Ndzima 13

Langutelo Ra Wena Ra Rimbewu—Ri Na Mhaka Xana?

1-3. (a) Bibele yi komba hi ndlela yihi leswaku vuxaka bya rimbewu exikarhi ka wanuna ni wansati byi pfumeleriwile hi Xikwembu? (b) Xana swi nga n’wi pfuna munhu ku tirhisa matimba yakwe ya rimbewu hi ndlela leyi nga hava mindzilakana?

VANHU van’wana va ni mianakanyo ya leswaku Bibele yi nyenya xin’wana ni xin’wana lexi yelanaka ni rimbewu. Hambi swi ri tano, ku kambela ka Bibele hi koxe ku hlavutela leswaku leswi a swi tano. Endzhaku ko hlamusela ku tumbuluxa ka Xikwembu ka wanuna ni wansati wo sungula, yi ya emahlweni no hlamusela: “Xikwembu xi va katekisa, xi ku ka vona: Tswalanani, mi andza, mi tata misava.”—Genesa 1:27, 28.

² Vuxaka bya rimbewu exikarhi ka wanuna ni wansati, hi nkarhi wolowo, hakunene a byi pfumeleriwe hi Xikwembu. Kambe xana Xikwembu xa ri pfumelela rimbewu leri nga hava mindzilakana? Leswi swi nga tisa ntsako lowukulu evuton’wini ke? Swi nga vanga ku rhula ka ntiyiso ni nsirhelelo eka hina ni lava hi nga na vona xana?

³ Rimbewu ri tirhisiwa hi ndlela yo biha tanihi mintirho yin’wana ya vanhu. Ku dya i swinene naswona swa laveka evuton’wini. Kambe makolo ya nga vavisa rihanyo ni ku komisa vutomi bya munhu. Ku etlela, nakona i ka nkoka. Kambe ku tlurisa mpimo swi tekela vutomi ntirho naswona swi nga ha tsanisa miri. Tanihi leswi ntsako lowunene wa vutomi wu nga vangiwiki hi makolo, vudakwa ni vulolo, naswona a wu vangiwi hi matimba ya munhu ya rimbewu lama nga hava mindzilakana. Ntokoto wa vanhu hi malembe ya magidi wa swi tiyisa leswi. Xana hi fanele ku kuma dyondzo yo vavisa hi hexe? Ku na ndlela leyi antswaka.

4. I yini lexi faneleke ku hi susumetela ku seketela milawu ya Xikwembu mayelana ni rimbewu?

⁴ Rito ra Xikwembu ri nyika langutelo leri ringaneleke ra rimbewu leswi nga ta sirheleta ntsako wa hina sweswi na le nkarhini lowu taka. Kambe, a hi ku endlela ku rhula ka hina ni nsirhelelo ntsena leswi hi faneleke ku dyondza ni ku khomelela eka milawu ya Xikwembu mayelana ni ku tirhisa ka vuswikoti lebyi. Xa risima ngopfu, hi fanele ku endla tano hi mhaka ya xichavo eka Muvumbi wa hina. Loko kunene hi yima na yena emhakeni ya vuhosi, hi ntsako hi ta tinyiketa eka vutlhari lebyi tlakukeke ni vuhosi bya matimba ni le mhakeni leyi.—Yeremia 10:10, 23.

Ku Hlayisa Vukati Byi Ri Lebyi Xiximiwaka Hi Vanhu Hinkwavo

5. Bibele yi ri yini hi ku nghenela vuxaka bya rimbewu ehandle ka vukati?

⁵ Bibele ya laya: “Ku tekana a ku ve loku xiximiwaka hi vanhu hinkwavo, vukati byi nga onhiwi hi ku kanganyisana, hikuva Xikwembu xi ta avanyisa timbhisa ni vaoswi.” (Vaheveru 13:4) Kutani ke, Xikwembu xi lwisana ni vuxaka bya rimbewu ehandle ka vukati. Leswi swi fambisana ni mhaka ya leswaku loko xi nyika wanuna wo sungula munghana, Xikwembu xi kombe leswaku ku rhandza ka xona a ku ri leswaku lavambirhi va va “nyama yin’we,” eka xiboho xa vun’we lexi nga heriki. Malembe lama nga vaka mune wa magidi endzhaku, N’wana wa Xikwembu u kombe leswaku Tata wakwe a a nga wu tshikanga mpimanyeto lowu. (Genesa 2:22-24; Matewu 19:4-6) Kambe mpimanyeto wo tano a wu tikisa swi nga fanelanga xana? Xana wu hi pfumata swin’wana leswinene?

