Xana I Byin’we Ntsena Vukhongeri Bya Ntiyiso?

Xivutiso lexi xa va khunguvanyisa vanhu van’wana. Leswi ku nga ni vukhongeri byo tala emisaveni, va anakanya leswaku munhu wihi na wihi la vulaka leswaku hi yena ntsena la nga le vukhongerini bya ntiyiso u tiendla nconge yin’we naswona wa tikukumuxa. Va vona onge swa twala ku gimeta hileswaku ku na swilo leswinene leswi nga kumiwaka eka vukhongeri hinkwabyo kumbexana evukhongerini byo tala. Xana na wena u titwa hi ndlela yoleyo?

ENTIYISWENI, eswiyin’weni swin’wana munhu u fanele a amukela mavonelo yo hambana-hambana. Hi xikombiso, munhu a nga ha anakanya leswaku swakudya swo karhi swi ta endla leswaku a va ni rihanyo lerinene. Kambe, xana u fanele a sindzisa munhu un’wana ni un’wana leswaku a dya swakudya swoleswo, onge hi swona ntsena leswi endlaka munhu a va ni rihanyo lerinene? Entiyisweni, u ta va a tlharihile naswona a titsongahata loko o pfumela leswaku swakudya leswi laviwaka hi munhu un’wana swi nga va swi ri swinene.

Xana swi tano ni hi vukhongeri? Xana ku ni vukhongeri byo hambana-hambana lebyi amukelekaka lebyi u nga hlawulaka eka byona, hi ku ya hi ndlela leyi u kurisiweke ha yona na hi ndlela leyi u twisisaka swilo ha yona? Kumbe, xana ku ni tidyondzo ta ntiyiso leti vanhu hinkwavo va faneleke va pfumela eka tona ntsena? A hi voneni leswi Bibele yi swi vulaka. Xo sungula, hi ta kambisisa loko swi koteka ku kuma ntiyiso. Hikwalaho, loko wu nga ri kona, a xi kona xivangelo xa leswaku munhu a lavana ni vukhongeri byin’we bya ntiyiso.

Xana Swa Koteka Ku Tiva Leswaku Hi Tihi Tidyondzo Ta Vukhongeri Leti Nga Ntiyiso?

Emahlweninyana ka ku fa ka yena, Yesu Kreste u byele Pontiyo Pilato, Ndhuna-nkulu ya Murhoma loyi a a n’wi konanisa a ku: “Un’wana ni un’wana loyi a nga etlhelweni ra ntiyiso u yingisa rito ra mina.” Swi nga ha endleka leswaku Pilato a a n’wi hlekula loko a ku: “Ntiyiso i yini?” (Yohane 18:37, 38) Hi hala tlhelo, Yesu u vulavule hi ku ntshunxeka na hi xivindzi loko a vulavula hi ntiyiso. A a nga kanakani leswaku wu kona. Hi xikombiso, xiya swivulwa swa mune leswi landzelaka, leswi Yesu a swi byeleke vanhu vo hambana-hambana.

“Leswi ndzi velekeriweke swona, ni leswi ndzi teleke swona emisaveni i ku ta nyikela vumbhoni malunghana ni ntiyiso.”—Yohane 18:37.

“Hi mina ndlela ni ntiyiso ni vutomi.”—Yohane 14:6.

“Xikwembu i Moya, naswona lava va xi gandzelaka va fanele ku gandzela hi moya ni ntiyiso.”—Yohane 4:23, 24.

“Loko mi tshama eritweni ra mina, hakunene mi vadyondzisiwa va mina, naswona mi ta tiva ntiyiso, kutani ntiyiso wu ta mi ntshunxa.”—Yohane 8:31, 32.

Leswi Yesu a vulavuleke hi ku tiyiseka leswaku ntiyiso wu kona ni leswaku hi nga wu dyondza, hi fanele hi kambisisa loko vukhongeri bya ntiyiso byi ri kona ni loko swi koteka ku byi kuma.

Xana Wu Kona Ntiyiso Lowu Heleleke?

A swi kanakanisi leswaku u ta pfumela leswaku ku ni swilo swin’wana leswi u nga tiyisekaka ha swona. Wa tiyiseka leswaku wa hanya ni leswaku swilo leswi u swi vonaka i swa xiviri. Mirhi, tintshava, mapapa, dyambu ni n’weti a hi swilo leswi u ngo swi anakanya kunene. Ina, ku nga ha va ku ri ni vanhu van’wana lava nga ha ringetaka ku ku khorwisa leswaku swilo sweswo swa kanakanisa. Kambe swi nga ha endleka a wu pfumelelani na yona mhaka yoleyo.

Kutani ku ni milawu leyi lawulaka ntumbuluko. Na yona u nga tiyiseka ha yona. Hi xikombiso, loko wo tlula eriweni u ta wa; loko u ala ku dya u ta twa ndlala; naswona loko wo heta nkarhi wo leha u nga dyi swakudya u ta fa. A wu kanakani leswaku milawu yoleyo yi tirha eka vanhu hinkwavo.

