Ku Va Ni Moya Wo Rhula Swi Kombisa Vutlhari

Toñi, loyi a tirhaka ku khathalela vanhu lava nga swi kotiki ku tikhathalela, u be bele ya rivanti kutani ku hlamula wansati la nga ni malembe yo tlula 45. Wansati loyi u holovele Toñi swinene a vula leswaku u hlwele ku fika leswaku a ta khathalela mana wakwe. Kambe Toñi a a fike hi nkarhi. Kambe u kombele ku rivaleriwa eka wansati yoloye hi ndlela yo rhula.

EKA riendzo leri landzelaka wansati yoleyo u tlhele a n’wi karihela. Toñi u endle yini? U te: “A swi tika swinene naswona marito yakwe a ma tlhava.” Hambiswiritano, Toñi u tlhele a kombela ku rivaleriwa, naswona u byele wansati yoleyo leswaku wa xi twisisa xiyimo xo tika lexi a langutaneke na xona.

Loko a wu ri Toñi, a wu ta va u endle yini? Xana a wu ta va u ringetile ku kombisa moya wo rhula? Xana a swi ta ku tikela ku lawula ku hlundzuka ka wena? A swi nga ta ku olovela ku va ni moya wo rhula eka xiyimo xo fana ni lexi ku vulavuriweke ha xona laha ehenhla. Loko vanhu va hi tlhontlha kumbe hi langutane ni ntshikilelo wo karhi, swi nga hi tikela swinene ku va ni moya wo rhula.

Hambiswiritano, Bibele yi khutaza Vakreste leswaku va fanele va va ni moya wo rhula. Rito ra Xikwembu ri vula leswaku ku va ni moya wo rhula swi fambisana ni ku va ni vutlhari. Yakobo u te: “I mani la tlhariheke naswona a twisisaka exikarhi ka n’wina? Hi ku tikhoma kakwe lokunene a a kombe mintirho yakwe hi ku rhula loku fambisanaka ni vutlhari.” (Yak. 3:13) Ku va ni moya wo rhula swi fambisana ni ku va ni vutlhari hi ndlela yihi? Naswona i yini lexi nga ta hi pfuna ku va ni mfanelo leyi ya Xikwembu?

KU VA NI MOYA WO RHULA SWI KOMBISA VUTLHARHI

Ku va ni moya wo rhula swi nga herisa timholovo. “Loko nhlamulo yi olova, yi tlherisa vukarhi, kambe rito leri tlhavaka ri pfuxa ku hlundzuka.”—Swiv. 15:1.

Ku hlundzuka swi nga endla leswaku timholovo ti ya ti nyanya, hikuva swi fana ni ku chela petirolo endzilweni. (Swiv. 26:21) Kambe loko munhu a hlamula hi ndlela yo rhula minkarhi yo tala swi herisa timholovo. Swi nga tlhela swi endla leswaku munhu loyi a hlundzukeke a rhurisa mbilu.

Toñi u tivonele hi ya yena. Loko wansati loyi a vona leswaku Toñi u n’wi hlamule hi moya wo rhula u ririle. U n’wi hlamusele leswaku a a karhatiwa hi swiphiqo swakwe ni swa ndyangu. Toñi u chumayele wansati yoleyo, naswona u sungule ku dyondza na yena Bibele hikwalaho ka leswi a kombiseke moya wo rhula.

Ku va ni moya wo rhula swi endla leswaku hi tsaka. “Va tsaka lava nga ni moya wo rhula, hikuva va ta dya ndzhaka ya misava.”—Mat. 5:5.

Ha yini lava nga ni moya wo rhula va tsaka? Vo tala lava khale a va kariha sweswi va tshama va tsakile hileswi va tikarhatelaka ku ni moya wo rhula. Vutomi bya vona byi cincile naswona va swi tiva leswaku va ta va ni vumundzuku lebyinene. (Kol. 3:12) Adolfo, loyi a nga mulanguteri wa muganga eSpain, u tsundzuka ndlela leyi a hanya ha yona loko a nga si tiva ntiyiso.

Adolfo u ri: “Vutomi bya mina a byi nga ri na xikongomelo, a ndzi tshamela ku hlundzuka ni ku kariha swinene lerova swi kala swi chavisa ni van’wana va vanghana va mina. Eku heteleleni vutomi bya mina byi cincile. Siku rin’wana ndzi lwe nyimpi yo chavisa naswona ndzi tlhaviwe hi mukwana ka tsevu, ndzi hume ngati yo tala lerova ndzi lava no fa.”

Hambiswiritano, sweswi Adolfo u dyondzisa vanhu ku va ni moya wo rhula hi marito ni ndlela leyi a hanyaka ha yona. Vo tala va n’wi rhandza hikwalaho ka vumunhu byakwe. Adolfo u vula leswaku u tsakile hikwalaho ka leswi a koteke ku cinca vutomi byakwe. Naswona wa swi tlangela swinene leswi Yehovha a n’wi pfuneke leswaku a tikarhatela ku va ni moya wo rhula.

