A Ndzi Ri N’wana Wa Vusopfa

HI KU VULA KA MEROS WILLIAM SUNDAY

Ndzi dyondzisiwe ku sukela evutsongwanini ku rhandza Xikwembu; kambe loko ndzi ri ni malembe ya 18, ndzi tseme mubya kutani ndzi suka ekaya. Ndzi hanye ku fana ni n’wana wa vusopfa wa le xifanisweni xa Yesu ku ringana 13 wa malembe. (Luka 15:11-24) A ndzi xavisa swidzidzirisi naswona ku sele katsongo ndzi lahlekeriwe hi vutomi bya mina. Inge ndzi ku chumbutela leswaku i yini leswi endleke ndzi hanya vutomi byo tano ni ku hundzuka ndzi tlhela ndzi hanya vutomi bya kahle nakambe.

NDZI velekiwe hi 1956 hi vatswari lava nga Vakreste, ndzi wa vumbirhi eka vana va kaye. A hi tshama le Ilesha, ku nga doroba leri nga le dzonga vupela-dyambu bya Nigeria. Tata wa mina u kurisiwe a ri Mukhatoliki, kambe hi 1945 malume wakwe u n’wi nyike buku leyi nge The Harp of God.a Endzhaku ko yi hlaya, u fambe a lava Timbhoni ta Yehovha. Hi 1946 u khuvuriwile, kutani endzhakunyana ka sweswo Manana na yena u khuvuriwile.

Ndza ha tsundzuka kahle ndlela leyi a ndzi rhandza Yehovha ha yona loko ndza ha ri ntsongo ni ndlela leyi a ndzi chumayela ha yona ndzi tsakile ndzi ri ni vatswari va mina. Tatana u dyondze Bibele na mina. Minkarhi yin’wana, Alice Obarah, loyi nuna wa yena a a ri mulanguteri la famba-fambaka emugangeni wa ka hina, na yena a a dyondza na mina. Vatswari va mina a va lava leswaku ndzi va mutirheli wa nkarhi hinkwawo. Hambiswiritano, Manana u ringanyete leswaku ndzi rhanga hi ku ya exikolweni xa sekondari.

Kambe, loko ndzi sungula esekondari ndzi ri ni malembe ya 16, ndzi endle vuphukuphuku bya ku va ni vanghana lava nga xiximiki misinya ya milawu ya Bibele. Sweswo a ku ri vuphukuphuku hakunene! Hi ku famba ka nkarhi ndzi sungule ku dzaha ni ku tikhoma hi ndlela yo biha. Ndzi swi xiyile leswaku mahanyelo ya mina a ma nga ha fambisani ni leswi ndzi swi dyondzeke eminhlanganweni ya Vukreste, hiloko ndzi tshika ku ya eminhlanganweni naswona ndzi nga ha chumayeli hi yindlu ni yindlu. Leswi swi twise vatswari va mina ku vava swinene, kambe a ndzi nga ha ri na mhaka ni ndlela leyi van’wana a va titwa ha yona.

Ndzi Suka Ekaya

Endzhaku ka malembe mambirhi ntsena ndzi ri exikolweni xexo, ndzi sukile ekaya ndzi ya tshama ni vanghana emugangeni wa ka hina. Minkarhi yin’wana a ndzi ngungumela ndzi nghena ekaya, ndzi fika ndzi teka swakudya leswi nga kona ndzi huma ndzi baleka. Leswi Tatana a a nga swi tivi leswaku a nga endla yini, u tshike ku hakela mali ya xikolo hi ku tshemba leswaku ndzi ta cinca.

Hambiswiritano, hi nkarhi wolowo ndzi kume bazari. Bazari ya kona a yi ndzi seketela hi mali ku suka eScotland naswona minkarhi yin’wana a yi ndzi rhumela tinyiko ku katsa ni mali. Hi nkarhi wolowo, vamakwerhu vambirhi na vona va tshike ku hlanganyela ni Timbhoni ta Yehovha, leswi swi vangele vatswari va mina gome lerikulu. Manana u ringete ku ndzi ololoxa ko tala, a ri karhi a khavaxele ni mihloti. Hambileswi xirilo xa Manana a xi ndzi twisa ku vava, a ndzi cincanga mahanyelo ya mina.

