Langutelo Ra Bibele
Xana Xikwembu Xa Tiseketela Tinyimpi Namuntlha?
TANIHI nhenha ya tinyimpi, Hosi Davhida wa le Israyele wa khale u te: “Mavoko ya mina [Xikwembu] xi ma dyondzisa nyimpi, ni swandla swa mina swi kunga vurha bya koporo.”—Pisalema 18:34.
Loko a tsundzuxa Vakreste, muapostola Pawulo u tsale a ku: “Hambiloko hi famba hi ku ya hi nyama, a hi lwi nyimpi hi ku ya hi leswi hi nga swona enyameni. Hikuva matlhari ya nyimpi ya hina a hi ya nyama.”—2 Vakorinto 10:3, 4.
Xana Matsalwa lawa hamambirhi ma kanetana? Xana swi kona swivangelo leswi endleke leswaku Xikwembu xi pfumelela Vaisrayele va khale leswaku va lwa tinyimpi, kambe xi nga va pfumeleli Vakreste ku endla tano? Xana ndlela leyi Xikwembu xi ti langutaka ha yona tinyimpi yi cincile? Tinhlamulo ti va erivaleni loko hi kambisisa tindlela tinharhu leti Vaisrayele va hambaneke ha tona ni vandlha ra Vakreste va ntiyiso.
Tindlela Tinharhu Ta Nkoka Leti Va Hambaneke Ha Tona
1. Israyele wa khale a ku ri tiko leri Xikwembu xi ri vekeleke mindzilakano naswona a ri rhendzeriwe hi vaakelani lava nga ni tihanyi. Hikwalaho, Xikwembu xi lerise vanhu va xona leswaku va sirhelela tiko ra vona naswona xi va pfune leswaku va hlula valala va vona. (Vaavanyisi 11:32, 33) Hi hala tlhelo, vandlha ra Vukreste a ri na mindzilakano naswona swirho swa rona swi kumeka etindhawini hinkwato. Kutani loko valandzeri va Kreste vo nghenela tinyimpi leswaku va lwa ni tiko rin’wana, va ta va va lwa ni vapfumeri-kulobye—vamakwerhu va vona va moya—lava va lerisiweke ku va rhandza ni ku va fela.—Matewu 5:44; Yohane 15:12, 13.
2. Vaisrayele va khale a va ri ni hosi leyi nga munhu leyi xiluvelo xa yona a xi ri eYerusalema. Kambe Vakreste va ntiyiso va fumiwa hi Yesu Kreste, loyi sweswi a nga xivumbiwa xa moya lexi nga ni matimba naswona xiluvelo xakwe xi le tilweni. (Daniyele 7:13, 14) Yesu u te: “Mfumo wa mina a hi xiphemu xa misava leyi. Loko mfumo wa mina a wu ri xiphemu xa misava leyi, valanguteri va mina a va ta va va lwile leswaku ndzi nga nyiketiwi eka Vayuda. Kambe, hilaha swi nga hakona, mfumo wa mina a wu humi exihlobyeni lexi.” (Yohane 18:36) Xisweswo, a ku na mfumo wa politiki kumbe vulawuri lebyi nga kona laha misaveni lebyi nga vulaka leswaku byi huma eka Kreste. Ha yini leswi swi ri swa nkoka eka “valanguteri” va Yesu kumbe valandzeri vakwe? Yinhla ya vunharhu ya hlamusela.
3. Ku fana ni matiko man’wana, Israyele wa khale a a tala ku rhumela murhumiwa kumbe leswi hina namuntlha hi swi vulaka muyimeri. (2 Tihosi 18:13-15; Luka 19:12-14) Kreste u endle leswi fanaka, kambe hi tindlela timbirhi leti hambaneke. Yo sungula, valandzeri vakwe hinkwavo va tirha tanihi vayimeri kumbe varhumiwa. Leswi hi swona leswi endleke leswaku muapostola Pawulo a tsala a yimela Vakreste-kulobye a ku: “Hikokwalaho hi vayimeri lava khomelaka Kreste.” (2 Vakorinto 5:20) Leswi va nga vayimeri va ku rhula, a va nga ma khomi matlhari. Ya vumbirhi, valandzeri va Kreste va vulavula ni vanhu hinkwavo lava nga ta yingisela rungula ra vona. Yesu u te: “Mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo.” (Matewu 24:14) U engetele a ku: “Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, . . . mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.”—Matewu 28:19, 20.
