Vantshwa Va Vutisa . . .

Vusodoma Xana Byi Bihile Hakunene?

“Ku sukela ndza ha ri n’wana, a ndzi ri na ku navela ka vusodoma. Leswi a ndzi nga ku twisisi, a ndzi kalanga ndzi tivonela. Leswi swi ndzi fikise laha ndzi nga kala ndzi endla nchumu wun’wana wo biha ngopfu ni munghana. Le ndzeni-ndzeni a ndzi tivona nandzu, naswona a ndzi anakanya leswaku Yehovha a nge ndzi rivaleli.”

“TV Yi Ringeta Ku Kucetela Vana Va Hina Leswaku Va Amukela Vusodoma.” Leyi a ku ri nhloko-mhaka ya xihloko xa mutsari wa phepha-hungu la tsalelaka maphepha yo tala. Mutsari u te: “Vahlaleri va thelevhixini va vona minkombiso ya ntsandza-vahlayi [yo tala ngopfu] leyi kombisaka mahanyelo ya vusodoma hi ndlela yo ya seketela.” Hambi swi ri tano, TV ko va yin’wana ya tindlela leto tala leti tirhisiwaka masiku lawa ku bumabumela vusodoma eka vantshwa. Mavunwa lama khutazaka vusodoma ma seketeriwa ni hi vadyondzisi, tintangha, tibayiskopo, tibuku, ni timagazini.

Vativi va ta mirhi na vona va hoxe xandla eka leswi. Hi ntolovelo madokodela a ma languta vusodoma tanihi vuvabyi. Kambe hi 1973, Vandla ra Vativi va Mianakanyo ra le Amerika ri vule leswaku vusodoma a byi nge he langutiwi tanihi ku nga tirhi kahle ka mianakanyo. Ku sukela kwalaho, vo tala va vativi va vutshunguri va sungule ku seketela mahanyelo ya vusodoma lerova va kala va ma teka tanihi lama amukelekaka hi laha ku heleleke. Hi xikombiso, Albert Ellis, n’anga ya ta miehleketo u vule leswaku vuxaka bya vusodoma “a byi bihanga nikatsongo, kambe byi fambisana ni rihanyo lerinene ro endla rimbewu. . . . Loko u tsakela ku byi endla tiphine ha byona, naswona u nga pfumeleli munhu a ku kanganyisa lerova u anakanya leswaku byi ‘bihile’ kumbe ‘byi hume ndleleni.’”

Malangutelo yo tano ma andze ngopfu lerova magazini wa Newsweek wa vika: “Hi nkucetelo wa swikombiso leswi humesiwaka hi vuhaxi bya mahungu ni xiyimo lexintshwa lexi nga kona xa ku byi amukela, vana va kondlo-a-ndzi-dyi va endla vusodoma handle ko swi tumbeta ni ku endla rimbewu hi ndlela leyi tolovelekeke.” Kasi eminkarhini leyi hundzeke vana va kondlo-a-ndzi-dyi a va lwisana swinene ni vuxaka bya vanhu va rimbewu leri fanaka, sweswi handle ko hundzeleta swilo, nhlayo leyikulu ya vantshwa yi byi amukela tanihi “nchumu lowu nge fexenini.” Hambi ku ri vantshwa lava nga byi endliki vusodoma hakanyingi a va na mhaka ni lava va byi endlaka. “Ndzi anakanya leswaku loko munghana wa mina o ndzi byela leswaku i musodoma, a ndzi ta ya emahlweni ndza ha ri munghana wa yena,” ku vula muntshwa la vitaniwaka Darren. Mudyondzi un’wana lontsongo wa le kholichi u kale a phofula ku karhateka kakwe ka leswaku kumbexana wa penganyana tanihi leswi yena “a rhandzaka vanhwanyana ntsena”!

Moya wa namuntlha wa ntshunxeko wu nga ha pfilunganya vantshwa va Vakreste—ngopfu-ngopfu eka lava hikwalaho ka swivangelo swo karhi va titwaka va rhandza va rimbewu leri fanaka ni ra vona.a Va swi tiva leswaku vusodoma a byi xi tsakisi Xikwembu kutani hi mbilu hinkwayo va lwela ku byi papalata. Hambi swi ri tano, minkarhi yin’wana, matshalatshala ya ku lawula mintlhaveko ya vona ma nga ha tika swinene lerova va nga ha sungula ku tivutisa loko langutelo ra Bibele ri fanerile kumbe ri lulamile. Va nga ha tivusisa, ‘Xana vusodoma byi bihile hakunene?’

