Xana Khombo Leri Ri Ta Hela Rini?

XANA swi ta hela rini leswaku vana va tlhakisiwa, va khomiwa hi ndlela yo biha, va tirhisiwa hi ndlela yo biha, hambi ku ri ku kuceteriwa hi ndlela yo biha hi tintangha ta vona? Xana ku tirhisa nawu ni ku tlakusa swigwevo swa lava nga ni milandzu yo xanisa vana, swi nga va sirhelela ke? Xana minongonoko ya ntshamisano, yo va nyika swakudya, tiyindlu ni dyondzo yi nga ku herisa ku khomiwa ka vana hi ndlela yo biha ni ku baleka ka vana ekaya? Xana ku dyondzisa vatswari, lava khathalaka hi vana va vona, vuswikoti byo vulavurisana na vona, ku nga va pfuna ku herisa nyanyuko lowu kokelaka vana va vona eka swiyimo leswi nga ni khombo ke?

Hambi leswi magoza wolawo ma nga ha pfunaka, vana va ta ya emahlweni va xaniseka, ku kondza xivangelo-nkulu xa makhombo wolawo xi herisiwa. Hi ku ya hi muntshwa un’wana, goza rihi na rihi ro langutana ni xiphiqo xa vana lava balekaka emakaya, lexi nga ku siveriki ku khomiwa ka vana hi ndlela yo biha kumbe ku honisiwa ka vana ekaya a ri tali ku tirha, tanihi leswi ana se mati ma halakeke.

Xivangelo-nkulu

I yini lexi vangaka swiphiqo leswi hinkwaswo? Xana swi ta herisiwa njhani? Bibele yi hlamusela leswaku ndyangu wu karhi wa hlaseriwa hi swivumbiwa swo biha swa moya leswi nga vonakiki, Sathana ni mademona yakwe, lava tsakisiwaka hi tihanyi, ku tirhisiwa hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu ni rimbewu leri hundzeletiweke. (Genesa 6:1-6; Vaefesa 6:12) Loko Yesu a ri laha emisaveni, vana a va hlaseriwa hi mademona lawa. Mufana un’wana ma n’wi xanise hi ku n’wi rhurhumerisa ni ku n’wi wisela endzilweni.—Marka 9:20-22.

Hambi ku ri eka malembe-xidzana ya le mahlweni ka ku ta ka Yesu emisaveni, mademona a ma tsakisiwa hi ku xanisiwa ni ku hisiwa ka vana lava a va nyikeriwa eka swikwembu leswi chavisaka swa vuhedeni, swo kota Baali, Kemoxi na Moloko. (1 Tihosi 11:7; 2 Tihosi 3:26, 27; Pisalema 106:37, 38; Yeremiya 19:5; 32:35) Hikwalaho, a swi hlamarisi leswi namuntlha mademona ma endlaka vana va xanisiwa hi vanhu, lava khomisaka vana tingana, va va twisa ku vava ni ku va dlaya, emisaveni leyi yi yaka yi onhaka. Vasunguri va vugevenga byebyo lebyikulu hakanyingi va tata mianakanyo ya vona hi swifaniso swa vanhu lava nga ambalangiki, leswi va susumetelaka eka rimbewu leri nga riki ra ntumbuluko.

Ntshikilelo lowu mademona ma wu tiselaka rixaka ra vanhu wu engetelekile enkarhini wa hina, hikuva Bibele yi vitana nkarhi lowu ematin’wini tanihi ‘masiku ya makumu’ ya mafambiselo lawa ya swilo yo biha. Yi vhumbhe leswaku leyi ku ta va “minkarhi yo nonon’hwa.” Namuntlha ku tlula rini na rini, nkucetelo wa mademona wu endla leswaku vanhu va endla vuhomboloki byo fana ni bya swivumbiwa leswi swo biha swa moya. Bibele yi vhumbhe leswaku vanhu va le sikwini ra hina va ta va lavo leva, lava pfumalaka ku tikhoma, lava pfumalaka rirhandzu ra ntumbuluko, lava vengaka leswo lulama.—2 Timotiya 3:1-5, 13.

