U Nga Ri Hlula Njhani Gome?—Leswi U Nga Swi Endlaka

Ku na swiringanyeto swo tala leswi u nga swi tirhisaka leswaku u hlula gome, swin’wana swa kona swi nga ku pfuna. Hilaha swi boxiweke ha kona eku sunguleni, vanhu va langutana ni gome hi tindlela to hambanahambana. Tindlela to dlaya ximanga ti tele, a mi nge hluli gome hi ndlela leyi fanaka.

Hambiswiritano, ku na swiringanyeto leswi pfuneke vanhu vo tala. Hakanyingi vanhu lava pfunaka vanhu lava nga ni gome, va tshaha swiringanyeto leswi nga hundzeriwiki hi nkarhi, leswi kumekaka eBibeleni.

1: AMUKELA KU CHAVELERIWA HI VA NDYANGU NI VANGHANA

• 

  Vativi van’wana va vula leswaku ku endla tano swi ta ku pfuna leswaku u hlula gome. Hambiswiritano, mikarhi yin’wana u nga ha lava ku va wexe. U nga ha phirheka loko va ringeta ku ku pfuna. Sweswo swi tolovelekile.

• A hi xikolokolo ku va exikarhi ka vanhu kambe u nga va bisi hi moya. Nkarhi wun’wana u nga ha lava leswaku va ku pfuna. Hi musa va byele leswi u swi lavaka ni leswi u nga swi laviki.

• Loko swiyimo swi ku pfumelela tinyike nkarhi wo va ni vanhu van’wana ni wo va wexe.

NSINYA WA NAWU: “Vambirhi va antswa ku tlula un’we . . . Hikuva loko un’we wa vona o wa, loyi un’wana a nga pfuxa munghana wakwe.”—Eklesiasta 4:9, 10.

2: ENDLA VUTIOLORI IVI U DYA SWAKUDYA LESWI NGA NI RIHANYO

• Ku dya swakudya leswi nga ni rihanyo swi ta ku pfuna leswaku u hlula ntshikilelo lowu vangiwaka hi gome. U nga ha dya mihandzu yo hambanahambana, matsavu ni swakudya leswi nga ni phrotheyini.

• Nwana mati yo tala ni swakunwa swin’wana leswi akaka miri.

• Loko u nga naveli swakudya, dyana switsongo nkarhi ni nkarhi. U nga ha tlhela u vutisa dokodela wa wena hi maphilisi lama nga ku nyikaka matimba ni swilo swin’wana leswi nga ku pfunaka.a

• Ku endla vutiolori byo hambanahambana swi nga ku pfuna leswaku u hunguta ntshikilelo. Ku ti olola swi nga ku pfuna leswaku u horisa mbilu naswona u nga tshameli ku ehleketa ha swona.

NSINYA WA NAWU: “A nga kona munhu loyi a tshameke a venga nyama yakwe; kambe wa yi wundla ni ku yi khathalela.”—Vaefesa 5:29.

3: U NGA TITSONI VURHONGO

• 

  Ku etlela i swa nkoka ngopfungopfu eka lava nga ni gome hikuva gome ri endla leswaku va tshama va karhele.

• U nga nwi ngopfu swilo leswi nga ni khafeyini kumbe xihoko hikuva swi nga ku tsona vurhongo.

NSINYA WA NAWU: “Voko leri teleke ku wisa ra antswa ku ri ni mavoko mambirhi lama teleke ntirho wa matimba ni ku hlongorisa mheho.”—Eklesiasta 4:6.

4: PFUMELELANA NI SWIYIMO

• 

  Vanhu va langutana ni gome hi tindlela to hambanahambana. Na wena kuma ndlela leyi u nga yi tirhisaka.

• Van’wana va kota ku langutana ni gome hi ku tiphofula, kasi van’wana a va swi tsakeli ku phofula ndlela leyi va titwaka ha yona. Valavisisi a va yi voni hi tihlo rin’we mhaka ya leswaku ku tiphofula swi nga pfuna munhu leswaku a langutana ni gome. Loko u twa u lava ku tiphofula eka un’wana kambe u kanakana, u nga ha sungula hi ku byela munghana wa wena lonkulu ndlela leyi u titwaka ha yona.

• Van’wana swa va pfuna ku rila kambe van’wana va kota ku langutana ni gome hambiloko va nga rili ngopfu.

NSINYA WA NAWU: “Mbilu yi titivela ku vava ka yona.”—Swivuriso 14:10, Bibele Ya Xitsonga.

5: PAPALATA MIKHUVA YO BIHA

• 

  Van’wana lava feriweke va tibyela leswaku va nga hunguta ntshikilelo lowu va nga na wona hi ku nwa byala kumbe hi ku tirhisa swidzidziharisi. Sweswo i ku tixisa. U nga ha twa onge swi ku pfunile kambe a swi nge tlhaveriwi hi dyambu hikuva ku endla tano swi nga va ni vuyelo byo biha swinene. Tirhisa tindlela tin’wana leti nga riki na khombo leswaku u hunguta ku vilela.

NSINYA WA NAWU: “A hi tibasiseni eka swilo hinkwaswo leswi nyamisaka.”—2 Vakorinto 7:1.

6: TIRHISA NKARHI WA WENA HI VUTLHARI

• Van’wana va vone swi pfuna ku tihumesa leswaku va bela hi moya ku endlela leswaku va kota ku horisa mbilu, kasi van’wana va tinyika mitirho leyi va nga yi endlaka.

