Ndzi Nkhensa Yehovha Hi Vana Va Mina Va Ntlhanu

Hi ku vula ka Helen Saulsbery

March 2, 1997, hi rin’wana ra masiku lawa ndzi veke ni gome lerikulu evuton’wini bya mina. Vanghana ni swirho swa ndyangu swa kwalomu ka 600 va hlengeletane eWilmington, le Delaware, eU.S.A., exilahlweni xa nuna wa mina la rhandzekaka, Dean. A a ri nkulu wa Mukreste tlhelo mulanguteri la ungamelaka evandlheni ra Timbhoni ta Yehovha. Loko ndzi ri karhi ndzi ehleketa hi malembe ya hina ya 40 hi tekanile, swi tele leswi swi ndzi tsakisaka. Ndza swi tiva leswaku Dean u sirhelelekile endhawini leyi hlayisekeke ngopfu, emianakanyweni ya Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, Yehovha, nileswaku ku nga ri khale hi ta n’wi vona Dean.

DEAN u nghenele vusocha bya le moyeni endzhaku ka loko a thwasile exikolweni xa le henhla hi 1950. A a nga ri na mhaka ni vukhongeri naswona a a tala ku sola tidyondzo ta khale ka Kereke ya Khatoliki leyi a ndzi yi rhandza. Kambe hi pfumelelanile ku kurisa vana va hina hi ndlela ya Xikhatoliki. Madyambu man’wana ni man’wana a hi nkhinsama hi khongelela embilwini. A ndzi phindha-phindha xikhongelo xa mina xa Khatoliki, naswona Dean a a vula xin’wana ni xin’wana lexi nga embilwini yakwe. Emalembeni lama tlhandlameke, ku velekiwe vana va hina va vafana va ntlhanu: Bill, Jim, Dean Lontsongo, Joe na Charlie.

A ndzi nga xwi ekerekeni naswona minkarhi hinkwayo a ndzi famba ni vana lava va vafana. Kambe ndzi heleriwe hi ntshembo ekerekeni, ngopfu-ngopfu hi ku nghenelela ka yona eNyimpini ya Vietnam. Khadinali Spellman la ha ku faka u byele vanhu lava a va kanakana loko swi lulamile leswi United States yi swi endlaka a ku: “Ku nga khathariseki leswaku tiko ra mina ri endla leswinene kumbe swo biha, ndza ri seketela.” A ndzi nga swi amukeli leswaku vana va mina va ya enyimpini, hambileswi kereke ya mina a yi nghenelerile. Kambe, a ndzi khongela leswaku hambi ko va un’we ntsena eka vona, a va muprista nileswaku nuna wa mina a va Mukhatoliki.

Ku Cinca Mianakanyo

Siku rin’wana hi Mugqivela nimadyambu a ndzi ri karhi ndzi hungasa ni vanghana va mina va Makhatoliki ni muprista wa kwalaho. A hi ri karhi hi nwa ni ku titsakisa loko un’wana wa vavasati volavo a vutisa muprista a ku: “Tatana, xana hakunene i xidyoho lexi faneriwaka hi ku fa loko endzhaku ka xinkhubyana xo fana ni lexi, mundzuku nimpundzu wo tsandzeka ku pfuka u ya eka Masa?”

U hlamule a ku: “Doo, nikatsongo.” “Swi lulamile. Hi Ravumbirhi nivusiku hi khoma Masa laha ku tshamaka muprista. Hikwalaho u nga ta eka Masa yoleyo u ta hetisisa switshembiso swa wena.”

Mina a ndzi dyondzisiwile ndza ha ri ntsongo leswaku hambi mpfula yo na hi maribye ni xihangu, u fanele u ya eka Masa hi Sonto. Loko ndzi nga pfumelelani na yena, u rhukanile naswona a vula a hlundzukile leswaku wansati a nga fanelanga a byela muprista leswaku leswi a swi vulaka swi hoxile.

Hiloko ndzi tivutisa, ‘Xana leswi hi swona leswi ndzi khongelelaka vana va mina leswaku va va swona?’ Hambileswi a ndzi swi tiva leswaku a hi vaprista hinkwavo lava nga tano, kambe swi ndzi kanakanisile.

