Ndlela Leyi Ku Vaviseka Ku Cinceke Vutomi Bya Mina Ha Yona

HI KU VULA KA STANLEY OMBEVA

Hi 1982, ndzi chayisiwe hi movha lowu a wu tsutsuma hi rivilo lerikulu. Ndzi tshunguriwile naswona hi ku hatlisa ndzi sungule mintirho ya mina ya siku na siku, ku nga khathariseki swi tlhavi leswi a swi pfa swi va kona nkarhi ni nkarhi hikwalaho ka leswi rhambu leri nga le xikarhi ka nkolo ni xifuva a ri nga ha tshamisekanga. Hambiswiritano, endzhaku ka malembe ya 15, ndzi langutane ni ndzingo lowu ringeke ripfumelo ra mina swinene.

EMAHLWENI ni le ndzhaku ka mhangu leyi, ndzi hete nkarhinyana wo karhi ndzi ri ni matimba yo endla swilo swo hambana-hambana. A ndzi ri munhu loyi a rhandzaka ku tiolola ni ku tsutsuma kwalomu ka tikhilomitara 10 ku ya eka 13 hi mahelo-vhiki, ndzi tlanga tenisi ni ku endla mintirho leyi lavaka matimba. Ndzi pfunetile eku akiweni ka Tiholo ta Mfumo ta Timbhoni ta Yehovha ku katsa ni Holo ya Nhlengeletano leyikulu leyi nga le Nairobi, eKenya, laha hi tshamaka kona.

Kutani, hi 1997, switlhavi leswi a ndzi ri na swona exifuveni, swi sungule ku tinyika matimba. Loko ndzi kamberiwile ku kumeke leswaku rhambu leri nga le xikarhi ka nkolo ni xifuva ri sukile endhawini ya rona naswona se ri khumba longo. Loko va kambisisa va kume leswaku leswi swi vangiwe hi mhangu leyi ndzi vulavuleke ha yona eku sunguleni.

Loko ndza ha hanye kahle, a ndzi kume ntirho wo xavisa nhundzu. Eka ntirho lowu a ndzi ri ni ndzindza-khombo lowu katsaka ndyangu hinkwawo. Swilo a swi vonaka swi ndzi fambela kahle entirhweni lowu. Kambe hi 1998, miri wa mina wu sungule ku khomiwa hi vusindza ku sukela exifuveni ku ya emilenge. Siku ni siku rihanyo ra mina a ri ya ri nyanya ku biha.

Endzhakunyana ka leswi, ndzi lahlekeriwe hi ntirho wa mina ku katsa ni timali leti a hi vekeriwa tona entirhweni. Hi nkarhi wolowo, Sylvia n’wana wa hina wa nhwanyana, a a ri ni malembe ya 13 kasi Wilhelmina yena a a ni malembe ya 10. Leswi a ndzi nga ha tirhi, a hi hanya ntsena hi muholo wa nsati wa mina Joyce. Leswi xiyimo xa hina se a xi cincile, hi endle mindzulamiso eka ndlela leyi a hi hanya ha yona, hi tshika ku xava swilo leswi a swi nga ri swa nkoka. Hi swi kotile ku hanya.

Ku Karhateka eMoyeni

Loko ndzi ri karhi ndzi vona ku biha ka xiyimo lexi ndzi nga eka xona, ndzi sungule ku heleriwa hi ntshembo, ndzi tshamela ku tiputa vusiwana naswona a ndzi nyangatseka hi ku olova. Minkarhi yin’wana a ndzi bava ndzi khalakhasa, ndzi hlundzukisiwa hi nchumu wuntsongo. A ku sele katsongo ndzi khomiwa hi ntshikilelo lowukulu wa mianakanyo. Hinkwavo endyangwini a va khoma xo tika hikwalaho ka mina. Nsati wa mina ni vana va hina vambirhi va xisati a va langutane ni xiyimo lexi va nga si tshamaka va xi vona.

