Vutomi Nyiko Leyi Faneleke Yi Tlangeriwa

LOKO Yehovha Xikwembu a nyike ndyangu wa vanhu lunghelo ra ku veleka vana, a ku ri nyiko leyikulu hakunene! N’wana wo saseka a ta fika a amukeriwa hi mavoko lama n’wi rindzeleke ya mpatswa lowu tsakeke lowu rhandzanaka naswona lowu tiyimiseleke ku rhandza ni ku khathalela nchumu lowu lowutsongo lowu tisiweke hi nhlangano wa vona wa vukati. Ndyangu a wu ta tsaka swinene loko n’wana a ya emahlweni a hanya.

Kambe xidyoho xa Adamu na Evha xi tise swiyimo leswi chavisaka eka vana lava velekiweke erixakeni ra vanhu. Hikwalaho ka xidyoho mana wa hina wo sungula u rhukaniwe hi mintshikilelo ni ku vaviseka ka miri loko a veleka vana. Naswona xiyimo xa xidyoho lexi vana va yena va velekiweke eka xona xi endle leswaku ku veleka vana ku va ntlhontlho lowu chavisaka. Hikwalaho, eka xivumbeko xa misava ya namuntlha, a swi hlamarisi leswi hakanyingi ku tika swi nga tsakeriwiki. Kambe, langutelo ra Muvumbi hi n’wana la nga siki velekiwaka hi rihi? Xana ri hundzukile swin’we ni ku hundzuka ka mboyamelo wa mahanyelo? Nikatsongo. Langutelo ra yena hi vana va laha misaveni lava nga si velekiwaka ni ku va khathalela ka yena a ri hundzukanga.

Matsalwa ma swi veka erivaleni leswaku endzeni ka manana munhu un’wana la hambaneke wa karhi wa kula. Vutomi byi sungula loko a tika. Ku velekiwa ka yena a ta emisaveni swo kombisa munhu, n’wana loyi Xikwembu ku nga khale xi n’wi vona. Ezekiyele u vulavula hi “v̌ana hikwav̌o v̌a mativ̌ula.” (Ezekiyele 20:26) Yobo u vulavula hi ‘nyimba ya mana wa mina,’ ivi a ku makhwiri lama tihumelaka i “v̌ana la’v̌a nga v̌onangiki ku v̌onakala.”—Yobo 3:10, 16.

Xiya rirhandzu ra Yehovha Xikwembu mayelana ni vutomi lebyi nga bya risima loko byi ri karhi byi kula endzeni ka mbeleko. Xi byele Yeremiya xi ku: “Nḍi ku tiv̌ile nḍi nga si ku v̌umba e khurini ra mana wa wena, kambe u nga si huma nyimbeni, nḍi ku hlawurile.” (Yeremiya 1:5) Davhida u te: “Mmiri wa mina a wu fihliwanga ka wena, Loko nḍi ri kari nḍi v̌umbiwa e šihundleni, Nḍi lukeriwa ŝiro . . . e ku enteni ka misav̌a. Mahlo ya wena ma v̌onile ku v̌umbiwa ka ŝona.” (Pisalema 139:15, 16) Yobo u vitana Xikwembu “l’a nḍi v̌umbeke khurini,” loyi a nga ‘vumba na hina ekhwirini.’—Yobo 31:15.

Kambe nkhathalelo wa Xikwembu wu njhani eka manana la nga heleriwa hi ntshembo loyi a nga tika loyi a nga laviki n’wana? Eka vanhu hinkwavo, Muvumbi u xiya vutihlamuleri lebyikulu bya ku va mutswari. Loko manana la nga tika, hambi a ri eswiyin’weni swo nonon’hwa, a lava ku hlayisa n’wana wa yena hikwalaho ko xixima swilaveko swa ku chava Xikwembu, xana a xi nge xi katekisi xiboho xa yena? Mutswari a nga swi kota naswona u fanele hi ndlela leyinene a khongelela mpfuno eku kuriseni ka n’wana la tsakeke. Eka matluka ya Rito ra xona, Xikwembu ana se xi nyikele xitsundzuxo lexinene ku tlula hinkwaswo leswi nga kona eku kuriseni ka vana. Ku tirhisa minsinya ya Bibele evuton’wini bya ndyangu swi ta tisa vuyelo lebyi katekisiweke. Ku tsakisa ni vuyelo bya ku kurisa vana hi ku chava Xikwembu swi tlula nchumu wihi na wihi lowu nga endliwaka evuton’wini, hi laha mutswari wihi na wihi la tinyungubyisaka a nga kombisaka ha kona.