6. I yini lexi kombaka leswaku nawu wa Xikwembu lowu lwisanaka ni vuoswi i wa ku pfuna hina?

⁶ Vuoswi byi onha mpimanyeto wa Xikwembu, kutani Yehova Xikwembu u tshembisa ku va “mbhoni leyi hatlisaka” eku avanyiseni ka vaoswi. (Malakia 3:5) Mihandzu yo biha ya vuxaka bya rimbewu ehandle ka xiboho xa vukati yi tiyisa vutlhari bya nawu wa Xikwembu. Vuoswi byi humesa ntshembo lowu tshovekeke ni ku nga tshembi. Swi vangela khombo ni ku kandziyela ku rhula ka vukati. Ku vaviseka ni ku tshoveka leswi vangiwaka hakanyingi swi yisa eku dlayeni ka vukati. Vana va karhateka loko va vona ndyangu wa ka vona wu hahluka. Hi ku twala, ku avanyisa ka Xikwembu ka vuoswi swi pfuna hina. Rito ra xona ri komba leswaku un’wana ni un’wana la nga ni rirhandzu ra xiviri ra munhukulobye a nga ka a nga oswi.—Varhoma 13:8-10.

7. Hlamusela leswi vumbhisa byi vulaka swona, hi laha ku vulavuriwaka hi byona eBibeleni.

⁷ Tanihi loko hi xiyile, Bibele nakambe yi vula ku avanyisa ka Xikwembu ka timbhisa. Kahle-kahle vumbhisa i yini? Hambi leswi ku tirhisa ka Bibele ka rito leri swi nga katsaka nhlangano wa rimbewu wa vanhu lava nga tekanangiki kun’we ni vuoswi, hakanyingi ri na nhlamuselo leyi anameke. Rito ra “vumbhisa” leri a ri tirhisiwa loko ku tsariwa marito ya Yesu ni vadyondzisiwa vakwe i rito ra Xigriki por·neiʹa. Ri tekiwe eka rimitsu leri fanaka ni rito ra manguva lawa “ponography.” Eminkarhini ya Bibele porneiʹa a ri tirhisiwa ku vula mpimo lowu anameke wa vuxaka lebyi nga riki enawini bya rimbewu handle ka vukati. Por·neiʹa ri katsa ku tirhisiwa loko biha swinene ka xirho kumbe swirho swa mbeleko swa munhu un’we (hambi hi ntumbuluko kumbe hi ndlela yo biha). Nakambe, ku fanele ku vile ni muxaka wun’wana wa vunghwavava—munhu kumbe xivandzana xa tinxaka ha timbirhi ta rimbewu.

8. I swivangelo swihi swa matimba swi endleke leswaku muapostola Pawulo a khutaza Vakriste ku ‘chava vumbhisa’?

⁸ Loko a khutaza Vakriste ku ‘tshika vuoswi,’ muapostola Pawulo u nyike swivangelo swa matimba, a ku: “Emhakeni leyi, ku nga vi na loyi a dyohelaka makwavo, kumbe ku n’wi dyelela, hikuva Hosi i murihiseli eswilweni leswi hinkwaswo . . . Hikuva Xikwembu a xi hi vitanelanga ku hanya ethyakeni . . . Hikokwalaho, loyi a alaka xitsundzuxo lexi a nga soli munhu, kambe u sola Xikwembu.”—1 Vatesalonika 4:3-8.

9, 10. (a) Hikwalaho ka yini vanhu van’wana va chava vukati lebyi nge nawini, hambi loko va hanya ni un’wana wa rimbewu leri hambaneke? (b) Hambi leswi vumbhisa byi nga ku twanana ka vanhu vambirhi, xana ku na ‘maxangu ni ku kavanyetiwa ka malunghelo ya van’wana’ hi ndlela yihi?