Hi nkarhi wolowo, a ndzi nga voni nchumu lexi hoxeke eka leswi ndzi swi endlaka. Ndzi sungule ku nyun’hwela swinene. A ndzi ri ni xiphiqo ekhwirhini, nyoka a yi nga ha tirhi kahle naswona a a ndzi tsandzeka ni ku lawula mahalatelo ya mati. Minkarhi yo tala a ndzi navela onge ku nga pfuleka misava ndzi nghena hikwalaho ka tingana. A swi tolovelekile ku ndzi kuma ndzi ri ndzexe, ndzi ri karhi ndzi rila. A ku ri ni minkarhi leyi a ndzi hlundzuka swinene lerova u nga kala u ndzi hleka. A ndzi swi vona leswaku leswi ndzi swi endlaka a hi swinene.

Tanihi nkulu evandlheni ra Vukreste ra Timbhoni ta Yehovha, minkarhi yo tala a ndzi tshinya Vakreste-kulorhi leswaku va nga tshuki va sola Yehovha loko va langutana ni xiphiqo hambi xi ri xa njhani. Kambe, ndzi tikume ndzi vutisa xivutiso lexi—naswona ku nga ri kan’we ntsena—‘Hi kwalaho ka yini Yehova a pfumelele nchumu wo tani, wu humelela eka mina?’ Hambileswi ndzi tshameke ndzi tirhisa matsalwa yo kota 1 Vakorinto 10:13 ku tiyisa ni ku khutaza van’wana, a ndzi vona onge leswi ndzi langutaneke na swona a swi tiyiseleleki!

Vutshunguri Lebyi Ringaka Ripfumelo

Ku kuma vutshunguri lebyinene a swi tika. A ndzi endzela physiotherapist, chiropractor, ni acupuncturist hi siku rin’we. Kambe mpfuno wa swona a wu nga tlhaveriwi hi ndyangu. Ndzi ye eka madokodela yo tala, ku katsa ni dokodela wa vanhu lava lamaleke swin’we ni dokodela wa fambiselo ra misiha yo twa. Hinkwavo va vule nchumu lowu fanaka: Ku laveka vuhandzuri leswaku switlhavi swi ta hunguteka, ku susiwa rhambu leri konyomukeke. Hikwalaho ka ripfumelo ra mina leri sekeriweke eBibeleni, ndzi ma hlamusele kahle madokodela leswaku ndzi nga tshuki ndzi cheriwa ngati ku nga khathariseki leswaku xiyimo xi bihe ku fikela kwihi.—Mintirho 15:28, 29.

Dokodela wo sungula u vule leswaku u ta ndzi handzula enhlaneni. U ndzi hlamusele leswaku endlelo leri ri ni makhombo ya rona. Nakambe, dokodela loyi u tsandzekile ku ndzi tiyisekisa leswaku ngati a yi nge tirhisiwi. A ndza ha tlhelelanga eka yena.

Wa vumbirhi u vule leswaku u ta ndzi handzula enkolweni leswaku a ta kota ku fika elongweni. Leswi swi ndzi chavisile swinene. U pfumerile leswaku a nge ndzi pompeli ngati, kambe a a lava leswaku vuhandzuri byi sungula hi ku hatlisa naswona u sungule ku ndzi hlamusela leswi nga ta humelela. Na yena a ndza ha tlhelelanga eka yena.

Hambiswiritano, Timbhoni ta Yehovha leti tirhaka eka Komiti yo Vulavurisana ni Swibedlhele ti ndzi pfunile leswaku ndzi kuma dokodela la pfumelelanaka ni leswi ndzi swi lavaka. Endlelo leri ri ringanyetiweke hi dokodela loyi wa vunharhu, a ri fananyana ni ra luya wa vumbirhi; a ri katsa ku handzula enkolweni. U hlamusele leswaku endlelo leri a ri talanga ku va ni khombo.

Ku vona ndlela leyi vuhandzuri a byi ta endliwa ha yona swi ndzi chavisile. Ku tiva leswaku vuhandzuri bya kona byi ta endliwa ekusuhi ni swirho swa miri leswi nga ni vunyenyeti swo fana ni mbilu ni mahahu, swi ndzi chavisile swinene. Xana ndzi ta pona eka vuhandzuri lebyi? Ku anakanya leswi nga ha humelelaka swi endle leswaku ndzi chava swinene.

Hi November 25, 1998, ndzi endle vuhandzuri lebyi tekeke tiawara ta mune exibedlhele xa Nairobi, naswona a ku vanga na swiphiqo. Vuhandzuri lebyi a byi katsa ni ku susa xiphemu xa rhambu ra le xisutini. Rhambu leri ri lunghisiwile ri tlhela ri boheleriwa hi mabawuti. Leswi swi pfunile. Kambe a swi swi lulamisanga hinkwaswo swiphiqo swa mina. Ndzi sungule ku twa ku vava swinene loko ndzi famba. Naswona miri wa mina wa ha hambeta wu khomiwa hi vusindza.