Loko hi ri ni moya wo rhula swi tsakisa Yehovha. “N’wananga, tlhariha u tsakisa mbilu yanga, leswaku ndzi ta angula loyi a ndzi tlhontlhaka.”—Swiv. 27:11.

Yehovha u tlhontlha hi Diyavulosi loyi a nga nala wakwe lonkulu. Xikwembu xi ni mfanelo yo hlundzuka eka hinkwaswo leswi Sathana a swi endleke, kambe Bibele yi vula leswaku Yehovha hi loyi a “hlwelaka ku hlundzuka.” (Eks. 34:6) Loko hi tikarhatela ku tekelela ndlela leyi Yehovha a hlwelaka ku hlundzuka ha yona ni moya wo rhula, hi ta va hi kombisa vutlhari naswona swi ta n’wi tsakisa swinene.—Efe. 5:1.

Misava leyi yi tele hi vanhu lava rhandzaka ku kariha ni ku hlundzuka. Hi hlangana ni vanhu lava “titivaka, lava titlakusaka, vasandzi, . . . valumbeti, lava nga tikhomiki.” (2 Tim. 3:2, 3) Hambiswiritano, sweswo a swi fanelanga swi endla leswaku Mukreste a nga ha tikarhateli ku va ni moya wo rhula. Rito ra Xikwembu ri ri: ‘Vutlhari lebyi humaka ehenhla xo sungula byi ni ku rhula ni ku anakanyela.’ (Yak. 3:17) Loko hi va ni moya wo rhula ni ku anakanyela van’wana hi kombisa leswaku hi ni vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu. Vutlhari byebyo byi ta hi susumetela ku hlamula hi ndlela yo rhula loko munhu wo karhi a hi tlhontlha naswona byi ta endla leswaku hi tshinela swinene eka Yehovha xihlovo xa vutlhari hinkwabyo.

U Nga Swi Kotisa Ku Yini Ku Va Ni Moya Wo Rhula?

Loko munhu wo karhi a ku khoma hi ndlela yo biha, i yini lexi nga ku pfunaka ku va ni moya wo rhula kutani u endla swilo hi ndlela leyi nga ta tsakisa Yehovha? Ha yini u nga anakanyisisi hi leswi landzelaka?

1 PAPALATA “MOYA WA MISAVA.”—1 Kor. 2:12. Vanhu vo tala va vula leswaku loko munhu a rhurile u tsanile. Va vula ku leswaku loko u lava ku chaviwa hi vanhu u fanele u kariha. Vonelo ro tano ri kombisa moya wa misava ku nga ri vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu. Kahlekahle, Bibele yi swi veka erivaleni leswaku ku va ni moya wo rhula i nchumu wa nkoka swinene. Bibele yi ri: “Ndhuna yi kuceteriwa hi ku lehisa mbilu, naswona ririmi ro rhula ri nga tshova rhambu.”—Swiv. 25:15.

Swivutiso swo anakanyisisa ha swona:

Xana ndzi vona onge ku va ni moya wo rhula swi kombisa ku tsana kumbe ndzi vona swi ri swa nkoka?

Xana ndzi tiyimisele ku papalata “mintirho ya nyama” yo tanihi ku hlundzuka ni ku kariha?—Gal. 5:19, 20.
2 ANAKANYISISA U NGA SI VULAVULA. “Mbilu ya lowo lulama ya anakanyisisa leswaku a ta hlamula; kambe nomu wa lavo homboloka wu phyaphyarha swilo swo biha.” (Swiv. 15:28) Loko hi vulavula hi hlundzukile, hi nga ha vula marito lawa hi nga ta tisola endzhaku. Kambe loko hi anakanyisisa hi nga si vulavula, hi ta kota ku hlamula hi moya wo rhula ni ku endla swilo leswi nga ta timela ndzilo.

Swivutiso swo anakanyisisa ha swona:

Xana ndzi hatla ndzi hlundzuka?

Xana ndzi swi ba hi makatla leswaku ndzi kondletela ku rhula?—Swiv. 19:11.
3 KHONGELA MINKARHI HINKWAYO. Kombela moya lowo kwetsima, ku nga moya wa matimba swinene evuakweni hinkwabyo. (Luka 11:13) Tsundzuka leswaku mihandzu ya moya lowo kwetsima yi katsa vunene ni ku tikhoma. Adolfo u ri: “Ku khongela eka Yehovha minkarhi hinkwayo swi ndzi pfunile ngopfungopfu loko ndzi hlundzukile.” Hilaha ku fanaka Yehovha u ta hi nyika moya lowo kwetsima loko hi “phikelela exikhongelweni.”—Rhom. 12:12.

Swivutiso swo anakanyisisa ha swona:

Xana ndzi khongela eka Yehovha minkarhi hinkwayo leswaku a kambela mbilu ni mianakanyo ya mina?

Xana ndzi kombela Yehovha a ndzi nyika moya lowo kwetsima ni vutlhari leswaku ndzi endla swilo hi ndlela leyi nga ta n’wi tsakisa?—Ps. 139:23, 24; Yak. 1:5.