Langutelo Ra Bibele
Xana Xikwembu Xa Byi Pfumelela Vukati Bya Vanhu Va Rimbewu Leri Fanaka?
VAVANUNA vambirhi a va khomane hi mavoko ekerekeni, va yime emahlweni ka Bixopo la dumeke wa kereke ya Episcopal leswaku a va catisa. Va endla “ntwanano . . . emahlweni ka Xikwembu ni kereke.” Bixopo a a ambale phuraphura yo xonga ya mivala ya nsuku ni yo basa, loko a katekisa vukati bya vona emahlweni ka mani na mani. Endzhaku ka sweswo mpatswa wolowo wu angarhanile wu tlhela wu ntswontswana kutani vanhu va wu bela mavoko. Hi ku ya hi bixopo loyi, vukati bya vanhu va rimbewu leri fanaka bya “kwetsima naswona byi fanele byi katekisiwa, . . . byi fanele ku vuriwa leswi byi nga swona: bya kwetsima.”
Hambiswiritano, varhangeri van’wana va vukhongeri a va pfumelelani na swona leswaku vanhu va rimbewu leri fanaka va cata. Cynthia Brust, muvulavuleri wa American Anglican Council, ku nga ntlawa wa lava namarheleke mavonelo ya khale ya Vaepiscopal, u te: “Xiboho lexi xa [bixopo] xa hi nyangatsa swinene. Ku katekisiwa ka vukati bya vanhu va rimbewu leri fanaka a swi fambisani ni tidyondzo ta Bibele,” u tlhele a engetela leswaku “rimbewu . . . ri fanele ri endliwa ntsena hi wansati ni wanuna lava tekaneke.”
Njhekanjhekisano lowu a wu heleli eka vukhongeri ntsena. Emisaveni hinkwayo, ku ni njhekanjhekisano lowukulu eka van’watipolitiki, tanihi leswi ku khumbekaka ngopfu vanhu, van’watipolitiki ni timali ta mudende, rihanyo ni swibalo.
Timhaka leti khumbaka vanhu ni ta ximfumo hakanyingi ti rharhanganile naswona vanhu va ni mavonelo lama nga faniki ha tona. Vakreste va ntiyiso a va yi ngheneli minjhekanjhekisano yo tano ya tipolitiki. (Yohane 17:16)a Hambiswiritano, van’wana lava va xiximaka leswi Bibele yi swi vulaka va tikuma va pfilunganyekile, a va tiyiseki leswaku va endla yini hi mhaka leyi ya vukati bya vanhu va rimbewu leri fanaka. Wena u byi languta njhani vukati bya vanhu va rimbewu leri fanaka? Hi wihi nkongomiso wa Xikwembu hi vukati? Langutelo ra wena ri byi khumba njhani vuxaka bya wena ni Xikwembu?
Muvumbi Wa Hina U Hi Vekela Milawu
Muvumbi wa hina u hi vekele milawu ya vukati khale tihulumendhe ti nga si sungula ku veka milawu ya tona. Buku yo sungula ya Bibele yi ri: “Wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe naswona u fanele ku namarhela nsati wakwe, kutani va fanele va va nyama yin’we.” (Genesa 2:24) Rito ra Xiheveru leri vulaka “wansati” hi ku ya hi Vine’s Expository Dictionary of Biblical Words, “ri vula munhu wa xisati.” Yesu u tiyisekise leswaku “waxinuna ni waxisati” hi vona va faneleke va hlangana evukatini.—Matewu 19:4.
Xisweswo, Xikwembu a xi lava leswaku vukati byi tshama hilaha ku nga heriki naswona byi va vuxaka lebyikulu exikarhi ka wanuna ni wansati. Vavanuna ni vavasati va endleriwe ku va va hetisisana leswaku va kota ku enerisa swilaveko swa vona swa mintlhaveko, swa rimbewu ni ku navela ka vona.
