Ku Chumayela Ni Ku Dyondzisa eMisaveni Hinkwayo
KHALE ka khaleni, eka xivono xa vuprofeta, muapostola Yohane u vone ntshungu lowukulu wa ntsandza-vahlayi “wu huma eka matiko hinkwawo ni tinyimba hinkwato ni vanhu hinkwavo ni tindzimi hinkwato.” Vanhu lava ku vuriwe leswaku va pone ‘nhlomulo lowukulu’ kutani va nghena emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. (Nhlav. 7:9, 14) Tinhlayo ni mintokoto leswi nga eka matluka lama landzelaka a swi kombi ntsena leswaku ntshungu lowukulu wu le ku hlengeletiweni kambe swi tlhela swi komba ni leswaku wa kula swinene. Xana leswi a swi tiyisi ripfumelo ra wena emhakeni ya leswaku switshembiso swa Yehovha swi ta hetiseka?
AFRIKA
MATIKO 57
VAAKA-TIKO 949 533 064
VAHUWELERI 1 267 314
TIDYONDZO TA BIBELE 2 819 310
PAPILA LERI A RI TSALEKE RI CHAVELELE WANUNA UN’WANA. Iris, la tshamaka eAfrika Dzonga, u tsalela vanhu lava feriweke hi varhandziwa va vona mapapila yo va chavelela. Eka mapapila yakwe u nghenisa xiphephana lexi nge, Maxangu Hinkwawo Ma Ta Hela Ku Nga Ri Khale! ni lexi nge, Hi Wihi Ntshembo Wa Varhandziwa Lava Feke? Sweswinyana, u kume nhlamulo leyi humaka eka wanuna un’wana la vuriwaka Sidney, loyi a feriweke hi nsati wakwe endzhaku ka loko va ri ni malembe ya 38 va tekanile. U tsale a ku: “Hambileswi vatshila va vutshunguri a va ndzi byerile leswaku nkatanga loyi ndzi n’wi rhandzaka u ta fa, ku fa kakwe ku ndzi siye ndzi hlundzukile, ndzi pfilunganyekile, ndzi nga ha ri na ntshembo naswona ndzi vaviseke mbilu swinene. Ndzi fanele ndzi nkhensa Hosi hikwalaho ka vanhu vo fana na wena. Ku tinyika ka wena nkarhi ni ku endla ka wena matshalatshala yo byela vanhu lava u nga va tiviki hi switshembiso swa Xikwembu i swa nkoka hakunene, naswona ku kombisa ka wena ripfumelo swi ta tshama swi ri swa risima embilwini ya mina eka minkarhi yo tika leyi ndza ha ta langutanaka na yona. Ku hlaya papila ni swiphephana swa wena swi ndzi endle ndzi sungula ku rhurisa mbilu ni ku twisisa xiyimo xa mina.”
KU PAPALATIWE KU SUSIWA KA KHWIRI. Gloria, makwerhu lontsongo wa xisati wa le Benin, a a chumayela Arnaud, xichudeni xa le yunivhesiti loko riqingho ra Arnaud ri rila. Arnaud u kombele ku famba, a vula leswaku munghana wakwe u lava mpfuno wakwe. Hi ku hatlisa Gloria u pfule nkwama wakwe, a teka magazini wo sungula lowu a wu kumeke, kutani a n’wi nyika wona. Arnaud u wu tekile a nga wu langutanga leswaku wu vulavula hi yini kutani a famba.
Munghana wa Arnaud, u n’wi bele riqingho a vula leswaku ntombhi yakwe yi tikile naswona yena a a anakanya ku yi sindzisa ku susa khwiri. Loko a ri endleni yo ya vona munghana wakwe, Arnaud u langute magazini wolowo. Endzhakunyana u te: “Ndzi twe onge ndzo lorha loko ndzi vona ku tsariwe marito lama nge ‘ku susa khwiri’ exifunengetweni xa wona. Gloria a a n’wi nyike Xalamuka! ya June 2009 leyi nga ni swihloko leswi tlhandlamanaka swa nhloko-mhaka leyi nga exifunengetweni leyi nge, “Ha Yini Mhaka Ya Ku Susa Khwiri Ku Kanetaniwa Ha Yona?” Endzhaku ko yi hlaya, munghana wa Arnaud u vone swi antswa leswaku ntombhi yakwe yi nga susi khwiri. Endzhaku ntombhi yakwe yi tswale xinhwanyetana xo saseka.
A HI YI CHAVANGA N’ANGA. King, phayona ra nkarhi hinkwawo, u rhurhele endhawini yin’wana ya le Zimbabwe laha ku nga ni xilaveko. Loko a ri ensin’wini ni vamakwerhu van’wana va xisati, u nghene emutini wa n’anga leyi dumeke. Hambileswi vamakwerhu lava va xisati a va kanakana ku vulavula ni wansati loyi, King u kombele ku dyondza na yena Bibele. Loko n’anga leyi yi vona vahuweleri va nghena, a yi anakanya leswaku i vanhu lava va teke ku ta tshunguriwa kutani yi va vutise leswaku va lava ku pfuniwa hi yini. King u yi kombe buku leyi nge, Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene? kutani a kombela ku dyondza na yona Bibele. Yi pfumerile. King u te: “Swi hi hlamarisile ku kuma leswaku yi ni swivutiso swo tala. Kutani hi hlele ku tlhelela leswaku hi ya dyondza na yona.” Endzhaku ka mavhiki manharhu va yi rhambe eminhlanganweni ya vandlha naswona yi tile. Yi cukumete swilo swa yona swa vungoma hinkwaswo kutani yi endla nhluvuko hi xihatla hi tlhelo ra moya. Yi khuvuriwe endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani.
“NDZI KOMBELA U TI KHONGELELA LESWAKU TI NDZI ENDZELA!” Emalembeni ya khume lama hundzeke, Patrick u suke eAngola a rhurhela eUnited States. Kambe yena ni mana wakwe la vuriwaka Felicidade, a va belana riqingho nkarhi na nkarhi. Hambiswiritano, sweswinyana va kote ku vulavurisana hi ku tirhisa endlelo ro vulavurisana eka Internet mi ri karhi mi vonana. Loko a ri karhi a vulavula na mana wakwe, u vone munhu un’wana loyi a a ri na mana wakwe ekamareni kutani a vutisa leswaku i mani. Felicidade, loyi a nga Mbhoni ya Yehovha u te: “I makwerhu wa xisati wa le vandlheni, la ndzi endzeleke.”
Patrick u hlamule a ku: “Ha yini Timbhoni ti nga ndzi endzeli? Ndzi ni malembe ya khume ndzi tshama laha kambe a ti si tshama ti ndzi endzela. Ndzi kombela u ti khongelela leswaku ti ndzi endzela!”
Felicidade ni makwerhu loyi wa xisati va n’wi hlamule va hlamarilenyana va ku: “Swi lulamile, hi ta khongela leswaku ti ku endzela.”
Endzhaku ka masiku manharhu, Mbhoni ya Yehovha yi endzele Patrick laha a a tshama kona. Patrick a a hlamarile swinene lerova u vutise mana wakwe loko a hlele leswaku a endzeriwa hi Mbhoni ya kwale United States. Mana wakwe a a nga endlanga tano. U gimete hileswaku ku endzeriwa ka yena a ku ri nhlamulo leyi humaka eka Xikwembu kutani u pfumele ku dyondzeriwa Bibele. U nambe a sungula ku ya eminhlanganweni hinkwayo. Loko a vulavula ni mana wakwe enkarhini lowu landzeleke eka endlelo ro vulavurisana eka Internet mi ri karhi mi vonana, hi ku tinyungubyisa u n’wi kombe ndzima leyi a yi dyondzaka ya buku leyi nge, Leswi Bibele Yi Swi Dyondzisaka. U tlhele a n’wi byela leswaku u xave sudu leyi a nga ta yi ambala loko a ya eminhlanganweni.
XIKOMBELO XO YA KHUVURIWA LEXI HLAMARISAKA. Eku sunguleni ka ntsombano wa muganga wa 2010 eBrazzaville, eRiphabliki ra Congo, jaha rin’wana leri vitaniwaka Edvard ri vule leswaku ri lava ku khuvuriwa. Loko ri vutisiwe leswaku ri huma evandlheni rihi, ri te: “Ndzi huma evandlheni ra Mossaka.” Leswi a ku nga ri na Timbhoni eka ximutana xexo lexi nga le kule, vamakwerhu va tivutise leswaku swi tise ku yini leswaku ri lava ku khuvuriwa.