EMadorobeni Lamakulu

Loko ndzi heta xikolo hi 1977, ndzi kume ntirho eLagos. Endzhakunyana ka sweswo ndzi kume mali hi vukungundzwana kutani ndzi xava thekisi yo rhwala vanhu. Leswi se a ndzi kuma mali yo tala, ndzi sungule ku tirhisa swidzidzirisi naswona ndzi heta nkarhi wo tala ndzi ri etindhawini to tihungasa nivusiku ni le tindlwini ta tinghwavava. Swi nga si ya kwihi vutomi a byi ndzi phirha eLagos hiloko ndzi ya eLondon hi 1981. Ku suka kwalaho ndzi ye eBelgium, laha ndzi fikeke ndzi dyondza Xifurwa kutani ndzi tirha swa xinkarhana ekhefini. Kambe a ndzi heta nkarhi wo tala ndzi rhumela timovha ni switirhisiwa swa gezi eNigeria.

Tatana u tsalele erhavini ra Timbhoni ta Yehovha ra le Belgium a kombela leswaku va ndzi endzela leswaku va ta ringeta ku dyondza na mina Bibele. Kambe nkarhi ni nkarhi loko Timbhoni ti fika ekaya ra mina, a ndzi nga ti yingisi. Ndzi sungule ku nghena kereke laha a hi dya, hi nwa ni ku tlanga mintlangu yo hambana-hambana loko kereke yi huma.

Ndzi Xavisa Swidzidzirisi

Hi 1982, ndzi rhumele movha wa manyunyu eNigeria kutani ndzi ya ehlalukweni ra le kaya leswaku ndzi ya wu sayinela hi ndzexe. Vatirhela-mfumo va le Nigeria va kume leswaku maphepha ya mina ya xibalo a ma ri ya vukanganyisi hiloko va ndzi pfalela ku ringana masiku ya kwalomu ka 40. Tatana u ndzi humese hi beyili. Leswi a ndzi lava mali leswaku ndzi ta hetisa timhaka ta nandzu lowu, ndzi tlhelele eBelgium ndzi khome nhundzu leyi a ndzi ta yi xavisa ku katsa ni mbangi yo tala. Endzhaku ka loko nandzu wa mina wa vukungundzwana wu herile, ndzi sungule ku xavisa swidzidzirisi.

Eka riendzo rin’wana ndzi khomiwe eNetherlands. Vatirhela-mfumo va ndzi khomile va ndzi tlherisela eka rikwerhu hi xihaha-mpfhuka lexi kongomaka eNigeria. Loko ndzi ri endleleni, ndzi hlangane ni vaxavisi van’wana va swidzidzirisi, hiloko hi endla mpfumelelano wa ku xaviselana swidzidzirisi. Hi January 1984, ndzi rhurhele etikweni rin’wana ra kwala Afrika. Leswi a ndzi kota ku vulavula Xifurwa, ku nga ririmi leri vulavuriwaka etikweni rero, ndzi ve ni vanghana lava nga maphorisa, masocha ni vatirhela-mfumo va le mindzilikaneni. Xisweswo hi kote ku nghenisa mbangi yo tala etikweni rero.

Ndzi Khomiwa

Ndzi nghene etimhakeni nakambe. A ndzi hlele ni kaputeni wa masocha leswaku a ndzi pfuna ndzi hundzisa swidzidzirisi swa mina erivaleni ra swihaha-mpfhuka ra tiko rero. Kambe u hlwele ku fika, hiloko ndzi khomiwa. Masocha ya kona ma ndzi bukutele ni ku ndzi xanisa lerova ndzi hetelele ndzi titivarile. Ma ndzi yise exibedlhele ma ndzi siya kwalaho, ma ehleketa leswaku ndzi ta fa. Kambe ndzi sisimukile, hiloko ndzi voniwe nandzu, ndzi konanisiwa ni ku pfaleriwa ekhotsweni.