Leswi Rito Ra Xikwembu Ri Swi Vulaka

Leswaku u kuma nhlamulo, tihlayele leswi muapostola Pawulo a swi vuleke eka 1 Vakorinto 6:9, 10: “Xana a mi tivi leswaku lavo homboloka va nga ka va nga dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu, xana? Mi nga tshuki mi tikanganyisa: Loko ti ri timbhisa, ni lava gandzelaka swikwembu swa hava, ni vaoswi, ni vavanuna lava endlaka swa tingana ni vavanuna-kulobye, [“tinghwavava ta vavanuna,” New International Version; “vavanuna lava hanyaka xisati,” King James Version, ni vavanuna lava etlelaka ni vavanuna, NW; “vasodoma,” Jerusalem Bible; “vanhu lava hanyaka hi vusodoma,” Today’s English Version] ni vayivi, ni va makwanga, ni swidakwa, ni varhukani, ni vaxisi, va nga ka va nga dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu.” Xiya leswaku laha Pawulo u vulavula hi lava hi ku kongoma va tekaka xiphemu xa vusati ni lava va hetisisaka xiphemu xa “vununa” evuxakeni lebyi bya vona lebyi thyakeke bya rimbewu. Xisweswo, u swi veke erivaleni leswaku Xikwembu xi lwisana ni swiendlo hinkwaswo swa vusodoma.

Nakambe, leswi swi vonaka kahle emaritweni ya Pawulo eka Varhoma 1:18-27: “Vukari bya Xikwembu byi vonaka byi huma hi le tilweni, byi wela ehenhla ka vubihi ni vuhomboloki hinkwabyo bya vanhu lava sivelaka van’wana ku tiva ntiyiso, hikwalaho ka ku homboloka ka vona. . . . Xikwembu xi va nyiketile ethyakeni ra ku navela ka timbilu ta vona, va kondza va endlana swilo swa tingana emirini wa vona. . . . Xikwembu xi va nyiketile eku naveleni loku khomisaka tingana; vavasati va vona va tshikile mikhuva ya vona ya ntumbuluko, hi ku yi endla leyi lwaka ni ntumbuluko; hi mukhuva wolowo, na vona vavanuna, va tshikile ku hanya ni vasati va vona hi nawu wa ntumbuluko, kutani va hisiwa hi ku navelana hi xivona, hileswaku vavanuna va endla leswi khomisaka tingana ni vavanuna-kulobye.” Laha Pawulo hi ku kongoma u sola vusodoma hinkwabyo bya vavanuna ni bya vavasati. U sole vusodoma tanihi nchumu lowu nga riki wa ntumbuluko ni lowu “khomisaka tingana.”

Xana Byi Bihile Kumbe Byi Ni Rihanyo?

Kumbexana vo tala va ta hlamula hi ku vula leswaku langutelo ra Bibele kahle-kahle i ra xikhale, naswona ri hundzeriwe hi nkarhi. Kambe loko u swi anakanya kahle, xana i mani loyi a xi tivaka ku antswa xivumbeko xa hina xa miri, xa mianakanyo, xa mintlhaveko ni xa moya, ku tlula Muvumbi wa hina? Xikwembu xi endle wanuna ni wansati ivi xi nghenisa ku navelana lokukulu exikarhi ka vona. (Genesa 1:27, 28) A xi va endlanga va ri ni ku navela munhu wa rimbewu leri fanaka ni ra vona. Ku engetela kwalaho, Xikwembu a xi kunguhate leswaku vuxaka bya rimbewu exikarhi ka wanuna ni wansati byi fanele byi endliwa ntsena elunghiselelweni ra vukati.—Vaheveru 13:4.

Leswi a swi hi vangeli swiphiqo. Eka Esaya 48:17, Yehovha Xikwembu u vule leswaku hi yena ‘la ku dyondzisaka leswaku ku pfuneka wena.’ (Xiitaliki i xerhu.) Ina, wa swi tiva leswi hi pfunaka ni leswi hi vavisaka. Hambi leswi eka van’wana tidyondzo ta Bibele ti nga ha vonakaka swi nonon’hwa ku ti landzela, tona ti tshama ti ri ‘tidyondzo leti hanyisaka,’ hi leswaku, ta pfuna emianakanyweni ni le mirini. (Tito 2:1) Hi hala tlhelo, vusodoma byona byi onha munhu emirini, emintlhavekweni, ni le moyeni.

