Tihlo Ra Nsumba

Xana Ri Lo Endliwa?

● Tinsumba to tala ti haha nivusiku. Hambileswi swiharhi swin’wana leswi gingiritekaka nivusiku swi voniwaka hileswi mahlo ya swona ma vangamaka loko ma tlhaviwa hi ku vonakala, nsumba wu ni ndlela leyi wu kotaka ku tumbela ha yona. Tihlo ra yona ri vangama katsongo loko ri tlhaviwa hi ku vonakala.

Xiya: Tihlo ra nsumba a ri tolovelekanga—ri ni mintlawa leyi hlelekeke ya swibundzwana leswitsongo leswi tshameke hi tilayini. Peleng Jiang, profesa la khomelaka wa vunjhiniyara bya tikhemikhali eYunivhesiti ya Florida le United States, u vula leswaku swibundzwana swa kona “i switsongo swinene.” Ndlela leyi swi yimeke ni ku kula ha yona swi endla leswaku tihlo ra nsumba ri khoma ku vonakala loku humaka etindhawini to hambana-hambana. Swibundzwana sweswo leswitsongo swi lehe ti-nanometer ta 200 ku ya eka 300 ntsena. Ku kombisa leswaku hakunene i switsongo swinene, hi xiringaniso ku anama ka nsisi wa munhu ku ringana kwalomu ka ti-nanometer ta 80 000!

Vanjhiniyara va tshemba leswaku loko vo yi twisisa kahle ndlela leyi tihlo ra nsumba ri tirhaka ha yona, swi ta va pfuna ku antswisa ndlela leyi va swi endlaka ha yona swinghilazana swa ti-LED ni ti-LCD leswi humesaka rungula, leswi hi ntolovelo swi tirhisiwaka eka michini ya elektroniki. Ndlela leyi tihlo ra nsumba ri endliweke ha yona yi nga tlhela yi tirhisiwa eka tibodo leti tswongaka ku hisa ka dyambu yi ku hundzula gezi. Tibodo ta silikhoni leti tswongaka ku hisa ka dyambu, ti nga ha tlherisa ku vonakala loku endlaka tiphesente ta 35—ku nga nhlayo leyikulu ya ku vonakala ka dyambu loku a ku ta hundzuriwa ku va gezi kambe ku lahliwaka. Hambiswiritano, Jiang ni vatirhi-kulobye va endle silikhoni leyi tlheriselaka tiphesente leti nga ehansi ka tinharhu ta ku vonakala ka dyambu hileswi va kopeke ndlela leyi swibundzwana leswi nga etihlweni ra nsumba swi hlelekeke ha yona. Jiang u gimete a ku: “Hi dyondza swilo swo tala eka swivumbiwa leswi swa ntumbuluko.”

U anakanya yini? Xana swibundzwana leswitsongo leswi nga etihlweni ra nsumba leswi nga vangamiki loko swi tlhaviwa hi ku vonakala swi lo tiendlekela kumbe swi lo endliwa?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Tihlo ra nsumba ri ni mintlawa leyi hlelekeke ya swibundzwana leswitsongo leswi tshameke hi tilayini

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Tibodo leti tswongaka ku vonakala ka dyambu ti tirhisa silikhoni leyi nga ni swilo leswi vekiweke hi mintlawa leswi nga vangamiki loko swi tlhaviwa hi ku vonakala

[Laha Swifaniso Swi Humaka Kona eka tluka 30]

Moth eye close-up: Courtesy of Dartmouth Electron Microscope Facility; silicon close-up: Courtesy Peng Jiang