Vantshwa Va Vutisa

Ndzi Nga Endla Njhani Leswaku Ndzi Nga Vi Na Ximbilwambilwana?

Hi rini laha u talaka ku va ni ximbilwambilwana?

□ A ndzi na xona

□ N’hweti na n’hweti

□ Vhiki na vhiki

□ Masiku hinkwawo

I mani loyi a nga ha endlaka leswaku u hlundzuka?

□ Ku hava

□ Swichudeni-kulorhi

□ Vatswari

□ Tindzisana

□ Vanhu van’wana

Laha hansi, hlamusela swilo leswi talaka ku endla leswaku u kariha.

□ ․․․․․

LOKO u gwabise ✔ ekusuhi ni rito leri nge “A ndzi na xona,” ni leri nge “Ku hava,” ivi eka xiyenge xo hetelela u nga tsali nchumu, ha ku nkhensisa—a wu n’waximbilwambilwana!

Hambiswiritano, ndlela leyi hi titwaka ha yona ehansi ka swiyimo swo hambana-hambana a yi fani. Yakobo mutsari un’wana wa Bibele u te: “Hinkwerhu ha khunguvanyeka minkarhi yo tala.” (Yakobo 3:2) Entiyisweni loko swi ta emhakeni ya ndlela leyi hi titwaka ha yona swi nga ha endleka leswaku ha fana na Serenaa la nga ni malembe ya 17. U ri: “Ndzi ni ximbilwambilwana naswona minkarhi yo tala un’wana ni un’wana loyi a ndzi khunguvanyisaka ndzi n’wi byela xo mita hi huku. A ndzi na mhaka leswaku i vatswari va mina, i makwerhu kumbe i mbyana ya mina!”

Vonelo Leri Hoxeke Ni Ntiyiso

Xana u ni ximbilwambilwana? Loko u ri na xona, u nga wu kuma mpfuno. Kambe a hi rhange hi lulamisa mavonelo ma nga ri mangani lama hoxeke.

◼ Vonelo leri hoxeke: “A ndzi swi koti ku lawula ximbilwambilwana xa mina, hikuva ndzi lo xi mama!”

Ntiyiso: U nga ha va u ‘voyamele evukarhini’—kumbexana hikwalaho ka leswi u humaka endyangwini lowu wu nga ni ximbilwambilwana, kumbe endhawini leyi vanhu va kona va nga ni ximbilwambilwana kumbe hikwalaho ka swivangelo swin’wana. Kambe u nga swi kota ku lawula ndlela leyi u tikhomaka ha yona loko u hlundzukile. (Swivuriso 29:22) Xivutiso lexi u faneleke u tivutisa xona hi lexi, U lava ku endla yini hi ndlela leyi u titwaka ha yona—xana u lava leswaku yi ku lawula kumbe u lava ku lawula yona? Vanhu van’wana va dyondze ku lawula ku hlundzuka ka vona, na wena u nga swi kota!—Vakolosa 3:8-10.

Tsalwa Leri Nga Ku Pfunaka: “Ku leva hinkwako ni ku hlundzuka ni vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha a swi susiwe eka n’wina.”—Vaefesa 4:31.

◼ Vonelo leri hoxeke: “Loko ndzi hlundzukile, a ndzi lavi ku fela endzeni kambe ndzi lava ku byela munhu xo mita hi huku.”

Ntiyiso: Leswi haswimbirhi swi nga ha hoxa rihanyo ra wena ekhombyeni. I ntiyiso leswaku ku ni nkarhi wa ku “humesa” mhaka leyi ku karhataka. (Yobo 10:1) Kambe leswi a swi vuli swona leswaku u fanele ku hlundzukisiwa hi swilo swin’wana ni swin’wana leswi nga pfuniki nchumu. U nga dyondza ku phofula mhaka leyi ku karhataka handle ko kariha.

Tsalwa Leri Nga Ku Pfunaka: “Hlonga ra Hosi a ri fanelanga ri lwa, kambe ri fanele ri olova eka hinkwavo, . . . ri tikhoma.”—2 Timotiya 2:24.

◼ Vonelo leri hoxeke: “Loko ndzo ‘olova eka hinkwavo,’ vanhu hinkwavo va ta tlanga hi mina.”

Ntiyiso: Vanhu va ta swi xiya leswaku munhu u fanele a endla matshalatshala lamakulu leswaku a kota ku tikhoma kutani va ta ku xixima swinene loko u endla tano.