Swoleswo swi kombetela eka vanhu va makwanga, lava endlaka tifilimi, tirhekhodi, timagazini ni tibuku leti dzunisaka vuoswi, swidzidzirisi, ku tisunga, ku dlaya, ku pfinya, ku va ni vuxaka bya rimbewu ni xaka ra le kusuhi, vuhlonga ni ku xanisa. Hi ku tirhisa swilo leswi ni swin’wana, mademona ma kondletele mukhuva lowu, ku fana ni moya lowu thyakeke, wu thyakiseke mianakanyo ni timbilu ta vantshwa ni lavakulu hi laha ku fanaka, wu herisa ni mimpimanyeto leyinene ya ndyangu ni mahanyelo lamanene.

Ku andza ka ku tlhakisiwa ka vana, ku xanisiwa ni ku dlayiwa ka vana, i xiphemu xa xikombiso xa masiku ya makumu. Ku engetela kwalaho, Bibele yi vule leswaku ‘vanhu va ta va lava tirhandzaka, lava nga riki na ku tsetselela, lava nga tshembekiki ni vaxengi.’ Hikwalaho, manguva lawa, swiboho swa vukati hakanyingi swa tsemiwa endzhakunyana ka loko swa ha ku endliwa. Loko ku dlaya vukati ku andza, na kona ku tlhakisiwa ka vana hi vatswari ka andza. Naswona ku biwa ni ku dlayiwa ka vanghana va vukati va sweswi ni va nkarhi lowu hundzeke ka andza, naswona lava xanisiwaka ngopfu i vavasati. Xisweswo, hi vona rixaka ra vana lava vatswari va vona va va khutazaka ku baleka ekaya hi ku va honisa ni ku va khoma hi ndlela yo biha. Ku tlula kwalaho, nkarhi wa hina wu taleriwe hi vana lava “nga yingisiki vatswari va vona,” lava ‘omeke tinhloko,’ ni lava tsakelaka ku yingisa tintangha ta vona ematshan’weni yo xixima mimpimanyeto ya Xikwembu.—2 Timotiya 3:2-4.

Khombo Leri Ri Le Kusuhi Ni Ku Hela

Hambi swi ri tano, nkucetelo wa Sathana ni mademona yakwe wu le kusuhi na ku hela. (Nhlavutelo 12:12) Vuprofeta bya Nhlavutelo 20:1-3 byi kombisa leswaku Xikwembu xi ta herisa Sathana ni mademona yakwe. Endzhaku ka sweswo, Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni, lowu nga le mavokweni ya Yesu Kreste, wu ta fuma misava hi ku lulama, wu tirhisa vululami ni ku endla vanhu hinkwavo va titwa va hlayisekile. (Pisalema 72:7, 8; Daniyele 2:44; Matewu 6:9, 10) Mafambiselo ya mabindzu ya makwanga lama tshikilelaka swisiwana ma tlhela ma dyelela vanhu hikwalaho ko lava ku pindzula, ma ta va ma nga ha ri kona, hikuva “misava ya hundza, ni ku navela ka yona.” (1 Yohane 2:17) Hinkwavo lava endlaka leswo biha va ta herisiwa, hi laha Swivuriso 2:22 yi vhumbhaka ha kona: “La’v̌o biha v̌a ta susiwa la misav̌eni.”

Mikiya 4:4 yi vula leswaku emisaveni leyintshwa ya Xikwembu ku ta va ni nsirhelelo ni ku rhula eka hinkwavo: “Ku nga ri na loyi a v̌a pfušaka.” Sweswo swi kotekisa ku yini ke? Hi ku tirhisa nawu wa hosi wa rirhandzu. Nawu wolowo lowu tlakukeke wu ta fuma mianakanyo ni swiendlo hinkwaswo. Lava va nga ta va va hanya hi nkarhi wolowo, va ta va va dyondze ku kombisa vumunhu bya Yesu ni bya Tata wa yena, Yehovha Xikwembu, hikuva loko va nga byi kombisi, a va nge pfumeleriwi ku hambeta va hanya. Hi ku ambala ka vona ‘moya wa tintswalo, ni vunene, ni ku titsongahata, ni ku rhula,’ vutianakanyi byi ta va byi herisiwile endzeni ka vanhu. (Vakolosa 3:12) Vutomi byi ta va byi vangama hi ntsako; makaya lama nga ni ku rhula ni rirhandzu ma ta va ma funengete misava hinkwayo.

