Vantshwa Va Vutisa . . .

Xana Ndzi Nga Aka Muti Ni Munhu Loyi?

Tinyike nkarhi u hlamula swivutiso leswi landzelaka:

Xana hi tihi timfanelo leti enkarhini wa sweswi u ehleketaka leswaku i ta nkoka eka munhu loyi u lavaka ku tekana na yena? Eka nxaxamelo lowu nga laha hansi, vekela ✔ ekusuhi ni leti u ehleketa leswaku i ta nkoka swinene.

․․․․․ ku saseka

․․․․․ ku hanya hi ku landza milawu ya Bibele

․․․․․ vunghana

․․․․․ ku tshembeka

․․․․․ u dumile

․․․․․ mahanyelo lamanene

․․․․․ wa hlekisa

․․․․․ u lwela ku fikelela tipakani ta yena

Loko wa ha ri ntsongo, xana u kona loyi u nga tshama u titwa u n’wi rhandza? Eka marito lama nga laha henhla, vekela X eka nchumu lowu a wu ku endla leswaku u titwa u n’wi rhandza munhu yoloye hi nkarhi wolowo.

A KU NA nchumu xo biha hi timfanelo leti nga laha henhla hinkwato. Yin’wana ni yin’wana yi ni nchumu wo karhi lowu rhandzekaka ha yona. Kambe, i ntiyiso leswaku loko wa ha ri muntshwa, u tala ku langutisa ngopfu leswi munhu a langutekisaka xiswona ku fana ni timfanelo leti nga le ka kholomu ya le ximatsini?

Kambe loko u ri karhi u kula, u sungula ku tirhisa matimba ya wena ya ku ehleketa leswaku u kambisisa timfanelo ta nkoka, to fana ni leti nga le ka kholomu leyi nga le xineneni. Hi xikombiso, u sungula ku vona leswaku nhwanyana loyi a nga phyembye emugangeni wa ka n’wina swi nga endleka a nga tshembeki, kumbe mufana la rhandziwaka ngopfu exikolweni u tikhome hi ndlela yo biha. Loko se u “hundzile eka vurhumbuki bya vuntshwa”—ku nga nkarhi lowu ku navela ka rimbewu ku nga ku kulu—u ta swi kota ku languta timfanelo letinene loko u hlamula xivutiso lexi nge, Xana ndzi nga aka muti ni munhu loyi?—1 Vakorinto 7:36.

Xana I Swa Nkoka Leswaku Ndzi Hlawula Mani?

Hi ku famba ka nkarhi, ku ta va ni vanhu vo hlayanyana va rimbewu leri hambaneke ni ra wena lava u nga ta titwa u va rhandza. Kambe a hi hinkwavo lava ku fanelaka. Phela, u lava munhu loyi u nga ta hanya na yena vutomi bya wena hinkwabyo, munhu loyi a nga ta ku endla munhu wo antswa, loyi na wena u nga ta endla leswi fanaka eka yena. (Matewu 19:4-6) Xana ku ta va mani? U nga si hlamula xivutiso lexi, swi lava leswaku u ti ‘languta exivonini’ kutani u tikambela hi ku tshembaka.—Yakobo 1:23-25.

Leswaku u ta titwisisa kahle, hlamula swivutiso leswi landzelaka:

Hi tihi timfanelo ta mina letinene?

․․․․․

Hi tihi timfanelo ta mina leti nga riki tinene kumbe laha ndzi tsaneke kona?

․․․․․

Hi swihi swilaveko swa mina swa vumunhu ni swa moya?

․․․․․

A swi olovi leswaku munhu a ti twisisa, kambe swivutiso swo fana ni leswi swi nga ku pfuna.a Loko u titwisisa kahle, u ta kota ku kuma munhu la nga ta kota ku hanyisana na wena ku nga ri ku lwisana na wena. Kambe, u nga endla yini loko u kume munhu loyi u ehleketaka ku aka muti na yena?

Xana Mi Ta Swi Kota Ku Aka Muti Swin’we?