⁹ Loyi a endlaka vumbhisa hakunene ‘wa vavisa naswona u kavanyeta malunghelo ya van’wana.’ Leswi i ntiyiso, hi xikombiso, eka mimpatswa leyi tshamaka swin’we yi nga tekanangi hi nawu. Hikwalaho ka yini va swi endla? Hakanyingi i ku endlela leswaku va ta kota ku tsema vuxaka loko va swi tsakela. A va nyiki nakulobye nsirhelelo lowu vukati lebyi nga ni vutihlamuleri byi faneleke ku wu tisa. Kambe loko vanhu hi vambirhi ka vona va vumba vuxaka lebyi hi ku swi rhandza, xana va ha tama va ‘vavisa ni ku kavanyeta malunghelo ya van’wana’? Ina, hakunene swi tano.

¹⁰ Ku na swilo swo tala leswi vangiwaka hi swiendlo swa timbhisa leswi ‘kavanyetaka malunghelo ya van’wana.’ Hi xikombiso, un’wana ni un’wana la endlaka vumbhisa u hlanganyela eku onheni ka ripfalo ra munhu un’wana kun’we ni xiyimo xihi na xihi lexi tengeke lexi munhu yoloye a nga ha vaka na xona eka Xikwembu. Mbhisa yi onha nkarhi wa munhu un’wana wo nghenela vukati hi masungulo lama baseke. Yi tisa ku deleriwa, ndzhukano ni ku kayakaya eka maxaka ya munhu lowun’wana, kun’we na ya yona n’wini. Nakambe a nga ha vanga khombo ra miehleketo, nsusumeto, ni rihanyo ra miri wa munhu lowun’wana. Mavabyi lama tsemaka nhlana yo tluletana hi rimbewu tanihi AIDS leyi petaka nhloko (Acquired Immune Deficiency Syndrome) hakanyingi ma vangiwa hi rigangugangu.

11. Hikwalaho ka yini ku nga ri na xivangelo eka mani na mani xo tshemba leswaku Xikwembu xi ta tsetselela vumbhisa?

¹¹ Vo tala va hlawula ku tisiva mahlo eka mangava lawa. Kambe xana wa tshemba leswaku Xikwembu, eku lulameni ka xona, xi ta tsetselela ku honisiwa ko tano ka tihanyi ka timfanelo ta van’wana? Rito ra Xikwembu ri lava ku ‘xiximiwa,’ ka lunghiselelo ra xona ro hlawuleka ra vukati, hayi ku thyakisiwa kumbe ku tshikiwa.—Vaheveru 13:4; Matewu 22:39.

12. (a) Hi wahi malangutelo ya Xikwembu hi vusodoma? (b) Xana nawu wa Xikwembu lowu sivelaka vusodoma wu hi sirheleta eka yini?

¹² Ku vuriwa yini hi vusodoma? Tanihi loko hi swi vonile, mukhuva lowu wu katsakanyiwe eka rito por·neiʹa (“vumbhisa”), leri tirhisiweke hi Yesu na vadyondzisiwa vakwe. Mudyondzisiwa Yuda u tirhise rito rero loko a kombetela eka swiendlo leswi nga riki swa ntumbuluko swa rimbewu swa vanhu va Sodoma na Gomora. (Yuda 7) Kwalaho vusodoma byi vangele ku onhiwa loku tswaleke ‘huwa leyikulu yo vilela.’ Kutani byi yise eku lovisiweni ka miti yoleyo ni vaaki va yona hi Xikwembu. (Genesa 18:20; 19:23, 24) Xana langutelo ra Xikwembu ri cincile ku sukela kwalaho ke? E-e. Vakorinto vo Sungula 6:9, 10, hi xikombiso, yi xaxameta “vavanuna lava endlaka swa tingana ni vavanuna-kulobye” va ri exikarhi ka lava nga ta ka va nga dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu loko va ya emahlweni na mukhuva wo tano. Nakambe, loko yi hlamusela mimbuyelo ya vanhu lava nga ‘xiximiki mimiri ya vona emhakeni ya manyala,’ lava tinyiketaka “eku naveleni ka swa manyala,” Bibele yi vula leswaku “va hisiwa hi ku navelana hi xivona, hi leswaku vavanuna va endla leswi khomisaka tingana ni vavanuna-kulobye, kutani va tivangele ku biwa loku ringanaka vuhunguki bya vona.” (Varhoma 1:24, 27) Vanhu vo tano a va weli ntsena eku avanyisiweni hi Xikwembu, kambe va tlhela va kuma ku “biwa” ka miehleketo ni ku onhaka ka miri. Namuntlha, hi xikombiso, ku na mpimo lowu tlakukeke hi ndlela leyi nga hava ku ringanisiwa wa thusula, AIDS, ni mavabyi yan’wana yo tluletana hi rimbewu exikarhi ka vasodoma. Mimpimanyeto leyi tlakukeke ya mahanyelo lamanene ya Rito ra Xikwembu yi hi sirheleta emangaveni yo tano, ku ri na ku hi tsona swin’wana leswinene.