Tsalwa Leri Nga Ku Pfunaka: “Loko swi koteka, swi titshege hi n’wina, vanani ni ku rhula ni vanhu hinkwavo.”—Varhoma 12:18.

Ku Lawula Vukarhi Bya Wena

Loko u ri ni ximbilwambilwana, swi nga ha endleka u tshamela ku sola vanhu van’wana hikwalaho ka leswi u hatlisaka u kariha. Hi xikombiso, xana u tshame u vula u ku, “Hi yena a nga ndzi pfuka” kumbe “Hi yena la endleke ndzi kariha”? Loko swi ri tano, marito wolawo ma kombisa leswaku vanhu van’wana va lawula ndlela leyi u titwaka ha yona. Kutani, xana u nga swi kota ku lawula ndlela leyi u titwaka ha yona? Ringeta swiringanyeto leswi landzelaka.

Byarha vutihlamuleri bya swiendlo swa wena. Nchumu wo sungula lowu u faneleke u wu endla i ku tshika ku sola van’wana loko u hlundzukile, hi wena n’wini u nga “tsandzekaka” ku tikhoma kutani u hlundzuka. Hikwalaho u nga soli munhu loko u tsandzeke ku tikhoma. Ematshan’weni yo vula leswaku, “Hi yena a nga ndzi pfuka,” pfumela u ku, ‘Hi mina ndzi nga tsandzeka ku tikhoma.’ Ematshan’weni yo vula leswaku, “Hi yena la endleke ndzi kariha,” pfumela u ku, ‘Ndzi tsandzekile ku tikhoma.’ Loko wo kala u pfumela ku byarha vutihlamuleri bya swiendlo swa wena, u ta swi kota ku tikhoma.—Vagalatiya 6:5.

Langutela leswaku ku nga ha tshuka ku va ni xiphiqo. Bibele yi ri: “Vanhu vo tlhariha va ta vona khombo ra ha ta kutani va ri papalata, kambe xiphukuphuku xi ta tihoxa eka rona ivi endzhaku xi tisola.” (Swivuriso 22:3, Today’s English Version) Hikwalaho, lexi nga ku pfunaka i ku langutela leswaku ku nga ha tshuka ku va ni xiphiqo. Tivutise, ‘Xana ndzi tala ku hlundzuka rini?’ Hi xikombiso, nhwanyana la vuriwaka Megan u ri: “Ndzi tirha nivusiku naswona loko ndzi chayisa ndzi va ndzi karhele swinene. Hi nkarhi wolowo ndzi tala ku hlundzukisiwa hi xin’wana ni xin’wana.”

Xivutiso: Hi swihi swilo leswi talaka ku ku hlundzukisa?

․․․․․

Tiyimisele ku hlamula kahle. Loko u pfukiwile, tikhome, u ehlisa rito ra wena u tlhela u vulavula hi ku nonoka. Ematshan’weni yo hehla munhu u ku (“U khamba! U teke jezi ra mina u nga kombelanga!”) ringeta ku hlamusela ndlela leyi sweswo swi ku khumbaka ha yona. (“Swa ndzi hlundzukisa swinene loko ndzi lava ku ambala jezi ra mina kutani ndzi kuma leswaku u ri tekile u nga ri lombanga.”)

Xitoloveto: Anakanya hi xiyimo lexi xa ha ku humelelaka laha u nga tsandzeka ku tikhoma.

1. I yini leswi nga ku hlundzukisa?

․․․․․

2. Xana u endle yini? (I yini leswi u nga swi vula ni/kumbe ku swi endla?)

․․․․․

3. Xana a wu fanele u endle yini?

․․․․․

Anakanya hi vuyelo bya kona. Milawu yo hlayanyana ya Bibele yi nga ku pfuna leswaku u endla tano. Hi xikombiso:

◼ Swivuriso 12:18 yi ri: “U kona la vulavulaka handle ko anakanya ku fana ni ku tlhava ka banga.” Marito ma nga ha tlhava munhu naswona loko u hlundzukile u nga ha vula marito yo karhi lawa u nga ta tisola endzhaku ka nkarhi.

◼ Swivuriso 29:11 yi ri: “Xihunguki xi humesa moya wa xona hinkwawo, kambe lowo tlhariha u tshama a rhulile ku fika emakumu.” Eku heteleleni, ku jakatseka u karihile ku nga ha ku endla u languteka u ri xiphukuphuku.

