Xana U Tshame U Wu Vona Nseve Wa Dyambu Wa Rihlaza?
A HI ku tsakisa ka swona ku lela siku hi ku hlalela ku pela ka dyambu loko xonga! Ku vangama loku kufumelaka ka dyambu ku humesa mivalavala loko miseve yi ri karhi yi tlhava atimosifiya. Lexi dlayelelaka xiendlakalo lexi lexi nyanyulaka i nchumu wun’wana lowu nga tolovelekangiki lowu vitaniwaka nseve wa rihlaza. Loko swiyimo swi ri kahle, nseve lowu wa ku vonakala wa emeralda wu humelela exiphen’wini xo hetelela xa ku pela ka dyambu. Ku vuriwa leswaku xiendlakalo lexi xona xi nga humeleliki ko tala lexi vitaniwaka nseve wa wasi xona xi saseke ku tlurisa.
Xana i yini lexi vangaka miseve leyi ya mivalavala? Ha yini yi heta nkarhi wutsongo hi ndlela leyi? Naswona ha yini yi nga tali ku humelela? Leswaku hi hlamula swivutiso leswi, hi fanele hi rhanga hi twisisa hi vuenti ku fambisana ka miseve ya dyambu ni atimosifiya ya misava.
Miseve ya dyambu leyi taka laha misaveni yi na minxaka hinkwayo ya mivalavala ya nkwangulatilo. Loko miseve leyi yi tlhava atimosifiya ya misava, atimosifiya yi tirha kukota gilazi leyikulu yo pandza miseve ya ku vonakala leyikulu ivi yi yi hangalasa, kumbe ku n’okisa miseve leyi. Hambiswiritano, mpimo lowu nseve wu n’okisaka ku fika eka wona, wu ya hi ku leha ka nseve.
Nseve wa wasi wu komile, naswona wu hangalakela eka atimosifiya hinkwayo. Hi xona lexi endlaka xibakabaka xi vonaka xi ri xa wasi loko dyambu ri ri ehenhla ka nhloko kukota hi siku leri nga riki na mapapa. Kambe loko dyambu ri ri ekusuhi ni le vugimamusi—tanihi loko ri ri eku peleni—miseve ya dyambu yi fanele yi famba mpfhuka wo leha eka atimosifiya hi nga si yi vona. Hikwalaho, nseve wa wasi lowu hangalakaka swinene a hi wu voni. Hi hala tlhelo, miseve yo leha, yo kota leyo tshwuka, yi kota ku phohla hi ku olova eka atimosifiya leyi tsimbaneke. Leswi swi endla miseve ya ku pela ka dyambu yi va ni muvala lowu tolovelekeke wo tshwuka kumbe wa xilamula.a
Hambiswiritano, minkarhi yin’wana, loko dyambu ri pela u nga vona nseve wa rihlaza kumbe wa wasi. Xana leswi swi endlekisa ku yini? Loko xiphemu xo hetelela xa dyambu xi nyupela evugimamusi, miseve ya dyambu ya hangalaka yi humesa mivala yo kota ya nkwangulatilo. Nseve lowo tshwuka wu humelela ehansi ka mivala yoleyo, ivi nseve lowa wasi wu va ehenhla. Loko dyambu ri ya ri nyupela, xiphemu lexo tshwuka xa mivala xi tumbela evugimamusi kutani hakanyingi, xiphemu lexa wasi xi hangalaka eka atimosifiya. Ha wona nkarhi lowu, xiphemu lexo hetelela xa nseve lowu xi vonakaka xi nga tikomba xi ri xa rihlaza. Kambe ha yini xi va xa rihlaza? Hikuva rihlaza i wun’wana wa mihlovo leyikulu eka ku vonakala.
Loko xibakabaka xi thyake ngopfu, a hi kanyingi muhlovo wa rihlaza wu vonakaka, naswona muhlovo wa wasi wu humelela ntsena loko atimosifiya yi base swinene ku tlhela ku va ni muhlovo wo tala wa wasi lowu tsemakanyaka tilo wu endla leswaku ku vonaka nseve lowu vangamaka.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Vona Awake!, December 8, 1987, tluka 16, leswaku u kuma rungula leri engetelekeke mayelana ni ku pela ka dyambu.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 1]
Sunset: ©Pekka Parviainen/SPL/Photo Researchers