Ku Amukela Langutelo Ra Xikwembu Hi Ku Dlaya Vukati

13. Mhaka ya vutshembeki eka swiboho swa munhu swa vukati i ya ntikelo hi ndlela yihi?

¹³ “Ndzi vengile ku cukumeta.” Leswi hi leswi Yehova Xikwembu a swi vuleke hi yexe loko a tshinya lava ‘kanganyiseke’ vanghana va vona va vukati. (Malakia 2:14-16, Revised Standard Version) Rito rakwe ri nyika ndzayo leyi ringaneke ku pfuna mimpatswa ku endla leswaku vukati byi humelela ni ku papalata mbitsi ya ku dlaya vukati. Nakambe ri swi veka erivaleni leswaku Xikwembu xi languta ku tshembeka eka switshembiso swa vukati tanihi vutihlamuleri byo kwetsima.

14, 15. (a) I xisekelo xihi ntsena lexinene xa ku dlaya vukati? (b) Xana vumbhisa i xikolokolo leswaku byi tshova xiboho xa vukati? (c) Hi le hansi ka swiyimo swihi laha ku tlhela munhu a teka swi pfumeleriwaka?

¹⁴ Leswi swi tiyisiwe hi mhaka ya leswaku u pfumela xisekelo xin’we ntsena lexinene xa ku dlaya vukati. Yesu u kombe leswaku hi xihi a ku: “Un’wana ni un’wana la tshikaka nsati wa yena, loko ku nga ri hi mhaka ya vunghwavava [por·neiʹa], kutani a teka un’wana, wa oswa.” (Matewu 19:9; 5:32) Por·neiʹa, tanihi loko hi swi vonile, ri kombetela eka vuxaka bya rimbewu ehandle ka vukati, hambi hi ntumbuluko kumbe ku nga ri hi ntumbuluko.

¹⁵ Loko munghana wa munhu wa vukati a va ni nandzu wa vunghwavava, xana i xikolokolo leswaku leswi swi tshova xiboho xa vukati? E-e, a swi tano. Munghana la nga riki na nandzu a nga tikanelela loko a lava ku rivalela kumbe loko a nga swi lavi. Laha ku kaneriwaka ku dlaya vukati, xichavo xa Mukriste xa mfumo wa vanhu xi ta n’wi vangela ku dlaya vukati hi nawu, a endla tano hi xisekelo lexi tiyeke. (Varhoma 13:1, 2) Loko timhaka ti dlayeleriwile, ku tlhela a nghena evukatini swa pfumeleleka. Kambe Matsalwa ya letela leswaku vukati byihi na byihi byo tano byi fanele ntsena byi va eka Mukriste un’wana, loyi hakunene a nga ‘eHosini.’—1 Vakorinto 7:39.

16. Ematikweni lawa nawu wa ndhawu wu nga pfumeriki ku dlaya vukati eka xisekelo xihi na xihi, Timbhoni ta Yehova ti komba xichavo eka nawu wa Xikwembu emhakeni leyi hi ndlela yihi?

¹⁶ Ku vuriwa yini hi loko milawu ya tiko yi nga ku pfumeleli ku dlaya vukati kwihi na kwihi, hambi ku ri hi mhaka ya vugangu? Munghana la nga riki na nandzu emhakeni yo tano a nga ya dlaya vukati etikweni leri ku dlaya vukati ku pfumeleriwaka. Swiyimo, kavula, swi nga ha va swi lwisana ni leswi. Kambe xivumbeko xin’wana xa ku hambana hi nawu xi nga ha va xi ri kona etikweni ra munhu kutani xi nga tirhisiwa. Ehansi ka swiyimo hinkwaswo, munghana la nga riki na nandzu a nga hambana ni loyi a nga na nandzu kutani a humesa vumbhoni lebyi tiyeke bya Matsalwa byo dlaya vukati eka valanguteri ebandlheni ra ka vona ra Timbhoni ta Yehova. Ku vuriwa yini hi loko munhu yoloye endzhaku a kanela ku teka munghana un’wana? Bandlha ri nga ka ri nga n’wi susi tanihi muoswi ebandlheni loko a nyikile bandlha papila leri nga ni xihlambanyo xa vutshembeki eka munghana wa sweswi ni ku pfumelelana ko kuma papila ra nawu ra vukati loko vukati byo sungula byi ta fa byi dlaya hi nawu kumbe hi rifu. Hambi swi ri tano, munhu u fanele ku hlangavetana ni mimbuyelo yihi na yihi leyi nga ha humelelaka yi tisiwa hi vanhu lava nga riki ebandlheni. Hikuva misava hi ntolovelo a yi teki nawu wa Xikwembu wu ri lowu tlakukeke eka milawu ya vanhu ni leswaku milawu ya vanhu yi na matimba mantsongo ntsena.—Ringanisa Mintirho 5:29.