Edvard u hlamusele vakulu leswaku hi 2007 loko a ha ri eBrazzaville, kokwa wakwe wa xinuna u dyondze na yena broxara leyi nge, Leswi Xi Swi Languteleke swin’we ni tindzima ta 14 ta buku leyi nge, Leswi Bibele Yi Swi Dyondzisaka. Endzhaku ka sweswo, Edvard u rhurhele eMossaka leswaku a ya tshama ni vatswari vakwe. Leswi a ku nga ri na Timbhoni leti hisekaka kwalaho, Edvard u kombele tata wakwe leswaku a n’wi pfuna ku dyondza xiphemu lexi saleke xa buku leyi nge, Leswi Bibele Yi Swi Dyondzisaka. Tata wakwe a a n’wi vutisa swivutiso, kutani Edvard a hlamula. Hi ndlela leyi Edvard u kote ku heta buku. Endzhaku ka sweswo u swi vone swi fanerile leswaku a dyondzisa van’wana leswi a swi tivaka hi ntiyiso. Hikwalaho, hi October 2009, u sungule ku chumayela a ri yexe eMossaka a tirhisa broxara leyi nge, Leswi Xi Swi Languteleke. A a tsala nkarhi lowu a wu heta ensin’wini naswona nkarhi na nkarhi a a rhumela swiviko swakwe eka kokwa wakwe wa xinuna eBrazzaville. Hambiswiritano, kokwa wakwe wa xinuna a a nga swi yisi swiviko swa Edvard evandlheni.
Endzhaku, rhavi ri rhumele maphayona yo hlawuleka ya nkarhinyana eMossaka ku ringana tin’hweti tinharhu ri nga swi tivi leswaku ku na Edvard kwalaho. Loko ku sale masiku mambirhi leswaku ma famba, Daniel, un’wana wa maphayona yo hlawuleka ya nkarhinyana, u vone Edvard a ri karhi a fambisa dyondzo ya Bibele a tirhisa broxara leyi nge, I Yini Leswi Xikwembu Xi Swi Languteleke Eka Hina? Kutani Daniel u ye eka Edvard a ya vulavula na yena. Edvard u te eka yena: “Ndzi le ku chumayeleni. Ndzi muhuweleri. U nga vutisa tata wa mina.” Daniel u vulavule na tata wa Edvard, loyi a tiyisekiseke leswi Edvard a swi vuleke. Maphayona wolawo yo hlawuleka ya nkarhinyana ma hete masiku mambirhi ya wona yo hetelela ma letela Edvard entirhweni wa nsimu. Loko se ma fambile, Edvard u hambete a chumayela hi ku hiseka lokukulu, a fambisa tidyondzo ta Bibele to tlula khume. U tlhele a nyiketela vutomi byakwe eka Yehovha.
Hikwalaho ka ntokoto lowu a ri na wona, hi Ravuntlhanu ra siku ra ntsombano lowu hi vulavuleke ha wona eku sunguleni, vakulu vambirhi va hlangane na Edvard kutani va n’wi vutisa swivutiso swa lava navelaka ku va vahuweleri lava nga khuvuriwangiki. Tinhlamulo ta yena letinene ti va hlamarisile swinene. Maphayona yo hlawuleka ma byele vakulu leswaku Edvard u ni mahanyelo lamanene ni leswaku se a a ri ni tin’hweti ta kaye a sungule ku chumayela swi nga tiveki. Xisweswo, u pfumeleriwe ku va muhuweleri la nga khuvuriwangiki. Leswi a ku ta va ni ntsombano wa muganga wa Xilingala hi mahelo-vhiki lama landzelaka, vakulu va hlele leswaku Edvard a kambisisa swivutiso swa nkhuvulo exikarhi ka vhiki rero. U tikombise a wu twisisa swinene ntiyiso naswona u khuvuriwe entsombanweni wa Xilingala hi July 2010. Kutani, endzhaku ka vhiki leri a pfumeleriweke ha rona ku va muhuweleri la nga khuvuriwangiki, vakulu va tivise leswaku Edvard se i makwerhu la khuvuriweke.
Endzhaku ka ku khuvuriwa kakwe, u teke vuphayona bya nkarhinyana ku ringana tin’hweti timbirhi eBrazzaville. Vakulu va endle malunghiselelo ya leswaku a dyondza buku leyi nge, “Tihlayiseni eRirhandzwini Ra Xikwembu,” kutani endzhakunyana a tlhelela eMossaka. Ka ha ku rhumeriwa phayona ro hlawuleka leswaku ri ya tirha ensin’wini yoleyo. Hi April, Edvard—loyi a a ri phayona ra nkarhinyana—swin’we ni phayona ro hlawuleka va amukele vanhu lava tsakelaka va 182 eXitsundzuxweni. Edvard u dyondza ni vanhu va 16, nkombo wa vona va va kona eminhlanganweni leyi fambisiwaka hi vamakwerhu lava vambirhi. Hi 2011, Edvard a a ri ni malembe ya 15.
MATIKO YA AMERIKA
MATIKO 55
VAAKA-TIKO 941 265 091
VAHUWELERI 3 780 288
TIDYONDZO TA BIBELE 4 139 793
‘A NDZI KU BELANGA RIQINGHO HI XIHOXO.’ Sundie, makwerhu wa xisati wa le United States, a a ri ekaya loko riqingho ri rila kutani wansati loyi a beke riqingho a kombela ku vulavula ni munhu loyi Sundie a a nga n’wi tivi. U byele wansati yoloye leswaku u fanele a be tinomboro leti hoxeke ta riqingho. Wansati yoloye u byele Sundie leswaku yena i bofu naswona minkarhi yin’wana a a endla swihoxo. Va sungule ku burisana, kutani wansati loyi u vule leswaku a a ringeta ku bela n’wana wa yena wa jaha riqingho leswaku a ta n’wi byela timhaka leti nga tsakisiki. Madokodela ma kume leswaku u ni vuvabyi bya khensa. Wansati loyi a a tsemeke nhlana naswona u vule leswaku u hlundzukele Xikwembu hi leswi xi pfumeleleke leswaku swilo sweswo swi humelela eka yena. Sundie u swi xiyile leswaku u fanele a byela wansati loyi rungula ra le Bibeleni. Endzhaku ko khongela hi xihatla a kombela xivindzi, Sundie u n’wi hlayele matsalwa ma nga ri mangani lama khutazaka lama nga ta n’wi chavelela ma tlhela ma n’wi nyika ntshembo. U n’wi hlamusele leswaku Xikwembu xi ni vito a tlhela a khutaza wansati loyi ku tirhisa vito ra xona loko a khongela ni ku vula hi ku kongoma leswi a swi lavaka loko a khongela eka xona. Wansati loyi u nkhense Sundie hi leswi a n’wi yingiseleke ni hikwalaho ka xikhutazo lexi a n’wi nyikeke xona. Wansati loyi u te: “Ndzi anakanya leswaku a ndzi ku belanga riqingho hi xihoxo.”
Endzhaku ko nyikana tinomboro ta tinqingho ni tiadirese, Sundie u rhumelele wansati yoloye rungula leri rhekhodiweke ra buku leyi nge, Leswi Bibele Yi Swi Dyondzisaka kutani a endla malunghiselelo ya leswaku makwerhu un’wana wa xisati la nga phayona la tshamaka endhawini leyi wansati yoloye a tshamaka eka yona a n’wi endzela. Sundie u te: “Ndza tlangela swinene leswi Yehovha hi rirhandzu a hi leteleke swinene malunghana ni ku chavelela vanhu lava nga eka swiyimo swo hambana-hambana.”
XIPHEPHANA XI HLAMULE XIVUTISO XA VONA. Vamakwerhu van’wana va xisati nkarhi na nkarhi va endla ntirho wa le xitarateni endhawini leyikulu ya swa vutshunguri le Puerto Rico. Un’wana wa vona u tshinelele vavanuna vambirhi lava a va famba hi ku hatlisa va kongome exibedlhele xin’wana. Leswi a swi xiyeke leswaku va jahile, u va nyike xiphephana lexi nge, Xana U Ni Moya Lowu Nga Fiki? Hi ntolovelo a nga xi fambisi xiphephana xexo loko a endla ntirho wa le xitarateni, kambe hi siku rero o va na xona ntsena. Endzhakunyana, vavanuna lavambirhi va ye eka makwerhu un’wana wa xisati kutani va n’wi hlamusela leswaku va nyikiwe xiphephana loko va endzela xirho xa ndyangu lexi a xi vabya swinene. A va ri karhi va tivutisa loko moya wu ya emahlweni wu hanya endzhaku ka loko munhu a file, kutani xiphephana xolexo xi va hlamurile. Va vule leswaku xi va pfune swinene.
PAPILA LERI YAKA EKA YEHOVHA. Joshua la nga ni malembe ya nkombo u nghena xikolo eUnited States. Hi December, mudyondzisi wa vona u avele yena ni vana lava a nghenaka na vona etlilasini ku tsalela Santa Claus papila. Loko Joshua a arile hi ndlela ya xichavo ku tsalela Santa Claus papila, mudyondzisi wakwe u te: “Tsalela un’wana na un’wana.” U vone swi antswa ku tsalela Yehovha papila. Joshua u tsale a ku: “Ndza nkhensa hi leswi u hi tshembiseke paradeyisi. Ndza nkhensa hi leswi u nga ni N’wana loyi vito rakwe ku nga Yesu, loyi a nyikeleke hi vutomi byakwe. Ndza nkhensa hileswi u tumbuluxeke swilo leswi hi tiphinaka ha swona. Ndza ku rhandza Yehovha Xikwembu.” Papila leri swin’we ni mapapila ya swichudeni swin’wana ma humesiwe eka phepha-hungu ra le ndhawini ya kwalaho.
