Ndzima 6
Xana Xikwembu A Xi Ri Karhi Xi Endla Yini?
1. Xana vanhu vo tala namuntlha va pfumela yini hi Xikwembu, kambe i ntiyiso ke?
VANHU vo tala namuntlha va pfumela leswaku kunene Xikwembu a xi yi tsakeli misava kumbe leswaku a xi endli swin’wana hi swirhalanganya leswi xanisaka vanhu. Kambe ntiyiso hi leswaku Xikwembu xa yi khathalela swinene ngopfu. I ntiyiso, xi nga ha va xi nga swi endlanga leswi vanhu va rindzeleke leswaku xi swi endla. Kambe leswi a swi vuli leswaku a xi endlanga nchumu. Kahle-kahle, a a xi ri karhi xi endlela vanhu swilo ku sukela eku sunguleni ka matimu ya vanhu ku fikela namuntlha.
2. Xana ku koma ka vutomi bya vona vini ku nga yi khumba njhani miehleketo ya vanhu emhakeni leyi?
2 Xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku vanhu van’wana va heta hi ku vula leswaku Xikwembu a xi endli nchumu i ku koma ka vutomi bya vona. Leswi swi endla leswaku va hela timbilu va endla swilo hi xihatla hi laha vutomi bya vona byi va pfumelelaka ha kona. Kutani ku navela ku vona ku hundzuka enkarhini wa vutomi bya vona ku fuma miehleketo ya vona. Manuku ke, mboyamelo wa vona i ku avanyisa Xikwembu hi mhaka ya ntokoto wo tano wa munhu, ni ku hluleka hinkwako ka wona.
3. Xana ku leha ka vutomi bya Yehova ku byi khumba njhani vuswikoti byakwe byo lulamisa swiyimo hi nkarhi lowu faneleke?
3 Hi tlhelo rin’wana, Yehova u hanya hi laha ku nga heriki. (Psalma 90:2, 4; Esaya 44:6) Hi malangutelo ya yena, hi ku pakanisa wa wu vona nkarhi lowu swiendlo swakwe swi nga ta hetisisa vunene lebyikulu eka mani na mani la katsekaka, kun’we ni ku tiyisa xikongomelo xa yena hi ndlela leyinene. (Esaya 40:22; 2 Petro 3:8, 9) Sweswo hi leswi hakunene Xikwembu a xi endla swona.
Ndlela Leyi Xikwembu Xi Ti hlavuteleke Ha Yona
4. Xana Yehova u te xikongomelo xakwe i yini, kutani i vutivi byihi lebyi a byi nyikeke vanhu?
4 Xikongomelo xa Yehova i ku lunghiselela vulawuri lebyinene eka swivumbiwa hinkwaswo, lebyi nga ta hlengeleta vanhu hi ku rhula ni vun’we, va tiphina hi nsirhelelo lowu teleke. (Vaefesa 1:9, 10; Swivuriso 1:33) Hambi swi ri tano, Xikwembu a xi sindziseli munhu ku ta eka vulawuri bya xona. Hi lava xi tirhelaka ni lava rhandzaka ndlela ya mafumele ya xona ntsena va amukeriwaka. Hi ku lava ku tumbuluxa misava leyi hinkwayo yi nga ta hanya hi mimpimanyeto leyinene ya vulawuri bya xona, Xikwembu xi endle leswaku vanhu va kuma vutivi bya mimpimanyeto yoleyo na hi laha vulawuri bya xona byi tirhaka ha kona. Hi nkarhi lowu fanaka Xikwembu a xi ri karhi xi endla leswaku swi koteka leswaku vanhu va kuma vutivi bya nkoka mayelana na xona ni timfanelo ta xona.—Yohane 17:3.