Mhangu ya AIDS i xikombiso xa ndlela leyi mahanyelo ya vusodoma ma biheke ha yona. Le Amerika N’walungu, vavanuna va vasodoma hi vona ngopfu va khomiwaka hi vuvabyi lebyi. Kambe AIDS ko va byin’wana bya mavabyi layo tala—ku tshwa xivindzi, mavabyi ya xivindzi, rikumbakumba, thusula, ni switsongwatsongwana swa le marhumbyini ni le khwirini—lawa hakanyingi ma khomaka vasodoma. Xana i yini lexi pfurhetelaka ku hangalaka ka vuvabyi lebyi? Dok. Joseph Nicolosi wa hlamusela: “Vatsari vo tala va vula leswaku i ndlela leyi vutomi bya vasodoma byi nga ni matimba ni ku godzombela ha yona.” Nkambisiso wun’wana lowu dzikeke wu paluxe leswaku “28 wa tiphesente ta vavanuna va vasodoma [va] endle rimbewu ni gidi ra vanhu. . . . Kwalomu ka hafu ya vasodoma va xinuna va valungu . . . va vule leswaku va endle rimbewu ni vanhu vo hambana-hambana va 500.”

Buku leyi nge Homosexual Behavior yi hlamusela leswaku vasodoma vo tala “va chava ku nghenela vuxaka bya ku tiboha, bya ku rhandza yoloye ntsena, kumbe bya ku va ni vutihlamuleri . . . Nsusumeto wo va ni vuxaka bya rimbewu na mani na mani minkarhi yin’wana wu ta hi matimba lamakulu swinene. Van’wana va vanhu lava va nga endla rimbewu ni khume ra vanhu hi siku kumbe hi vusiku byin’we.” Xana maendlele wolawo yo pfumala ku tikhoma ma nga va manene erihanywini? Ematshan’wini ya sweswo, xana a hi yo homboloka ni lama khomisaka tingana? Lava va katsekaka eku cinca-cinceni ka vanhu vo endla na vona rimbewu swi le rivaleni leswaku i “mahlonga ya leswi bolaka.”—2 Petro 2:19.

Ku engetela kwalaho, rimbewu ro tala ra vasodoma ra chavisa, ri ni vukarhi, ni tihanyi hi laha ku heleleke. Muapostola Pawulo u te: “Hambi ku ri ku vula ntsena leswi va swi endlaka exihundleni, swi khomisa tingana.” (Vaefesa 5:12) Vubihi byo tano byi kombisa vukarhi ni ku vaviseka loku tumbetiweke hi leswi vitaniwaka vutomi byo “tsakisa.” I ntiyiso, vasodoma van’wana va vula leswaku a va cinca-cinci vanhu. Kambe vasodoma “lava nga ni munghana un’we” a va tati xandla—naswona hakanyingi vuxaka bya vona a byi tlhaveriwi hi dyambu. Hambi loko vuxaka bya vanhu va rimbewu leri fanaka byi khomelela, a swi nge vangiwi hikwalaho ka rirhandzu leri hlamuseriwaka eBibeleni. Rirhandzu ro tano “a ri hanyi hi ndlela yo soleka.”—1 Vakorinto 13:4, 5.

Vuyelo Bya Kona

Pawulo eka Varhoma 1:27 u ri: “Vavanuna ni vavanuna-kulobye va endle swilo leswi swo chavisa leswi khomisaka tingana, hikwalaho, va kuma mbuyelo emimirini ya vona hikwalaho ka rimbewu ro huma endleleni.” (The New Testament in Modern English, hi J. B. Phillips) Hi tindlela tihi? Malunghana ni byin’wana bya vuyelo bya kona, buku leyi nge Homosexual Behavior ya vika: “Vavasati va vasodoma va xanisiwa ngopfu hi ku nwa swakunwa swa xihoko ku tlula mpimo, ku tlula vavasati lava nga ni vanghana va rimbewu leri hambaneke.” Vakambisisi van’wana va tlhela va vula ni leswaku ku ringeta ku tihinga swi tele ngopfu eka majaha ya vasodoma.

Mbuyelo lowu onhaka ku tlurisa i wa vumoya bya munhu. Vasodoma va tikuma “mianakanyo ya vona yi [ri] munyameni; [va nga ri] na ku averiwa evutomini bya Xikwembu.” (Vaefesa 4:18) Kambe ku vuriwa yini hi vantshwa lava chavaka Xikwembu, lava ku nga khathariseki vutivi bya vona bya mimpimanyeto ya Bibele, va tikumaka va tsakela vanhu va rimbewu leri fanaka ni ra vona? Entiyisweni, va fanele ku lwa nyimpi leyikulu. I ntiyiso, ku tiva ndlela leyi Xikwembu xi langutaka vusodoma ha yona swa va pfuna ku ‘venga leswo biha.’ (Varhoma 12:9) Nakambe ku ni magoza yo hlayanyana lawa va nga ma tekaka ku papalata ku hluriwa hi ku navela loko biha. Mhaka leyi ku ta vulavuriwa ha yona eka xihloko lexi nga ta landzela.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Mahanyelo ya vusodoma ma fambisana ni ku cinca-cinca vanhu, ntshikilelo wa mintlhaveko ni vuvabyi