Vantshwa Va Vutisa . . .

Ndzi Nga Wu Endla Njhani Ntiyiso Leswaku Wu Va Wa Mina?

“Ndzi kurisiwe tanihi un’wana wa Timbhoni ta Yehovha, naswona nkarhi na nkarhi a ndzi ehleketa leswaku loko u kule hi ndlela yoleyo, entiyisweni wa n’wi tiva Yehovha. Vona ndlela leyi a ndzi hoxe ha yona!”—Antoinette.

“NTIYISO i yini?” Pontiyo Pilato, wanuna la nyiketeke Yesu leswaku a ya dlayiwa, u vutise xivutiso xolexo lexi dumeke. (Yohane 18:38) Hambiswiritano, Pilato u hetelele hi ku tshika xivutiso xakwe lexi xopa-xopaka empfhukeni—a nga xi yisanga emahlweni—leswaku ku ta va ni mbulavurisano lowunene. Entiyisweni a a nga wu tsakeli “ntiyiso.” Kambe ku vuriwa yini hi wena? Xana wa wu tsakela ntiyiso?

Vativi va filosofi a va ri karhi va anakanyisisa hi leswi ntiyiso wu nga swona ku ringana malembe-xidzana yo tala, kambe a va kumanga vuyelo lebyi enerisaka eka matshalatshala ya vona. Hambiswiritano, u nga yi kuma nhlamulo ya xivutiso xa Pilato. Yesu Kreste u dyondzise leswaku Rito ra Xikwembu i ntiyiso. U tlhele a vula leswaku yena hi byakwe i “ntiyiso.” Naswona muapostola Yohane u tsarile: ‘Ku tirhisiwe Yesu ku tisa ntiyiso.’ (Yohane 1:17; 14:6; 17:17) Tidyondzo hinkwato ta Vukreste, leti endzhaku ti veke xiphemu xa Bibele, na tona ti vitaniwa “ntiyiso” kumbe “ntiyiso wa mahungu lamanene.” (Tito 1:14; Vagalatiya 2:14; 2 Yohane 1, 2) Tidyondzo leti ta Vukreste ti katsa swilo swo tanihi vito ra Xikwembu, ku simekiwa ka Mfumo wa Xikwembu, ku pfuxiwa ka vafi ni nkutsulo wa Yesu.—Pisalema 83:18; Matewu 6:9, 10; 20:28; Yohane 5:28, 29.

Magidi ya vantshwa va dyondzisiwe ntiyiso wa Bibele hi vatswari va Vakreste. Kambe xana sweswo swi vula leswaku vanhu vo tano va “famba entiyisweni”? (3 Yohane 3, 4) A swi vuli swona. Hi xikombiso, Jennifer wa malembe ya 20 hi vukhale u kurisiwe tanihi un’wana wa Timbhoni ta Yehovha. Wa tsundzuka: “Manana a famba na mina emintsombanweni ya Timbhoni naswona a ehleketa leswaku ndzi fanele ndzi ri eku ehleketeni hi nkhuvulo. Kambe embilwini a ndzi ku, ‘Mina a ndzi swi lavi ku va Mbhoni. Ndzi lava ku tiphina ntsena!’”

Vantshwa van’wana va swi pfumela leswi va dyondzisiweke swona, kambe va tsandzeka ku twisisa leswi Bibele yi swi dyondzisaka hakunene. Xana ku nga va ni khombo rihi? Yesu u tsundzuxe leswaku vanhu van’wana “a va na rimitsu eka vona.” Vanhu vo tano va nga ha “tshama nkarhinyana; kutani hi ku hatlisa loko ku pfuka nhlomulo kumbe nxaniso hikwalaho ka rito, va khunguvanyeka.” (Marka 4:17) Van’wana va nga hlamusela ripfumelo ra vona leri sekeriweke eBibeleni ku fikela eka mpimo wo karhi, kambe vona hi voxe va nga si xi tiva Xikwembu. Wanhwana un’wana la vuriwaka Aneesa u ri: “A ndzi ehleketi leswaku a ndzi ri ni vuxaka bya xiviri na Yehovha loko ndza ha ri ntsongo . . . Ndzi ehleketa leswaku a ndzo landzelela vatswari va mina hinkwako lomu a va ya kona.”

Wena u ri yini hi mhaka leyi? Xana Yehovha ko va Xikwembu xa vatswari va wena ntsena? Kumbe, xana u nga vula hilaha mupisalema wa le Bibeleni a vuleke hakona loko a te: “Nḍi v̌ekile ku ṭhemba ka mina e ka wena, Yehova. Nḍi ku: U Šikwembu ša nga”? (Pisalema 31:14) Swi nga ha lava xivindzi ku langutana ni timhaka leti. Jaha leri vuriwaka Alexander ri ri: “Eka mina, ku tikambela hi ku tshembeka a ku ri goza ro sungula.” Endzhaku ka loko u ta va u tikambisise hi wexe, u nga swi vona leswaku a wu kalanga u endla ntiyiso (tidyondzo hinkwato ta Vukreste) wu va wa wena. U nga ha kayivela ku titshemba loku tiyeke, u nga ha hanya vutomi lebyi nga riki na xikongomelo.