5. Eka mintirho yo tumbuluxa hi nga dyondza yini hi Xikwembu ke?
5 Tanihi moya, kavula, Yehova a nga voniwi hi munhu. Kutani ke, a nga endla njhani leswaku munhu wa nyama ni ngati a twisisa swilo leswi? Kahle, swo tala swa timfanelo ta Mutumbuluxi swi nga dyondziwa eka mintirho ya yena. (Varhoma 1:20) Vuxaka lebyi hlamarisaka exikarhi ka swilo leswi hanyaka na milawu ya ntumbuluko leyi fumaka swilo hinkwaswo byi tiyisa vutlhari bya yena. Matimba lamakulu lama vonakaka emalwandle, eka maxele, na le matimbeni ya tinyeleti swi nyika vumbhoni bya leswaku u ni matimba hinkwawo. (Yobo 38:8-11, 22-33; 40:2) Na mihlovo-hlovo ya swakudya leswo xawula, ku xonga ka swiluva, tinyanyana, ku tlhava ka dyambu ni mpima-vayeni, ku tlanga ka swiharhi—hinkwaswo swi vula rirhandzu ra Mutumbuluxi eka vanhu ni ku navela ka yena ka leswaku hi kuma vutomi byi ri lebyi tsakisaka. Kambe ku tihlavutela ka Xikwembu a ku helanga eka swilo leswi.
6. (a) Xikwembu xi nyikele ku hlavuteriwa ko karhi ka ku rhandza ka xona hi ku tirhisa yini? (b) Xikwembu xi hlavutele milawu na timfanelo ta xona eka munhu hi ndlela yihi yin’wana?
6 Hi minkarhi yo hambana-hambana nakambe xi vulavurile xi ri ematilweni. Minkarhi yin’wana xi endle leswi hi xoxe. Etindhawini tin’wana xi vulavule hi tintsumi, tanihi le Ntshaveni ya Sinayi eXihlaleni-ntsongo xa Arabiya, laha xi nyikeke Vaisrayele va timiliyoni nawu wa xona. (Eksoda 20:22; Vaheveru 2:2) Kutani ke, hi vaprofeta va xona xi vulavule ni vanhu hi malembe xidzana yo tala kutani xi endla leswaku va tsala ku hlavutela ka ku rhandza ka xona. (2 Petro 1:21) Xisweswo, Yehova hakantsongo-ntsongo u tivise vanhu mimpimanyeto ya yena leyinene ni ku rhandza ka Yena. Mhaka ya risima eka leswi i ndlela leyi a hlavuteleke milawu yakwe ni timfanelo ta yena ha yona hi ku tirhisana ka yena ni vanhu. Leswi swi engetele ku kokela loku kufumelaka ka ntokoto wa vumunhu eRitweni ra yena leri tsariweke. Lexi dyondzisaka ni ku khorwisa swinene-nene a hi ku twa ni ku hlaya swikongomelo swa Xikwembu kambe ni ku va na swikombiso leswi hanyaka eka rhekhodo ya Bibele leswi swi hi pfunaka ku twisisa ku rhandza ka yena ku antswa! (1 Vakorinto 10:11) Kutani xana rhekhodo ya kona yi hlavutela yini?
7. (a) Xikwembu xi kombise ku yini leswaku a xi byi pfumeleli hi laha ku nga heriki vuhomboloki? (b) Hi ku tiva ndlela leyi Xikwembu xi langutaka mikhuva yo tano ha yona, hi fanele ku endla yini?
7 Yi nyika vumbhoni bya leswaku Xikwembu a xi pfumeleli vuhomboloki hi laha ku nga heriki. I ntiyiso, xi tshike vatukulu va Adamu na Evha va teka ndlela ya vona, va endla rhekhodo leyi nga onhakiki ya ku tsandzeka ka munhu ko tifuma hi laha ku humelelaka. Kambe Xikwembu a xi tshikanga vanhu va ri hava vumbhoni bya ku avanyisa ka xona ehenhla ka tindlela ta vona leto biha. Xisweswo xi tise ndhambi esikwini ra Nowa hikuva ‘misava a yi tele hi vubihi.’ (Genesa 6:11-13) Xi herise miti ya mahanyelo yo biha ya Sodoma na Gomora. (Genesa 19:24, 25; Yuda 7) Xi tshike tiko ra Israyele, leri a ri vula leswaku ra xi tirhela, leswaku ri ya evuhlongeni hikuva a ri tirhisa vukhongeri bya mavunwa. (Yeremia 13:19, 25) Hi ku tiva hi laha Xikwembu xi ma langutaka ha kona mahanyelo yo tano, hi na nkarhi wo cinca vutomi bya hina hi kombisa rirhandzu ra hina ra leswi lulameke. Hi ta swi endla ke?