Ku Va Ni Langutelo Lerinene

Hilaha ndzi vuleke hakona eku sunguleni, a ndzi tshama ndzi ri karhi ndzi vilela ni ku tiputa vusiwana hikwalaho ka xiyimo xa mina lexi nga tsakisiki. Lexi ndzi hlamariseke, vatirhi vo tala va le xibedlhele a va ndzi bumabumela hinkwalaho ka leswi ndzi tikhomaka naswona ndzi nga ni langutelo lerinene. I yini lexi a xi va endla va titwa hi ndlela leyi? A va vona leswaku hambileswi a ndzi twa ku vava, kambe a ndzi va byela hi ta ripfumelo ra mina eka Xikwembu.

Hambileswi minkarhi yin’wana a ndzi hlundzuka swinene loko ndzi anakanya hi xiyimo xa mina, ndzi ye emahlweni ndzi tshemba Yehovha. Minkarhi hinkwayo a a ndzi seketela eka swiyimo swo tika leswi a ndzi langutana na swona, lerova minkarhi yin’wana a ndzi khomiwa hi tingana. Ndzi endle xiboho xo hamba ndzi hlaya ni ku anakanyisisa hi matsalwa lawa ndzi tivaka leswaku ma chavelela eka xiyimo lexi ndzi nga eka xona. Man’wana ya wona hi lawa:

Nhlavutelo 21:4: “[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona.” Ku anakanya hi xitshembiso xa Bibele xa misava leyintshwa, leyi eka yona, mihloti ni switlavi swi nga ta va swi fambele makumu, a swi ndzi chavelela swinene.

Vaheveru 6:10: “Xikwembu a xi pfumali ku lulama lerova xi nga rivala ntirho wa n’wina ni rirhandzu leri mi ri kombiseke hikwalaho ka vito ra xona.” Hambileswi se a ndzi nga ha koti ku endla swilo swo tala, a ndzi swi tiva leswaku Yehovha u ta yi tsundzuka mintirho leyi ndzi n’wi endleleke yona.

Yakobo 1:13: “Loko a ri endzingweni, munhu a nga vuli a ku: ‘Ndzi ringiwa hi Xikwembu.’ Hikuva Xikwembu xi nga ka xi nga ringiwi hi swilo swo biha naswona xona a xi ringi munhu.” Lowu i ntiyiso hakunene! Hambileswi Yehovha a swi pfumeleleke leswaku ndzi xaniseka, a ku nga ri yena la vangaka ku xaniseka loku.

Vafilipiya 4:6, 7: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa; kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.” Xikhongelo xi ndzi pfunile leswaku ndzi kuma ku rhula emianakanyweni ya mina, xi ndzi endle ndzi swi kota ku langutana ni xiyimo xa mina hi ndlela leyinene.

Matsalwa lawa a ndzi ma tirhisa ku khutaza vanhu lava khomiweke hi gome—na mina ma ndzi pfunile swinene! Kambe, ndzi swi vonile leswaku hi nkarhi wolowo a ndzi nga wu voni kahle ntikelo wa wona. Ku vabya hi ndlela leyi, hi kona ku ndzi pfuneke ndzi twisisa leswaku ku titsongahata swi vula yini ni ku dyondza ku tshemba Yehovha hilaha ku heleleke.

Swin’wana Leswi A Swi Ndzi Tiyisa

Vo tala va vula leswaku vamakwerhu lava nga Vakreste i nsika ni nseketelo hi minkarhi yo nonon’hwa. Kambe swa olova ku va tekela ehansi vamakwerhu lava nga Vakreste! I ntiyiso leswaku swi nga ha endleka va nga swi koti ku ku pfuna hi swilo swin’wana, kambe va tshama va lunghekele ku pfuna. Leswi a swi ri tano hi mina. Vamakwerhu a va tshama va ri etlhelo ka mubede wa mina exibhedhlele, minkarhi yin’wana ni mpundzu swinene a va va se va ri kona. A va tiyimisele ni ku ndzi hakelela mali ya vutshunguri. Ndzi va nkhensa swinene hinkwavo lava va ndzi pfuneke loko va ndzi vona ndzi xaniseka.