Hi Vutlhari Papalata Thyaka Hinkwaro Ni Makwanga Ya Rimbewu

17. Hi Matsalwa, hlamusela ndhawu leyinene leyi vuxaka bya rimbewu byi nga na yona evuton’wini bya vanhu lava tekaneke.

¹⁷ Vuxaka bya rimbewu entiyisweni byi na ndzhawu leyi faneleke evuton’wini bya vanhu lava tekaneke. Xikwembu xi lunghiselele leswi tanihi ndlela leyi vana a va ta tswariwa ha yona, futhi ni ku va xihlovo xa ntsako eka vatswari. (Genesa 9:1; Swivuriso 5:18, 19; 1 Vakorinto 7:3-5) Hambi swi ri tano, xi nyike xitsundzuxo ehenhleni ka ku onha ka nyiko leyi.—Vaefesa 5:5.

18, 19. (a) Hikwalaho ka yini mukhuva wa ku tlangisa swirho swa mbeleko, kumbe ku tihlambela, wu nga fanelanga eka Mukriste? (b) I yini lexi nga pfunaka munhu ku papalata mukhuva wo tano?

¹⁸ Hikwalaho ka ku kandziyisiwa ka rimbewu namuntlha, vantshwa vo tala va kuma leswaku ku navela ka vona ka ku anerisa rimbewu ku nyanyuriwa va nga si ringana ni ku nghenela vukati. Hikwalaho ka sweswo, van’wana va vona va lava ntsako hi ku nyanyula swirho swa vona swa rimbewu hi voxe. Leswi i ku tlangisa swirho swa mbeleko kumbe ku tihlambela. Xana i mukhuva lowunene kumbe i wa vutlhari-ke?

¹⁹ Matsalwa ya tshinya: “Loko swi ri tano, dlayani leswi swi nga swa misava eka n’wina, hi leswaku vuoswi, ni swa thyaka, ni ku hisekela swa tingana, ni ku navela loko biha, ni makwanga.” (Vakolosa 3:5) Xana loyi a titlangelaka hi swirho swa mbeleko u ‘dlaya leswi swi nga swa misava malunghana ni ku navela ka rimbewu’? Hi laha ku hambanaka, u pfuxa ku navela ka rimbewu. Bibele yi khutaza leswaku munhu a papalata miehleketo ni mahanyelo lama yisaka eka swiphiqo swo tano, a swi siva hi ntirho lowunene, ivi munhu yoloye a hlakulela ku tikhoma. (Vafilipiya 4:8; Vagalatiya 5:22, 23) Loko ku endliwa matshalatshala lamakulu eka leswi, ku tihlambela ko tano ku nga papalatiwa, swi va ni mimpfuno emianakanyweni, eka minsusumeto ni le moyeni.

20. I yini lexi kombaka leswaku a swi nge vi swinene eka wanuna ni wansati ku tshika mindzilakana hinkwayo eka vuxaka bya vona bya rimbewu?