8. Loko Xikwembu xi tisa ndzoviso, ku na lava ponaka xana? Kombisa.
8 Rhekhodo ya Bibele nakambe yi hlavutela leswaku Xikwembu xi hambanisa leswo lulama ni leswo biha. Enkarhini wa Ndhambi, Xikwembu a xi n’wi herisanga Nowa, loyi a ri “mutwarisi wa leswo lulama,” kambe xi n’wi ponisile ni van’wana va nkombo. (2 Petro 2:5) Naswona, ndzilo na xivavula swi nga si nela Sodoma, Lota lonene na ndyangu wakwe va pfuleriwe ndlela yo baleka.—Genesa 19:15-17; 2 Petro 2:7.
9. Hi dyondza yini eka ndlela leyi Yehova a tirhisaneke ha yona na Israyele wa khale?
9 Loko vanhu va Israyele, lava hlambanyeke leswaku va ta tirhela Xikwembu, va tikombise va nga tshembeki, a xi hatliselanga ku va cukumeta. Tanihi laha xi va byeleke xi ku: “Ndzi mi rhumele malandza ya mina hinkwawo va nga vaprofeta, ndzi ri karhi ndzi pfuka ka ha ri mixo hi siku rin’wana ni rin’wana ku va rhuma.” Kambe a va yingisanga. (Yeremia 7:25, 26) Hambi loko nkarhi wu tshinerile wa ku lovisiwa ka Yerusalema, Yehova u te: “Xana ndzi ta tsakela rifu ra lowo biha-ke, . . . lexi ndzi xi tsakelaka hi leswaku munhu a hundzuka, a tshika mikhuva ya yena, a hanya. . . . Hundzukani ha kona, mi ta hanya!”—Ezekiel 18:23, 32.
10. Handle ko lehisa ka xona mbilu, i yini swin’wana leswi Bibele yi hi dyondzisaka swona hi Xikwembu?
10 Kutani ke, hi vona yini? Leswaku hi ndlela leyi khumbaka timbilu ta vanhu lavo lulama, Yehova u ku kombise erivaleni ku lehisa mbilu ka yena lokukulu eka vanhu. Hi nkarhi wun’we, swiendlo swa yena swi hi tiyisekisa swinene-nene hi rirhandzu rakwe ra leswo lulama ni nkoka wa ku hanya ka hina hi ku pfumelelana ni swilaveko swa yena.
11. (a) I mhaka yihi ya xikongomelo leyi Yehova a yi vuleke aEdeni? (b) Xikwembu a xi ri karhi xi endla yini ku sukela kwalaho?
11 Nchumu wun’wana, lowu nga xisekelo lexikulu wa xiyeka. Ku sukela eku sunguleni swa vonaka leswaku Xikwembu xi na xikongomelo lexi tiyeke eka hinkwaswo leswi xi swi endleke. Nakona a xi tsandzekanga ku teka goza loko ku hetiseka ka xikongomelo xa yena ku lava xiendlo. Xikongomelo lexi xo sungula-sungula xi vuriwe kona aEdeni. Loko a avanyisa Sathana, Yehova u vule leswaku Sathana a ta va ni nkarhi wo humesa “rixaka,” leri a ri ta kombisa tindlela takwe ni ku n’wi seketela. Nakambe u vhumbe ku humesiwa ka “rixaka” rin’wana, muponisi lonene. Yena loyi a ta herisa “nyoka ya khale, leyi vuriwaka Diyavulosi na Sathana,” xisweswo a ntshunxa vanhu emfun’weni lowu onhaka. (Genesa 3:15; Nhlavutelo 12:9) Endzhaku ko nyikela nhlamuselo leyi ya xikongomelo, Yehova u ye emahlweni a endla malunghiselelo lama tiyeke ya vulawuri lebyi a byi ta landzela bya timhaka ta misava ehansi ka “rixaka” leri tshembisiweke. Ntirho lowu wo lunghiselela a wu ta teka nkarhi, tanihi laha hi nga ta swi vona ha kona.
Lexi N’wi Vangeleke Ku Tirhisana Na Israyele Wa Khale Hi Ku Hlawuleka
12, 13. (a) Hikwalaho ka yini Xikwembu xi hlawule Israyele kutani xi nyika tiko rero rin’we milawu ya xona? (b) Kutani ke, hi nga dyondza yini eka matimu ya Israyele ni lawa ya matiko man’wana?
