Ha Yini Xikwembu Xi Pfumelela Ku Xaniseka?

MINKARHI yin’wana munhu la vutisaka xivutiso lexi nge “Ha yini?” u va a lava nchavelelo ni tinhlamulo, hikuva loko munhu a vutisa xivutiso lexi endzhaku ka ku lahlekeriwa lokukulu, ku ni xilaveko lexikulu xa ku n’wi chavelela. Xana Bibele yi na wona nchavelelo wo tano? Xiya mintiyiso yinharhu ya nkoka leyi fambisanaka ni mhaka leyi, leyi kumekaka eBibeleni.

Xo sungula, a swi hoxanga ku vutisa leswaku ha yini Xikwembu xi pfumelele ku xaniseka. Vanhu van’wana va nga ha ehleketa leswaku ku vutisa xivutiso xexo swi kombisa leswaku munhu a nga na ripfumelo eka Xikwembu kumbe a nga xi xiximi. A swi tano nikatsongo, vanhu vo tala lava xiximaka va vutise xivutiso xexo, hi xikongomelo xo lava ku tiva. Habakuku, muprofeta la tshembekaka u vutise Xikwembu a ku: “Ha yini u pfumelela leswaku ndzi vona vuhomboloki lebyikulu swonghasi? Ha yini u pfumelela madzolonga, vubihi, vugevenga ni swiendlo swa tihanyi leswaku swi hangalaka hinkwako-nkwako?” (Habakuku 1:3, Contemporary English Version) Yehovha Xikwembu a nga n’wi solanga Habakuku. Ku ri na sweswo, u endle leswaku swivutiso swa wanuna yoloye wo lulama swi tsariwa ehansi leswaku hinkwerhu hi ta swi hlaya.—Varhoma 15:4.

Xa vumbirhi, i swa nkoka ku tiva leswaku Xikwembu xa ku twela emaxangwini ya wena. A hi Xikwembu lexi nga riki na ntwela-vusiwana kumbe lexi nga khathaliki hi vanhu; xi “rhandza vululami,” naswona xa byi venga vubihi ni ku xaniseka loku byi ku vangaka. (Pisalema 37:28; Swivuriso 6:16-19) Le ndzhaku emasikwini ya Nowa, Xikwembu xi ‘vavisekile embilwini ya xona’ hikwalaho ka madzolonga lawa a ma tele emisaveni. (Genesa 6:5, 6) Xikwembu a xi si hundzuka; xa ha titwa hi ndlela leyi fanaka ninamuntlha.—Malakiya 3:6.

Xa vunharhu, Xikwembu a hi xona xi vangaka vubihi. Bibele yi swi veka erivaleni sweswo. Lava va vulaka leswaku ku dlaya ni vutherorisi swi vangiwa hi Xikwembu, vo xi mbyindla hi mavunwa. Xiya leswi Yobo 34:10 yi swi vulaka: “A swi ve ekule swinene ni Xikwembu xa ntiyiso leswaku xi endla hilaha ku hombolokeke, ni Lowa Matimba Hinkwawo ku endla hilaha ku nga lulamangiki!” Hilaha ku fanaka, Yakobo 1:13 yi ri: “Loko a ri endzingweni, munhu a nga vuli a ku: ‘Ndzi ringiwa hi Xikwembu.’ Hikuva Xikwembu xi nga ka xi nga ringiwi hi swilo swo biha naswona xona a xi ringi munhu.” Hikwalaho, loko u langutane ni maxangu yo karhi, tiyiseka leswaku a ma vangiwi hi Xikwembu.

I Mani La Fumaka Misava?

Mhaka leyi ya ha ku hlamuseriwaka yi hi siya ni xivutiso lexi, Loko Xikwembu xi ri ni rirhandzu, vululami ni matimba, ha yini hi langutane ni vubihi? Xo sungula, ku fanele ku lulamisiwa mhaka yin’wana leyi hoxeke. Vanhu vo tala va vona onge Xikwembu xa Matimba Hinkwawo hi xona xi fumaka misava leyi, hi xona lexi lawulaka hinkwaswo hi ku kongoma. Muungameri un’wana wa vandla leri tirhanaka ni timhaka ta vukhongeri u te: “Ku hava athomo kumbe molekhuli yin’we leyi nga riki ehansi ka vulawuri bya xona.” Xana Bibele yi dyondzisa sweswo hakunene?

