I Mani Loyi A Faneleke A Kambisisa Leswaku Hi Byihi Vukhongeri Bya Ntiyiso?

YESU u swi veke erivaleni leswaku vugandzeri byin’wana a byi amukeleki eka Xikwembu. U vulavule hi “vaprofeta va mavunwa,” a va fanisa ni murhi lowu tswalaka mihandzu leyi nga pfuniki nchumu lowu “tsemiwa[ka] wu wa kutani wu hoxiwa endzilweni.” U tlhele a ku: “A hi hinkwavo lava nge eka mina, ‘Hosi, Hosi,’ lava nga ta nghena emfun’weni wa matilo.”—Matewu 7:15-22.

Entiyisweni, Yesu u vule marito lama landzelaka malunghana ni van’wana lava a va ta vula leswaku va n’wi landzela, a ku: “Ndzi ta va byela ndzi ku: A ndzi kalanga ndzi mi tiva! Sukani eka mina, n’wina vaendli va leswo kala nawu.” (Matewu 7:23) Ku engetela kwalaho, loko Yesu a vulavula ni varhangeri va vukhongeri va le nkarhini wa yena u tirhise marito lawa Xikwembu xi ma byeleke Vaisrayele lava gwineheke, a ku: “Va tama va ndzi gandzela swa hava, hikuva va dyondzisa swileriso swa vanhu va swi endla tidyondzo leti nga enawini.”—Marka 7:6, 7.

Swi le rivaleni leswaku a hi vugandzeri hinkwabyo lebyi amukelekaka eka Xikwembu kumbe eka N’wana wa xona. Kutani a hi vugandzeri hinkwabyo lebyi nga bya ntiyiso. Xana leswi swi vula leswaku i vukhongeri byin’we ntsena lebyi dyondzisaka ntiyiso? Xana Xikwembu xi tirhisana ni vukhongeri byin’wana ivi xi fularhela byin’wana? Kumbe, xana Xikwembu xa byi amukela kumbe xa byi fularhela vugandzeri bya vanhu va vukhongeri byo hambana-hambana ku nga khathariseki leswaku vukhongeri bya vona byi dyondzisa yini?

Muapostola Pawulo u huhuteriwe hi Xikwembu leswaku a tsala a ku: “Kutani ndza mi khongotela, vamakwerhu, hi vito ra Hosi ya hina Yesu Kreste leswaku hinkwenu mi vulavula hi ku twanana, ni leswaku ku nga tshuki ku va ni ku avana exikarhi ka n’wina, kambe mi hlangana hilaha ku faneleke emianakanyweni yin’we ni le ndleleni yin’we ya ku ehleketa.” (1 Vakorinto 1:10) Nakambe Bibele yi khutaza Vakreste leswaku va “va ni mianakanyo yin’we ni rirhandzu leri fanaka, [va] hlanganisiwa swin’we hi moya-xiviri, [va] va ni mianakanyo yin’we emiehleketweni.”—Vafilipiya 2:2.

Entiyisweni, laha ku nga ni vun’we byo tano ku ni vukhongeri byin’we. Hikwalaho, Bibele yi vula leswaku ku ni ‘Hosi yin’we, ripfumelo rin’we ni nkhuvulo wun’we.’—Vaefesa 4:4, 5.

Leswi Bibele Yi Swi Kombisaka

Hi nga swi vona kahle eBibeleni leswaku xiboho lexi nga laha henhla xi seketeriwa hi ku helela hi Matsalwa. Loko u kambisisa Matsalwa, u ta kuma leswaku vanhu va Xikwembu a va ri ni vugandzeri byin’we. Eku sunguleni ka matimu ya vanhu, Xikwembu xi tirhise vapatriyaka, kumbe tinhloko ta mindyangu leswaku va va vayimeri va xona. Vapatriyaka van’wana lava tivekaka ngopfu a ku ri Nowa, Abrama (Abrahama), Isaka na Yakobe.—Genesa 8:18-20; 12:1-3; 26:1-4; 28:10-15.