12 Khale emahlweni ka ku va tinxaka ta namuntlha ti humelela, Xikwembu xi hlawule rixaka rin’we leri xi ri tirhiseke hi madzana ya malembe tanihi vanhu va xona. Hikwalaho ka yini? Ku nyika xikombiso lexi hanyaka xa matirhele ya milawu ya xona leyinene. Rixaka rero, Israyele wa khale, a ri endliwe hi vatukulu va Abrahama, wanuna loyi a kombiseke ripfumelo lerikulu eka Muvumbi. Eka vona Yehova u te: “A nga mi hlawulanga leswi mi tlulaka hi ku tala ematiko hinkwawo, hikuva tiko ra n’wina i lerintsongo eka matiko hinkwawo; kambe hi leswi Yehova a mi rhandzaka, naswona a hlayisa ku hlambanya loku a ku hlambanyeleke vatata wa n’wina.”—Deuteronoma 7:7, 8; 2 Tihosi 13:23.
13 Endzhaku ka ku va kutsula evukhumbini aEgipta, Yehova u tinyiketele ku va nghenisa evuxakeni lebyi hlawulekeke na yena, kava loko va hlamula va ku: “Hinkwaswo leswi Yehova a swi vuleke, hi ta swi endla.” (Eksoda 19:8) Kutani Yehova a va nyika milawu ya yena, xisweswo a va hambanisa ni tinxaka tin’wana hinkwato ivi a va nyika vuxokoxoko lebyi yelanaka ni mimpimanyeto yakwe leyo lulama. (Deuteronoma 4:5-8) Kutani ke, matimu ya Israyele wa khale ya nyika rhekhodo ya leswi humeleleke loko milawu leyinene ya Xikwembu yi yingisiwa kumbe yi nga yingisiwi. Loko hi tlhelo, matimu ya tinxaka tin’wana ya hlavutela vuyelo bya lava hanyaka handle ka nawu wa Xikwembu.
14. (a) Xana Xikwembu xi dyohele vamatiko hi ku ka xi nga ngheneleli etimhakeni ta vona ke? (b) Kambe, va pfunekise ku yini eka tintswalo ta Xikwembu?
14 Ku vuriwa yini hi tinxaka teto tin’wana ke? Va fambe hi tindlela ta vona, va tihlawulela swivumbeko swa vona swa hulumendhe. Vanhu va kona a va nga pfumali vunene hi ku helela emahanyelweni ya vona. Kambe a va ha ri na ripfalo, kutani leswi minkarhi yin’wana swi endle leswaku va tirhisa nkhathalelo wa vumunhu eka vanhu-kulobye. (Varhoma 2:14; Mintirho 28:1, 2) Kambe xidyoho xa vona xa ndzhaka ni ku tshika ka vona vukongomisi bya Xikwembu swi va vangele ku hlongorisa ndlela ya vutianakanyi leyi yiseke eka tinyimpi ta tihanyi na swiendlo leswo biha. (Vaefesa 4:17-19) Kunene Xikwembu a xi nga ta va ni nandzu wa makhombo lama vangiweke hi mahanyelo lama vona hi voxe va ma hlawuleke. Minkarhi leyi Xikwembu xi ngheneleleke ha yona ntsena a ku ri loko mintirho ya vanhu yi lwisana ni ku tirha ka swikongomelo swa xona. Hambi swi ri tano, hi tintswalo Xikwembu xi va pfumelele va hlanganyela eka ntsako wa vutomi, eka vuxongi bya ntumbuluko ni mihandzu ya misava.—Mintirho 14:16, 17.
15. I malunghiselelo wahi lawa Xikwembu a xi ri karhi xi ma endla lawa a ya ta hetelela hi ku katekisa vanhu va matiko lawa?
15 Naswona Yehova a nga khetsanga vanhu va matiko lawa leswaku va nga kumi mimpfuno leyi tshembisiweke ya “rixaka” ra Abrahama. Yehova u vulavule hi “rixaka” leri a ri ta huma endyangwini wa Abrahama a ku: “Kutani matiko hinkwawo ya misava ma ta tinkhensa ha rixaka ra wena, hikuva u yingisile rito ra mina.” (Genesa 22:18) Kutani hambi leswi Yehova a a tirhisana na Israyele ntsena, nakambe a a ri karhi a lunghiselela ku katekisa tinxaka tin’wana endzhakunyana, hambi leswi a va nga swi tivi.—Mintirho 10:34, 35.
