Ku Tirhisiwa Ka Rihanti eBodlheleni—Xitori Lexi Vulavulaka Hi Xipfalo Xa Bodlhela Ra Wayini

Xana u ehleketa leswaku ri kona rihanti ra murhi leri nga kotaka ku endla tinjhini, tibolo ta khrikete, tibolo ta baseball ni swipfalo swa mabodlhela ya tiwayini? Xana wa ri tiva rihanti leri a ri tirhisiwa hi vaphasi va tinhlampfi, timbhurhi ni leri a tirhisiwa hi vanhu lava yaka en’wetini eka malembe ya magidi lama hundzeke? Lexi hlamarisaka hileswaku rihanti leri ri nga endla swilo leswi hinkwaswo handle ko va murhi wa kona wu tsemiwa!

XIPFALO lexi xa bodlhela ra wayini xi endliwe hi rihanti leri humaka eka murhi lowu vuriwaka oak. Kambe leri a hi rihanti leri tolovelekeke. Xipfalo lexi xa vevuka, a xi khomi ndzilo naswona xa tsanyuka.

Murhi lowu wa oak wu tshama wu ri karhi wu humesa mahanti. Loko ma nga phaphiwi, ma nga kula ma kala ma endla 25 wa tisentimitara hi ku bumbula naswona ma sirhelela murhi lowu eka ku hisa, xirhami ni ndzilo lowu nga tshukaka wu va kona enhoveni. Loko vanhu va ma phaphile, murhi lowu wu teka malembe ya kwalomu ka khume wu nga si humesa man’wana.

Emisaveni hinkwayo, tiko ra Portugal ri ni mirhi ya oak ya kwalomu ka 55 wa tiphesente, Spain yi na kwalomu ka 30 wa tiphesente naswona matiko man’wana (yo tanihi Algeria, Furwa, Italy, Morocco na Tunisia) ma na kwalomu ka 15 wa tiphesente.a

Ma Tirhisiwa Eka Swilo Swo Hambana-hambana

Marhoma ni Magriki ma xiye leswaku mahanti ya murhi wa oak ma swi kota ku endla tinete to phasa tinhlampfi ni nkondzo lowunene wa maphaxani. Swi nga ha endleka leswaku a va tlhela va ma tirhisa ku endla swipfalo swa makhuwana. Leswi mahanti lawa ma kotaka ku tsanyuka loko ku hisa swinene, ma nga tirhisiwa ku endla swipfalo leswi nga sivelaka gasi ya njhini. Hi hala tlhelo, ma tirhisiwa eka swilo swin’wana swo hisa leswi nga eka swibamubamu.

Leswi vaaki vo tala va rhandzaka ndlela leyi mahanti ma langutekaka ha yona ni ku bumbula ka wona, se va endla tithayilisi to khavisa makhumbi ni fuloro ha wona. Vanhu lava endlaka swilo swa mintlangu va ma tirhisela ku endla tibolo ta baseball kumbe xikhomo xa xinjovo xo phasa tinhlampfi. Kambe hakanyingi ma tirhiseriwa ku endla swipfalo swa mabodlhela ya wayini.—Vona bokisi leri nge “Nchumu Lowunene Wo Pfala Ha Wona.”

Ku Khathaleriwa Ka Ndhawu Leyi Mirhi Leyi Yi Milaka Eka Yona

Nhova leyi khathaleriwaka kahle leyi mirhi ya oak yi milaka eka yona yi tiyisekisa leswaku vanhu va nga swi kota ku langutela ntumbuluko—va nga tirhisa leswi wu hi nyikaka swona handle ko onha mbango. Mirhi leyi nga ya khale yi endla leswaku tiko ri saseka, yi endla leswaku tihomu ti kuma swakudya naswona yi endla mindzhuti ya kahle loko dyambu ri vavula.

Swinyenyana leswi nga ekhombyeni—swo tanihi magama, makoti-mpfumu ni magumba—swi endla swisaka swa swona eka mirhi ya oak leswaku swi nga hlaseriwi. Magoya ya le Spain ni le Portugal ma tshama emakhwatini lama nga ni mirhi leyi. Ku nga ri khale, Vandla ra Misava Hinkwayo ro Hlayisa Ntumbuluko ri vule leswaku ku va magoya ma hambeta ma hanya ma titshege hi makhwati lama nga ni mirhi leyi, lama nga eSpain ni le Portugal.