Exikarhi ka va-1960, Timbhoni ta Yehovha ti hi endzerile ePhiladelphia, le Pennsylvania, naswona endzhakunyana eNewark le Delaware. Hambileswi a ndzi rhandza ku hisekela ka vona Vukreste, minkarhi hinkwayo a ndzi ku: “Ndza nkhensa. A ndzi mi lavi hikuva ndzi Mukhatoliki.”

Kutani, siku rin’wana nimpundzu hi November 1970, Timbhoni ti fikile nakambe. Ti vutise xivutiso malunghana ni Bibele kutani ti hlaya Pisalema 119:105: “Rito ra wena i riv̌oningo e milengeni ya mina, ni ku v̌onakala e ndleleni ya mina.” Marito wolawo ma ndzi tsakisile. Ndzi tsundzuka ndzi ehleketa ndzi ku, ‘Bibele! Kumbexana hi yona yi nga ndzi pfunaka, kambe a ndzi na yona.’ Ndzi dyondzisiwe leswaku Makhatoliki a ma fanelanga ma va ni Bibele, hikuva yi nga hi pfilunganya, nileswaku Bibele i ya vaprista ntsena leswaku va yi hlaya ni ku yi hlamusela. A ndzi ehleketa leswaku ndzi Mukhatoliki wo tshembeka hi ku ka ndzi nga ri na yona.

Hi siku rero ndzi teke buku leyi pfunaka ku dyondza Bibele leyi nge Ntiyiso Lo’wu Yisaka E Vutomini Le’byi Nga Heriki, eka Timbhoni. Ndzi yi hlayile vhiki rero, xikan’we-kan’we ndzi lemuka leswaku ndzi kume ntiyiso! Timbhoni ti vuye ni Tibibele timbirhi, yin’wana yi ri vuhundzuluxeri bya Khatoliki. Ndzi hlamarile ku vona leswaku matsalwa lama tshahiweke eka buku leyi yo pfuna ku dyondza Bibele, a ma ri kona eBibeleni yoleyo ya Khatoliki. Hi nkarhi wolowo va sungule na mina dyondzo ya Bibele leyi yaka emahlweni, naswona ndzi khuvuriwile hi August 1972 swin’we ni makwerhu wa xisati Sally, loyi na yena a a sungule ku dyondza Bibele.

Nuna wa mina Dean, a nga ndzi kanetanga, kambe u hlamarile ku ndzi vona ndzi tsakela vukhongeri byin’wana lebyi nga riki bya Khatoliki. Nkarhi ni nkarhi a a yingisela ni ku languta. Eku sunguleni, swi vonaka onge a ndzi tshamela ku holovela vafana lava loko va nga yingisi. Kambe ndzi dyondze leswaku Bibele yi nyikela xitsundzuxo lexi solaka “vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha.” (Vaefesa 4:31, 32) Handle ka sweswo, vana a wu va leteli hi ku va holovela. Ndzi tshame ndzi twa nuna wa mina a byela mana wakwe hi Timbhoni ta Yehovha: “Manana, vanhu volavo va hanya hi leswi va swi dyondzisaka!” Makhati ma nga ri mangani, u amukele dyondzo ya Bibele. Dean u ve Mbhoni leyi khuvuriweke hi January 1975.

Hi Letela Vana Va Hina Va Ntlhanu

Loko ndzi sungula ku ya eHolweni ya Mfumo, a ndzi ehleketa leswaku minhlangano a yi lehe ngopfu lerova vana va mina va nga ya eka yona. Kutani a ndzi va siya ekaya ni tata wa vona. A ndzi swi tsakela ni ku titwa ndzi phyuphyile loko ndzi famba ndzi ri ndzexe. Kambe, loko xi vulavula hi ku leha ka minhlangano ya Vukreste, enhlanganweni wun’wana xivulavuri xi vutisile xi ku: “Xana u tshame u ehleketa leswaku vana va wena va tshama nkarhi wo lehisa ku yini va hlalela thelevhixini?” Vana va mina a va yi hlalerile hi nkarhi wolowo! Hiloko ndzi tibyela ndzi ku, ‘Swi nge he engeti! Ndzi ta ta na vona!’ Nuna wa mina u pfumerile leswaku ndzi famba ni vafana lava naswona hi ku famba ka nkarhi na yena u sungule ku ta.