Rungula leri dumeke ra le Bibeleni ra Sodoma na Gomora ri yi kombisa kahle ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona hi vusodoma. Xikwembu xi te: “Xirilo xa ku vilela hi Sodoma na Gomora, ina, xa twakala, ni swidyoho swa vona, ina, swa tika swinene.” (Genesa 18:20) Swi vonake kahle leswaku a va bole ngopfu emahanyelweni loko wanuna wo lulama Lota a endzeriwe hi vavanuna vambirhi. “Vavanuna va Sodoma . . . va rhendzela yindlu, ku sukela eka mufana ku ya eka munhu la kuleke, vanhu hinkwavo va ri ntshungu wun’we. Va huwelela Lota va ku: ‘Xana va kwihi vavanuna lava fikeke laha ka wena madyambu lawa? Va humese leswaku hi ta tivana na vona.’” (Genesa 19:4, 5) Bibele yi ri: “Vanhu va Sodoma a va bihile naswona a va ri vadyohi lavakulu eka Yehovha.”—Genesa 13:13.
Vavanuna volavo a va “hisiwa ngopfu hi ku navelana ka vona ko biha, va xinuna va endla leswi thyakeke ni va xinuna-kulobye.” (Varhoma 1:27) Va “mukisane ni nyama leswaku [va] yi tirhisa hi ndlela leyi nga riki ya ntumbuluko.” (Yudha 7) Ematikweni lawa ku lweriwaka ngopfu malunghelo ya vusodoma, van’wana va nga ha lwa ni ku hlamuseriwa ka mahanyelo ya vusodoma tanihi “ndlela leyi nga riki ya ntumbuluko.” Hambiswiritano, loko swi ta eka mahanyelo ya ntumbuluko, xana Xikwembu a hi xona xi faneleke xi hi kongomisa? Xi lerise vanhu va khale xi ku: “U nga tshuki u etlela ni wa xinuna ku fana niloko u etlela ni wansati. I nchumu lowu nyenyetsaka.”—Levhitika 18:22.
Vutihlamuleri Bya Wena Eka Xikwembu
Bibele yi swi veka erivaleni: Xikwembu a xi byi amukeli vusodoma. Nakambe xa va venga vanhu lava “pfumelelana[ka] ni lava va hanyaka ha [byo]na.” (Varhoma 1:32) Naswona “vukati” a byi endli leswaku vusodoma byi xiximeka. Nkongomiso wa Xikwembu wa leswaku “vukati a byi xiximeke exikarhi ka hinkwavo” wu kombisa leswaku vukati bya vusodoma a byi amukeleki naswona xi byi teka byi ri nchumu lowu nyenyetsaka.—Vaheveru 13:4.
Hambiswiritano, hi mpfuno wa Xikwembu, un’wana ni un’wana a nga dyondza ku ‘papalata vumbhisa,’ leswi katsaka vusodoma, naswona a “lawula xibya xakwe hi ku kwetsima ni ku xiximeka.” (1 Vatesalonika 4:3, 4) I ntiyiso, minkarhi yin’wana a swi olovi. Nathanb, loyi a a ri musodoma, u te: “A ndzi nga ehleketi leswaku ndzi nga swi kota ku tshika mahanyelo wolawo.” Kambe u swi kotile ku cinca hi ku pfuniwa hi “moya wa Xikwembu xa hina.” (1 Vakorinto 6:11) Hilaha Nathan a swi xiyeke hakona, a ku na xiphiqo lexi nga hlulaka Yehovha, loyi a nga hi nyikaka matimba ni mpfuno lowu lavekaka leswaku hi kota ku hanya hi milawu Yakwe ni ku kuma mikateko Yakwe.—Pisalema 46:1.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Hambiloko milawu ya tiko yi kanetana ni ripfalo ra tona leri leteriweke hi Bibele, Timbhoni ta Yehovha a ti ngheneli tsima ra ku kombisa ku vilela kumbe ku nghenela tsima hambi ri ri rihi leri koxaka leswaku ku cinciwa milawu yoleyo.
b A hi vito rakwe ra xiviri.
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 16]
Xifaniso hi Chris Hondros/Getty Images