²⁰ Leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni “thyaka, ku hisekela swa tingana, ku navela loko biha” swi tirha eka Vakriste hinkwavo, lava nga tekangiki ni lava tekeke. I ntiyiso leswaku nuna ni nsati va na mfanelo ya Matsalwa yo hlanganyela kun’we evuxakeni bya rimbewu. Kambe xana leswi swi vula leswaku va nga susa mindzilakana hinkwayo? Mhaka ya leswaku Rito ra Xikwembu ri khutaza Vakriste hinkwavo ku hlakulela ku tikhoma yi lwisana ni malangutelo yo tano. (2 Petro 1:5-8) Mutsari la huhuteriweke wa Bibele a a nga boheki ku hlamusela ndlela ya ntumbuluko leyi xirho xa mbeleko xa wanuna ni xa wansati swi hlanganaka ha yona. Swa twala leswaku vasodoma va nga ka va nga yi landzi ndlela leyi ya ntumbuluko. Kutani, vasodoma va xinuna ni va xisati va tirhisa swivumbeko swin’wana swa nhlangano leswi muapostola a swi vulaka mikhuva ya ‘ku navela loku khomisaka tingana’ ni swiendlo leswi “khomisaka tingana.” (Varhoma 1:24-32) Xana mimpatswa leyi tekaneke yi nga tekelela swivumbeko swo tano swa nhlangano swa vusodoma evukatini bya vona kutani emahlweni ya Xikwembu va tama va ha ntshunxekile eku kombiseni ka ‘ku navela loku khomisaka tingana’ kumbe “ku navela loko biha”?

21. Ku nga khathariseki leswi ndlela ya munhu ya vutomi a yi ri xiswona khale, i nkarhi wihi wu n’wi pfulekeleke sweswi?

²¹ Hi ku xiya leswi Matsalwa ya swi vulaka, munhu a nga vona leswaku miehleketo yakwe yo sungula emhakeni leyi a a kuceteriwa hi lava, hi ku vula ka Bibele ‘va tinyiketeke emikhuveni ya manyala.’ Kambe hi mpfuno wa Xikwembu, munhu a nga ‘ambala munhu lontshwa,’ la hanyaka hi mimpimanyeto ya Xikwembu yo lulama. (Vaefesa 4:17-24) Hi ndlela leyi munhu u komba leswaku u tiyisile loko a vula leswaku u lava ku endla ku rhandza ka Xikwembu.

Langutelo Ra Wena Ri Khumba Ku Rhula Ni Nsirhelelo Wa Wena Swinene

22. I minkateko yihi leyikulu leyi telaka lava tirhisaka ndzayo ya Rito ra Xikwembu mayelana ni ku tikhoma lokunene ka rimbewu?

²² Hakunene, ku tirhisa ndzayo ya Rito ra Xikwembu ehenhleni ka ku tenga ka rimbewu a hi ndzhwalo. Ringanisa mihandzu ya ndlela leyi Bibele yi vulavulaka ha yona ni mpimo lowu tlakukeke wa misava wa ku dlaya vukati, makaya lama hahlukeke, vana va mihuphani, vunghwavava, vuvabyi ni vukarhi ni ku dlaya loku endliwaka hi mhaka ya nyanyuko wa rimbewu. (Swivuriso 7:10, 25-27) Byi vonaka swonghasi vutlhari bya Rito ra Xikwembu! Loko u fularhela mianakanyo ya misava leyi tshegiweke hi ku navela ni makwanga ivi u twananisa miehleketo ya wena ni ndzayo ya Yehova, mbilu ya wena ya tiyisiwa swinene eku naveleni loku lulameke. Ematshan’wini yo nghenela mintsako ya rigangugangu, u tsakela ripfalo leri baseke ni ku rhula loku nga heriki ka miehleketo. Vukati na swiboho swa ndyangu swi tiyisiwa hi ku kula ka ku tshembana exikarhi ka vanghana va vukati ni xichavo xa vana.

23. Xana malangutelo ya munhu ya rimbewu i mhaka leyikulu eku ‘funghiweni’ ka yena leswaku a ponela ‘emisaveni leyintshwa’ ya Xikwembu hi ndlela yihi?

²³ Kutani u nga rivali leswaku ntshembo wa wena wa vutomi lebyi nga heriki wa katseka. Kutani ku tenga ka Matsalwa ku ta vanga rihanyo ro tlula leri u nga na rona sweswi. (Swivuriso 5:3-11) Ri ta va xiphemu xa vumbhoni bya leswaku kunene wa vaviseka hi swilo leswi nyenyetsaka leswi endliwaka hi vanhu lava nga riki na mhaka na Xikwembu na leswaku u ‘fungheriwe’ ku ponela ‘emisaveni leyintshwa,’ ya Xikwembu, laha ku lulama ku tshameke kona, hayi vunghwavava. I swa nkoka ke, ku ‘chivirika leswaku Xikwembu xi ku kuma u nga ri na xivati kumbe xisandzu, naswona u ri ni ku rhula.’—Ezekiel 9:4-6; 2 Petro 3:11-14.