Ku va kona eminhlanganweni nkarhi hinkwawo swi endle leswaku vutomi bya ndyangu wa hina byi hleleka ni ku va ni matimba. Kambe a ku ri ni vuyelo byin’wana. Mina na Dean minkarhi hinkwayo a hi ringeta ku antswisa vuswikoti bya hina byo va vatswari, hi pfumela loko hi endle xihoxo ni ku tirhisa minkongomiso ya Bibele hi vukheta. A hi nga byi amukeli vutomi bya n’hwari-mbirhi. Leswi a swi ri swinene eka nuna wa mina na mina, a swi ri swinene eka vana va hina. A swi boha leswaku hi va kona nkarhi hinkwawo entirhweni wo chumayela wa le rivaleni.

Loko swi ta eka vutihungasi, a hi nga ti amukeli tibayisikopo leti nga ni madzolonga ni swilo swo biha. Minkarhi hinkwayo a hi tihungasa hi swilo leswinene hi ri swin’we, ku katsa ni ku tshwiririka hi tintangu leti nga ni mavhilwa, ntlango wa bowling, ntlango wa galufu endhawini leyitsongo, ku ya etiphakini ta vutihungasi, ku va ni tipikiniki ni ku dya pizza ni madyambu ya Ravuntlhanu. Dean a a ri nhloko leyi nga ni rirhandzu ya ndyangu wa hina. Evuton’wini hinkwabyo bya vukati bya hina, hi lemuke leswaku vutomi bya ndyangu byi fanele byi va hi ndlela leyi.—Vaefesa 5:22, 23.

Loko ndzi sungula ku dyondza ni Timbhoni ta Yehovha hi 1970, Billy a a ri ni malembe ya 12, Jimmy a a ri na 11, Dean Lontsongo a a ri na kaye, Joe a a ri na nkombo na Charlie a a ri na mambirhi. Ana se a va toloverile ku ya ekerekeni, kambe sweswi a va dyondza Bibele. A swi hi tsakisa swinene. A ndzi tala ku va byela ndzi ku: “Vonani! Langutani haleno! Tanani haleno!” A va ta, naswona a hi bula hi swilo leswintshwa leswi hi nga swi tiviki. Hi ku dyondza nchumu wa risima ku tlula hinkwaswo emisaveni, ku nga Bibele, vafana lava a va dyondza ku rhandza Yehovha ni ku titwa va ri ni vutihlamuleri eka yena tanihi Xikwembu xa vona ni Muvumbi wa vona—ku nga ri eka tata wa vona ni mana wa vona ntsena.

Loko hi nga si dyondza ntiyiso wa Bibele, a hi ri ni swikweleti swo tala. Hi xavise kaya ra hina ivi hi hirha yindlu leswaku hi kota ku hakela swikweleti swa hina swin’wana. Hi tlhele hi xavisa ni movha wa hina lowuntshwa hi xava wa khale. Hi ringete ku olovisa vutomi bya hina hilaha swi nga kotekaka hakona. Leswi swi endle leswaku ndzi swi kota ku tshama ekaya ni vafana lava ematshan’weni ya ku ya entirhweni. Hi vone leswaku vana va hina va lava manana ekaya. Leswi swi endle leswaku ndzi swi kota ku tirhisa nkarhi wo tala evutirhelini bya Vukreste loko vafana lava va ri exikolweni. Eku heteleleni, hi September 1983, ndzi ve phayona (mutirheli wa nkarhi hinkwawo). I ntiyiso, vafana va hina a va nga ri na swilo leswi vonakaka leswinene minkarhi hinkwayo, kambe a va nga titwi va tsoniwe swokarhi swi nga fanelanga. Un’wana ni un’wana wa vona u nghene xikolo xa vuthekiniki kutani a dyondza mintirho yo fana ni ntivo-swibyariwa, vuvatli, ku lunghisa mimovha ni vukandziyisi. Xisweswo a va lunghekele ku tihanyisa.

Nkarhi wo tala a ndzi anakanya hi vutomi bya ndyangu wa hina ivi ndzi tibyela ndzi ku, ‘Ndzi ehleketa leswaku hi ndyangu lowu tsakeke ngopfu emisaveni leyi, hambileswi hi nga ni swilo switsongo leswi vonakaka.’ Hi ku hatlisa, Dean u sungule ku fanelekela vutihlamuleri evandlheni, swin’we ni vafana lava. Hi 1982, Dean u hlawuriwile ku va nkulu wa Vukreste. Endzhaku ka malembe ya nhungu, hi 1990, n’wana wa hina lonkulu, Bill, u hlawuriwe ku va nkulu. Kutani Joe a hlawuriwa na yena hi lembe rero, Dean Lontsongo hi 1991, Charlie hi 1992 na Jim hi 1993.

