tinhla leti engetelekeke ta Mr 12:41, 42 eka nwtsty
mabokisi ya xuma: Tibuku ta khale ta Xiyuda ti vula leswaku mabokisi lawa ya munyikelo kumbe makhuwana a ma vumbiwe ku fana ni nanga kumbe rimhondzo naswona a ma ri ni xinon’wana lexitsongo. Vanhu a va nyikela eka wona mali leyi a yi ta tirha swilo swo hambanahambana. Rito ra Xigriki leri tirhisiweke laha ri tlhela ri kumeka eka Yoh 8:20, leri kombetelaka “evuhlayiselweni bya xuma.” Xiga lexi xi kombetela eka ndhawu leyi kumekaka eka Xivava xa Vavasati. (Vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 27:6 ni le ka App. B11-E.) Hi ku ya hi tibuku ta varhabi, emakhumbini ya xivava xexo a ku vekiwa 13 wa mabokisi ya xuma. Ku vuriwa leswaku etempeleni a ku ri ni bokisi lerikulu ra vuhlayiselo bya xuma leri mali hinkwayo leyi a yi ri emabokisini ya vuhlayiselo bya xuma a yi hoxiwa eka rona.
swimalana swimbirhi swa nsimbi: Hi ku kongoma., “ti-lepta timbirhi,” rito ra Xigriki leri nge le·ptonʹ, loko ri yisiwa eka vunyingi ri nga ha vula nchumu lowutsongo kumbe wo lala. Lepton a ku ri mali ya nsimbi leyi ringanaka na 1/128 loko yi ringanisiwa ni denari naswona a ku ri mali leyitsongo ya nsimbi kumbe koporo leyi a yi tirhisiwa eIsrayele.—Vona Glossary, “Lepton,” na App. B14.
swa ntikelo wa le hansi swinene: Hi ku kongoma., “i ti-quadran.” Rito ra Xigriki leri nge ko·dranʹtes (ri huma eka rito ra Xilatini leri nge quadrans) ri kombetela eka mali ya nsimbi ya le Rhoma leyi ringanaka na 1/64 wa tidenari. Laha Marka u tirhise mali ya le Rhoma ku hlamusela ntikelo wa mali ya nsimbi leyi hi ntolovelo a yi tirhisiwa hi Vayuda.—Vona App. B14.
(Marka 12:43) Hiloko a vitana vadyondzisiwa vakwe va ta eka yena kutani a ku eka vona: “Ndzi mi byela ndzi tiyisile leswaku noni leyi yi nga xisiwana yi hoxe swo tlula swa hinkwavo lava hoxaka mali emabokisini ya xuma.
Yehovha Wa Wu Tlangela Ntirho Lowu U Wu Endlaka Hi Mbilu Hinkwayo
Endzhaku ka masiku ma nga ri mangani, hi Nisani 11, Yesu u hete siku hinkwaro a ri etempeleni, laha vuhosi byakwe byi ntlhontlhiweke ni ku tlhela a vutisiwa swivutiso swo tika leswi a a nga swi rindzelanga, mayelana ni swibalo, mpfuko-wa-vafi ni timhaka tin’wana. U sole vatsari ni Vafarisi, exikarhi ka swilo swin’wana leswi a va sola hi swona a ku ri leswaku va ‘dyelela tinoni ni mindyangu ya tona.’ (Marka 12:40) Hiloko Yesu a tshama ehansi, laha entiyisweni a ku ri eHubyeni ya Vavasati, laha hi ku ya hi ndhavuko wa Vayuda, a ku ri na 13 wa mabokisi yo hoxa mali. U tshame nkarhinyana, a ri karhi a langutisa hi vukheta loko vanhu va ri karhi va hoxa minyikelo ya vona. Van’wankumi lavo tala a va ri karhi va ta, kumbexana van’wana va ri lava tiendlaka lavo lulama, va tlhela va tidzunisa. (Ringanisa Matewu 6:2.) Yesu u langutisise wansati un’we. Munhu ntsena a a ta va a nga wu xiyanga nchumu lowu nga wa nkoka eka yena, kumbe eka nyiko ya yena. Kambe Yesu loyi a kotaka ku tiva timbilu ta vanhu van’wana, a a swi tiva leswaku a a ri “noni leyi a yi ri xisiwana.” Nakambe u tive ni leswaku a yi ri mali muni leyi a nyikeleke ha yona—“swimalani swimbirhi leswi lavaka ku ringana sente yin’we ntsena.”—Marka 12:41, 42.