Lexi twisaka ku vava hileswaku a hi minkarhi hinkwayo laha valandzeri va Kreste va amukeriwaka hi mandla mambirhi. Leswi hi swona leswi endleke leswaku Pawulo a tsalela Timotiya, Mukreste la nga muevhangeli a ku: “Tanihi socha lerinene ra Kreste Yesu teka xiphemu xa wena eku tiyiseleni ka nhlomulo.” (2 Timotiya 2:3) Swi le rivaleni leswaku matlhari ya Timotiya a ku ri ya moya naswona a ma katsa Rito ra Xikwembu leri tsariweke leri vuriwaka “banga ra moya.”—Vaefesa 6:11-17.
Ha Yini Xikwembu Xi Fularhele Israyele Wa Xiviri Kutani Xi Tirhisana Ni Vandlha Ra Vukreste?
Tiko ra Israyele ri hete malembe ya kwalomu ka 1 500 ri tiphina hi vuxaka byo hlawuleka ni Xikwembu, lebyi a byi titshege hi ntwanano. (Eksoda 19:5) Ntwanano wolowo lowu muhlanganisi wa wona ku nga Muxe wu katsa Milawu ya Khume ni milawu yin’wana, leyi hinkwayo ka yona a yi seketela vugandzeri bya ntiyiso ni ku khutaza mahanyelo lamanene. (Eksoda 19:3, 7, 9; 20:1-17) Kambe lexi khomisaka tingana hileswaku tiko hinkwaro ra Israyele a ri tshembekanga eka Xikwembu naswona ri kale ri dlaya ni vaprofeta van’wana va xona.—2 Tikronika 36:15, 16; Luka 11:47, 48.
Eku heteleleni Yehovha u rhumele N’wana wakwe Yesu Kreste, loyi a velekiweke a ri Muyuda. Ematshan’weni ya leswaku Vayuda va n’wi amukela tanihi Mesiya, va n’wi fularherile. Leswi swi endle leswaku Xikwembu xi herisa ntwanano lowu se a xi ri ni malembe xi ri na wona ni Vaisrayele naswona khumbi ro fanekisela leri a ri hambanisa Vayuda ni lava nga riki Vayuda ri mbundzumuxiwile.a (Vaefesa 2:13-18; Vakolosa 2:14) Hi nkarhi lowu fanaka, Xikwembu xi simeke vandlha ra Vukreste naswona xi veke Yesu leswaku a va Nhloko ya rona. Loko ku nga si hela lembe-xidzana ro sungula, vandlha rero ri katse ni vanhu lava humaka ematikweni man’wana. Muapostola Petro loyi a a ri Muyuda u te: “Eka tiko rin’wana ni rin’wana munhu loyi a . . . chavaka [Xikwembu] a tlhela a endla ku lulama wa amukeleka eka xona.”—Mintirho 10:35.
Timbhoni ta Yehovha ti landzela xikombiso xa Vakreste vo sungula. Hi hala tlhelo, ti tiviwa hi ntirho wa tona wo chumayela, ku nga ngheneleli eka swa tipolitiki ni tinyimpi. (Matewu 26:52; Mintirho 5:42) A ti pfumeleli nchumu wu ti kavanyeta eku twariseni mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu, lowu ku nga hulumendhe leyi nga ta herisa vubihi kutani wu tisa ku rhula loku nga ta tshama hilaha ku nga heriki laha misaveni. Leswi a a ri ni ntshembo wolowo wa risima, muapostola Pawulo u tsale a ku: “Leswi hi nga vakhomeri va Kreste ha kombela hi ku: ‘Vuyelelanani ni Xikwembu.’” (2 Vakorinto 5:20) Marito wolawo i ya nkoka swinene namuntlha tanihi leswi hi hanyaka “emasikwini yo hetelela” ya mafambiselo lawa ya swilo.—2 Timotiya 3:1-5.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Eku sunguleni rito leri nge “Muyuda” a ri tirhisiwa eka Muisrayele loyi a humaka eka rixaka ra Yuda. Kambe hi ku famba ka nkarhi ri tirhisiwe ni le ka Vaheveru hinkwavo.—Ezra 4:12.
XANA U TSHAME U TIVUTISA?
● Hi yihi mfanelo ya nkoka leyi Vakreste va faneleke va kombisana yona?—Yohane 13:34, 35.
● Hi rihi tlhari ra Vakreste va ntiyiso?—Vaefesa 6:17.
● Hi rihi rungula ra nkoka leri vayimeri va Kreste va ri twarisaka?—Matewu 24:14; 2 Vakorinto 5:20.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Timbhoni ta Yehovha ti huma ematikweni yo hambana-hambana naswona a ti hlanganyeli etinyimpini