Siku Ra Ku Velekiwa

Nhlamuselo: I siku ra ku velekiwa ka munhu kumbe ku tsundzukiwa ka siku rero. Eka tindhawu tin’wana ku tsundzukiwa ka siku ra ku velekiwa ka munhu, ngopfu-ngopfu n’wana, ku tlangeriwa hi xinkhubyana ni ku nyikana tinyiko. A hi xiendlo lexi humaka eBibeleni.

Xana loko Bibele yi vulavula hi minkhuvo ya siku ra ku velekiwa yi yi veka exiyin’weni lexinene? Bibele yi boxa minkhuvo mimbirhi ntsena yo tlangela ku velekiwa:

Gen. 40:20-22: “Kutani hi siku ra v̌unharu, siku ra ku tŝariwa ka Faro, a endlela malanḍa ya yena hikwawo e nkhuv̌o . . . a tlherisela nḍuna ya v̌atšheleri e ku tšheleleni ka yena . . . kambe a hayeka nḍuna ya v̌aphameri.”

Mt. 14:6-10: “Enkhubyeni wa siku ra ku velekiwa ka Heroda, n’wana wa Herodiya wa xisati a cina emahlweni ka vanhu, a tsakisa Heroda; hikokwalaho, Heroda a n’wi tshembisa hi ku hlambanya, a ku: ‘Xin’wana ni xin’wana lexi u nga ta xi kombela, ndzi ta ku nyika xona.’ Hiloko nhwanyana a byeleteriwa hi mana wakwe ku hlamula, a ku: ‘Ndzi nyike nhloko ya Yohane Mukhuvuri ko kwala, yi ri enkambaneni.’ . . . Ku rhumiwa vanhu, va ya tsema nhloko ya Yohane ekhotsweni.”

Xin’wana ni xin’wana lexi nga eBibeleni xi ni xivangelo. (2 Tim. 3:16, 17) Timbhoni ta Yehovha ti xiya leswaku Rito ra Xikwembu a ri yi seketeli minkhuvo ya masiku ya ku velekiwa kutani ta yi papalata.

Vakreste vo sungula ni Vayuda va le minkarhini ya Bibele a va yi languta njhani minkhuvo ya masiku ya ku velekiwa?

“Vonelo ra nkhuvo wa siku ra ku velekiwa a ri nga fambelani ni mianakanyo ya Vakreste hinkwavo va nkarhi lowu.”—The History of the Christian Religion and Church, During the Three First Centuries (New York, 1848), Augustus Neander (yi hundzuluxeriwe hi Henry John Rose), tl. 190.

“Vaheveru va le ndzhaku a va languta ku tlangeriwa ka masiku ya ku velekiwa tanihi xiphemu xa vugandzeri bya swifaniso, ku nga langutelo leri a va ta ri tiyisekisa ngopfu hi leswi va swi voneke eka minkhuvo leyi fambelanaka ni masiku lawa.”—The Imperial Bible-Dictionary (London, 1874), leyi hleriweke hi Patrick Fairbairn, Vhol. I, tl. 225.

Hi wahi masungulo ya mikhuva leyi tolovelekeke leyi fambelanaka ni minkhuvo ya masiku ya ku velekiwa?

“Mikhuva yo hambana-hambana leyi vanhu va tlangelaka masiku ya ku velekiwa ha yona, yi ni matimu yo leha. Masungulo ya yona i ya vungoma ni ya vukhongeri. Mikhuva ya ku navelela ntsako, ku humesa tinyiko ni ku tlangela—leswi fambisanaka ni makhandlhela lama pfurhaka—eminkarhini ya khale a swi endleriwa ku sirhelela loyi ku tlangeriwaka siku rakwe ra ku velekiwa eka mademona ni leswaku a hlayiseka elembeni leri tlhandlamaka. . . . Ku fikela eka lembe-xidzana ra vumune Vukreste byi ale nkhuvo wa siku ra ku velekiwa tanihi mukhuva wa vuhedeni.”—Schwäbische Zeitung (xiengetelo xa magazini Zeit und Welt), April 3/4, 1981, tl. 4.

“Vagriki a va pfumela leswaku un’wana ni un’wana u ni moya lowu n’wi sirhelelaka kumbe daemon lowu a wu va kona loko a velekiwa, naswona wa n’wi rindza evuton’wini byakwe. Moya lowu a wu ri ni vuxaka bya xihundla ni xikwembu lexi munhu wa kona a velekiweke hi siku leri na xona xi velekiweke ha rona. Varhoma na vona va amukele mianakanyo leyi. . . . Vonelo leri ri nghene eka tidyondzo ta vanhu naswona ri kombisiwa hi ntsumi leyi rindzaka, xikwembu-manana xa xihundla, mukwetsimi la nga musirheleri. . . . Mukhuva wa makhandlhela lama pfurhaka ehenhla ka makhekhe wu sunguriwe hi Vagriki. . . . Makhekhe ya vulombe ya xirhendzevutana yo fana ni n’weti, lama voningiwaka hi switlhatlhe a ma vekiwa etialtarini ta tempele ya [Artemis]. . . . Makhandlhela ya siku ra ku velekiwa, hi ku ya hi ntsheketo, ma ni moya wo hlawuleka lowu nyikaka mikateko. . . . Switlhatlhe leswi pfurhaka ni ndzilo wa magandzelo a swi ri ni nkoka wo hlawuleka wa xihundla ku sukela loko vanhu va sungule ku endlela swikwembu swa vona tialtari. Makhandlhela ya siku ra ku velekiwa i xichavo ni ku dzuneka eka n’wana la velekiweke naswona ma tisa leswinene. . . . Maxewetelo ya siku ra ku velekiwa ni ku navelela leswinene i xiphemu lexikulu xa siku leri. . . . Eku sunguleni mhaka leyi a yi ri ya mimoya. . . . Maxewetelo ya siku ra ku velekiwa ma tisa leswinene kumbe swo biha hikuva hi siku leri munhu u va ekusuhi ni xivandla xa mimoya.”—The Lore of Birthdays (New York, 1952), Ralph na Adelin Linton, matl. 8, 18-20.

Ku hlengeletana lokunene ka ndyangu ni vanghana minkarhi yin’wana, mi dya, mi nwa, mi titsakela, a swi hoxanga

Ekl. 3:12, 13: “A ku na v̌unene ka v̌ona, loko ku nga ri ku tiṭakela ni ku tiendlela v̌unene e ku hanyeni ka v̌ona. Ni leŝaku loko munhu a dya, a nwa, a ṭakela ntiro hikwawo wa ku tikarata ka yena, na ŝona i ku nyika ka Šikwembu.”

Nakambe vona 1 Vakorinto 10:31.