Yesu u vitane vadyondzisiwa vakwe va ta eka yena, hikuva a a lava leswaku va tivonela hi voxe dyondzo leyi a a ri kusuhi ni ku yi dyondzisa. “Yi humesile ku tlula hinkwavo lava nga hoxa mali exibyeni xa nhlengo,” ku vula Yesu. Hi ku vula ka yena, yi hoxe ku tlula hinkwavo lavan’wana loko va hlangene. “Ú humesile hinkwaswo leswi a a ri na swona”—swimalani swa yena swo hetelela. Hi ku endla tano, u tiveke emavokweni ya nkhathalelo wa Yehovha. Xisweswo munhu loyi a boxiwaka tanihi xikombiso xo nyikela eka Xikwembu hi loyi nyiko yakwe ya swilo leswi vonakaka a yi nga nyawuli. Hambiswiritano, emahlweni ka Xikwembu a yi ri ya risima!—Marka 12:43, 44; Yakobo 1:27.
(Marka 12:44) Hikuva hinkwavo va hoxe leswi va swi pambuleke eka leswi swi va taleleke, kambe yona, hambileswi yi pfumalaka, yi hoxe hinkwaswo leswi a yi ri na swona, swo tihanyisa swa yona hinkwaswo.”
Yehovha Wa Wu Tlangela Ntirho Lowu U Wu Endlaka Hi Mbilu Hinkwayo
Yesu u vitane vadyondzisiwa vakwe va ta eka yena, hikuva a a lava leswaku va tivonela hi voxe dyondzo leyi a a ri kusuhi ni ku yi dyondzisa. “Yi humesile ku tlula hinkwavo lava nga hoxa mali exibyeni xa nhlengo,” ku vula Yesu. Hi ku vula ka yena, yi hoxe ku tlula hinkwavo lavan’wana loko va hlangene. “Ú humesile hinkwaswo leswi a a ri na swona”—swimalani swa yena swo hetelela. Hi ku endla tano, u tiveke emavokweni ya nkhathalelo wa Yehovha. Xisweswo munhu loyi a boxiwaka tanihi xikombiso xo nyikela eka Xikwembu hi loyi nyiko yakwe ya swilo leswi vonakaka a yi nga nyawuli. Hambiswiritano, emahlweni ka Xikwembu a yi ri ya risima!—Marka 12:43, 44; Yakobo 1:27.
Xana Ku Nyika Ka Wena I Ku Tikarhata?
Ku ni tidyondzo to tala ta risima leti hi nga ti dyondzaka emhakeni leyi. Ya nkoka swinene, kumbexana, hi leswaku leswi hinkwerhu ka hina hi nga ni lunghelo ro nyikela nseketelo evugandzerini bya ntiyiso hi ku tirhisa rifuwo ra hina ra nyama, leswi vangamaka hakunene emahlweni ka Xikwembu a hi ku nyika ka hina loku hi nga ha ku endlaka handle ko kanakana, kambe ku nyika ka hina leswi nga swa risima eka hina. Hi marito man’wana, xana hi nyikela nchumu lowu hi nga ta ka hi nga wu tsundzuki nikantsongo? Kumbe ku nyika ka hina i ku tikarhata ka xiviri?
Vutlhari Lebyi Nga ‘eRitweni Ra Xikwembu’
Xana a swi hlamarisi leswi eka vanhu hinkwavo lava a va te etempeleni hi siku rero, ku hlawuriweke noni leyi ntsena kutani ku tlhela ku vulavuriwa hi yona eBibeleni? Eka xikombiso lexi Yehovha u hi dyondzisa leswaku yena i Xikwembu lexi tlangelaka. U ti amukela hi mandla mambirhi tinyiko ta hina leti humaka embilwini ku nga khathariseki leswaku ti njhani loko ti pimanisiwa ni leti van’wana va ti humesaka. Handle ko kanakana, Yehovha u kume ndlela yo antswa yo hi dyondzisa ntiyiso lowu, lowu tsakisaka!