Vatukulu va Yakobe va ve mahlonga aEgipta. Loko va ri etikweni rolero va tshikileriwe swinene kambe va ye va andza swinene va va timiliyoni. Xikwembu xi va kutsurile evuhlongeni, xi va tsemakanyisa Lwandle ro Tshwuka hi singita. Kutani xi va endle vanhu va xona, xi va nyika milawu hi ku tirhisa muvulavuleri wa xona Muxe. Va ve tiko ra khale ra Israyele, kumbe tiko ra Xikwembu.—Eksoda 14:21-28; 19:1-6; 20:1-17.

Lexi xiyekaka, Xikwembu a xi nga byi amukeli vugandzeri bya vanhu lava a va akelane ni Vaisrayele. Entiyisweni, loko vanhu va xona va fularhela milawu ya xona ivi va tekelela vugandzeri bya vanhu va matiko man’wana a xi va xupula.—Levhitika 18:21-30; Deteronoma 18:9-12.

Xana vanhu va matiko man’wana lava a va lava ku gandzela Xikwembu xa ntiyiso a va fanele va endla yini? A va fanele va rhanga va fularhela vugandzeri bya vona bya mavunwa ivi va gandzela Yehovha Xikwembu swin’we ni Vaisrayele. Vo tala va vona va amukelekile emahlweni ka Xikwembu kutani va va malandza ya xona lama tshembekaka. Vanhu volavo va katsa vavasati vo tanihi Rahava wa Mukanana na Rhuti wa Mumowabu; vavanuna vo tanihi Uriya wa Muheti na Ebedi-meleke wa Muetiyopiya; ni mintlawa ya vanhu vo tanihi Vagibiyoni. Hosi Solomoni wa le Israyele u khongele swi huma embilwini a khongelela vanhu hinkwavo lava sunguleke ku gandzela Xikwembu xa ntiyiso ni vanhu va xona, ku fana ni lava boxiweke laha henhla.a—2 Tikronika 6:32, 33.

Endzhaku Ka Loko Yesu A Te eMisaveni

Endzhaku ka sweswo, loko Yesu a te emisaveni, ku sunguriwe vugandzeri bya ntiyiso lebyi sekeriweke eka leswi a a swi dyondzisa, naswona swikongomelo swa Xikwembu swi endliwe swi twisiseka hi ndlela leyi hlamarisaka. Hi ku famba ka nkarhi, vagandzeri va ntiyiso va sungule ku vitaniwa “Vakreste.” (Mintirho 11:26) Hikwalaho, Vayuda lava a va lava ku amukeriwa hi Xikwembu a va fanele va tshika vugandzeri bya vona bya khale. A va nga fanelanga va hlawula exikarhi ka vugandzeri bya Xiyuda ni vugandzeri lebyi sunguriweke hi Yesu kumbe va ti gandzelela va ri voxe. Hilaha hi swi voneke hakona eRitweni ra Xikwembu, vagandzeri va ntiyiso va gandzela hi vun’we ‘eripfumelweni rin’we.’—Vaefesa 4:4, 5.

Namuntlha mhaka ya leswaku Xikwembu xi tirhisana ni vanhu lava nga le ka vukhongeri byin’we yi nga ha vonaka ku ri ku hundzeleta swilo naswona van’wana a va yi amukeli. Kambe i xiboho lexi Bibele yi endlaka hi xi fikelela. Enkarhini lowu hundzeke, vanhu vo tala lava a va gandzela hi ndlela ya vona va twisise xiboho lexi kutani va xi landzela. Va tihlanganise ni vagandzeri va Yehovha va ntiyiso, naswona ku kanakana kwihi na kwihi loku a va ri na kona ku siviwe hi mikateko leyikulu ni ntsako. Hi xikombiso, Bibele yi vula leswaku endzhaku ka loko wanuna un’wana wa Muetiyopiya a amukele Vukreste kutani a khuvuriwa, “u ye emahlweni a tifambela a tsakile.”—Mintirho 8:39.

Munhu un’wana ni un’wana la amukelaka vukhongeri bya ntiyiso a tlhela a hanya hi ku landza milawu ya byona u ta kuma mikateko leyi fanaka. Kambe leswi ku nga ni vukhongeri byo tala swinene, xana u nga byi tiva njhani vukhongeri byin’we bya ntiyiso?

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso eka tluka 5]

Ku ta humelela yini hi vukhongeri lebyi tswalaka mihandzu leyi nga pfuniki nchumu?