Doo! Vanhu vo tala va hlamala loko va twa leswi Bibele yi swi vulaka hakunene malunghana ni mufumi wa misava leyi. Hi xikombiso, 1 Yohane 5:19 yi ri: “Misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya lowo homboloka.” I mani loyi wo homboloka? Yesu Kreste u vule leswaku i Sathana Diyavulosi, loyi a n’wi vitanaka “mufumi wa misava.” (Yohane 14:30) Leswi swi kombisa kahle leswaku ha yini ku ri ni maxangu ni ku xaniseka emisaveni! Sathana u ni lunya, vukanganyisi ni rivengo—ku nga swona swi vangaka ku xaniseka lokukulu ka vanhu. Kutani, ha yini Xikwembu xi pfumelele Sathana a fuma?

Mhaka Leyi Sunguriweke Le Edeni

Xana mutswari la nga ni rirhandzu naswona a va khathalelaka kahle vana vakwe a a ta titwa njhani loko a lumbetiwa erivaleni leswaku u hembela vana vakwe, u tirhisa matimba yakwe hi ndlela yo biha ehenhla ka vona naswona a nga lavi leswaku swilo swi va fambela kahle? Xana a nga xupula lava va n’wi hembeleke hi ku va bukutela? Doo, a nge swi endli sweswo! Entiyisweni, loko o endla sweswo, swi nga ha n’wi fanela leswi va n’wi hehlaka ha swona.

Xifaniso lexi xi hlamusela ndlela leyi Yehovha Xikwembu a anguleke ha yona loko a hehliwa eku sunguleni ka matimu ya vanhu endhawini leyi vitaniwaka Edeni. Kwalaho, Xikwembu xi byele mpatswa wo sungula, ku nga Adamu na Evha, hi ta ntirho lowunene lowu vana va xona va laha misaveni va faneleke va wu endla. A va fanele va tata misava, va yi fuma, naswona va hundzula misava hinkwayo yi va paradeyisi. (Genesa 1:28) Tlhandlakambirhi, vana va Xikwembu va moya va madzana ya timiliyoni a va wu langutele hi mahlo-ngati ntirho lowu.—Yobo 38:4, 7; Daniyele 7:10.

Leswi a nga Xikwembu lexi hananaka, Yehovha u nyike Adamu na Evha kaya leri nga ntanga wo saseka, lowu nga ni mihandzu hinkwayo yo nandziha. A ku ri ni murhi wun’we ntsena lowu a va nga fanelanga va dya eka wona—“murhi wa ku tiva leswinene ni leswo biha.” Hi ku ka va nga dyi eka murhi lowu, Adamu na Evha a va ta va va kombisa leswaku va n’wi tshemba hi ku helela Tata wa vona, va lemuka leswaku u ni mfanelo yo hlawulela vana vakwe leswi nga swinene ni leswo biha.—Genesa 2:16, 17.

Kambe khombo ra kona, un’wana wa vana va moya va Xikwembu, hi ku susumetiwa hi ku navela ka leswaku a gandzeriwa, u byele Evha leswaku loko o dya murhi lowu yirisiweke, a nge fi. (Genesa 2:17; 3:1-5) Xisweswo, ntsumi leyo homboloka, ku nga Sathana, u kanete Xikwembu, a vula leswaku xa hemba! Sathana u ye mahlweni a hehla Xikwembu, a vula leswaku xi tumbetele Adamu na Evha vutivi bya nkoka. Sathana u vule leswaku vanhu va fanele va tiendlela xiboho emhakeni ya leswi nga swinene ni leswi nga swo biha. Hi ku kongoma, Sathana u hehle Xikwembu hileswaku i Mufumi ni Tatana la nga lulamangiki, nileswaku yena Sathana, a nga va khoma ku antswa.

Ntsumi leyi yi tiendle Sathana Diyavulosi hikwalaho ka mavunwa wolawo ya vukanganyisi ni lama kombisaka mona. Mavito yakwe ma vula “Mukaneti” ni “Mulumbeti.” Xana Adamu na Evha va endle yini? Va yime na Sathana, va fularhela Xikwembu.—Genesa 3:6.

Yehovha a a ta va a lovise vaxandzuki lava hi nkarhi wolowo. Kambe, hilaha swi boxiweke hakona exikombisweni xa hina, timhaka to tano a ti nga ta lulamisiwa hi ku rihisela hi vukarhi. Nakambe, tsundzuka leswaku loko Sathana a hehla Xikwembu, tintsumi ta timiliyoni a ti yingisile. Entiyisweni, tintsumi to tala, leti nhlayo ya tona yi nga boxiwangiki, ti joyine Sathana eka ku xandzuka kakwe, ti tiendla madimona.—Marka 1:34; 2 Petro 2:4; Yudha 6.