Ndza swi tiva leswaku ku kona laha hi endleke kona swihoxo tanihi vatswari, naswona a swi olovi minkarhi hinkwayo ku tsundzuka swilo leswi hi swi endleke kahle. Nakulorhi u tshame a vutisa vana va hina leswi va swi tsundzukaka emalembeni ya vutsongwana bya vona tanihi Vakreste ngopfu-ngopfu misinya ya milawu ya Bibele leyi va yi dyondzeke loko va ha ri vatsongo, leyi va pfuneke ku fanelekela ku va vakulu va Vakreste. Leswi va swi vuleke swi tsakise mbilu ya mina.

Leswi Vana Va Mina Va Swi Vuleke

Bill: “Leswi hi swi dyondzeke eka Varhoma 12:9-12 swi dzike emianakanyweni ya mina. Hi ku komisa yi hlayekisa xileswi: ‘Mi va ni xinakulobye lexikulu erirhandzwini ra vumakwerhu. Vanani lavo rhanga eku xiximaneni. . . . Mi pfurha hi moya. . . . Tsakani hi ntshembo.’ Vatswari va mina va swi kota ku kombisa leswaku swi vula yini ku rhandza vanhu. U nga swi vona leswaku ku rhandzana swa va tsakisa. Moya lowu wa rirhandzu ekaya hi wona wu endleke leswaku ntiyiso wa Bibele wu khumba ndlela leyi hi ehleketaka ha yona. Hi wona lowu endleke leswaku hi namarhela ntiyiso. Vatswari va mina va rhandza ntiyiso wa Bibele hi timbilu ta vona hinkwato. Hikwalaho ka sweswo, a swi ndzi tikelanga ku rhandza ntiyiso, naswona a swi si tshama swi tika ku khomelela eka wona.”

Jim: “Misinya ya milawu leyikulu swinene leyi fikaka emianakanyweni ya mina yi kumeka eka Matewu 5:37: ‘Ntsena Ina wa n’wina a a ve Ina, E-e wa n’wina a va E-e; hikuva leswi tlulaka leswi swi huma eka lowo homboloka.’ Mina ni vamakwerhu minkarhi hinkwayo a hi swi tiva leswi vatswari va mina va swi languteleke eka hina, naswona hi swi vone eka vona swikombiso leswi hanyaka leswi Vakreste va faneleke va va xiswona. Havumbirhi bya vona a va pfumelelana minkarhi hinkwayo. A va nga phikizani. Loko vo tshuka va nga pfumelelani hi nchumu wo karhi, hina vana a hi nga swi tivi. A va ri ni vun’we, naswona sweswo swi hi tsakise ngopfu hinkwerhu ka hina. A hi nga swi lavi ku khomisa Manana na Tatana tingana, ni loyi a va tlulaka hinkwavo, Yehovha.”

Dean: “Swivuriso 15:1 yi ri: ‘Ku hlamula lo’kunene ka releta v̌ukari, kambe ku v̌ulav̌ula lo’ku tlhav̌aka ku pfuša timholov̌o.’ Tatana a a ri ni moya wo rhula. A ndzi tsundzuki ndzi phikizana na yena nikan’we—hambiloko ndza ha ri n’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi. Minkarhi hinkwayo a a tshama a rhulile, niloko a nga tsakanga. Minkarhi yin’wana a a ndzi xupula hi ku ndzi byela leswaku ndzi ya tshama endlwini kumbe a ndzi tekela malunghelo yo karhi, kambe a hi nga phikizani. A a ngo va tatana ntsena. A ri munghana wa hina nakambe, naswona a hi nga swi lavi ku n’wi khomisa tingana.”