16. (a) Hi nkarhi lowu hinkwawo, Xikwembu a xi endla yini mayelana ni xitshembiso xa Rixaka? (b) Xana Rixaka rero ra xitshembiso ri tikombe ri ri mani ke?
16 Enkarhini lowu Yehova a tirhisana na Israyele wa khale, u nyikerile vuprofeta byo tala lebyi aneriseke swilaveko swa risima swa vanhu va ripfumelo—ndlela yo tiva Mbewu leyi tshembisiweke ya Abrahama loko eku heteleleni yi fika. Hambi ri ri rhavi ra yena, hi rixaka ra Yuda ni yindlu ya Davhida, ri kombisiwile. (Genesa 49:10; Psalma 89:35, 36) Ndhawu leyi a velekiweke eka yona, yi nga Betlehema, yi vuriwile. (Mikea 5:2) Ka ha sele malembe xidzana ku kombisiwile lembe ra ku totiwa ka yena tanihi Mesiya. (Daniel 9:24-27) Mintirho yakwe ya vuprista hikwalaho ka vanhu yi fanekiseriwile. Kutani a ku ri ku tinyikela kakwe loku pfuleke nkarhi wa vutomi lebyi nga heriki eka vanhu va tinxaka hinkwato. (Vaheveru 9:23-28) Xisweswo ke, loko nkarhi lowu hlawuriweke wu fikile, hinkwaswo handle ka xihoxo swi kombise Yesu Kriste tanihi Mbewu ya Xitshembiso leyi ha yona eku heteleleni vanhu a va ta weriwa hi minkateko.—Vagalatiya 3:16, 24; 2 Vakorinto 1:19, 20.
Vanhu Va Lunghiseriwa Vafumi
17. Ha Yesu, Xikwembu a xi ta tisa yini, kutani leswi swi kandziyisiwe njhani enkarhini wa ku velekiwa ka yena?
17 Emahlweni ka ku velekiwa ka Yesu mana wa yena Mariya u byeriwile hi ntsumi leswaku n’wana wakwe u ta nyikiwa mfumo lowu nga heriki. Varisi ekusuhi na Betlehema va tivisiwile hi ku velekiwa ka yena, kutani va twile vunyingi bya mavandla ya le tilweni byi dzunisa Xikwembu byi ku: “Ku kwetsima a ku ve eka Xikwembu ematilweni ya le henhla, ku rhula a ku ve emisaveni eka vanhu lava xi va tsakelaka.”—Luka 1:31-33; 2:10-14.
18. (a) Mintokoto yakwe ya laha misaveni yi n’wi lunghiselele mintirho ya hosi na muprista hi ndlela yihi? (b) Xana rifu rakwe ri ve ni vuyelo byihi eku kumeni ka ku rhula?
18 Xiya mimpindzulo ya leswi Hosi leyi ya le tilweni ya nkarhi lowu taka yi tshameke yi hanya emisaveni. Tanihi munhu u tivile na ku twisisa swiphiqo swa vanhu. U tshamile no tirha na vona, a hlanganyela emaxangwini ya vona a tlhela yena hi yexe a nonon’hweriwa. Ehansi ka ku ringiwa ko tika u kombe vutshembeki byakwe eka Yehova na rirhandzu rakwe ra leswo lulama. Hi ndlela leyi Xikwembu a xi lunghiselela Yesu ku va Hosi leyi twisisaka tanihi Muprista Lonkulu ku lawula minkateko ya vutomi eka vanhu. (Vaheveru 1:9; 4:15; 5:8-10) Nakambe, hi ku nyikela vutomi byakwe, Yesu Kriste u pfulele vanhu ndlela yo tlhela va kuma vuxaka lebyinene na Xikwembu.—1 Petro 3:18.
19. (a) Hi swi tivisa ku yini leswaku Yesu u pfuxiwile kutani a tlhandlukela etilweni? (b) Malunghana ni vuhosi byakwe, u endle yini endzhaku ka loko a tlhelele etilweni?