Ha Yini Xikwembu Xi Nga Nghenelelanga?

Hi ku kanganyisa Adamu na Evha leswaku va lava ku ntshunxeka eka Muvumbi, entiyisweni, Sathana u simeke ndyangu lowu wu nga riki na ntshunxeko hi ku helela, kambe lowu nga le hansi ka vulawuri byakwe. Ndyangu lowu wu sungule ku hlawula tipakani ni mahanyelo yo karhi, hi ku kuceteriwa hi “tata” wa wona Diyavulosi, wu ri karhi wu swi xiya kumbe wu nga swi xiyi. (Yohane 8:44) Kambe, xana ku hanya hi ndlela yoleyo a swi ta wu tisela ntshunxeko wa xiviri ni ntsako lowu nga heriki? Yehovha a a swi tiva kahle leswaku a swi nge vi tano. Hambiswiritano, u tshike vaxandzuki lava leswaku va endla ku rhandza ka vona, hikuva leswi hi swona ntsena a swi ta endla leswaku timhaka leti sunguleke le Edeni ti lulamisiwa hi ku helela.

Se ku hundze malembe lama tlulaka 6 000 sweswi, munhu a tiendlele fambiselo rakwe laha misaveni, a ri karhi a ringeta tindlela to hambana-hambana ta mafumelo ni milawu ya mahanyelo. Xana bya ku tsakisa vuyelo lebyi veke kona? Xana vanhu hakunene va tsakile, va ni ku rhula ni vun’we? Swi le rivaleni leswaku a swi tano! Ematshan’weni ya sweswo, tinyimpi, ndlala, timhangu ta ntumbuluko, vuvabyi ni rifu swi karhata vanhu, swi vanga “vuhava,” “ku vaviseka” ni ku “konya,” hilaha Bibele yi swi vekaka hakona.—Varhoma 8:19-22; Eklesiasta 8:9.

Nilokoswiritano, van’wana va nga ha vutisa va ku, ‘Ha yini Xikwembu xi nga ma sivelanga makhombo lawa?’ Entiyisweni, sweswo a swi ta kombisa leswaku a xi na vululami, naswona a swi ta vonaka onge ku xandzukela Xikwembu a swi vuli nchumu. Hi yona mhaka leyi, Yehovha a nga byi siveriki vugevenga ni makhombo lama fambisanaka na byona, hi ku kongoma kumbe hi tindlela leti nga kongomangiki, leswi vangiweke hikwalaho ko n’wi xandzukela.a Yehovha a nge vi xiphemu xa mavunwa yo nyenyetsa ya leswaku fambiselo ra Sathana ri ta humelela, nileswaku ri kume xilotlelo xa ntsako! Nilokoswiritano, Yehovha a nga tichelanga hi yo titimela, a languta kunene leswi humelelaka. Entiyisweni, u karhi u tirha hi matimba, hilaha hi nga ta swi vona hakona sweswi.

“Tata Wa Mina U Ya eMahlweni A Tirha”

Marito wolawo ya Yesu ma kombisa leswaku Xikwembu a xi tshamanga hi mavoko, xi hlalela leswi endlekaka. (Yohane 5:17) Ematshan’weni ya sweswo, ku sukela loko vanhu va xandzukile le Edeni, xi karhi xi tirha hi matimba. Hi xikombiso, xi huhutele vatsari va Bibele ku tsala xitshembiso xa xona xa leswaku “mbewu” leyi taka yi ta pfotlosa Sathana ni hinkwavo lava n’wi seketelaka. (Genesa 3:15) Tlhandlakambirhi, hi ku tirhisa Mbewu yoleyo, Xikwembu xi ta vumba hulumendhe, ku nga Mfumo wa le tilweni, lowu nga ta tisa mikateko eka vanhu lava yingisaka ni ku herisa ku xaniseka hinkwako, hambi ku ri rifu hi roxe.—Genesa 22:18; Pisalema 46:9; 72:16; Esaya 25:8; 33:24; Daniyele 7:13, 14.