◼ Swivuriso 14:30 yi ri: “Mbilu yo rhula i vutomi bya xivumbiwa xa nyama lexi hanyaka.” Ku va ni ximbilwambilwana swi ni khombo eka rihanyo ra wena! Nhwanyana un’wana la vuriwaka Anita u ri: “Vanhu vo tala endyangwini wa ka hina va ni vuvabyi bya nsusumeto wa le henhla wa ngati naswona leswi ndzi nga ni xiphiqo xa ku va ni ntshikilelo swi endla leswaku ndzi anakanyisisa hi vukheta ndzi nga si hlundzuka.”

U dyondza yini emhakeni leyi? Anakanya hi vuyelo lebyi nga ta va kona hikwalaho ka marito ni swiendlo swa wena. Heather la nga ni malembe ya 18 u ri: “Ndza tivutisa ndzi ku, ‘Ku vuriwa yini loko ndzo karihela munhu loyi? Xana u ta ehleketa yini hi mina? Xana swi ta byi khumba njhani vuxaka bya hina? Xana a ndzi ta titwa njhani loko munhu un’wana a ndzi hlundzukela hi ndlela yoleyo?’” U nga ha tivutisa swivutiso swo tano loko u nga si vulavula kumbe ku rhumela rungula leri kombisaka leswaku u virile—ku nga ha va hi poso, hi riqingho, hi SMS kumbe hi ku tirhisa e-mail.

Xivutiso: Xana ku nga endleka yini loko munhu un’wana o ku hlundzukisa kutani u n’wi rhumela rungula leri kombisaka leswaku u hlundzukile?

․․․․․

Kuma mpfuno. Swivuriso 27:17 yi ri: “Vanhu va dyondza eka van’wana, tanihi leswi nsimbi yi lotaka nsimbi.” (TEV) Ha yini u nga vutisi mutswari wa wena kumbe munghana la wupfeke leswaku u swi kotisa ku yini ku va la rhuleke?

Xiyisisa nhluvuko wa wena. Tsala ehansi kutani u xiyisisa nhluvuko wa wena. Nkarhi na nkarhi loko u tsandzeka ku tikhoma, tsala ehansi leswaku (1) ku humelele yini, (2) i yini leswi u nga swi endla ni (3) leswi a wu fanele u swi endlile. Hi ku famba ka nkarhi u ta kuma leswaku nchumu wo sungula i ku hlamula hi ndlela leyinene!

Swihloko swin’wana leswi nge “Vantshwa Va Vutisa” swi kumeka eka Web site leyi nge www.watchtower.org/ype

[Nhlamuselo ya le hansi]

SWIVUTISO SWO ANAKANYISISA HA SWONA

Minkarhi yin’wana hambi ku ri vanhu lava hi nga ehleketiki leswaku va nga kariha va tsandzekile ku tikhoma swa xinkarhana. Hi tihi tidyondzo leti nga dyondziwaka eka swikombiso leswi?

◼ Muxe.—Tinhlayo 20:1-12; Pisalema 106:32, 33.

◼ Pawulo na Barnaba.—Mintirho 15:36-40.

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

LESWI TINTANGHA TA WENA TI SWI VULAKA

“Ku tsala ndlela leyi ndzi titwaka ha yona eka dayari ya mina kumbe ndzi byela manana swa ndzi pfuna leswaku ndzi tshama ndzi rhurile.”—Alexis, wa le United States.

“Loko ndzi tshikilelekile swinene, ndza huma ndzi ya beriwa hi moya ivi sweswo swi endla leswaku ndzi anakanya kahle.”—Elizabeth, wa le Ireland.

“Ndzi ringeta ku rivala xiyimo lexi ndzi nga eka xona kutani ndzi tivutisa ndzi ku, ‘Xana a ku ta humelela yini loko ndzi sungula ku huwelela?’ Minkarhi hinkwayo ndzi hetelela ndzi swi xiya leswaku sweswo a swi nge ndzi pfuni nchumu!”—Graeme, wa le Australia.

[Bokisi leri nga eka tluka 18]

XANA A WU SWI TIVA?

Xikwembu xa hlundzuka minkarhi yin’wana. Kambe, minkarhi hinkwayo swi va swi fanerile loko xi hlundzuka, naswona xi kota ku tikhoma hi ku helela. A xi endli swilo hi ndlela leyi nga fanelangiki!—Vona Eksoda 34:6; Deteronoma 32:4; na Esaya 48:9.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Hi wena u faneleke u tikhoma leswaku u nga hlundzuki ngopfu