NDYANGU WA KA VONA WU ANGULE HI NDLELA LEYINENE. Alejandro, makwerhu wa le Colombia a a lava ku chumayela swirho swa ndyangu wa ka vona. Hikwalaho ka leswi a va tshama ekule swinene, a a va tsalela mapapila a tlhela a va rhumela timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! Loko Pablo, xaka rakwe a hlaye timagazini ni tindzimana ta le Bibeleni leti a ti ri eka tona, u xiye leswaku tidyondzo ta Kereke ya Khatoliki a ti ri mavunwa. Hi ntsako, u byele van’wana endyangwini rungula rolero, lava na vona va swi xiyeke leswaku leswi a swi ri eka timagazini toleto a ku ri ntiyiso kutani va tshika vukhongeri bya Khatoliki.
Hi ku hatlisa, swirho swa ndyangu swa 15 swi sungule ku hlangana madyambu man’wana ni man’wana leswaku swi dyondza Bibele swi pfuniwa hi timagazini. Leswi a swi lava ku dyondza leswi engetelekeke, swi sungule ku lavana ni Timbhoni emadorobeni ya le kusuhi, kambe a swi ti kumanga. Hi nkarhi wolowo, swi sungule ku byela vaakelani va swona swilo leswi swi swi dyondzeke. Eku heteleleni, swi twe leswaku ku ni Holo ya Mfumo edorobeni leri nga eka mpfhuka wa kwalomu ka awara ku suka laha a swi tshama kona. Hi ku hatlisa swi ye kwalaho kutani swi kombela mpfuno eka vamakwerhu.
Sweswi, phayona ra nkarhi hinkwawo ri va endzela kan’we hi vhiki naswona ri fambisa dyondzo ya Bibele ni vanhu va 26, ku nga swirho swa ndyangu wa ka va Alejandro swa 11 ni vanhu van’wana lava tsakelaka. Va hirha movha leswaku vo tala va vona va kota ku va kona eka nkulumo ya le rivaleni ni le ka Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza.
XANA HAKUNENE A KU RI YINDLU LEYI HOXEKE? Siku rin’wana makwerhu un’wana wa xisati a a vabya kutani a kombela Timbhoni tin’wana leswaku ti ya n’wi fambisela dyondzo yakwe ya Bibele eximutanini xin’wana lexi ku vulavuriwaka Xiquichua le Ecuador. Vamakwerhu a va nga tiyiseki leswaku ndyangu wolowo wu tshama kwihi kambe va nghene emutini wun’wana kutani va vutisa loko ku ri vona lava a va dyondzeriwa Bibele. Ndyangu wolowo wu amukele vamakwerhu volavo hi mandla mambirhi, onge hi loko a wu va rindzerile. Loko se va hete ku dyondza hi kona vamakwerhu va nga swi xiya leswaku ndyangu lowu a wu nga si tshama wu dyondzeriwa! Ndyangu lowu wu tsakisiwe hi mhaka ya ku va ni dyondzo ya ndyangu ya Bibele kutani wu endla onge i khale wu ri karhi wu dyondzeriwa. Kutani sweswi ku ni dyondzo leyintshwa ya Bibele leyi fambisiwaka naswona swichudeni swa Bibele swa makwerhu loyi wa xisati leswi nga kumiwangiki hi siku rero swa ha ya emahlweni swi dyondzeriwa.
XIKHEKHANA XI ENDLA LESWAKU KU NYIKERIWA VUMBHONI. Caleb u ni malembe ya tsevu. Hi siku ro sungula ra xikolo le Canada, a ku ri siku ra ku tswariwa ra un’wana wa vadyondzi-kulobye, hikwalaho Natalie, mana wa n’wana yoloye u tisele vana va tlilasi yoleyo swikhekhana. Caleb u xi arile hi ndlela ya xichavo. Hikwalaho Natalie, u ye eka Caleb a fika a n’wi vutisa loko ku ri ni swin’wana leswi nga cheriwa exikhekhanini leswi a nga swi dyiki. Caleb u te: “Doo, ndzi tirhela Yehovha.”
Loko xikolo xi humile, Natalie u ye eka mana wa Caleb a fika a n’wi vutisa a ku: “Xana u Mbhoni ya Yehovha?” Loko a pfumerile, Natalie u tsake swinene. A a tshame a dyondza ni Timbhoni loko a ha ri ni malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi, kambe u tshike ku dyondza hikwalaho ka leswi ndyangu wa ka vona a wu n’wi kaneta swinene. Loko Natalie a vutisiwile loko a nga swi tsakela ku tlhela a dyondzeriwa Bibele, u pfumerile.
A KU NGA RI KU RHANDZA KA XIKWEMBU. Laly, loyi a tshamaka ePeru, u velekiwe a fe tindleve. Loko a vutise mana wa yena leswaku ha yini a velekiwe a fe tindleve, mana wa yena u n’wi byele leswaku a ku ri ku rhandza ka Xikwembu. Sweswo swi siye Laly a ri ni gome naswona a hlundzukele Xikwembu. U te: ‘Ha yini xi ndzi khoma hi ndlela yo biha?’
Endzhaku ka malembe yo tala, Laly u tekane na jaha leri na rona ri feke tindleve. N’wana wa vona wo sungula u velekiwe a ri ni vuvabyi bya Down syndrome. Leswi a a karhatekile naswona a hlundzukile, u tlhele a ya eka mana wa yena a ya lava mpfuno, a n’wi vutisa a ku: “Ha yini n’wana wa mina a velekiwe a ri hi ndlela leyi?” Mana wa yena u n’wi byele leswaku a ya eka mufundhisi. Mufundhisi u n’wi byele nhlamulo leyi mana wa yena a n’wi byeleke yona ya leswaku, “I ku rhandza ka Xikwembu.”
Leswi a a karhatekile swinene, Laly u te: “Ha yini Xikwembu xi ri ni tihanyi swonghasi? Ndza swi amukela leswaku ndzi fe tindleve ni leswaku Xikwembu xi ndzi xupule hi ndlela yoleyo, kambe ha yini xi xupula n’wana wa mina? Wa ha ku velekiwa. U dyohe yini?” Ku sukela hi nkarhi wolowo, a a nga ha lavi ku twa nchumu hi Xikwembu naswona u tshike ku ya ekerekeni.
Endzhaku ka malembe ma nga ri mangani, Mbhoni yin’wana ya Yehovha leyi tivaka ririmi ra mavoko yi endzele Laly kutani yi n’wi byela leswaku yi nga n’wi dyondzisa Bibele. U arile a vula leswaku a nga pfumeli eka Xikwembu. Makwerhu loyi wa xisati u n’wi lehisele mbilu a n’wi hlamusela leswaku Xikwembu lexi a a nga lavi ku xi tiva xi vitaniwa Yehovha ni leswaku xi tiyimiserile ku n’wi endla leswaku a twa naswona a vulavula. Leswi Laly a a nga yi tshembi mhaka yoleyo, u kombele Mbhoni yoleyo leswaku yi n’wi tiyisekisa. Makwerhu loyi wa xisati u hlaye Bibele eka Esaya 35:5 leyi nge: “Mahlo ya lava nga voniki ma ta pfuriwa, ni tindleve ta lava nga twiki ti ta pfuriwa.” Ndzimana leyi yi hlamarise Laly, loyi a pfumeleke ku dyondza Bibele kutani a endla nhluvuko a kala a khuvuriwa. N’wana wa yena u ya na yena eminhlanganweni hinkwayo, naswona u dyondze ririmi ra mavoko. Laly u ya emahlweni a tlangela switshembiso swa le Bibeleni naswona i phayona ra nkarhi hinkwawo.
ASIA NI LE MIDDLE EAST
MATIKO 47
VAAKA-TIKO 4 194 127 075
VAHUWELERI 664 650
TIDYONDZO TA BIBELE 629 729
SWIVUTISO SWIMBIRHI LESWI VA TSANDZEKEKE KU SWI HLAMULA. Etikweni rin’wana ra le Asia laha ntirho wa hina wu nga yirisiwa, jaha ra malembe ya 24 ri pfumele ku dyondzeriwa Bibele hi xikongomelo xo paluxa leswaku leswi Timbhoni ti swi dyondzisaka a hi ntiyiso ni leswaku leswi vona Makhatoliki va swi pfumelaka i ntiyiso. Hambiswiritano, ri hatle ri swi xiya leswaku Timbhoni ta Yehovha ti dyondzisa ntiyiso.