Leswaku a hetisisa switshembiso sweswo leswinene, Yehovha u rhumele Loyi a a ta va Mufumi lonkulu eMfun’weni wolowo emisaveni. Munhu yoloye i Yesu Kreste, N’wana wa Xikwembu. (Vagalatiya 3:16) Hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa Xikwembu malunghana na yena, Yesu a a dyondzisa hi ta Mfumo wa Xikwembu. (Luka 4:43) Entiyisweni, Kreste u veke xikombiso xa xiviri xa leswi a nga ta swi endla loko a ri Hosi eMfun’weni wolowo. U phamele vanhu va magidi lava a va ri ni ndlala, a tshungula lava vabyaka, a pfuxa lava feke a tlhela a kombisa leswaku u ni matimba hambi ku ri ehenhla ka swilo swa ntumbuluko, hi ku miyeta xidzedze lexikulu ngopfu. (Matewu 14:14-21; Marka 4:37-39; Yohane 11:43, 44) Bibele yi vula leswi ha Yesu: “Ku nga khathariseki leswaku switshembiso swa Xikwembu swi tarise ku yini, swi ve Ina ha yena.”—2 Vakorinto 1:20.

Lava va yingisaka Yesu kutani va huma “emisaveni”—ku nga fambiselo ra swilo leri nga fambisaniki ni Xikwembu leri lawuriwaka hi Sathana—va amukeleka endyangwini wa Yehovha. (Yohane 15:19) Ndyangu lowu wa misava hinkwayo wa Vakreste va ntiyiso wu ni rirhandzu, wu kondletela ku rhula, naswona wu lwela ku herisa mboyamelo hinkwawo wa xihlawuhlawu endzeni ka wona.—Malakiya 3:17, 18; Yohane 13:34, 35.

Ematshan’weni yo seketela misava leya sweswi, Vakreste va ntiyiso va seketela ni ku twarisa Mfumo wa Xikwembu hi ku landza xileriso xa Yesu lexi kumekaka eka Matewu 24:14. Ehleketa hi mhaka leyi: I vamani va chumayelaka ‘mahungu lamanene ya mfumo’ emisaveni hinkwayo? I vamani lava aleke, tanihi ndyangu wa misava hinkwayo, ku hlanganyela enyimpini ni le ka tinyimpi ta tiko ni ta swivongo leti pandzeke vanhu hi le xikarhi? Naswona i vamani lava pfumelelaka Rito ra Xikwembu ri kongomisa ndlela leyi va tikhomaka ha yona, ku nga khathariseki leswaku mahanyelo ya kona lama tlakukeke ma amukeleka eka vanhu vo tala kumbe e-e? (1 Yohane 5:3) Vo tala va vone timfanelo leti eka Timbhoni ta Yehovha. Hi kombela u tikambisisela vumbhoni bya kona hi wexe.

Hlawula Mfumo Wa Xikwembu!

Vanhu lava hambanisiweke ni Xikwembu naswona va hambukisiweke hi Sathana, va ake fambiselo leri tswalaka nhlomulo ni gome lerikulu siku ni siku. Hambi ku ri misava hi yoxe yi le ku onhiweni! Kasi hi hala tlhelo, Yehovha u simeke hulumendhe ya le tilweni leyi antswiseke vutomi bya vanhu va timiliyoni naswona leyi nyikeke un’wana ni un’wana wa vona ntshembo lowu tiyeke. (1 Timotiya 4:10) Xana u ta hlawula yini?

Sweswi i nkarhi wa ku hlawula, hikuva Xikwembu a xi nge n’wi pfumeleli Sathana ni misava yakwe yo homboloka leswaku va hambeta va va kona hilaha ku nga heriki. Xikongomelo xo sungula xa Xikwembu, xa ku endla misava leyi yi va paradeyisi, a xi si cinca. Leswaku xi hetiseka, Mfumo ni vaseketeri va wona va ta ya emahlweni va va ni matimba, kasi misava leyi fumiwaka hi Sathana yi ta ya emahlweni yi va ni “switlhavi swa maxangu” kukondza Xikwembu xi yi herisa. (Matewu 24:3, 7, 8) Hikwalaho loko u vutise Xikwembu hi xikongomelo lexinene u ku, “Ha yini?” xi yingisele hi ku tshemba rungula ra Bibele ra nchavelelo ni ntshembo. Hambi sweswi, mihloti ya wena ya maxangu yi nga hundzuka mihloti ya ntsako.—Matewu 5:4; Nhlavutelo 21:3, 4.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 7]

Xana ha eneriseka hi ndlela leyi vanhu va fumaka ha yona?

[Swihlovo Swa Kona]

Baby: © J. B. Russell/Panos Pictures; crying woman: © Paul Lowe/Panos Pictures

[Xifaniso lexi nga eka tluka 8, 9]

Yesu u ta pfuxelela Paradeyisi—a tlhela a pfuxa lava feke