Eminhlanganweni ya tona ya Vukreste, hakanyingi Timbhoni ta Yehovha ti yimbelela risimu leri nge “Endla Ntiyiso Wu Va Wa Wena.”a Xitsundzuxo xexo xi nga ha va xi ku fanerile. Kambe xana u nga swi endlisa ku yini sweswo? Xana u sungula kwihi?

Tiendlele Ndzavisiso

Eka Varhoma 12:2, hi kuma xitsundzuxo xa muapostola Pawulo lexi nge: “[Tiyisekani] hi ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke.” Xana sweswo u nga swi endla njhani? Hi ku kuma “vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.” (Tito 1:1) Vaaki va khale va le mutini wa Beriya a va lo swi amukela ntsena swilo leswi va swi tweke va nga rhanganga hi ku lavisisa. Ku hambana ni sweswo, va “kambisis[e] Matsalwa hi vukheta siku ni siku ku vona loko swilo leswi [a va ri eku swi dyondzeni] swi ri tano.”—Mintirho 17:11.

Mukreste lontsongo la vuriwaka Erin u vone xilaveko xa ku endla leswi fanaka hi yexe. Wa tsundzuka: “Ndzi endle vulavisisi. Ndzi tivutisile, ‘Ndzi swi tivisa ku yini leswaku lebyi i vukhongeri bya ntiyiso? Ndzi swi tivisa ku yini leswaku ku ni Xikwembu lexi vuriwaka Yehovha?’” Ha yini u nga tisunguleli nongonoko wa wena wo dyondza? U nga ha sungula hi buku leyi sekeriweke eBibeleni leyi nge Vutivi Lebyi Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki.b Yi hlaye hi vukheta. Pfula Matsalwa hinkwawo lama kombisiweke ni ku xiya ndlela leyi ma fambisanaka ha yona ni leswi vuriwaka. U nga ha hlamarisiwa hi ndlela leyi u nga ta titwa ha yona malunghana ni ntiyiso loko u va “mutirhi la nga riki na nchumu wo khomiwa hi tingana ha wona, u ri tamela khwatsi rito ra ntiyiso”!—2 Timotiya 2:15.

Muapostola Petro u vule leswaku swilo swin’wana eBibeleni swa “nonon’hw[a] ku swi twisisa,” naswona leswi u ta kuma swi ri ntiyiso. (2 Petro 3:16) Kambe moya wa Xikwembu wu nga ku pfuna leswaku u twisisa ni tidyondzo leto nonon’hwa. (1 Vakorinto 2:11, 12) Khongelela ku pfuniwa hi Xikwembu loko swi ku nonon’hwela ku twisisa swin’wana. (Pisalema 119:10, 11, 27) Ringeta ku endla ndzavisiso lowu engetelekeke etibukwini ta Sosayiti ya Watch Tower. Loko u nga tiyiseki leswaku sweswo u nga swi endlisa ku yini, kombela mpfuno. Vatswari va wena kumbe swirho swin’wana leswi vupfeke swa vandlha ra Vukreste swi nga ku pfuna.

Tsundzuka, a wu dyondzeli ku tsakisa van’wana hi vutivi bya wena. Muntshwa la vuriwaka Collin wa hlamusela: “U sungula ku tiva timfanelo ta Yehovha.” Heta nkarhi u anakanyisisa hi leswi u swi hlayeke leswaku swi ta dzika embilwini ya wena.—Pisalema 1:2, 3.

Ku hlanganyela ni vandlha eminhlanganweni ya Vukreste na swona swi nga ku pfuna. Kahle-kahle, hilaha muapostola Pawulo a tsaleke hakona, vandlha i “phuphu tlhelo xiseketelo xa ntiyiso.” (1 Timotiya 3:15) Vantshwa van’wana va vilela, va ri minhlangano ya Vukreste ya phirha. “Kambe loko u nga yi lunghiseleli minhlangano,” ku tsundzuxa Collin, “a wu nge vuyeriwi ngopfu eka yona.” Hikwalaho lunghiselela tidyondzo ta wena ka ha ri emahlweni. Minhlangano ya tsakisa swinene loko u hlanganyela—ku nga ri ku va muhlaleri ntsena eka yona.

Xana U Khomeke Ngopfu Lerova A Wu Koti Ku Dyondza?