Loko ndyangu wa rona wu twa leswaku a a ri dyondza Bibele, wu ri vitanele eka nhlangano wa ndyangu naswona wu ri sindzise leswaku ri tlhelela eKerekeni ya Khatoliki. Leswi jaha leri ri nga pfumelangiki, ndyangu wa rona wu hlengelete maxaka ya wona hinkwawo eximutanini leswaku ma ta ri sindzisa leswaku ri tshika tidyondzo ta rona letintshwa. Hambileswi ma ri beke, jaha leri a ri cincanga mianakanyo ya rona. Ndyangu wa rona wu ri mangalele eka mufundhisi, loyi a ri yiseke eka huvo ya vangheni va kereke. Jaha leri ri byele huvo leswaku ri ta tlhelela ekerekeni loko mufundhisi o kota ku hlamula swivutiso swimbirhi leswi nge: Xana i mani vito ra Xikwembu? Ha yini kereke yi pfumelela swirho swa yona ku dya ngati kasi Bibele ya swi sivela? Leswi a tsandzekeke ku hlamula hambi xi ri xin’we xa swivutiso leswi, mufundhisi loyi u be jaha leri hi mpama a vula leswaku “u hlongola dimona leri nga endzeni ka rona.” Endzhaku ka sweswo nhlangano wu herile.
Kutani ndyangu wa ka va jaha leri wu hlengelete vanghana va wona hinkwavo leswaku va ta ri sindzisa ku nkhinsamela xifaniso xa Mariya. Hambileswi va tlheleke va ri ba, a ri cincanga mianakanyo ya rona. Hi nkarhi wolowo, ndyangu wa ka vona wu hlele leswaku nhwanyana loyi a nga phyembye a ri byela leswaku u ta pfumela leswaku ri tekana na yena loko ro vuyela ekerekeni. Jaha leri ri n’wi byele leswaku ri ta tlhelela loko nhwanyana loyi o kota ku hlamula swivutiso swimbirhi leswi ri swi vutiseke mufundhisi. Nhwanyana loyi u suke a famba naswona a nga ha tlhelanga a vuya eka rona. Eku heteleleni, endzhaku ka loko va ri pfalerile ku ringana tin’hweti ta nkombo, jaha leri ri balekile eximutanini xexo ri tlhelela edorobeni laha ri tihlanganiseke ni vamakwerhu. Endzhaku ka n’hweti, ri ve muhuweleri la nga khuvuriwangiki. Ri khuvuriwe enhlengeletanweni ya xifundzha hi March 2011.
MUTIRHI WA LE KHOTSWENI A YIMELELA MAKWERHU WA XISATI. Makwerhu wa xisati la nga phayona ra nkarhi hinkwawo a a endzele n’wana wa yena wa jaha loyi a khotsiwile hikwalaho ka ku nga hlanganyeli etimhakeni ta nyimpi le Korea Dzonga. Loko a ha ri ekamareni ro rindza eka rona, u nyike wanuna loyi a a tshame etlhelo ka yena xiphephana. Wanuna yoloye u n’wi huwelerile a ku: “Ha yini n’wina vanhu va vukhongeri lebyi bya mavunwa mi chumayela ni le ndhawini leyi?” Ku hokoloka ka wanuna loyi ku endle leswaku vaendzi va 30 kumbe va 40 lava a va ri ekamareni rolero va vona leswi a swi endleka. Mutirhi wa le khotsweni u te loko a vona sweswo a vulavula hi rito ra le henhla kutani a holovela wanuna loyi a ku: “Vanhu lava i va vukhongeri bya ntiyiso. Vukhongeri lebyin’wana hinkwabyo i bya mavunwa. Ndzi ni malembe yo tala ndzi ri karhi ndzi xiyisisa vanhu lava loko ndzi ri karhi ndzi tirha laha khotsweni, kutani ndzi xiye leswaku hi vona ntsena lava tirhisaka leswi va dyondzisiwaka swona.” Wanuna yoloye loyi a a lava ku karhata u nambe a pfariwa nomu.
MARITO LAMA NAMEKIWEKE EKHUMBINI. Loko Harindra a sungula ku dyondza Bibele, a a ri ni malembe ya khume a tshama a ri yexe hikuva a a tirha edorobeni lerikulu le Nepal leswaku a ta wundla ndyangu wa yena lowu a wu sele eximutanini. Wanuna loyi a a nga koti ku hlaya ni ku tsala, kutani Mbhoni yi dyondze na yena Bibele yi tirhisa broxara leyi nge, Tsakela Vutomi eMisaveni Hi Masiku! Leswi broxara leyi a yi nga ri kona hi Xinepali hi nkarhi wolowo, va tirhise ya Xinghezi. Siku rin’wana, nsati wa nuna loyi u tile a ta n’wi endzela. A a hlamarile loko a vona nuna wa yena a dyondza broxara ya Xinghezi. Ku engetela kwalaho, se a a tshike ku nwa byala naswona a a nga ha n’wi bi. Loko a kuma leswaku ku cinca ka Harindra a ku endliwa hi leswi a a dyondza Bibele, na yena u sungule ku dyondza Bibele ni ku ya eminhlanganweni loko a tlhelele eximutanini xa ka vona. Harindra a a navela ku dyondza leswi engetelekeke hi Yehovha, kutani u tiyimisele ku dyondza ku hlaya ni ku tsala. U kombele mufambisi wa dyondzo ya yena ya Bibele leswaku a n’wi tsalela marito ya Xinepali emaphepheni, kutani a ma nameka emakhumbini hinkwawo ya kamara ra yena. U titolovete ku hlaya marito hinkwawo lamantshwa ni maletere ku kondza a dyondza ku hlaya hakatsongo-tsongo. Hi ku famba ka nkarhi, u hlele leswaku ndyangu wa yena wu ta wu ta tshama na yena edorobeni leswaku hinkwavo va ta gandzela Yehovha swin’we. Ku nga si hela malembe mambirhi, u khuvuriwile. Sweswi Harindra ni ndyangu wa yena va ya eminhlanganweni swin’we, naswona u nyikela tinkulumo ta ku hlaya ka Bibele eXikolweni xa Vutirheli bya le Tilweni. U ri: “Vutomi bya hina byi cince hi ndlela leyi hlamarisaka hikwalaho ka ku dyondzisiwa hi Yehovha.”
HAMBI KO VA 1 560 000 WA TIRHANDI A NDZI NGE YI AMUKELI. Zarkhanum, loyi a tshamaka eAzerbaijan, a a ri n’anga leyi dumeke. Ku ringana malembe ya 15 a a tekiwa a ri ni matimba lamakulu ya ku femba ni vuswikoti bya ku vhumbha. Vanhu a va tlhela va tshemba leswaku u ni vuswikoti bya ku pfuna vanhu lava loyiweke a tlhela a tshungula. Zarkhanum a a dumile, naswona vo tala va vanhu lava a va ta eka yena, lava a va katsa vatirhela-mfumo va swikhundlha leswi tlakukeke ni vasati va vona, a va n’wi hakela 15 000 ku ya eka 31 000 wa tirhandi leswaku a va vulavulela ni vanhu lava feke. Hikwalaho, a a ri xigwili. Hambileswi a a ri n’anga, a a titwa a nga ri na vuxaka lebyinene na Xikwembu naswona a a ri ni swivutiso swo tala leswi a swi n’wi karhata. Vukati bya yena a byi file naswona a a nga ri na xikongomelo evuton’wini. Siku rin’wana loko a ha phofulela Xikwembu swiphiqo swa yena, u twe ku gongondziwa enyangweni. U pfule nyangwa kutani vamakwerhu vambirhi va xisati va sungula ku n’wi chumayela. Zarkhanum u khumbeke mbilu loko a va twa va n’wi byela hi ku tsakisa Xikwembu ku nga ri hi marito ntsena kambe ni hi swiendlo. A a tiva vanhu vo tala lava nghenaka kereke lava swiendlo swa vona a swi nga fambisani ni ku chava Xikwembu. U tlhele a swi xiya leswaku vun’anga bya yena a byi ri xidyoho. U pfumerile ku dyondzeriwa Bibele. Hi ku famba ka nkarhi, u sungule ku khongela a tirhisa vito ra Yehovha kutani a vona ndlela leyi a a swi hlamula ha yona swikhongelo swa yena. Hambiswiritano, a swi n’wi tikela ku tshika vun’anga bya yena—madimona a ma tshamela ku n’wi karhata ma tlhela ma n’wi ba. Eku heteleleni, hi ku pfuniwa hi Yehovha u swi kotile ku tshika ku tirhisana ni madimona a tlhela a cukumeta swilo swo tala leswi a swi fambisana ni vun’anga bya yena ni vukhongeri bya mavunwa.
Hi ku hatlisa Zarkhanum u ve muhuweleri la hisekaka wa mahungu lamanene naswona u khuvuriwe hi May 2011. Endzhakunyana ka ku khuvuriwa ka yena, u teke vuphayona bya nkarhinyana. A swi n’wi tikelanga ku hlanganisa tiawara leti lavekaka hikuva ni loko a nga si khuvuriwa, a a heta tiawara to tlula 70 hi n’hweti hambileswi a a ri ni rihanyo leri tsaneke. Loko ku sele tin’hweti timbirhi leswaku a khuvuriwa, u tshembisiwe 1 560 000 wa tirhandi hi nsati wa mutirhela-mfumo leswaku a n’wi pfuna hileswi a a loyiwile. Wansati loyi a a anakanya leswaku vuloyi byolebyo hi byona a byi n’wi vangela vuvabyi lebyi endleke leswaku a tsemiwa nenge. Zarkhanum u yi arile mali yoleyo kutani a rhumela Timbhoni timbirhi exibedlhele leswaku ti ya chumayela wansati loyi mahungu lamanene. Makwerhu loyi wa xisati la hisekaka u va chumayela nkarhi na nkarhi vanhu lava a va ta eka yena va ta lava mpfuno, a va byela leswaku leswi a a swi endla a swi hoxile emahlweni ka Xikwembu. Hikwalaho, un’wana wa vona, ku nga loyi a tiseke nsati wa mutirhela-mfumo eka yena u pfumerile ku dyondzeriwa Bibele naswona u sungule ku ya eminhlanganweni.