• Ku hungasa, ku endla xinghana ni ku dyondza swilo leswintshwa swi nga ku pfuna leswaku u ya u hlakarhela.

• Hi ku famba ka nkarhi, swilo swi nga ha cinca. Loko u nga ha tshameli ku ehleketa hi mufi, swi kombisa leswaku se u ya u hlakarhela.

NSINYA WA NAWU: “Xin’wana ni xin’wana xi ni nkarhi wa xona lowu vekiweke, . . . nkarhi wa ku rila ni nkarhi wa ku hleka; nkarhi wa ku kalakala ni nkarhi wa ku tlula-tlula.”—Eklesiasta 3:1, 4.

7: LANDZELA XIYIMISO XA WENA

• 

  Tlhela u landzela xiyimiso xa wena handle ko ba mariri.

• Loko u landzela xiyimiso xa wena loko swi ta emhakeni ya ku etlela hi nkarhi lowu u wu vekeke, ni ku endla mitirho yin’wana u ta hatla u hlakarhela.

• Ku tshama u khomekile swi nga ha hunguta ntshikilelo lowu u nga na wona.

NSINYA WA NAWU: “A nge he tshameli ku ma tsundzuka masiku ya vutomi byakwe, hikuva Xikwembu xa ntiyiso xa n’wi rivata hi ku tsaka ka mbilu yakwe.”—Eklesiasta 5:20.

8: U NGA HATLISELI KU ENDLA SWIBOHO

• Vo tala loko va feriwile va endla swiboho leswikulu, leswi endzhaku va tisolaka ha swona.

• Loko swi koteka, u nga hatliseli ku rhurha, ku cinca ntirho kumbe ku susa swilo swa mufi.

NSINYA WA NAWU: “Kunene makungu ya lava va gingiritekaka ma endla leswi pfunaka, kambe un’wana ni un’wana la hatlisaka ngopfu, hakunene u ta wela eku pfumaleni.”—Swivuriso 21:5.

9: TSUNDZUKA MUFI

• 

  Vanhu vo tala lava nga feriwa va vona swi pfuna ku endla swilo leswi nga ta va pfuna leswaku va nga rivali hi mufi.

• Na wena swi nga ku chavelela ku hlayisa swifaniso kumbe swilo leswi a swi rhandziwa hi mufi kumbe ku tsala hi swilo leswi u lavaka ku swi tsundzuka hi yena.

• Hlayisa swilo leswi nga ta ku tsundzuxa hi timhaka letinene hi mufi kutani hi ku famba ka nkarhi u nga ha tlhela u swi nyanga.

NSINYA WA NAWU: ‘Tsundzuka masiku ya khale.’—Deteronoma 32:7.

10: TIHUMESE

• U nga ha tihumesa.

• Loko u nga lavi ku tihumesa nkarhi wo leha, u nga ha teka siku rin’we kumbe mambirhi u endla swin’wana leswi ku tsakisaka, u nga ha famba u ya beriwa hi moya etintshaveni, u ya emuziyamu kumbe u huma hi movha u ya beriwa hi moya.

• Ku endla swin’wana handle ka leswi a wu tolovele ku swi endla swi nga ku pfuna leswaku u langutana ni gome.

NSINYA WA NAWU: “Tanani, mi ri swenu hi ya enhoveni, mi wisanyana.”—Marka 6:31.

11: PFUNA VAN’WANA

• 

  Tsundzuka leswaku loko u pfuna van’wana swi nga endla leswaku u titwa u antswa.

• U nga ha sungula hi ku pfuna vanhu lava khumbekeke hi rifu rero, vo tanihi vanghana ni maxaka hikuva va nga ha lava ku chaveleriwa hi munhu loyi a xi twisisaka kahle xiyimo xa vona.

• Ku seketela van’wana u tlhela u va chavelela swi nga ku tisela ntsako swi tlhela swi ku tiyisa.

NSINYA WA NAWU: “Ku nyika swi tisa ntsako lowukulu ku tlula ku amukela.”—Mintirho 20:35.

12: KAMBISISA LESWI U SWI RHANGISAKA

• Loko u ri na gome swi nga ku nyika nkarhi wo kota ku vona swilo swa nkoka.

• Tirhisa nkarhi wolowo leswaku u vona ndlela leyi u hanyaka vutomi bya wena ha yona.

• Loko swi fanerile, endla ku cinca.

NSINYA WA NAWU: “Swa antswa ku ya endlwini ya xirilo ku ri ni ku ya endlwini ya nkhuvo, hikuva hilaha vanhu hinkwavo va yaka kona; naswona loyi a hanyaka u fanele a swi nghenisa embilwini yakwe.”—Eklesiasta 7:2.

Entiyisweni, a wu kona nchumu lowu nga ku susaka hi ku helela ku vava loku u ku twaka. Hambiswiritano, vo tala lava tshameke va feriwa lava tirhiseke swiringanyeto leswi fanaka ni leswi xaxametiweke exihlokweni lexi, swi va pfunile leswaku va hlakarhela loko va ri ni gome. Leswi a swi vuli swona leswaku swiringanyeto leswi xaxametiweke laha, hi swona ntsena leswi nga ku pfunaka leswaku u langutana ni gome. Kambe loko u swi tirhisa swi nga ku pfuna leswaku u kota ku hatla u hlakarhela.