Evandlheni ra ka hina, Timbhoni ta swi tiva leswaku a ndza ha swi koti ku endla swilo swo tala. Sweswi ndzi mulanguteri la ungamelaka evandlheni naswona ndzi tirha ni huvo ya vakulu lava nga Vakreste, lava hi khomisanaka kahle swinene. A ku si tshama ku hela n’hweti ndzi nga chumayelanga. Loko xiyimo xa mina xa ha tikile swinene, ndzi swi kotile ku pfuna vanhu vambirhi kukondza va tinyiketela eka Yehovha. Un’wana se i nandza wa vutirheli evandlheni ra Timbhoni ta Yehovha eNairobi.

Nisweswi a ndzi si ma kuma marito lama eneleke yo nkhensa nsati wa mina, loyi a ndzi pfuneke swinene eka maxangu lawa hinkwawo. U tiyiselele vukarhi bya mina, swipfukela swa mina, ku nga anakanyeli ka mina vanhu van’wana ni ku pfilunganyeka ka mina. Loko ndzi rila ni loko ndzi ri ni switlhavi, a a ndzi seketela, a ndzi chavelela. Matimba ni xivindzi lexi a nga na xona, loko a langutane ni xiyimo xo tika, swa ha ndzi hlamarisa ni sweswi. Hakunene u tikombise a a ri “nakulorhi wa ntiyiso . . . nkarhi hinkwawo.”—Swivuriso 17:17.

Vana va mina va vanhwanyana va dyondze ku tiyiselela xiyimo xa mina. Va endla leswi nga ematimbeni ya vona leswaku va ndzi pfuna. Va swi tiva swilaveko swa mina naswona va hatla va teka goza, va tiyiseka leswaku swilo swi ndzi fambela kahle loko mana wa vona a nga ri kona. Sylvia u hundzuke “nxongotelo wa mina,” hi yena a ndzi pfunaka leswaku ndzi famba-famba ekaya loko ndzi nga ri na matimba yo famba.

Ku vuriwa yini hi n’wana wa mina lontsongo, ku nga Mina? Ndzi tsundzuka siku rin’wana, loko ndzi tsandzeka ku suka ndzi yima, endzhaku ka loko ndzi wile endlwini. A ku sele yena ntsena ekaya. U dodombisane na mina, a ndzi pfuna leswaku ndzi yima, a tlhela a ndzi heleketa ekamareni ra mina. Nisweswi a nga swi tivi leswaku u swi kotise ku yini ku ndzi pfuna. Xivindzi lexi a veke na xona siku rero nisweswi a ndzi xi rivali.

Ku langutana ni mhangu leyi yi ndzi weleke, i nyimpi leyikulu swinene ku tlula swiphiqo hinkwaswo leswi ndzi tshameke ndzi langutana na swona. Nyimpi leyi, ndza ha yi lwa ni namuntlha. Ku hava nchumu lowu tshameke wu khumba vutomi bya mina ni ku ringa ripfumelo ra mina hi mpimo wo tanihi lowu. Sweswi se ndza swi tiva leswaku swi vula yini ku titsongahata, ku anakanyela van’wana ni ku va ni ntwela-vusiwana. Ku tshemba Yehovha hi ku helela hi swona swi ndzi pfuneke leswaku ndzi langutana ni xiphiqo lexi hi ndlela leyi humelelaka.

Se ndza wu twisisa ntiyiso wa marito ya muapostola Pawulo, lama nge: “Hi ni xuma lexi eswibyeni swa vumba, leswaku matimba lama tlulaka lama tolovelekeke ma va ya Xikwembu, ku nga vi ya hina.” (2 Vakorinto 4:7) Xitshembiso xa Xikwembu xa “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” leyi taka, xa ndzi chavelela swinene. (2 Petro 3:13) Onge Yehovha a nga hambeta a va na mina kukondza ku fika misava yoleyo leyintshwa, hikuva ndza ha tsanile naswona a ndzi nge koti ku endla nchumu hi matimba ya mina n’wini.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 28]

Ku endla swilo swa Vukreste ni ndyangu wa mina swi ndzi pfunile leswaku ndzi tiyisela