Esaya 65:21-23 yi tshembisa ndzalo ni makaya lamanene eka un’wana ni un’wana: “V̌a ta aka tindlu, v̌a ta ṭhama ka tona; v̌a ta byala tivinya, v̌a dya mihanḍu ya tona. . . . V̌a nga ha tikarateli ŝa hav̌a, v̌a nga ha v̌eleki v̌ana, e ku v̌a v̌ona v̌a hatla v̌a fa.” A ku nge he vi na ku khomiwa hi ndlela yo biha. A ku nge he vi na ku xaniseka ka vana kumbe ka vatswari.

Ku Pfuneka Sweswi

Hambi ku ri sweswi, enkarhini wa makumu ya mafambiselo lawa yo biha, ku tiva Yehovha ni swikongomelo swa yena swo tlherisela misava leyi eka paradeyisi swa hi pfuna. Ku nyike vana ni vatswari vo tala ntshembo ni xivangelo xo tsaka, hambi leswi a va ri vahlaseriwa va minkarhi ya hina. Hi xikombiso, Tamara, la boxiweke exihlokweni xa hina lexi hundzeke, u hlamusela leswi n’wi humeleleke evuton’wini bya yena.

“Loko ndzi ri ni malembe ya 18 hi vukhale, ndzi tekiwile ivi ndzi hambana ni khale ka ‘vanghana’ va mina, lava van’wana va vona va heteleleke va ri ekhotsweni, hikwalaho ko godzomberiwa hi swidzidzirisi, kumbe hikwalaho ka vunghwavava. Kambe a ndza ha ri na vumunhu lebyi fanaka ni bya vona, hikwalaho hi sungule ku phikizana ni nuna wa mina. Hambi swi ri tano, endzhakunyana ka ku velekiwa ka n’wana wa hina wa mufana, ku humelele swin’wana, leswi cinceke vutomi bya mina hi ku helela. Ndzi kume Bibele ivi ndzi sungula ku yi hlaya. Madyambu man’wana ndzi hlaye ndzima ya Swivuriso leyi nge ‘ku kuma vutlhari swi fana ni ku kuma xuma lexi fihliweke.’ (Swivuriso 2:1-6) Ndzi nga si ya etlela madyambu wolawo, ndzi khongelele vutivi byebyo. Mixo lowu landzelaka, Timbhoni ta Yehovha ti be bele ya nyangwa wa mina. Ndzi sungule ku hlaya Bibele na tona, kambe swi ndzi tekele nkarhi wo leha ku tirhisa leswi a ndzi swi dyondza eBibeleni. Eku heteleleni, ndzi sungule ku tiyimisela ku landzelela ndlela ya vutomi bya Vukreste kutani ndzi khuvuriwa. Sweswi, xikan’we ni nuna wa mina, ndzi pfuna van’wana ku kuma ntshunxeko lowu Xikwembu xi wu nyikelaka.”

Ina, Tamara u kume Xihlovo xa ntshunxeko, Yehovha Xikwembu. I Tata wa le tilweni loyi a nga taka a nga va lahli lava namarhelaka eka yena. Pisalema 27:10 ya hi byela: “Hambi loko tatana na manana v̌a nga nḍi ṭhika, Yehova o ta nḍi rola.”