KU CHUMAYELA EKHOTSWENI. Le Indiya, vamakwerhu vambirhi va xisati va khomiwile hikwalaho ko chumayela kutani va gweviwe ku tshama masiku ya ntlhanu ekhotsweni. Un’wana wa vona u ri: “Loko hi heta ku pfaleriwa, maphorisa ma hi vutisile leswaku ha yini hi pfaleriwile, kutani leswi swi hi nyike nkarhi lowunene wa ku ma chumayela. Leswi loko hi tisiwa exitichini xa maphorisa a hi huma ensin’wini, a hi ri ni timagazini to tala ni swiphephana. Hi chumayele vanhu hinkwavo hi tlhela hi fambisa minkandziyiso yo tala. Hi khutazanile, hi khongela hi tlhela hi hlaya minkandziyiso leyi a hi ri na yona.
“Endzhakunyana, hi yisiwe ekhotsweni rin’wana edorobeni. Vakhotsiwa va nambe va hi vutisa leswaku ha yini hi tisiwe laha. Leswi swi hi nyike nkarhi wa ku va byela leswi a hi chumayela ha swona ni ku tihlamusela tanihi Timbhoni ta Yehovha. Mulanguteri un’wana wa khotso wa xisati u hi twile kutani a ku: ‘Mi khomiwile hi leswi a mi chumayela hala handle, kutani sweswi mi chumayela endzeni ka khotso!’” Vamakwerhu lava va xisati va kunguhata ku tlhela va endzela vabohiwa lava kombiseke ku tsakela ntiyiso.
PHORISA RI XIYE RIRHANDZU RA VONA. Vamakwerhu vambirhi va xisati a va tilunghiselela ku ya chumayela eswitolo swo karhi leswitsongo le Bethlehem. Hi xitshuketa, vavasati vambirhi va tsutsumele eka vona kutani hi ntsako va va vutisa hi Xipaniya loko va ri Timbhoni ta Yehovha. Vavasati lava a va ri Timbhoni leti humaka eMexico, a va endzele eIsrael ni ntlawa wa vavalangi naswona va vone minkandziyiso leyi vamakwerhu lava va xisati a va yi khomile. Vamakwerhu lava va mune va angarhanile, va ntswontswana, va teka swifaniso va tlhela va nyikana tiadirese. Endzhaku ka sweswo, vamakwerhu va xisati lava va le Mexico va tlhele va ya joyina ntlawa wa vona wa vavalangi, naswona vamakwerhu lavambirhi va xisati va kwalaho va ye emahlweni va chumayela eswitolo.
Endzhaku ka tiawara ti nga ri tingani, phorisa ri ye eka vamakwerhu va xisati va kwalaho kutani ri va vutisa loko va huma eSpain. Vamakwerhu lava va xisati va vule leswaku a va nga humi kona. Phorisa leri ri vule leswaku a ri va langutile loko va hlangana ni vamakwerhu lavan’wana vambirhi kutani a ri anakanya leswaku a va ri ni nkarhi wo leha va ri vanghana kumbe a va huma endyangwini wun’we. Vamakwerhu lava va xisati va hlamusele leswaku vona i Timbhoni ta Yehovha ni leswaku hambi loko Timbhoni ta Yehovha ti huma etikweni rin’wana kumbe ti nga si tshama ti hlangana, ti titwa ti ri maxaka hikuva ta rhandzana. Phorisa leri a ri khumbeke swinene lerova ri teke minkandziyiso kutani ri vutisa leswaku ri nga ri kuma kwihi rungula leri engetelekeke malunghana ni vukhongeri lebyi. Ku hleriwe riendzo ro vuyela.
“KU NGA HA VA NA MUNHU LA NGA TA YINGISELA.” Yusuke i phayona lera ha riki muntshwa leri hlanganyelaka ni ntlawa lowu vulavulaka Xinghezi le Japani. Siku rin’wana u twe leswaku hi mixo lowu landzelaka, xikepe lexi valangisaka vanhu xi ta yima ehlalukweni xi ri ni vakhandziyi lava humaka ematikweni yo tala. Kutani u pfuke nimixo a famba hi movha ku ringana tiawara timbirhi a ya ehlalukweni ra Nagasaki, hambileswi a ku na mpfula leyikulu. Loko a yime a ri yexe ehlalukweni ku ri karhi ku na mpfula, vakhandziyi vo tala lava a va xika exikepeni a va anakanya leswaku a a ri mukongomisi wa vona kutani va n’wi tshinelerile. Sweswo swi pfune Yusuke leswaku a fambisa timagazini ta 70 ni tibroxara ta 50 hi tindzimi to hlayanyana ku nga si hela hafu ya awara.
U tlhelele emovheni ya yena leswaku a ya teka minkandziyiso leyi engetelekeke, kutani loko a vuya u vone mukhandziyi loyi a a ha ri jaha a yime a ri yexe. Loko Yusuke a tshinelela jaha leri, ri n’wi vutise hi Xinghezi ri ku: “Xana u Mbhoni ya Yehovha?” Loko Yusuke a pfumerile, jaha leri ri sungule ku rila. Yusuke u fambe na rona erhesiturente laha a va ta kota ku vulavula.
Jaha leri, ku nga Jason a ri ri ni malembe ya 21. U vule leswaku vatswari va yena a va ri Timbhoni leti hisekaka ni leswaku u ve muhuweleri la nga khuvuriwangiki ku fikela loko a va ni malembe ya kwalomu ka 20. Kwalomu ka tin’hweti ta tsevu emahlweni ka kwalaho, a a tshike ku hlanganyela ni Timbhoni ta Yehovha naswona a a khandziye xikepe xo valangisa vanhu a ya ematikweni yo hlayanyana ya le Asia, a anakanya leswaku eAsia a a nga ta hlangana na tona. Hambiswiritano, leswi khwiri ra yena a ri vava a nga swi kotanga ku xika eThailand, eVietnam kumbe eTaiwan. Ndhawu yo sungula leyi a xikeke eka yona exikepeni a ku ri eJapani, naswona munhu wo sungula ku vulavula na yena a ku ri Mbhoni ya Yehovha. Jason u nambe a ku, ‘A ndzi nge n’wi balekeli Yehovha,’ kutani hi yona mhaka a sunguleke ku rila.
Loko va ri erhesiturente, Yusuke u bule na Jason hi tindzimana to karhi leti kumekaka eka buku leyi nge, ‘Rirhandzu Ra Xikwembu,’ leswaku a n’wi tiyisekisa leswaku Yehovha wa ha n’wi rhandza. Yusuke u kombele Jason leswaku a nga tshiki nhlengeletano. Khombo ra kona a va ri ni nkarhi wutsongo wo vulavurisana. Xikepe xa Jason xi fambe madyambu wolawo xi ya eInchon, le Korea Dzonga, laha Jason a a kunguhate ku heta masiku yo hlayanyana a valanga.
Yusuke a a tivutisa leswaku i yini swin’wana leswi a nga swi endlaka leswaku a pfuna Jason, hiloko a tsundzuka makwerhu wa xinuna loyi a hlanganeke na yena entsombanweni wa matiko yo hambana-hambana le Korea Dzonga. Makwerhu loyi a a vulavula Xinghezi naswona a a tshama eInchon. Yusuke u n’wi bele riqingho vusiku byebyo. Jason a a nga swi tivi leswaku Yusuke u bele makwerhu wa le Korea Dzonga riqingho. Loko Jason a xika exikepeni hi mixo lowu landzelaka, u vone mfungho lowukulu lowu nge, “Wa amukeriwa eKorea, Jason!” A wu khomiwe hi Timbhoni ta ntlhanu leti a ti ri karhi ti n’wayitela. Jason a nga ha yanga a ya valanga kutani u hete nkarhi a ri ni vamakwerhu. Ku titwela hi ta yena mintokoto ya vamakwerhu lava ringanaka na yena lava khomiweke hikwalaho ka ripfumelo ra vona swi n’wi khumbe swinene. U tlhele a ya eXitsundzuxweni loko a ri kwalaho.
Jason u tlhelele eUnited States, a tlhela a va muhuweleri la hisekaka kutani a kombela vakulu leswaku va dyondza na yena ka mune hi vhiki. U hete ku dyondza buku leyi nge, Leswi Bibele Yi Swi Dyondzisaka ni leyi nge, ‘Rirhandzu Ra Xikwembu,’ kutani a fanelekela ku khuvuriwa. U khuvuriwe endzhaku ka masiku ya 107 Yusuke a vulavule na yena. Hi n’hweti leyi landzeleke u teke vuphayona bya nkarhinyana.