Loko ndzi huma ekhotsweni, munghana wa mina loyi ndzi n’wi kombeleke ku khathalela yindlu ya mina, u yi xavisile ku katsa ni hinkwaswo leswi a ndzi ri na swona kutani a ya na ro. Hi ku hatlisa ndzi sungule ku xavisa mbangi leswaku ndzi ta kota ku kuma mali yo hanya ha yona. Kambe endzhaku ka masiku ya khume, ndzi khomiwile nakambe kutani ndzi pfaleriwa ekhotsweni ku ringana tin’hweti tinharhu. Loko ndzi huma ejele, a ndzi vabya lerova ku sele katsongo humba yi olele nkuma. Kambe ndzi swi kotile ku tlhelela ekaya le Lagos.

Ndzi Vuyela “eBindzwini”

Loko ndzi fika eLagos ndzi kumane ni vanghana va mina, hiloko hi ya eIndiya, laha hi fikeke hi xava heroyini leyi dyaka R4 400 000. Ku suka eBombay (leyi sweswi ku nga Mumbai) hi ye eSwitzerland, hi hundzela ePortugal, kutani eku heteleleni hi ya eSpaniya. Hinkwerhu hi kume mali yo tala swinene hiloko hi vuyela eLagos hi tindlela to hambana-hambana. Eku heleni ka 1984 a ndzi xavisa swidzidzirisi swin’wana. Xikongomelo xa mina a ndzi lava ku va ni mali yo ringana miliyoni wa tidolara kutani ndzi ya tshama eUnited States.

Hi 1986, ndzi hlengelete mali hinkwayo leyi a ndzi ri na yona kutani ndzi xava heroyini leyi basisiweke eLagos. Ndzi yi yise etikweni rin’wana, kambe yi helele emavokweni ya muxavisi loyi a a ri ni makwanga naswona a ndzi vonanga ni sente ya yona. Leswi a ndzi chava leswaku ndzi nga dlayiwa, ndzi tlhelele eLagos, a ndzi ta swi byela mani. A ndzi nga ha ri na mali naswona ndzi ri ni gome swinene. A ku ri ro sungula ndzi tshama ehansi ndzi ehleketisisa hi xikongomelo xa vutomi. Ndzi tivutisile ndzi ku, ‘Ha yini swi ndzi fambela ximatsi evuton’wini?’

Ndzi Tlhelela Eka Xikwembu

Hi vusiku byin’wana endzhakunyana ka sweswo, ndzi khongele eka Yehovha ndzi kombela mpfuno. Hi xamundzuku nimixo, ku fike mukhalabye un’wana ni nsati wakwe. A va ri Timbhoni ta Yehovha. Ndzi va yingisele hi rixaladza hiloko va ndzi siyela magazini. Ndzi va byele ndzi ku: “Vatswari va mina i Timbhoni ta Yehovha. Ndzi tshame ndzi dyondza Bibele na Alice Obarah.”

Mukhalabye loyi, loyi vito ra yena a ku ri P. K. Ogbanefe, u hlamule a ku: “Hi va tiva kahle va ka Obarah. Sweswi va tirha erhavini ra hina ra le Nigeria le Lagos.” Va ndzi khutaze ku ya va vona. Ku hlangana ka mina ni va ka Obarah swi ndzi khutaze ngopfu. Endzhaku ka sweswo Makwerhu Ogbanefe u sungule ku dyondza Bibele na mina, hiloko ndzi sungula ku cinca mahanyelo ya mina yo biha. A swi tika swinene hikuva ndzi tirhise swidzidzirisi nkarhi wo leha naswona a swi nga olovi ku swi tshika. Hambiswiritano, a ndzi tiyimiserile ku cinca vutomi bya mina.