Leswaku u hlamula xivutiso lexi, u fanele u languta munghana wa wena hi xikongomelo lexinene. Kambe, u fanele u tivonela! U nga ha tikuma u languta ntsena leswi wena u lavaka ku swi vona eka yena. Xisweswo, tinyike nkarhi. Ringeta ku tiva vumunhu bya munghana wa wena.

Vanhu vo tala lava gangisanaka va languta munhu wa le handle ntsena. Va tsutsumela ku vulavula hileswi va fanaka ha swona, va ku: ‘Hi rhandza vuyimbeleri lebyi fanaka.’ ‘Hi rhandza swilo leswi fanaka.’ ‘Ha pfumelelana eka hinkwaswo!’ Kambe, hilaha swi vuriweke hakona eku sunguleni, loko se u hundzile eka vurhumbuki bya vuntshwa, u ta languta ni vumunhu byakwe. Swi lava u twisisa “munhu la nge xihundleni wa mbilu.”—1 Petro 3:4; Vaefesa 3:16.

Hi xikombiso, ematshan’weni yo languta leswaku ku ni swo tala ku fikela kwihi leswi mi pfumelelanaka ha swona, swi nga va kahle ku xiya ndlela leyi mi angulanaka ha yona loko mi nga pfumelelani hi mhaka yo karhi. Hi marito man’wana, xana munhu yoloye u angula njhani loko mi nga voni hi tihlo rin’we—xana u sindzisa leswaku swilo swi famba hi ndlela ya yena, kumbexana u va ni “swifafa,” kumbe “mavulavulelo lama thyakeke”? (Vagalatiya 5:19, 20; Vakolosa 3:8) Kumbe, xana munhu wa kona wa anakanyela—wa va yingisa van’wana loko swi lava leswaku a endla tano?—Yakobo 3:17.

Mhaka yin’wana leyi u faneleke u yi xiya hi leyi: Xana munhu wa kona u rhandza ku sindzisa mavonelo ya yena, ku lawula van’wana kumbe u ni mavondzo? Xana u lava ku tiva xin’wana ni xin’wana lexi u xi endlaka? Muntshwa la vuriwaka Nicole u ri: “U fanele u tivonela eka munhu la rhandzaka ku ku lawula eka xin’wana ni xin’wana naswona a ri ni mavondzo. Ndzi twe hi ta vanhu lava gangisanaka, lava sunguleke mholovo ntsena hileswi un’wana wa vona a nga belangiki lowun’wana riqingho. Sweswo swa chavisa hakunene. Loko munhu a nga swi koti ku tiyisela mhaka ya leswaku munghana wa yena a nga n’wi byelanga leswaku u ya kwihi—sweswo swi vika khombo.”

Xana vanhu van’wana va ri languta njhani jaha kumbe ntombhi ya wena? Swi nga va swinene ku bula ni lava ku nga khale va n’wi tiva, ku fana ni lava wupfeke evandlheni ra yena. Va ta ku byela loko munhu wa kona “ku vulavuriwa kahle ha yena.”—Mintirho 16:1, 2.b

Xana Mi Fanele Ku Hambana?

U fanele u endla yini loko munhu loyi u n’wi vekeke tihlo swi ri erivaleni leswaku mi nge akisani muti? Loko swi ri tano, ku ta va vutlhari ku herisa vuxaka byebyo. Bibele yi ri: “U tlharihile la voneke khombo kutani a tumbela.”—Swivuriso 22:3.c

Hi ku famba ka nkarhi u nga kuma munghana un’wana. Loko swi ri tano, a swi kanakanisi leswaku u ta va ni langutelo lerinene—leri u ri kumeke hi ku dyondza eka leswi endlekeke enkarhini lowu hundzeke. Kumbexana hi nkarhi wolowo u ta kota ku xi hlamula hi Ina, xivutiso lexi nge, “Xana ndzi nga swi kota ku aka muti ni munhu loyi?”

Swihloko swin’wana leswi nge, “Vantshwa Va Vutisa . . .” swi kumeka eka Web-site leyi nge, www.watchtower.org/ype

Footnotes]

SWIVUTISO SWO ANAKANYISISA HA SWONA

◼ Xana hi tihi timfanelo letinene leti u faneleke u va na tona loko u nghenela vukati?