Yusuke u vula leswaku hi mixo wolowo wo titimela, laha a ku na mpfula, a ku ri ni nchumu lowu a wu n’wi susumetela ku ya eNagasaki, hambileswi a a nga ri na munhu wo famba na yena. U te: “Ku nga ha va na munhu la nga ta yingisela.”
YUROPA
MATIKO 47
VAAKA-TIKO 736 505 919
VAHUWELERI 1 589 052
TIDYONDZO TA BIBELE 843 405
VA KUME NCHUMU WO HLAWULEKA NGOPFU. Ani u suke eBulgaria a ya eHolland leswaku a ya tirha tin’hweti ti nga ri tingani. Siku rin’wana, leswi a a titwa a hele matimba, u yime xinkarhana etlhelo ka patu kutani a khongela eka Xikwembu leswaku xi n’wi rhumela vanhu lava humaka ekerekeni yakwe. Loko a ha ri eku khongeleni, vamakwerhu vambirhi va xisati va fike va yima laha a ri kona kutani va n’wi chumayela. Ani u vone leswi ku ri nhlamulo ya xikhongelo xa yena kutani u va yingiserile ivi a sungula ku ya eminhlanganweni. Hambileswi Ani a a nga twisisi nchumu eminhlanganweni, u nambe a swi xiya leswaku Timbhoni ti ni rirhandzu. Leswi a swi hambanile ni ku avana loku a ku ri kona ekerekeni yakwe le Bulgaria, naswona a a khorwiseka leswaku u kume nchumu wo hlawuleka ngopfu. Loko a tlhelela eBulgaria, makwerhu wa xisati loyi a a dyondza na yena eHolland u fambe na yena leswaku a ta n’wi pfuna ku kuma Timbhoni le Sofia. Leswi swi tsakise Ani swinene, a swi xiya leswaku u kume vukhongeri bya ntiyiso.
Hi ku hatlisa, Ani ni nuna wakwe Ivo va sungule ku dyondza swin’we ni ku ya eminhlanganweni. Loko va ri karhi va dyondzeriwa, vanhu van’wana a va ta va ta yingisela. Wanuna un’wana la vuriwaka Assen a a ri mufundhisi wa ntlawa wa vukhongeri byin’wana. A a te eka Ani na Ivo leswaku a ta va kombisa leswaku Timbhoni ta Yehovha ti ni mavunwa, kambe swi nga si ya kwihi u xiye leswaku a swi nga ri tano. U vutise swivutiso leswi tikaka swa le Bibeleni. Xisweswo, u vutisiwile loko yena ni ndyangu wa yena va nga swi tsakela ku dyondza Bibele kutani a pfumela. Ku ringana nkarhi wo karhi, Assen u ye emahlweni a fambisa minhlangano ya vukhongeri ni ntlawa wakwe, hambileswi se a a va dyondzisa ntiyiso lowu a wu dyondza eka buku leyi nge, Leswi Bibele Yi Swi Dyondzisaka. Swi nga si ya kwihi, Dencho loyi a a ri mudiyakoni wa ntlawa wolowo na yena a a lava ku dyondzeriwa Bibele. Hi xinkarhana, mindyangu yinharhu entlaweni wolowo na yona se a yi dyondza Bibele. Tanihi leswi vanhu vo tala entlaweni wolowo wa kereke se a va dyondza ni Timbhoni ta Yehovha, va vone swi antswa leswaku va tshika ku ya ekerekeni kutani va ya eminhlanganweni ya vandlha. Dencho u ve muhuweleri a tlhela a fambisa tidyondzo ta Bibele ni vanghana vakwe vo hlayanyana. Xisweswo, hikwalaho ka ku chumayeriwa ka Ani le Holland, kwalomu ka vanhu va 30 va sungule ku dyondza Bibele naswona va va kona eminhlanganweni.
U LO HLAYA MATSALWA LAMA VULAVULAKA HI VUKATI NTSENA. Makwerhu un’wana wa xinuna ni nsati wakwe va le eRhiphabliki ra Czech a a va fambisa dyondzo ya Bibele eHolweni ya Mfumo ni mpatswa lowu wa ha riki wuntshwa lowu humaka eMongolia. Hambileswi mpatswa lowu wa Timbhoni wu ringeteke ku dyondza Ximongolia, a va ri ni xiphiqo xo vulavurisana. Nilokoswiritano, mpatswa lowu wa ha riki wuntshwa wa le Mongolia wu amukele ntiyiso wa Bibele hi ku titsongahata ni ku lehisa mbilu. Eka madyambu man’wana nsati loyi u te eminhlanganweni a nga ri na nuna wa yena. U vule leswaku a a tiyimisele ku tshika nuna wa yena hikuva a va nga kumani. Endzhaku ka timinete ti nga ri tingani, nuna wa yena u fikile kambe a nga kalanga a n’wi languta nsati wakwe. A swi ri erivaleni leswaku xiyimo a xi tikile. Makwerhu loyi wa xinuna u ye ni nuna loyi elayiburari ya le Holweni ya Mfumo leswaku va ya bula hi mhaka yoleyo. Kambe leswi a a xi tiva katsongo Ximongolia, a a nga swi twisisi leswaku ku humelele yini eka mpatswa wolowo kutani a a nga ta kota ku wu pfuna. Hikwalaho u vone swi antswa leswaku a hlayela nuna loyi Bibele. U hlaye matsalwa hinkwawo lawa a a ma tsundzuka lama vulavulaka hi vukati ni ku vulavurisana. Nuna loyi a a vonaka a khumbiwa hi tsalwa rin’wana na rin’wana leri a ri hlayiwa. Hi xitshuketa, u hume elayiburari hi ku tsutsuma a ya eka nsati wakwe kutani a n’wi ntswontswa. Loko va suka eholweni, nuna loyi u byele nsati wakwe leswaku a tisa bege a n’wi khomela tanihi leswi a dyondzeke leswaku u fanele a n’wi pfuna.
Hi siku leri landzelaka a va vonaka onge va rhandzana nakambe naswona va vule hi ku tsaka ndlela leyi va tlangelaka Yehovha ha yona ni ndzayo ya vutlhari ya le matsalweni malunghana ni vukati. Endzhakunyana va tlhelele eMongolia leswaku va ya khathalela vana va vona vambirhi. Ndyangu lowu wu tshama edorobeni leri ku nga riki na vandlha. Nsati loyi u khuvuriwe hi October, naswona nuna wa yena u ya emahlweni a endla nhluvuko leswaku a ta khuvuriwa.
“HA YINI NSATI WA MINA A ENDLE TANO?” Olha, makwerhu wa xisati loyi a nga phayona u chumayele muchayeri wa lori leyi fambisaka swakudya eUkraine. U vutise muchayeri loyi a ku: “Xana u kona loyi hi nga n’wi tshembaka?”
Muchayeri loyi u hlamule a ku: “A nga kona. Nsati wa mina u fambile a teka ni n’wana wa hina wa mufana wa malembe mambirhi. Kahle-kahle u lava yini? A ndzi tirha hi matimba masiku hinkwawo—xin’wana ni xin’wana lexi a ndzi xi endla a ndzi endlela yena. A a lava xingwavila—ndzi n’wi xaverile! A a lava mabutsu—u ma kumile. A a lava sindza ra le nhan’wini—ndzi n’wi xaverile. A ndzi n’wi endlela hinkwaswo, kutani ha yini a endle tano?”
Makwerhu loyi wa xisati u vutise wanuna loyi hi ku titsongahata leswaku a a heta nkarhi wo tanihi kwihi ni nsati wakwe ni n’wana wa vona wa jaha. U te: “A ndzi ta heta nkarhi na vona njhani kasi a ndzi fanele ndzi tirha kukondza ku va exikarhi ka vusiku? Ndzi tlhelela entirhweni hi awara ya mune nimixo. Ndzi tirha ni hi mahelo-vhiki.”
Olha u n’wi kombe Xalamuka! ya October 2009 leyi a yi ri ni swihloko swa nxaxamelo swo hlawuleka leswi nge, “Swihundla Leswi Tisaka Ntsako eNdyangwini.” U n’wi kombe xihundla xo sungula lexi nge, “Ku Rhangisa Swilo Swa Nkoka.” Endzhaku ka loko va kambisise xihloko xexo, wanuna loyi u tikombe a khumbekile kutani a ku: “A ndzi anakanya leswaku mali hi yona yi endlaka leswaku ku va ni ntsako endyangwini ni leswaku swilo leswin’wana hinkwaswo a swi nga ri swa nkoka. Sweswi ndza swi vona leswaku mali a yi tisi ntsako endyangwini. Ndza swi vona leswaku i yini lexi kayivelaka ni leswaku i yini leswi nsati wa mina a swi lavaka.”