Endla Ndzavisiso
(Marka 11:17) kambe a ya emahlweni a dyondzisa a ku: “Xana a ku tsariwanga leswaku, ‘Yindlu ya mina yi ta vuriwa yindlu ya xikhongelo ya matiko hinkwawo’? Kambe n’wina mi yi endle bako ra swigevenga.
vona tinhla leti engetelekeke ta Mr 11:17 eka nwtsty
yindlu ya xikhongelo ya matiko hinkwawo: Eka vatsari vanharhu va Tievhangeli lava tshaheke Esa 56:7, i Marka ntsena loyi a katseke xiga lexi nge “ya matiko hinkwawo [vanhu].” (Mt 21:13; Lk 19:46) Tempele ya le Yerusalema a yi akiwe hi xikongomelo xa leswaku Vaisrayele ni vanhu va matiko lava chavaka Yehovha Xikwembu va gandzela ni ku khongela eka yona. (1Th 8:41-43) Yesu u sole Vayuda lava a va endla tempele ndhawu ya mabindzu ni bako ra swigevenga. Swiendlo swa vona a swi endla leswaku vanhu va matiko hinkwawo va nga swi koti ku ya eka Yehovha endlwini ya xikhongelo ni ku va sivela leswaku va va ni vuxaka na yena.
(Marka 11:27, 28) Kavaloko va tlhelela eYerusalema. Kutani loko a ri karhi a famba etempeleni, vaprista lavakulu ni vatsari ni vakulukumba va ta eka yena kutani va ku eka yena: “U swi endla hi matimba wahi swilo leswi? kumbe i mani la ku nyikeke matimba yo endla swilo leswi?”
jy 244 ¶7
Nsinya Wa Nkuwa Wu Hi Dyondzisa Dyondzo Ya Nkoka Malunghana Ni Ripfumelo
Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va nghene eYerusalema. Tanihi ntolovelo, Yesu u ye etempeleni kutani a sungula ku dyondzisa. Vaprista lavakulu ni varhangeri va vanhu, a va ha swi tsundzuka kahle leswi Yesu a swi endleke eka vacincisi va mali, kutani va n’wi vutise va ku: “U swi endla hi matimba wahi swilo leswi? kumbe i mani la ku nyikeke matimba yo endla swilo leswi?”—Marka 11:28.
Ku Hlaya Ka Bibele
(Marka 12:13-27) Endzhaku va rhuma Vafarisi van’wana va ri ni ntlawa wa valandzeri va Heroda va ya eka yena, leswaku va n’wi phasa hi ku vulavula kakwe. 14 Loko va fika va n’wi byela va ku: “Mudyondzisi, ha swi tiva leswaku u ni ntiyiso naswona a wu khathali ha munhu, hikuva a wu languti ku languteka ka munhu, kambe u dyondzisa ndlela ya Xikwembu hi ku fambisana ni ntiyiso: Xana swa pfumeleriwa ku hakela xibalo xa nhloko eka Khezari kumbe e-e? 15 Xana hi fanele hi hakela kumbe a hi fanelanga hi hakela?” Hi ku lemuka vukanganyisi bya vona, a ku eka vona: “Ha yini mi ndzi ringa? Ndzi tiseleni denari ndzi yi languta.” 16 Va yi tisa. Kutani a ku eka vona: “Xana xifaniso ni marito lawa i swa mani?” Va ku eka yena: “I swa Khezari.” 17 Kutani Yesu a ku: “Tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari, kambe swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.” Hiloko va n’wi hlamala. 