19 Endzhaku ka rifu ra Yesu, Xikwembu xi n’wi pfuxele evuton’wini nakambe, kutani u voniwile hi timbhoni leti tlulaka 500 leti tiyiseke leswaku ku pfuka eku feni ku endlekile hakunene. (1 Vakorinto 15:3-8) Masiku ya makume mune endzhaku ka ku pfuxiwa ka Yesu, u tlhandlukele etilweni kutani a nyamalala emahlweni ya vadyondzisiwa va yena lava a va n’wi langutile. (Mintirho 1:9) A ri etilweni u ye emahlweni a anakanya hi vuhosi byakwe eka valandzeri va yena lava tshembekaka, nakona nkateko wa mfumo wakwe wu va endle leswaku va hambana ni vanhu hinkwavo. Kambe se a ku ri nkarhi wakwe wo sungula ku fuma matiko ke? Doo, hikuva timhaka tin’wana ta nongonoko lowunene wa Xikwembu a ti lava ku khathaleriwa.—Vaheveru 10:12, 13.
20. I ntirho wihi lowuntshwa lowu Yesu a wu pfuleleke vadyondzisiwa vakwe emisaveni?
20 Ntirho lowukulu a a wu fanele ku endliwa emisaveni hinkwayo. Emahlweni ka rifu na ku pfuka ka Yesu ku hava Vaisrayele lava fambeke va chumayela va hundzula vanhu va tinxaka timbe. Kambe un’wana ni un’wana loyi a a tsakela ku gandzela Yehova minkarhi hinkwayo a a ta kuma minkateko na Israyele. (1 Tihosi 8:41-43) Hambi swi ri tano, ku fika ka Vukriste ku pfule ntirho lowuntshwa lowukulu. Yesu Kriste hi yexe u veke xikombiso kutani a xi siya tanihi ndzhaka eka vadyondzisiwa vakwe, a va byela leswi a nga si tlhandlukela etilweni: “Kutani mi ta va timbhoni ta mina kwala Yerusalema, ne tikweni hinkwaro ra Yudiya, ni ra Samariya, ni ku ya fika emakun’wini ya misava.”—Mintirho 1:8.
21. Ematshan’wini yo hundzula misava, Xikwembu a xi hetisisa yini hi ku vekiwa koloko ka vumbhoni?
21 Xana xikongomelo a ku ri ku hundzula misava ke? Doo! Kambe, Yesu u kombe leswaku enkarhini wa “ku hela ka minkarhi” a ku ta va na ku hlengeletiwa ka “vana va mfumo” ku sungula. Ina, swirho swin’wana swa hulumendhe leyi taka ya Mfumo a swi fanele ku hlawuriwa. (Matewu 13:24-30;, 36-43) Un’wana ni un’wana loyi a hlayaka Matsalwa ya Vukriste ya Xigriki a nga swi vona leswaku ku sungula hi Pentekosta ya 33 C.E., van’wana a va rhamberiwa ku hlanganyela na Yesu Kriste eMfun’weni wa yena wa matilo.—2 Timotiya 2:12; Vaheveru 3:1; 1 Petro 1:3, 4.
22. (a) I timfanelo tihi leti Xikwembu xi ti laveke eka lava languteriweke ku va vadyandzhaka va Mfumo wa le tilweni? (b) Kutani ke, nhlawulo wu endliwe hi ku tsutsuma xana?
22 Ku hlawula vafumi-kulobye va nkarhi lowu taka va vanhu a a swi ta teka nkarhi. Hikwalaho ka yini? Hi leswi nkarhi wolowo a wu ta yisiwa eka vanhu va matiko hinkwawo. Kutani, hambi leswi vo tala va vuleke leswaku va na wona, i vantsongo lava hakunene va tikombeke va ri valandzeri lava tshembekaka va N’wana wa Xikwembu. (Matewu 22:14) A ku fanele ku fikeleriwa mimpimanyeto leyi tlakukeke. Hambi leswi Vakriste a va nga tshami va ri ntlawa wa rixaka ro karhi tanihi Israyele wa khale, a va tekiwa tanihi valuveri, lava seketelaka ndlela yin’wana ya vutomi. (1 Petro 2:11, 12) A va fanele ku papalata swiendlo leswi nga tengangiki na leswo biha swa misava leyi va hanyaka eka yona. (1 Vakorinto 6:9, 10) Ku va “vana va Xikwembu” va xiviri, va fanele ku tikombisa va ‘rhurile,’ va nga hlanganyeli eka tinyimpi ta matiko naswona va nga rihiseli loko va xaniseriwa ripfumelo ra vona. (Matewu 5:9; 26:52; Varhoma 12:18, 19) Va fanele ku kombisa vutshembeki eka vuhosi bya Xikwembu hi ku ala ku seketela tihulumendhe ta politiki, leti eBibeleni ti fanisiwaka ni ‘swivandzana.’ (Nhlavutelo 20:4, 6) Hikwalaho ka hinkwaswo leswi na ku va va tlakuse vito ra Yesu Kriste entirhweni wakwe tanihi Hosi leyi totiweke ya Xikwembu, va “vengiwile hi vanhu va matiko hinkwawo.” (Matewu 24:9) Kutani lava va nga ta va vafumi va le tilweni va vanhu na Kriste a va hlawuriwanga hi ku tsutsuma.