Endzhaku ka vhiki, Olha u tlhele a hlangana ni muchayeri yoloye la vuleke leswaku se a a yi hlayile magazini yoleyo kutani a anakanyisisa swinene naswona u cince swilo swo tala. A a bele nsati wakwe riqingho kutani se a va tlhele va vuyelelana. Endzhaku ka sweswo, Olha u n’wi nyike buku leyi nge, Ntsako eNdyangwini. Loko Olha a vona lori liya hi vhiki leri landzeleke, a yi ri ni muchayeri un’wana. Muchayeri lontshwa u vule leswaku muchayeri luya wa khale u tshike ntirho ni leswaku a a rhurhe a ya tshama endhawini yin’wana ni ndyangu wakwe. Hambiswiritano, a a siyele Olha rungula leri nge: “Ndzi nkhensa wena Olha ni Xikwembu xa wena, Yehovha hikuva mi ndzi pfunile leswaku ndzi tlhela ndzi vuyelelana ni ndyangu wa mina. Loko ndzo tlhela ndzi hlangana ni Timbhoni ta Yehovha, ndzi ta tshama ndzi ri karhi ndzi tihlanganisa na tona.”
A A LAVA XIKOMBISO LEXI HUMAKA EKA XIKWEMBU. Jaha rin’wana ra le Latvia ri tsakele rungula ra Bibele loko Timbhoni ti ri chumayerile kwalomu ka malembe ya 15 lama hundzeke. A ri pfa ri dyondza Bibele minkarhi yin’wana kambe a ri nga tshembi leswaku Bibele leyi ngo va buku ntsena yi nga ri pfuna leswaku ri kuma Xikwembu. A a ri langutele leswaku Xikwembu xi tivonakarisa eka rona hi xiviri, kumbexana hi ndlela ya singita. Kutani ri tshike ku va ni dyondzo ya Bibele ivi endzhakunyana Timbhoni a ta ha ri endzelanga. Endzhaku ka malembe yo hlayanyana a ri kayakayisiwa hi swiphiqo leswi a swi nga heli, kutani ri khongele eka Xikwembu ri kombela mpfuno. A ku vanga ni singita leri nga humelela kambe loko ri languta ehandle hi fasitere ri vone vamakwerhu vambirhi va xisati va ri ensin’wini. Loko ri ta va ri khongerile nakambe endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani, ri tlhele ri vona vamakwerhu lavaya vambirhi va xisati va hundza loko ri langute hi fasitere. Loko ri tlhele ri khongela endzhaku ka vhiki, ri tlhele ri vona vamakwerhu va xisati ra vunharhu va ri entirhweni wo chumayela. Ri hetelele hi ku vula leswaku lexi ku fanele ku ri xikombiso lexi humaka eka Xikwembu! Ri tsutsumele ehandle kutani ri byela vamakwerhu va xisati lava a va hlamarile, ri vula leswaku ri lava ku tlhela ri va ni dyondzo ya Bibele leyi ri yi tshikeke emalembeni lama hundzeke. Eku heteleleni ri kume matimba yo hlula swiphiqo swa rona ni ku tshinela eka Xikwembu. Njhani? Hi ku pfuniwa hi Bibele. Ri khuvuriwe entsombanweni wa muganga hi 2010.
VANA VA YINGISA. Vana va dyondza swo tala eka mabulo ya vanhu lavakulu, hilaha swi endlekeke hakona eDenmark. Kwalomu ka malembe ya 16 lama hundzeke, makwerhu wa xisati wa le Denmark a a dyondza Bibele ni wansati loyi a a ri ni vana vanharhu va vafana. Hinkwavo ka vona a va famba ni mana wa vona loko a ya dyondza Bibele ekaya ka makwerhu yoloye wa xisati loyi a a tekiwile. Wansati loyi u tshike ku dyondza loko Ronnie, n’wana wakwe wa jaha lontsongo a ri ni malembe ya nhungu. Loko Ronnie a ri karhi a kula, u ve ni swiphiqo swo tala. Hambiswiritano, siku rin’wana hi 2008 loko a ri ni malembe ya 22, u vone timagazini ta hina ekaya ka mana wakwe kutani a susumeteleka ku ya endzela Timbhoni leti a ti dyondza na yena loko a ha ri ntsongo. Endzhaku ka timinete ta 15, u gongondze ekaya ka mpatswa lowu nga Timbhoni, kutani loko makwerhu wa xinuna a pfula rivanti, Ronnie u nghene endlwini. Makwerhu loyi a nga hatlanga a n’wi tsundzuka kambe a va tsakile hi leswi va tlheleke va hlangana. Ronnie u amukele buku leyi nge, Leswi Bibele Yi Swi Dyondzisaka kutani a pfumela ku dyondzeriwa Bibele. Yi fambe kahle. Tanihi leswi Ronnie a a nghene hi nhloko eka mintlangu ya khompyuta leyi yin’wana ya yona yi nga ya vungoma ni madzolonga, a a pfa a hlanganisa leswi a a swi dyondza ni leswi a a swi vona eka mintlangu yoleyo. Kambe Timbhoni ti n’wi dyondzise leswaku ku twisisa ka hina timhaka ta moya a ku fanelanga ku sekeriwa eka swilo leswi nga riki swa xiviri swa mintlangu yoleyo. Ronnie u swi twisisile kutani a ku: “Ndzi kombela mi ndzi miyeta loko ndzi sungula ku vulavula hi thyaka rero!” Ku sukela kwalaho, u endle nhluvuko lowunene. Jaha leri, leri sunguleke ku twa ntiyiso loko mana wa rona a ha dyondzeriwa Bibele loko ra ha ri ritsongo, sweswi i muhuweleri la nga khuvuriwangiki.
KU CHAVELERIWA HI MATSALWA. Emasirheni man’wana eBritain, makwerhu un’wana wa xinuna u vone wanuna a nkhinsame emahlweni ka sirha a ri karhi a rila. Makwerhu loyi u kombele ku tshama etlhelo ka yena. Wanuna loyi la vuriwaka Alf u pfumerile. Alf u te: “N’wana wa mina wa nhwanyana wa ha ku lova. A a ri ni malembe ya 42. Sweswi yena ni nsati wa mina va lahliwe kwala.” A a kombele ku pfuniwa hi nongonoko wa mfumo lowu nga ta n’wi pfuna ku langutana ni xiyimo xakwe, kambe u byeriwe leswaku u fanele a rindza tin’hweti tinharhu. Alf u te: “Ndzi n’wamabindzu la fuweke, ndzi ni mabindzu yo tala lawa ndzi katsekaka eka wona, kambe leswi hinkwaswo a swi pfuni nchumu loko ndzi nga ri ni ndyangu wa mina. Ndzi nga swi xavisa hinkwaswo loko ku ri leswaku ndzi ta tlhela ndzi kuma ndyangu wa mina.” Alf u vule leswaku a a ri ni ripfumelo eka Xikwembu, a a xixima Bibele a tlhela a ya ekerekeni kambe a a nga ti kumi tinhlamulo leti enerisaka. Loko a kombela ku chaveleriwa ekerekeni, u byeriwe ku lumeka khandlhele kumbe a tsala xipapilana lexi a nga ta xi hayeka emurhini. U te: “A ndzi nga ta kota ku phofula hinkwaswo leswi a ndzi lava ku swi vula exipapilanini xexo.” Makwerhu yoloye u chavelele Alf hi ku tirhisa Matsalwa. Sweswi Alf u dyondzeriwa Bibele.
OCEANIA
MATIKO 29
VAAKA-TIKO 38 162 658
VAHUWELERI 94 309
TIDYONDZO TA BIBELE 58 465
VA RHAMBE NUNA WAKWE. Makwerhu un’wana wa le New Zealand u vula leswaku loko a chicha nsati wakwe leswaku a ya dyondza ni manana un’wana la ha riki muntshwa, yena ni nsati wakwe va xiye leswaku nuna wa wansati loyi a a ri kona ekaya kutani va nambe va rhamba nuna loyi leswaku a dyondza na vona Bibele. Nuna loyi u swi tsakerile kutani enkarhini lowu taka ku hleriwe leswaku va dyondza hi nkarhi lowu a nga kona ekaya. Yena ni nsati wakwe va pfumerile ku ya eka minhlangano ya hi Sonto, laha va amukeriweke hi mandla mambirhi va tlhela va tiphina hi swakudya swa moya. Eka nhlangano lowu landzeleke, nuna loyi u hlamurile eka Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza. Xihloko lexi a xi dyondziwa a xi khutaza ku va ni vugandzeri bya ndyangu kutani u vutise ndlela leyi a nga yi fambisaka ha yona dyondzo leyi ni nsati wakwe ni n’wana wa vona wa jaha wa malembe ya mune. U tlhele a phofula ku navela kakwe ko lava ku tirhisa swilo swin’wana leswi a swi dyondzeke eminhlanganweni leyi. Mpatswa lowu lowu tsakelaka wu ya emahlweni wu dyondza, wu va kona eminhlanganweni naswona wu endla nhluvuko hi tlhelo ra moya. Makwerhu loyi u ri: “Hi tsake swinene hileswi hi rhambeke nuna loyi leswaku a dyondza na hina Bibele!”