◼ Hi tihi timfanelo leti u ti lavaka eka munghana wa vukati?

◼ Hi tihi tindlela leti u nga ti tirhisaka leswaku u dyondza swo tala hi vumunhu, mahanyelo ni ndhuma ya munhu loyi u gangisanaka na yena?

[Bokisi leri nga eka tluka 19]

Xana u ta va nuna wa kahle?

SWILAVEKO SWA XISEKELO

▪ Xana u byi tirhisa njhani vulawuri byakwe?—Matewu 20:25, 26.

▪ Hi tihi tipakani takwe?—1 Timotiya 4:15.

▪ U endla yini sweswi ku fikelela tipakani teto?—1 Vakorinto 9:26, 27.

▪ I vamani vanghana vakwe?—Swivuriso 13:20.

▪ Mali u yi languta njhani?—Vaheveru 13:5, 6.

▪ U rhandza vuhungasi bya njhani?—Pisalema 97:10.

▪ Xana u ambala njhani?—2 Vakorinto 6:3.

▪ U swi kombisa njhani leswaku wa n’wi rhandza Yehovha?—1 Yohane 5:3.

VUMUNHU

▪ Xana u ni migingiriko?—Swivuriso 6:9-11.

▪ Xana wa swi kota ku tirhisa mali?—Luka 14:28.

▪ Xana u ni ndhuma leyinene?—Mintirho 16:1, 2.

▪ Xana wa va xixima vatswari vakwe?—Eksoda 20:12.

▪ Xana wa va anakanyela van’wana?—Vafilipiya 2:4.

SWIKOMBISO LESWI NGA NI KHOMBO

▪ Xana u rhandza ku kariha?—Swivuriso 22:24.

▪ Xana u ringeta ku endla leswaku u tikhoma hi ndlela yo biha?—Vagalatiya 5:19.

▪ Xana u ni rigombo naswona u rhandza ku holovela van’wana?—Vaefesa 4:31.

▪ Xana u rhandza ku titsakisa hi ku nwa byala?—Swivuriso 20:1.

▪ Xana u ni mavondzo ni vutianakanyi?—1 Vakorinto 13:4, 5.

[Bokisi leri nga eka tluka 20]

Xana u ta va nsati wa kahle?

SWILAVEKO SWA XISEKELO

▪ Xana u swi kombisa njhani ku titsongahata ekaya ni le vandlheni?—Vaefesa 5:21, 22.

▪ Xana u ambala njhani?—1 Petro 3:3, 4.

▪ I vamani vanghana vakwe?—Swivuriso 13:20.

▪ Mali u yi languta njhani?—1 Yohane 2:15-17.

▪ Hi tihi tipakani takwe?—1 Timotiya 4:15.

▪ U endla yini sweswi ku fikelela tipakani teto?—1 Vakorinto 9:26, 27.

▪ U rhandza vuhungasi bya njhani?—Pisalema 97:10

▪ U swi kombisa njhani leswaku wa n’wi rhandza Yehovha?—1 Yohane 5:3.

VUMUNHU

▪ Xana u ni migingiriko?—Swivuriso 31:17, 19, 21, 22, 27.

▪ Xana wa swi kota ku tirhisa mali?—Swivuriso 31:16, 18.

▪ Xana u ni ndhuma leyinene?—Rhuti 4:11.

▪ Xana wa va xixima vatswari vakwe?—Eksoda 20:12.

▪ Xana wa va anakanyela van’wana?—Swivuriso 31:20.

SWIKOMBISO LESWI NGA NI KHOMBO

▪ Xana u rhandza timholovo?—Swivuriso 21:19.

▪ Xana u ringeta ku endla leswaku u tikhoma hi ndlela yo biha?—Vagalatiya 5:19.

▪ Xana u ni rigombo naswona u rhandza ku holovela van’wana?—Vaefesa 4:31.

▪ Xana u rhandza ku titsakisa hi ku nwa byala?—Swivuriso 20:1.

▪ Xana u ni mavondzo ni vutianakanyi?—1 Vakorinto 13:4, 5.