23. (a) I vangani lava nga ta va eka huvo yoleyo ya le matilweni ya vulawuri na Kriste? (b) Va hlawuriwe exikarhi ka vamani, nakona hikwalaho ka yini?
23 A hi leswi nhlayo leyi hlawuriweke a yi ta va yikulu leswi endleke leswaku nhlawulo wu teka nkarhi wo leha. Ku ya hi Matsalwa, Xikwembu xi pime nhlayo ya huvo leyi yo hlawuleka ya vulawuri ehansi ka Yesu Kriste yi va vanhu va 144 000 ntsena. (Nhlavutelo 14:1-3) Kambe Xikwembu xi va hlawule hi vuxiyaxiya. Va “huma etinxakeni hinkwato, va ri va tindzimi hinkwato, ni va swivongo hinkwaswo, ni va matiko hinkwawo.” (Nhlavutelo 5:9, 10) Exikarhi ka vona ku na vanhu va mahanyelo yo hambana-hambana, vavanuna ni vavasati, vanhu lava hlanganyeleke eka swiphiqo swo hambana swa vanhu. Eku ambaleni ka vona ka vumunhu lebyintshwa bya Vukriste, a ku na xiphiqo lexi van’wana va vona va nga hlangavetanangiki na xona ivi va xi hlula. (Vaefesa 4:22-24; 1 Vakorinto 10:13) Hi nga tsaka swonghasi hi mhaka ya leswi! Hikwalaho ka yini? Hikuva swi hi nyika xitshembiso xa leswaku va ta va tihosi ni vaprista lava tsetselelaka ni va musa, va swi kota ku pfuna vavanuna ni vavasati va tinxaka hinkwato leswaku va pfuneka hi lunghiselelo ra Xikwembu ra vutomi lebyi nga heriki.
24. Ku vuriwa yini hi timiliyoni ta vanhu van’wana lava hanyeke no fa enkarhini lowu, vo tala va vona va ri hava vutivi bya Bibele?
24 Ku vuriwa yini hi vanhu lava nga ehandle ka lunghiselelo leri? Nkarhi lowu hinkwawo, Xikwembu a xi ti kavanyetanga tihulumendhe to hambana-hambana. Xi tshike vanhu va famba hi ndlela leyi va yi hlawuleke. Kavula, vanhu va timiliyoni va hanyile no fa, vo tala va vona va nga twanga nchumu hi ta Bibele kumbe Mfumo wa Xikwembu. Kambe Xikwembu a xi va rivalanga. A xi lunghiselela nkarhi lowu vuriweke hi muapostola Pawulo loko a te: “Leswi ndzi swi languteleke eka Xikwembu . . . hi leswaku lavo lulama ni lava nga lulamangiki va ta pfuka eku feni.” (Mintirho 24:15) Kutani ke, ehansi ka swiyimo leswinene swa Mafambiselo Lamantshwa ya Xikwembu, va ta nyikiwa nkarhi lowu teleke wo dyondza tindlela ta Yehova. Exisekelweni xa leswi, va nga tiyimela emhakeni ya vuhosi bya misava hinkwayo. Lava rhandzaka ku lulama va ta kuma nkarhi wo hanya hi masiku.
Leswi “Makumu” Ma Tshinelaka
25, 26. (a) Hi nkarhi lowu faneleke, i vuhosi byihi byin’wana lebyi Kriste a a ta nyikiwa byona, naswona a a ta lwa na mani? (b) Leswi a a swi ta khumba swiyimo swa misava hi ndlela yihi?