Kutani loko siku rin’wana u pfula xipfalo xa bodlhela ra wayini, anakanya laha xi humaka kona. U va u khome nchumu lowu u nga ha wu cukumetaka hambi ko va kwihi handle ko thyakisa mbango, naswona loko wu phaphiwile ku tlhela ku mila wun’wana. Entiyisweni, wu tirhiseriwa ku sirhelela mbango. Hakunene vanhu va wu tirhisela leswi wu tumbuluxeriweke swona!

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 20]

“Nchumu Lowunene Wo Pfala Ha Wona”

Miguel Elena, la nga mukongomisi wa Nhlangano wa Mirhi ya Oak, Tihunyi ni Makala, lowu nga exifundzheni xa Extremadura le Spain, u hi byela swo tala malunghana ni ku tirhisiwa ka mirhi ya oak tanihi swipfalo.

Xana swi pfala nkarhi wo tanihi kwihi?

Ndzi tshame ndzi vona ku pfuriwa swipfalo swa mabodlhela ya wayini, lawa se a ma ri ni malembe yo tlula dzana ma pfariwile naswona wayini ya kona a ya ha hlayisekile. Hakunene xipfalo xa murhi lowu i xinene!

Xana rihanti ra kona ri fanele ri va ri ri ni malembe mangani leswaku ri ta tirhisiwa tanihi xipfalo?

Leswaku ku endliwa xipfalo lexinene, murhi wa kona wu fanele wu va wu ri ni malembe ya 50, hambileswi timongo ta wona ti nga tshoveriwaka endzhaku ka malembe ya 25 wu byariwile. Kambe a va talanga vanhu lava nga byalaka nchumu lowu va tivaka leswaku wu ta va nghenisela mali endzhaku ka malembe ya 50. Entiyisweni, a ku na feme leyi ndzi yi tivaka leyi nga yimaka malembe yo tala swonghasi yi nga si bindzula.

Xana mirhi leyi yi hanya nkarhi wo tanihi kwihi?

Murhi wa oak wu hanya malembe ya kwalomu ka 200 naswona yin’wana ya yona yi hanya malembe yo tala. Mirhi ya kona yi phaphiwa endzhaku ka malembe man’wana ni man’wana ya kaye.

I yini leswi endliwaka leswaku mirhi leyi yi tshama yi ri kona?

Vanhu va le Yuropa ni hulumendhe ya laha hi tshamaka kona va humesa mali leyi pfunaka vanhu leswaku va byala mirhi ya oak. Hikwalaho, eka malembe lama ha ku hundzaka hi byale mirhi leyi eka tihekitara to tala hi tlhela hi antswisa leyi ana se yi byariweke.

I yini leswi swa ha ku endliwaka malunghana ni mirhi leyi?

Eka makume mambirhi ya malembe lama nga hundza hi endle vulavisisi leswaku hi humesa timongo letinene. Hi tlhele hi tirhisana ni matiko man’wana lama byalaka mirhi leyi leswaku hi antswisa ntirho wa hina. Hi sungule ku tirhisa saha yo khoma hi voko leyi endlaka leswaku vaphaphi va mahanti swi va olovela ku ma susa, lawa eka malembe-xidzana lama hundzeke a ma susiwa hi xihloka.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Endzhaku ko phapha rihanti, ku tlhela ku hluka rin’wana

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Vatirhi lava nga ni vutshila va phapha rihanti hi vukheta

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Mahanti lama pakiweke lama lunghekeleke ku tirhisiwa

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Swipfalo leswi nga exiyin’weni lexinene swa mabodlhela ya wayini swa ha pfariwa hi mavoko

[Xifaniso lexi nga eka matluka 18, 19]

Swipetlu swa kona swa hlengeletiwa kutani swi veketeriwa ehansi ka mirhi leyi ni ku endla swilo swin’wana