Entiyisweni, loko u ri ni ntirho wo tala wa xikolo ni wa le kaya, ku kuma nkarhi wo dyondza swi nga ha va ntlhontlho. Muntshwa un’wana la vuriwaka Susan wa tsala: “Hi malembe yo tala ndzi kayakayile loko ndzi ta va ndzi tive leswaku a ndzi fanele ndzi lunghiselela minhlangano ni ku endla dyondzo ya munhu hi xiyexe, kambe a ndzi nga swi koti ku swi endla.”

Susan u dyondze ku ‘xava nkarhi’ eka swilo leswi nga riki swa nkoka ngopfu. (Vaefesa 5:15, 16) Xo sungula, u endle nxaxamelo wa swilo hinkwaswo leswi a lava ku swi dyondza. Hiloko a endla xiyimiso xa nkarhi wo swi dyondza ha wona. Kambe u tlhele a katsa ni nkarhi wun’wana wa ku tihungasa eka xiyimiso xa yena. Wa tsundzuxa: “U nga tirhisi ni nkarhi wo wisa. Hinkwerhu ha wu lava nkarhi wa ku humula.” Ku va ni xiyimiso swi nga ku tirhela na wena.

Avela Van’wana Leswi U Swi Dyondzaka

Ku tirhisa leswi u swi dyondzaka i swa nkoka ngopfu-ngopfu loko u lava ku swi endla xiphemu xa wena. Ringeta ku swi dyondzisa un’wana. Mupisalema u te: “Nomu wa mina wu ta v̌ula marito ya v̌utlhari, mianakanyo ya mbilu ya mina yi ta tala hi ku twisisa.”—Pisalema 49:3.

Loko mahungu lamanene ma nga ku khomisi tingana, a wu nge kanakani ku ma byela vanhu lava u dyondzaka na vona xikolo ni van’wana lava u hlanganaka na vona. (Varhoma 1:16) Hi ku tirhisa minkarhi yo tano ya ku byela van’wana ntiyiso, u ta va u tirhisa leswi u swi dyondzaka; naswona hi ndlela leyi u ta nghenisa ntiyiso emianakanyweni ya wena ni le mbilwini ya wena.

Tivonele Eka Vanghana Va Wena

Vakreste van’wana eka lembe-xidzana ro sungula va endle nhluvuko lowunene wa moya. Kambe muapostola Pawulo hi ku hatlisa u boheke ku va tsalela, a va vutisa: “I mani loyi a mi siveleke ku hambeta mi yingisa ntiyiso?” (Vagalatiya 5:7) Swin’wana leswi fanaka swi humelele muntshwa la vuriwaka Alex. U vule leswaku matshalatshala yakwe ya ku dyondza Rito ra Xikwembu ma kavanyetiwe hi “ku hungasa ni vanghana vo biha.” Leswaku u ta endla nhluvuko wa moya, na wena u nga ha fanela ku endla mindzulamiso emhakeni leyi.

Hi ku bula ni vanghana lavanene, na vona va nga ku pfuna ku endla nhluvuko. Swivuriso 27:17 yi ri: “Nsimbi yi lota nsimbi, hi ŝeŝo ka munhu, o hlohlotela v̌ukari bya munhu.” Kuma vanhu lavanene vo va tekelela—vanhu lava tirhisaka ntiyiso evuton’wini bya vona vini. U nga ha va kuma ni le kaya ka n’wina. Jennifer lontsongo wa tsundzuka: “Kokwana wa xinuna a a ri xikombiso xa mina lexinene. Nkarhi na nkarhi a a heta tiawara tinharhu a ri karhi a lunghiselela dyondzo ya hina ya Bibele ya vandlha hi Sonto. A a pfula matsalwa hinkwawo lama nga eka dyondzo ya yena hi ku tirhisa vuhundzuluxeri byo hambana-hambana bya Bibele ni ku languta marito eka xihlamusela-marito xa yena. A ri ni vutshila bya ku tiva tinhla ta Bibele leti nga tiviwiki hi vo tala. U nga ha n’wi vutisa xin’wana ni xin’wana, naswona a ku kumela nhlamulo.”

Loko u endla ntiyiso wu va wa wena, u kuma rifuwo ra risima—nchumu lowu u nga ta ka u nga wu xavisi. Hikwalaho u nga ha languti ntiyiso tanihi “vukhongeri bya vatswari va mina” ntsena. Ku tiyiseka ka wena ku fanele ku fana ni lokuyani ka mupisalema la nga te: “Hambi loko tatana na manana va nga nḍi ṭhika, Yehova o ta nḍi rola.” (Pisalema 27:10) Loko u tiva leswi Bibele yi swi dyondzisaka hakunene, u swi pfumela, u swi byela van’wana naswona, ku tlula hinkwaswo, u hanya hi ku pfumelelana ni leswi u swi pfumelaka, u ta va u kombisa leswaku u endle ntiyiso wu va wa wena.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Endla ntiyiso wu va wa wena hi ku tiendlela ndzavisiso ni dyondzo ya munhu hi xiyexe