Xana Yehovha u languta timhaka hi ndlela leyi hambaneke loko n’wana a vangiwe hi ku pfinyiwa kumbe hi ku hlangana ni xaka? Hambi leswi xiendlo eka manana xi nga nhlaselo, n’wana a nga fanelanga a soriwa. Ku herisa vutomi bya yena ku ngo va ku rihisela vukarhi hi vukarhi. Entiyisweni Yehovha u xiya ku vaviseka lokukulu ka mintlhaveko eka vahlaseriwa vo tano naswona a nga pfuna manana ni n’wana leswaku va tiyisela leswi humeleleke hi ndlela leyi ringaniseriweke.

Ku vuriwa yini hi loko dokodela a tivisa wansati la tikekeke leswaku ku rhwala n’wana wa yena ku kondza ku fika nkarhi ku ta va ku tinghenisa ekhombyeni? Dr. Alan Guttmacher u te: “Namuntlha swa koteka eka vavabyi vo tala ku heta nkarhi wa vona wa ku tika ivi va nga fi, handle ka loko va karhatiwa hi mavabyi lama dlayaka tanihi khensa kumbe leukemia, naswona loko swi ri tano, ku susa nyimba a swi nge vi ku lehisa vutomi hambi kona ku byi ponisa.” The Encyclopedia Americana yi ri: “Tanihi leswi vavasati vo tala va nga hetaka nkarhi wa vona wa ku tika hi ku hlayiseka hambi loko ku ri na swiphiqo leswikulu swa rihanyo, a ku laveki ku susiwa ka makhwiri yo tala leswaku ku hlayisiwa vutomi bya manana. Makhwiri yo tala lama susiwaka ma susiwa hikwalaho ka ku nga lavi n’wana.” Kutani swiyimo swo tano a swi talanga hakunene. Hambi swi ri tano, loko swi humelela hi nkarhi wa ku veleka, kutani vatswari va fanele va tiendlela xiboho ehenhleni ka vutomi bya manana ni lebyiya bya n’wana. Va fanele ku tiendlela xiboho.

Xana swa hlamarisa leswaku ha yini Mutumbuluxi wa vutomi a veke swiletelo leswi nga erivaleni swa ndlela yo tirhisa matimba ya hina ya ku veleka? Emahlweni ya xona, ku endla vutomi lebyi munhu a nga tiyimiselangiki ku byi hlayisa i xidyoho, tanihi leswi ku dlaya na kona ku nga xidyoho.

Njhekanjhekisano hi ku susa makhwiri wu ta ya emahlweni ku kondza mafambiselo lawa ya hela. Kambe eka Mutumbuluxi wa vutomi, Yehovha Xikwembu, xikan’we ni lava va tsakelaka milawu ya yena leswi eka vona a hi xiphiqo nikatsongo. Vutomi i bya risima—i nyiko leyi faneleke ku tlangeriwa ni ku khomiwa hi vukheta ku sukela eku sunguleni ka yona.

[Bokisi leri nga eka tluka 32]

Ku Languta Ku Susa Nyimba Hi Ndlela Ya Xikwembu

XANA ku vuriwa yihi hi nhwanyana loyi a tikaka a nga ri evukatini naswona a nga tiyimiselanga ku va manana hi laha ku heleleke? Xana u fanele a pfumeleriwa ku veleka n’wana? Langutelo ra Xikwembu hi n’wana a ri si hundzuka ntsena hi mhaka ya leswaku mana wa yena u endle hi ndlela ya vuphukuphuku ni ya mahanyelo lama thyakeke. Ku velekiwa ka n’wana hakunene ku nga ha pfuna mana wa yena ku xiya leswaku ku tikhoma ka yena loko biha ku n’wi tisele yini naswona xisweswo swi n’wi endla a xiya milawu ya Xikwembu ya vutlharhi. Ku susa vumbhoni bya vuyelo bya leswi vangiweke hi rimbewu ra yena leri nga riki enawini swi nga ha n’wi endla a titwa nandzu, kumbe swi nga ha n’wi nyika xivindzi xa ku ya emahlweni ni ku tikhoma loko biha.

Loko ku nga ri na tatana la nga ta byarha ndzhwalo, ku kurisa n’wana a swi nge olovi. Kambe vuxaka lebyi tiyeke ni Tatana la nge matilweni ku nga nyika manana matimba ya mahanyelo lamanene ni mintlhaveko, nseketelo ni nkongomiso wa ku n’wi kurisa. Nakambe u lunghiselele vandlha ra Vukreste leswaku ri pfuneta ku hunguta ndzhwalo wa vatswari lava nga voxe.