Kambe, a ku ri ni miringo yo tala ni leswi a swi ndzi tshikilela! Lava a ndzi va teka va ri vanghana va mina va khale a va tshamela ku ndzi endzela va fika va ndzi ringa hi ku ndzi tshembisa swilo swo tala. Nkarhi wun’wana ndzi rhetile ndzi tlhela ndzi sungula ku dzaha ni ku tikhoma hi ndlela yo biha. Hiloko ndzi khongela eka Xikwembu hi mbilu ya mina hinkwayo. Kutani ndzi swi xiya leswaku, leswi vanghana va misava va ndzi hambukiseke, a va nge ndzi pfuni nchumu sweswi. Ndzi swi xiyile leswaku ndzi fanele ndzi suka eLagos leswaku ndzi ta kula emoyeni. Kambe a ndzi khomiwa hi tingana ku vuyela ekaya le Ilesha. Eku heteleleni, ndzi tsalele Tatana ni buti wa mina lonkulu ndzi kombela ku vuyela ekaya.

Tatana u vule leswaku ndzi amukelekile ku vuyela ekaya naswona buti wa mina u vule leswaku u ta ndzi pfuna hi timali. Xisweswo endzhaku ka khume ra malembe ndzi sukile ekaya, ndzi tlhelerile. Ndzi amukeriwe hi mandla mambirhi. Manana u huwelele a ku: “Ndza nkhensa Yehovha!” Loko Tatana a fika madyambu wolawo, u te, “Yehovha u ta ku pfuna.” Loko ndyangu hinkwawo wu hlanganile, u khongerile a kombela leswaku Yehovha a ndzi pfuna leswi ndzi nga vuya ku ta endla ku rhandza ka Yena.

Ku Tirha Hi Matimba Leswaku Ndzi Siva Nkarhi Lowu Ndzi Tlangeke Ha Wona

Ndzi tlhele ndzi sungula dyondzo ya mina ya Bibele naswona ndzi endle nhluvuko hi ku hatlisa lerova hi April 24, 1988, ndzi khuvuriwile. Ndzi vhele ndzi sungula ku tirha hi matimba ensin’wini. Hi November 1, 1989, ndzi sungule ku tirha tanihi phayona—muvuri wa evhangeli wa nkarhi hinkwawo. Hi 1995, ndzi rhambiwe ku va kona eka ntlawa wa vukhume wa Xikolo xa Ndzetelo wa Vutirheli eNigeria. Kutani hi July 1998, ndzi averiwe ku va mulanguteri la famba-fambaka, ndzi endzela mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha. Endzhaku ka lembe ndzi katekisiwe hi Ruth, loyi a veke nsati wa mina tlhelo mupfuni wa mina entirhweni wa mina.

Ni van’wana endyangwini wa ka hina va endle nhluvuko lowunene hi tlhelo ra moya. Un’wana wa vabuti wa mina loyi na yena a a tshikile ku gandzela Yehovha, u vuyerile evugandzerini bya ntiyiso naswona u khuvuriwile. Ndza tsaka hileswi Tatana a hi voneke loko hi tlhelela entiyisweni. U tirhe hi ku hiseka a ri nandza wa vutirheli ku fikela loko a lova hi 1993, a ri na 75 wa malembe. Manana u ya emahlweni a tirhela Xikwembu hi ku hiseka le Ilesha.

Ndzi fambe matiko yo ringana 16 eYuropa, eAsiya ni le Afrika ndzi lava rifuwo. Hikwalaho ka sweswo, ndzi ti tlhave hinkwako-nkwako hi switlhavi swo tala. (1 Timotiya 6:9, 10) Loko ndzi languta endzhaku, ndza tisola swinene hileswi ndzi heteke nkarhi wa vuntshwa bya mina ndzi tirhisa swidzidzirisi naswona ndzi tikhome hi ndlela yo biha. Ndza tisola hi ku twisa Yehovha Xikwembu ni ndyangu wa ka hina ku vava. Kambe, ndza nkhensa hileswi ndzi hanyeke kukondza ndzi lulamisa tindlela ta mina. Ndzi tiyimisele ku tshama ndzi tshembekile eka Yehovha ni ku n’wi tirhela hilaha ku nga heriki.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Loko ndza ha ri muntshwa la xandzukeke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Siku leri ndzi khuvuriweke ha rona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Ndzi ri na Ruth, nkatanga