KU KHOMIWA XITSUNDZUXO EXIHLALENI LEXI NGA EKULE. Xihlala xa Reao leswi xi nga ni vaaka-tiko va 362 ntsena, xi averiwe Vandlha ra Vaiete, ku nga rin’wana ra mavandlha ya 18 eTahiti. Xihlala xa Reao xi le ka mpfhuka wa kwalomu ka 1 350 wa tikhilomitara evuxeni bya Tahiti. A ku nga si tshama ku khomiwa Xitsundzuxo exihlaleni lexi, lexi ngo va xoxe naswona Timbhoni a ti nga si endzela xihlala lexi ku ringana malembe ya 30. Manoah, loyi a nga mulanguteri wa ntirho eVandlheni ra Vaiete a a lava ku hlela leswaku ntlawa lowutsongo wu ya chumayela exihlaleni lexi hi vhiki ra Xitsundzuxo kutani wu xi khomela kwale. Hambiswiritano, mali yo xava thikithi ra xihaha-mpfhuka ra yena ni nsati wakwe ro ya eReao a ku ri kwalomu ka 5 700 wa tirhandi (65 000 wa ti-frank), leyi a va nga ta swi kota ku yi kuma. Kambe endzhakunyana, u nyikiwe bonasi yo ringana 5 700 wa tirhandi entirhweni. Va nambe va swi vona leswaku Yehovha a a katekisa tsima leri. Eku heteleleni, vahuweleri va nkombo va ye eReao, naswona vanhu va 47 va ve kona eXitsundzuxweni. Sweswi vahuweleri va le Tahiti va fambisa tidyondzo ta Bibele ni vanhu lava tsakelaka va le Reao hi ku tirhisa tinqingho.
A KU NA NKARHI WO FIHLULA. Ntokoto wun’wana lowu yelanaka ni lowu nga laha henhla i wa le Vanuatu, laha vandlha ri pfunaka ntlawa wa vahuweleri va 11 va le xihlaleni lexi nga xoxe lexi vuriwaka Ambrym. Vakulu va le vandlheni rero va kombele vahuweleri lava nga ni ntokoto leswaku va anakanyisisa hi ku ya eAmbrym va ya tirha ni ntlawa lowu, masiku ma nga ri mangani emahlweni ka Xitsundzuxo. Marinette, phayona ra nkarhi hinkwawo leri nga ni ntokoto tlhelo mudyondzisi loyi a tshikeke ntirho u amukele xirhambo lexi hi mandla mambirhi. Yena swin’we ni van’wana va fambe va ri ni xikongomelo xo sungula tidyondzo ta Bibele letintshwa. Endzhaku ka loko a tirhe nkarhi wutsongo ensin’wini, swi n’wi hlamarisile ku vona leswaku a swi nga koteki ku suka endlwini leyi a a tshama eka yona. Marinette u ri: “A ndzi pfumala ni nkarhi wa ku hlamba kumbe ku fihlula nimixo hikuva vanhu se a va va va ndzi yimerile hala handle va rindzele ku dyondza Bibele. Ndzi chumayele siku hinkwaro ndzi ri ekaya! Ndzi kote ku fambisa tidyondzo ta Bibele ta 31 hi vhiki rolero.” Ntlawa lowu wu tshame vhiki rin’we eAmbrym, wu khomekile hi ku chumayela mahungu lamanene naswona vanhu va 158 va ve kona eXitsundzuxweni. Ntlawa lowu wu twe ku vava loko wu famba. Marinette u te: “Timbilu ta hina a ti vava swinene loko hi siya vanhu vo tarisa xileswi lava nga ni torha ra ku dyondza ntiyiso wa Bibele, loko a hi swi kota a hi ta tshama.” Hofisi ya rhavi yi hlele leswaku ku rhumeriwa maphayona yo hlawuleka ya nkarhinyana leswaku ma ya khathalela vanhu lava kombiseke ku tsakela endhawini yoleyo.
NHLOKO YA XIKOLO YI ANGULA HI NDLELA LEYINENE. Exikolweni xa le henhla xa muganga wun’wana le Solomon Islands, swichudeni swa yimisiwa leswaku swi yimbelela tinsimu ta vukhongeri bya Kereke ya South Seas Evangelical. Vamakwerhu vambirhi va xisati lavatsongo va kombele nhloko ya xikolo leswaku va nga yimbeleli, tanihi leswi ku yimbelela a swi ta thyakisa ripfalo ra vona. Nhloko ya xikolo yi va nkhensile hi leswi va yi kombeleke hi xichavo kutani yi vule leswaku a swi nga bohi leswaku va yimbelela naswona va nga tshama ehansi ni vana lavan’wana va Timbhoni loko ku yimbeleriwa.
Kutani yi va kombele leswaku va rhamba un’wana la sukaka evandlheni leswaku a ta bula na yona malunghana ni Timbhoni ta Yehovha ni dyondzo. Murhumiwa u yile a ya vulavula na yona naswona va bule hi leswi hi swi pfumelaka swin’we ni swiphiqo leswi vantshwa va langutanaka na swona, ku ringana kwalomu ka awara ni hafu. Nhloko ya xikolo yi vule leswaku yi tsakela ku hlaya Xalamuka! ni leswaku yi siya tikopi ehofisini ya vadyondzisi. Loko murhumiwa loyi a n’wi nyike buku leyi nge, Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka, Vholumo 2, u kombele 16 wa tona leswaku a ta nyika vadyondzisi na 367 wa tona leswaku a nyika swichudeni. Ku yisiwe tibuku ta 400 kutani ti nyikiwa vadyondzisi ni swichudeni.
Hikwalaho ka xivindzi xa ku va vamakwerhu lavambirhi va xisati va vulavule ni nhloko ya xikolo, ku nyikeriwe vumbhoni lebyinene naswona vanhu vo tala va vulavule swinene hi ndlela leyi buku leyi yi va pfuneke ha yona. Nhwanyana un’wana loyi vatswari va yena va ha ku hambanaka, u vule leswaku buku leyi i khale a yi lava leswaku yi ta n’wi pfuna ku langutana ni swiphiqo swa yena. Vamakwerhu lava vambirhi va xisati i maphayona ya nkarhinyana lama yaka emahlweni naswona nhloko ya xikolo yi kuma timagazini eka vona nkarhi na nkarhi.
KU TSHEMBEKA KU NGA KHATHARISEKI NKANETO. Endhawini yin’wana eSolomon Islands, murhumiwa un’wana a a dyondza Bibele ni wansati loyi hi nga ta n’wi vitana Lisa. U endle nhluvuko lowunene hambileswi a a boheka ku famba hi milenge tiawara to tlula timbirhi a ya eHolweni ya Mfumo a famba ni mahahlwa yakwe ya majaha swin’we ni swinhwanyetana swimbirhi. A a tlhela a boheka ku tiyisela nkaneto lowukulu wa nuna wakwe. A a n’wi ba a tlhela a hisa swiambalo swakwe swo ya eminhlanganweni, Bibele ni tibuku ta yena. Naswona nuna loyi a a ri na xigangu. Kambe ku nga khathariseki swilo leswi hinkwaswo, Lisa u khuvuriwile naswona u ya emahlweni a tirhela Yehovha hi ku tshembeka.
N’wexemu, nuna wa Lisa u tshike xigangu xakwe kutani a kombela ku dyondzeriwa Bibele hikwalaho ka leswi a khumbiweke hi ndlela leyi nsati wakwe a n’wi khomeke ha yona ku nga khathariseki leswi yena a n’wi khomisa xiswona. Hilaha u nga swi ehleketaka hakona, makwerhu wa hina wa xisati Lisa u tsakile swinene hikwalaho ka ku cinca loku. Ntlawa lowu nga woxe wu sunguriwile ekusuhi ni laha a tshamaka kona kutani sweswi u famba kwalomu ka awara ntsena loko a ya eminhlanganweni kutani leswi swi endla leswaku vutomi byakwe byi antswa swinene. Hi ku seketeriwa hi nuna wakwe, u swi kotile ni ku teka vuphayona bya nkarhinyana.
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 66]
“Ha yini Xikwembu xi ri ni tihanyi swonghasi? . . . Ha yini xi xupula n’wana wa mina? Wa ha ku velekiwa. U dyohe yini?”
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 68]
Jaha leri ri byele huvo leswaku ri ta tlhelela ekerekeni loko mufundhisi o kota ku hlamula swivutiso swimbirhi
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 72]
“Mi khomiwile hi leswi a mi chumayela hala handle, kutani sweswi mi chumayela endzeni ka khotso!”
[Dayagramu/Mepe lowu nga eka tluka 84]
(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)
Tahiti → → → Tikhilomitara ta 1 350 → → → Reao
[Xifaniso lexi nga eka tluka 56]
Ehenhla: Ku ri karhi ku fambisiwa dyondzo ya Bibele ni xichudeni eRepublic of the Congo (vona tluka 59)
[Xifaniso lexi nga eka tluka 61]
Edvard (exineneni) a ri na Daniel emakete
[Xifaniso lexi nga eka tluka 64]
ESamaniego, le Nariño, ECOLOMBIA
[Xifaniso lexi nga eka tluka 67]
Minkandziyiso ya ririmi ra mavoko sweswi yi kumeka hi tindzimi ta 59
Le São Paulo, EBRAZIL