Joe: “Eka 2 Vakorinto 10:5, Bibele yi vulavula hi ku ‘tisa miehleketo hinkwayo evukhumbini leswaku hi yi endla yi yingisa Kreste.’ Ekaya a hi dyondzisiwa ku yingisa mimpimanyeto ya Yehovha ni swiletelo swa yena. A hi hanya hi ntiyiso. Ku va kona eminhlanganweni a ku ri ndlela leyi a hi hanya ha yona. Nisweswi a ndzi si tshama ndzi ehleketa hi ku xwa eminhlanganweni leswaku ndzi ya endla swin’wana. Vutirheli bya Vukreste na byona a byi ri xiphemu xa vutomi bya hina xa nkarhi hinkwawo—a hi nga hlawuli. Vanghana va hina a va kumeka eHolweni ya Mfumo. A hi nga lavi vanghana kun’wana. Ku hava xin’wana lexinene lexi tatana a nga xi endlelaka vana vakwe loko ku nga ri ku va nghenisa egondzweni leri yaka evuton’wini!”

Charlie: “Ndzi tsundzuka Swivuriso 1:7. Yi hlayekisa xileswi: ‘Ku tšhav̌a Yehova, i masungulo ya v̌utiv̌i hikwabyo; kambe la’v̌o riv̌ala v̌a tsaṅwa v̌utlhari ni dyonḍo.’ Vatswari va mina va hi pfune ku vona leswaku Yehovha i munhu wa xiviri ni ku twisisa nkoka wa ku hlakulela ku n’wi chava ni ku n’wi rhandza. A va burisana na hina va ku: ‘Mi nga tshuki mi endla nchumu wo karhi hikwalaho ka leswi hina hi mi byelaka leswaku mi nga swi endli. N’wina mi ehleketa yini? Xana mi ehleketa leswaku Yehovha u titwa njhani loko a vona leswi? Xana mi ehleketa leswaku Sathana u titwa njhani?’

“Sweswo swi hi pfunile ku kuma yinhla. Tatana na Manana a va nga ta tshama va ri na hina. A va ta endla hi mpimo wo karhi ntsena ku nghenisa ntiyiso wa Bibele etimbilwini ni le mianakanyweni ya hina. A hi ri swerhu exikolweni, entirhweni niloko hi ri ni vanghana va hina. Ku chava Yehovha ko tano lokunene hi kona ku hi pfuneke ngopfu—naswona swa ha ri tano ni namuntlha.

“Nakambe, Manana a a tshama a ri karhi a vulavula hi vutirheli byakwe bya vuphayona ni mintokoto leyinene leyi a vaka na yona. Minkarhi hinkwayo a a vulavula hi ndlela leyi akaka hi vutirheli, naswona sweswo swi hi pfunile swinene. Ha va rhandza vanhu lava fanaka na yena, naswona hi swi vonile leswaku ntirho wa yindlu ni yindlu wa tsakisa swinene.”

Xivangelo Xo Tlangela

Vana va mina va tekile sweswi, naswona ndzi ni vingi va ntlhanu lava rhandzekaka, hinkwavo va tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Ndzi tlhele ndzi katekisiwa hi vafana van’wana va ntlhanu—ina, vatukulu va ntlhanu! Hinkwavo va kurisiwa hi ndlela yo rhandza Yehovha ni ku veka Mfumo wakwe ku sungula evuton’wini bya vona. Hi khongela leswaku siku rin’wana va ta va vakulu, ku fana ni vatata wa vona ni kokwa wa vona.

Endzhakunyana ka ku fa ka Dean, un’wana wa vana va mina u tsale a ku: “Kunene ndzi ta n’wi kumbuka tatana, hikuva sweswi se u etlele. A nga ha twi ku vava. A nga ha xaniseki. A nga ha handzuriwi, a nga ha tlhaviwi hi tineleta ni mathumbu yo n’wi dyisa—u wisile. A ndzi swi kotanga ku n’wi lela a nga si fa. Minkarhi yin’wana swilo a swi fambi hi ndlela leyi u yi kunguhateke. Ndzi ngo vula ntsena leswaku ndzi tiyimisele ku hanya hi ndlela leyi leswaku ndzi ta swi kota ku n’wi hoyozela!”

Kunene ndza n’wi nkhensa Yehovha hi nuna wa mina la rhandzekaka ni ntshembo lowu tiyeke wa ku pfuka ka vafi! (Yohane 5:28, 29) Ndza N’wi nkhensa swinene hi vana va mina va ntlhanu!

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Helen Saulsbery ni ndyangu wakwe namuntlha