18 Kutani Vasaduki va ta eka yena, lava vulaka leswaku ku pfuka ka lava feke a ku kona, va n’wi tlhandleka xivutiso va ku: 19 “Mudyondzisi, Muxe u hi tsalele leswaku loko makwavo wa un’wana a fa a siya nsati kambe a nga siyanga n’wana, makwavo u fanele a teka nsati loyi ivi a velekela makwavo vana ha yena. 20 A ku ri ni vanhu va nkombo lava a va ri vamakwavo; kutani wo sungula a teka nsati, kambe loko a fa, a nga siyanga vana. 21 Naswona wa vumbirhi a n’wi teka, kambe a fa a nga siyanga vana; ni wa vunharhu hi ndlela leyi fanaka. 22 Kutani lava nkombo a va siyanga vana. Eku heteleleni na yena wansati a fa. 23 Eku pfuxiweni ka lava feke, xana u ta va nsati wa mani eka vona? Hikuva hinkwavo va ri nkombo va n’wi tekile a va nsati wa vona.” 24 Yesu a ku eka vona: “Xana a mi hoxisanga, hikwalaho ka ku va mi nga ma tivi Matsalwa kumbe matimba ya Xikwembu? 25 Hikuva loko va pfuka eka lava feke, vavanuna a va ha teki ni vavasati a va ha hlomisiwi, kambe va fana ni tintsumi ematilweni. 26 Kambe malunghana ni lava feke, leswaku va pfuxiwa, xana a mi hlayanga ebukwini ya Muxe, emhakeni ya xihlahla xa mitwa, mayelana ni leswi Xikwembu xi swi vuleke eka yena xi ku, ‘Ndzi Xikwembu xa Abrahama ni Xikwembu xa Isaka ni Xikwembu xa Yakobe’? 27 A hi Xikwembu xa lava feke, kambe i xa lava hanyaka. Mi hoxise ngopfu.”
MAY 28–JUNE 3
TREASURES FROM GOD’S WORD | MARKA 13-14
“Papalata Ntlhamu Wa Ku Chava Vanhu”
(Marka 14:29) Kambe Petro a ku eka yena: “Hambiloko lavan’wana hinkwavo va nga khunguvanyeka, kambe mina a ndzi nge khunguvanyeki.”
(Marka 14:31) Kambe a sungula ku vula hi ku tiyisa a ku: “Loko ndzi fanele ku fa na wena, a ndzi nge ku ali nikatsongo.” Ni lavan’wana hinkwavo va vula nchumu lowu fanaka.
(Marka 14:50) “Kutani hinkwavo va n’wi siya va baleka.
(Marka 14:47) Hambiswiritano, un’wana wa lava a va yime kwalaho ekusuhi a hlomula banga rakwe a khemba hlonga ra muprista lonkulu, a susa ndleve ya rona.
(Marka 14:54) Kambe Petro, a n’wi landzela a ri ekulenyana ku fika exivaveni xa muprista lonkulu; a a tshame ni valanguteri va yindlu a ri karhi a tinyawusa endzilweni lowu pfurhaka.
(Marka 14:66-72) Loko Petro a ha ri ehansi exivaveni, nandza un’wana wa xisati wa muprista lonkulu a fika, 67 loko a vona Petro a tinyawuxa, a n’wi languta hi ku kongoma, a ku: “Na wena, a wu ri na Munazareta, Yesu loyi.” 68 Kambe a landzula, a ku: “A ndzi n’wi tivi ni leswi u swi vulaka a ndzi swi twisisi,” kutani a huma a ya enyangweni. 69 Kwalaho nandza wa xisati, loko a n’wi vona, a sungula ku byela lava a va yime ekusuhi a ku: “Loyi i un’wana wa vona.” 70 A tlhela a landzula. Nakambe endzhakunyana lava a va yime ekusuhi va ku eka Petro: “Hakunene u un’wana wa vona, hikuva, entiyisweni, u Mugaleliya.” 71 Kambe a sungula ku hlambanya ni ku tiyisa a ku: “A ndzi n’wi tivi munhu loyi mi vulavulaka ha yena.” 72 Hi ku hatlisa nkuku wu ringa ra vumbirhi; kutani Petro a tsundzuka marito lawa Yesu a n’wi byeleke wona: “Nkuku wu nga si ringa kambirhi, u ta ndzi ala kanharhu.” Kutani a hela matimba, a rila.