Domingos, loyi a boxiweke eku sunguleni, na yena u kume ndyangu wa xiviri lowu n’wi chaveleleke, wu n’wi khutaza ni ku n’wi seketela. Wa hlamusela: “Siku rin’wana ndzi kume kopi ya buku leyi nge Listening to the Great Teacher naswona swi ndzi hlamarisile ku dyondza leswaku Xikwembu xi na vito, Yehovha.a Ndzi ve kona eka wun’wana wa mihlangano ya Timbhoni ta Yehovha, naswona swi ndzi hlamarisile ku vona leswaku a ku nga ri na lava tekiwaka va tlakukile ku tlula van’wana. Timbhoni ti sungule ku dyondza Bibele na mina ku nga khathariseki swiambalo swa mina leswi nga langutekiki, ku languteka ndzi thyakile, ni ku ka ndzi nga tshembi munhu. Hakatsongo-tsongo va ndzi pfune ku tshika ndlela leyi a ndzi hanya ha yona khale. Va ndzi pfune leswaku ndzi kuma ni ntirho. Eku heteleleni va ndzi pfunile leswaku ndzi endla nhluvuko ku kondza ndzi khuvuriwa.”

Mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha ma fana ni xisirhelelo eka vantshwa. Timbhoni ti tsakela ku pfuna munhu wihi na wihi loyi a lavaka ku dyondza hi ntshembo lowu lowu hlamarisaka, lowa ha taka. Nchavelelo lowu nyikiwaka lava lavaka vuxaka ni Tata wa vona wa le tilweni i wukulu, tanihi leswi Timbhoni ti leteriwaka ku nyikela ndzayo ni nkongomiso lowu humaka eRitweni ra Xikwembu, Bibele. Mbhoni yin’wana yi hlamusela leswaku vantshwa va lava ku kombiwa leswaku xiyimo xo nyenyetsa lexi va nga ha tikumaka va ri eka xona xa nyenyetsa ni le ka Yehovha. Mbhoni leyi yi ri: “Yehovha a nga swi lavi leswaku vana va khomiwa hi ndlela yo biha. A nga swi lavi leswaku va hlunama. Kambe a nga swi lavi leswaku va pona ku khomiwa hi ndlela yo biha ko karhi, va ya eka kun’wana ko biha ngopfu—ku nga ku khomiwa hi ndlela yo biha loku va ku kumaka eswitaratini. Va nga ha tshinelela vanhu lava kuleke enhlengeletanweni ya Yehovha, va va byela swiphiqo swa vona ivi va nyikiwa ndlela ya ku swi tlhantlha.”

Eka vana lava timbilu ta vona ti nga tinene, Rito ra Xikwembu ri nyikela nsusumeto wa matimba wo papalata ntlhamu wa ntshikilelo wa tintangha. Frances nhwana wa malembe ya 17 hi vukhale, u hlohloteriwe hi munghana wa yena wa le xikolweni, leswaku va baleka exikolweni minkarhi yo tala va ya tlanga hooky, a nga va byelanga vatswari va yena. Eku heteleleni, u baleke ekaya. Endzhaku ka loko a vangele vatswari va yena gome tiawara to tala, u tlhelele ekaya. Endzhaku ka sweswo, Timbhoni timbirhi ta le vandlheni ra ka vona ti n’wi endzerile. Va kume leswaku a hi xiyimo xa ndyangu lexi a xi vanga xiphiqo, ivi va nyikela ndzayo hi rirhandzu. Ti n’wi hlamusele ndzhwalo wa Vukreste wa vantshwa wo xixima vatswari va vona (Vaefesa 6:1, 2); xilaveko xo papalata ku nga tshembeki, tanihi leswi a baleka exikolweni a nga va byelanga vatswari va yena (Vaefesa 4:25); ni nkoka wo papalata vanghana lavo biha. (1 Vakorinto 15:33) U angule kahle.

Mpfuno Lowu Humaka eHenhla

Cheryl na yena u kume mpfuno lowu humaka eka Yehovha wo langutana ni ku tlhakisiwa ka vana va yena hi khale ka nuna wa yena.b Loko a vutisiwe leswaku i yini lexi n’wi pfuneke ku langutana ni xiphiqo lexi, u te: “Xilo xo sungula lexi ndzi xi endleke a ku ri ku hlaya Tipisalema, ngopfu-ngopfu Pisalema 35. A swi ndzi chavelela ku tiva leswaku Yehovha wa ma vona maxangu lawa ndzi langutaneke na wona.” Pisalema 35:22, 23 yi ri: “U ŝi v̌onile, Yehova, u nga ṭhuki u miyela! U nga yimi kule na mina, we Hosi! Pfuka u yima ku nḍi lulamisela e timhaka, . . . pfuka e ku nḍi lwela!”