Bibele yi vulavula hi wun’wana wa milawu yoleyo leyi tirhaka eka vanhu hinkwavo loko yi vutisa yi ku: “Xana munhu a nga hlengeleta ndzilo exifuveni xakwe kambe tinguvu takwe ti nga tshwi?” Hakunene, loko marito wolawo ma tsariwa, munhu un’wana ni un’wana a a swi tiva leswaku loko tinguvu to khumbana ni ndzilo ti ta tshwa. Hambiswiritano, xivuriso xa le Bibeleni lexi nga laha henhla a xi boxa yinhla ya nkoka swinene, ya leswaku “munhu la tivanaka ni nsati wa munhu-kulobye” u ta xupuriwa hi ndlela yo vava.—Swivuriso 6:27, 29.

Xana hi nga tiyiseka leswaku marito wolawo i ntiyiso lowu heleleke? Van’wana va nga ha kanetana na wona. Va nga ha vula leswaku munhu un’wana ni un’wana u ni milawu ya yena ya mahanyelo, naswona yi titshege hi ndlela leyi munhu a nga kurisiwa ha yona, leswi a swi pfumelaka ni swiyimo swa yena. Kambe xiya milawu yo hlayanyana ya Xikwembu ya mahanyelo leyi kumekaka eBibeleni. Xana milawu leyi a hi ntiyiso lowu munhu un’wana ni un’wana a wu tivaka?

Bibele yi sola ku endla vuoswi. (1 Vakorinto 6:9, 10) Vanhu van’wana a va pfumeli leswaku nawu lowu wa le Bibeleni i ntiyiso, naswona va endla vuoswi. Nilokoswiritano, va kuma vuyelo byo biha, lebyi hakanyingi byi katsaka ku kingindziwa hi ripfalo, ku dlaya vukati ni ku vavisa mimoya ya van’wana.

Vudakwa na byona Xikwembu xa byi sola. (Swivuriso 23:20; Vaefesa 5:18) Xana ku humelela yini loko vanhu va dakwa? Minkarhi yo tala va heleriwa hi mintirho, va tivangela mavabyi, naswona mindyangu ya vona ya hahluka. (Swivuriso 23:29-35) Ni vanhu lava nga pfumeriki leswaku vudakwa byi bihile va kuma vuyelo byebyo. Milawu leyi ya mahanyelo i ya ntiyiso ku nga khathariseki leswaku munhu u pfumela eka yini kumbe u ti twisisa njhani timhaka ta kona.

Kutani ku ni swileriso leswinene leswi humaka eBibeleni—swo tanihi leswaku wanuna a rhandza nsati wakwe, wansati a xixima nuna wakwe ni ku endlela van’wana leswinene. (Matewu 7:12; Vaefesa 5:33) Loko hi yingisa swileriso leswi hi kuma vuyelo lebyinene. Xana u anakanya leswaku ndzayo yo tano ya mahanyelo yi tirha eka vanhu vo karhi?

Vanhu va kuma vuyelo byo karhi ku nga khathariseki leswaku va yi landzela milawu ya le Bibeleni ya mahanyelo kumbe a va yi landzeli. Mhaka leyi yi kombisa leswaku milawu yo tano a hi mavonelo lama hambaneke. Kambe i ntiyiso. Vumbhoni byi paluxa leswaku vanhu va kuma vuyelo lebyinene loko va landzela milawu ya le Bibeleni ya mahanyelo naswona va kuma vuyelo byo biha loko va yi nga landzeli.

Kutani tivutise: Loko milawu ya le Bibeleni ya mahanyelo yi tirha eka vanhu hinkwavo, ku vuriwa yini hi milawu leyi nga eRitweni ra Xikwembu malunghana ni vugandzeri? Xana ku vuriwa yini hileswi yi swi vulaka malunghana ni leswi humelelaka loko hi fa ni ntshembo lowu hi nga na wona wa vumundzuku lebyi nga heriki? Swa twala ku gimeta hileswaku tidyondzo leti ta le Bibeleni na tona i ntiyiso lowu nyikiweke vanhu hinkwavo. Mikateko ni vuyelo lebyi tisiwaka hi ku yingisa tidyondzo ta Bibele a swi kumiwi hi vanhu lava pfumelaka eka tona ntsena.

Swa koteka ku kuma ntiyiso. Yesu u vule leswaku Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, i ntiyiso. (Yohane 17:17) Hambiswiritano, swi nga ha vonaka onge a swi koteki ku wu kuma. Ha yini? Hikuva vukhongeri byo tala swinene byi vula leswaku byi dyondzisa leswi Bibele yi swi dyondzisaka. Hi byihi vukhongeri lebyi dyondzisaka ntiyiso lowu humaka eRitweni ra Xikwembu? Xana hi nga gimeta hileswaku i vukhongeri byin’we ntsena? Xana ntiyiso kumbe swiyenge swin’wana swa wona a swi kumeki eka vukhongeri byo tala?

[Nkomiso eka tluka 4]

Xana vuyelo lebyi tisiwaka hi ku fumba ndzilo exifuveni byi fambisana njhani ni ku va munhu a nga yi yingisi milawu ya Xikwembu?