25 Ku nga si fika Mafambiselo wolawo Mantshwa, timhaka leti hlamarisaka ti fanele ku humelela. Bibele yi vhumbe ku cinca lokukulu ka timhaka ta misava. Kutani Yesu Kriste a a ta vekiwa Hosi hayi ku fuma vadyondzisiwa vakwe ntsena kambe a ri ni matimba yo fuma misava hinkwayo. Xitiviso a xi ta endliwa etilweni: “Matimba ya ku fuma misava, sweswi ma nyikiwile Hosi ya hina ni Mesiya wa yona, kutani u ta fuma hi laha ku nga heriki.” (Nhlavutelo 11:15) Xiendlo xo sungula xa Hosi xi ta va xo lwa ni “mufumi wa misava” hi yexe, Sathana Diyavulosi, ni mademona yakwe. (Yohane 14:30) Mavandla lawa yo biha a a ma ta cukumetiwa ma suka etilweni kutani ma pfaleriwa ekusuhi na misava. Ku va ni mbuyelo wihi xana?
26 Nhlamuselo ya vuprofeta yi rhekhode rito leri humaka etilweni tanihi leri nge: “Hikokwalaho, tsakani n’wina matilo, na n’wina lava akeke eka wona; kambe mi ni khombo, n’wina misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi u xikele ka n’wina a karihile ngopfu, hi ku tiva leswaku nkarhi wa yena wu komile.” (Nhlavutelo 12:12) Nkitsinkitsi lowu nga lawulekiki a wu ta va kona exikarhi ka matiko, kambe makumu a ma nga ta ta xikan’we-kan’we.
27. (a) Loko “makumu” ma tshinela, i ntirho muni lowukulu wo khetsa lowu a wu ta endliwa, nakona njhani? (b) Ku lovisiwa loku vhumbiweke ku ta va ku kurise ku yini?
27 Lowu a ku ta va nkarhi wa ntirho lowukulu wo khetsa. Ehansi ka ku leteriwa hi Yesu Kriste la vekiweke exiluvelweni, valandzeri va yena lava tshembekaka a va ta fikisa ku chumayeriwa ka “Mahungu lamanene ya mfumo” emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni eka matiko hinkwawo. Hinkwako-nkwako vanhu a va ta nyikiwa nkarhi wo komba mavonelo ya vona eka mfumo wa Xikwembu. (Matewu 24:14; 25:31-33) Loko leswi swi endliwile, tanihi loko Yesu a hlamuserile, “kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” “Nhlomulo wu ta va lowukulu enkarhini wolowo; nhlomulo lowo tano a wu si va kona hi mpfhuka misava yi tumbuluka ku fikela namuntlha, naswona a wu nga ha vi kona ni siku ni rin’we.” (Matewu 24:21) Vanhu a va nga ha vutisi nakambe va ku, Xana Xikwembu a xi ri karhi xi endla yini? Lava nga ta pona ntsena hi lava va khathaleleke ku kuma leswi a a xi swi endla na ku twananisa vutomi bya vona ni swilaveko swa xona ku nga si fika ku lovisiwa ka misava.
28. (a) Ku vekiwa ka Kriste exiluvelweni na ku avanyisiwa ka vanhu va matiko hinkwawo swi endleke rini? (b) Kutani ke, i yini xi nga xa xihatla eka wena ku xi endla?
28 Kambe swiendlakalo leswi hinkwaswo swi ta endleka rini? Kriste u nyikiwe rini matimba yo fuma tanihi Hosi na ku ya emahlweni a avanyisa vanhu va matiko hinkwawo? Mintiyiso yi komba leswaku Xikwembu a xi ri karhi xi endla swilo leswi eka lembe xidzana ra vu-20. Kriste ana se u le xiluvelweni xakwe xa le tilweni, nakona ntirho wa ku khetsa wu le kusuhi ni ku hela. Nkarhi wa ku tikombisa u ri etlhelweni ra Yehova emhakeni ya vuhosi bya misava hinkwayo wu komile swinene. “Nhlomulo lowukulu” wu kusuhi! Ku kambela vuprofeta bya Bibele hi ku ya hi matimu ya sweswinyana swi kombisa leswaku mhaka leyi i ntiyiso. Hi ku khutaza ku xiyisisa leswi hi vukheta.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 62]
Hi ku hanya exikarhi ka vanhu, mufumi lontshwa wa misava u ve la twisisaka vanhu ku antswa