Endzhaku ka malembe mambirhi, Cheryl u ye eka khale ka nuna wa yena, hikwalaho ka nseketelo wa Yehovha ni mpfuno wa Timbhoni, kutani a endzela ni vana va yena. U swi kotile ku nyikela tinhlamulo leti chavelelaka ta leswaku ha yini leswi swi humelela ni ku va tshembisa leswaku a nga va lahlanga. Hikwalaho ka leswi Cheryl a a letele vana va yena ku chava Yehovha, u swi kotile ku va byela ndlela leyi a va tshembaka ha yona. U hlamuserile: “Ndza swi tiva leswaku vana va mina va rhandza Yehovha, naswona a nge va tshiki va weriwa hi khombo hi laha ku nga heriki.”

Yoleyo a ku ri ndlela leyi xiphiqo xi tlhantlhiweke ha yona. Hi matshalatshala ya Cheryl yo phikelela ku vulavurisana ni vatirhela-mfumo lava langutanaka ni timhaka ta vahlapfa lava humaka ematikweni mambe, ni hi ku titshega hi Yehovha hi xikhongelo lexi humaka embilwini, vana va yena va tlheriseriwe eka yena. Cheryl u te: “Ndzi boheka ku vula leswaku i voko ra Yehovha ntsena leri endleke leswaku ndzi tlhela ndzi va kuma.”

I swa nkoka sweswi ku dyondzisa vana va hina ku tiva leswaku Yehovha i mani ni ku n’wi gandzela! Bibele yi swi veka kahle eka 1 Petro 3:12 leswaku mahlo ya Yehovha “ma tsakela lavo lulama, ni tindleve ta [yena] ti pfulekele swikhongelo swa vona.” Hakunene, Yehovha i xichavelo xa vana va hina. Vito ra yena i “khokholo ro tiya, l’a lulameke o tšhavela ka rona, o ṭhama e ku tlakukeni.”—Swivuriso 18:10.

Hambi leswi hi hanyaka emikarhini leyi nga ni khombo swinene naswona hakanyingi hi nga swi tiviki leswi nga ta wela vana va hina, vatswari lava gandzelaka Yehovha va swi tiva leswaku vana va vona lava tshembekaka, a va nge weriwi hi khombo leri nga heriki. U tshembise hambi ku ri ku pfuxa eku feni, lava xanisiweke eminkarhini ya hina ni ku herisa ku vaviseka ni ku xaniseka loku va tshameke va langutana na kona.—Esaya 65:17, 18; Yohane 5:28, 29.

Ntshembo wa misava leyintshwa ya Xikwembu wa tsakisa swinene. Ku tiva leswaku hi ku hatlisa Xikwembu xi ta herisa misava ya Sathana ni mafambiselo ya yena layo biha na kona ka tsakisa. Nxungeto wihi na wihi eka vana va hina wu ta va wu nga ha ri kona. Risimu rin’wana leri Timbhoni ta Yehovha ti ri yimbelelaka emihlanganweni ya tona ya vandlha ri hlamusela mafambiselo lamantshwa hi ndlela leyi: “Loko ku twakala ku tsaka,/ni ku rhula ku ri hinkwako,/u ta vona vafi va pfuka,/lok’u languta hakelo”!

Loko u hlangana ni van’wana va Timbhoni ta Yehovha nkarhi lowu taka, va kombele leswaku va ku komba ndlela leyi na wena u nga dyondzaka ha yona swo tala mayelana ni mintsako leyi taka, emisaveni leyintshwa ya Xikwembu leyi taka, yo lulama. Va ta swi tsakela ku ku pfuna leswaku u vona ndlela leyi Rito ra Xikwembu ri nga ku tiselaka nchavelelo ha yona sweswi ni vutomi lebyi nga heriki enkarhini lowu taka.—Pisalema 37:29; Nhlavutelo 21:4, 5.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 12]

“Yehovha a nga swi lavi leswaku vana va khomiwa hi ndlela yo biha”