U Dyondze Ku Rivalela Eka N’wini Wakwe
Petro u landzelele ntshungu lowu a wu ri na Yesu kukondza a ya fika eka yin’wana ya tinyangwa letikulu ta tindlu ta le Yerusalema. A ku ri ekaya ka Kayafasi, muprista lonkulu loyi a a fuwile naswona a ri ni matimba. Makaya wolawo a ma akiwe eswivaveni naswona emahlweni ka wona a ku ri ni nyangwa. Petro u fikile enyangweni, kambe a nga pfumeleriwanga ku nghena. Yohane loyi a a tivana na muprista lonkulu naswona ana se a ri endzeni ka muti u kombele murindzi wa nyangwa leswaku a pfumelela Petro ku nghena. Swi tikomba onge Petro a a pfa a fambela ekule na Yohane; naswona a nga sindzisanga ku nghena leswaku a ta yima etlhelo ka N’wini wakwe. U fike a tshama exivaveni nivusiku laha a ku ri ni ndzilo naswona mahlonga ni malandza man’wana a ma hundza hi kwalaho, ma ri karhi ma languta loko timbhoni ta mavunwa ti ri karhi ti nghena ti huma hi nkarhi lowu Yesu a ri eku tengisiweni.—Mar. 14:54-57; Yoh. 18:15, 16, 18.
it-2 619 ¶6
Petro
Hi ku pfuniwa hi mudyondzisiwa un’wana, loyi a n’wi sale endzhaku kumbe loyi a n’wi heleketeke ekaya ra muprista lonkulu, Petro u nambe a nghena exivaveni. (Yh 18:15, 16) A nga tumbelanga kambe u ye a ya orha ndzilo ni van’wana. Leswi a ku pfurha ndzilo van’wana va kote ku n’wi vona leswaku a ri un’wana wa vadyondzisiwa va Yesu, naswona leswi mavulavulelo yakwe a ma twala leswaku a huma eGaleliya sweswo swi tiyisekise mhaka ya vona. Leswi Petro a swi xiya leswaku se va swi vona leswaku a ri un’wana wa valandzeri va Yesu, u landzule Yesu ka nharhu a vula leswaku a nga n’wi tivi nikatsongo. Hi nkarhi wolowo, nkuku wu ringe ra vumbirhi hiloko “Yesu a hundzuluka a languta Petro.” Hiloko Petro a humela ehandle, a rila hi xiviti. (Mt 26:69-75; Mr 14:66-72; Lk 22:54-62; Yh 18:17, 18) Hambiswiritano, xikombelo lexi Yesu a xi endleke malunghana na Petro xi hlamuriwile, naswona ripfumelo ra Petro a ri helanga.—Lk 22:31, 32.
Endla Ndzavisiso
(Marka 14:51, 52) Kambe jaha rin’wana leri ambaleke nguvu ya ntsembyana wa risima emirini wa rona lowu nga ambexiwangiki ri n’wi landzela ekusuhi; kutani va ringeta ku ri khoma, kambe ri siya nguvu ya rona ya ntsembyana ri tsutsuma ri nga ambalanga.
Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Marka
14:51, 52—A ku ri mani jaha leri nga “tsutsuma ri nga ambalanga”? I Marka ntsena la vulavulaka hi mhaka leyi, hikwalaho swa twala ku gimeta hileswaku a a vulavula hi yena n’wini.
(Marka 14:60-62) Eku heteleleni muprista lonkulu a yima exikarhi ka vona, kutani a vutisa Yesu a ku: “Xana a wu anguli ha nchumu? Xana hi byihi vumbhoni lebyi lava va ku hehlaka ha byona?” 61 Hiloko a miyela a nga anguli nchumu. Nakambe muprista lonkulu a n’wi vutisa a ku: “Xana hi wena Kreste N’wana wa La Dzunekaka?” 61 Hiloko Yesu a ku: “Ndzi yena; kutani n’wina mi ta vona N’wana wa munhu a tshame evokweni ra xinene ra matimba naswona a ta hi mapapa ya tilo.”
jy 287 ¶4
Yesu U Yisiwe Eka Anasi Endzhaku A Yisiwa Eka Kayafasi
Kayafasi a swi tiva leswaku Vayuda a va n’wi venga munhu un’wana ni un’wana loyi a ti vula N’wana wa Xikwembu. Loko Yesu a vule leswaku Xikwembu i Tata wakwe, Vayuda va lave ku n’wi dlaya hikuva a va vula leswaku u “tiringanisa ni Xikwembu.” (Yohane 5:17, 18; 10:31-39) Hi ku xiya sweswo, hi vutlhari Kayafasi u vutise Yesu a ku: “Hi Xikwembu lexi hanyaka ndza ku hlambanyisa leswaku u hi byela loko u ri Kreste N’wana wa Xikwembu!” (Matewu 26:63) Yesu a a swi tiva kahle leswaku hi yena N’wana wa Xikwembu. (Yohane 3:18; 5:25; 11:4) Loko a nga xi hlamulanga, sweswo a swi ta fana ni loko a ala leswaku i N’wana wa Xikwembu ni leswaku hi yena Kreste. Kutani Yesu u te: “Ndzi yena; kutani n’wina mi ta vona N’wana wa munhu a tshame evokweni ra xinene ra matimba naswona a ta hi mapapa ya tilo.”—Marka 14:62.
Ku Hlaya Ka Bibele
(Marka 14:43-59) Kutani hi ku hatlisa, loko a ha vulavula, Yudasi, un’wana wa lava 12, a fika a ri ni ntshungu wu ri ni mabanga ni michizo wu huma eka vaprista lavakulu ni vatsari ni vakulukumba. 44 Muxengi wakwe a a va nyike xikombiso lexi va twananeke ha xona, a ku: “Loyi ndzi nga ta n’wi ntswontswa, hi yena; n’wi khomeni mi famba na yena a hlayisekile.” 45 Hiloko a ta a n’wi kongomile, a n’wi tshinelela kutani a ku: “Rabi,” hiloko a n’wi ntswontswa swinene hi rirhandzu. 46 Kutani va yisa mavoko ya vona eka yena, va n’wi khoma. 47 Hambiswiritano, un’wana wa lava a va yime kwalaho ekusuhi a hlomula banga rakwe a khemba hlonga ra muprista lonkulu, a susa ndleve ya rona. 48 Kambe Yesu a va angula a ku: “Xana mi te eka mina ni mabanga ni michizo onge hi loko mi ta khoma xigevenga? 49 Siku ni siku a ndzi ri na n’wina etempeleni ndzi dyondzisa, kambe a mi ndzi khomanga. Nilokoswiritano, swa endleka leswaku ku ta hetiseka Matsalwa.” 50 Kutani hinkwavo va n’wi siya va baleka. 51 Kambe jaha rin’wana leri ambaleke nguvu ya ntsembyana wa risima emirini wa rona lowu nga ambexiwangiki ri n’wi landzela ekusuhi; kutani va ringeta ku ri khoma, 52 kambe ri siya nguvu ya rona ya ntsembyana ri tsutsuma ri nga ambalanga. 53 Kutani va yisa Yesu eka muprista lonkulu, hiloko vaprista hinkwavo lavakulu ni vakulukumba ni vatsari va hlengeletana. 54 Kambe Petro, a n’wi landzela a ri ekulenyana ku fika exivaveni xa muprista lonkulu; a a tshame ni valanguteri va yindlu a ri karhi a tinyawusa endzilweni lowu pfurhaka. 55 Hi nkarhi wolowo vaprista lavakulu ni Sanedri hinkwayo a va lava vumbhoni byo hehla Yesu leswaku va n’wi dlaya, kambe a va byi kumanga. 56 Hakunene, vo tala a va n’wi hehla hi vumbhoni bya mavunwa, kambe vumbhoni bya vona a byi nga twanani. 57 Nakambe, van’wana a va yima va n’wi hehla hi vumbhoni bya mavunwa va ku: 58 “Hi n’wi twe a ku, ‘Ndzi ta wisa tempele leyi leyi endliweke hi mavoko, kutani hi masiku manharhu ndzi ta aka yin’wana leyi nga endliwangiki hi mavoko.’” 59 Ni hi swivangelo leswi, vumbhoni bya vona a byi nga twanani.”