Buku Ya Bibele Ya Vu-64—3 Yohane
Mutsari: Muapostola Yohane
Ndhawu Ya Vutsari: aEfesa, kumbe ekusuhi
Ku Hetiwa Ka Vutsari: c. 98 C.E.
1. Xana Yohane wa Vunharhu a yi kongomisiwe eka mani, naswona i yini leswi tiviwaka ha yena?
PAPILA leri ri tsaleriwe Gayo, Mukriste la tshembekaka loyi Yohane a a n’wi rhandza swinene. Vito leri nge Gayo a ri tolovelekile swinene emasikwini ya bandlha ro sungula. Ri humelela hi makhamba ya mune eka swiyenge swin’wana swa Matsalwa ya Vukriste ya Xigriki, ri kombetela eka vanhu vanharhu kumbe va mune vo hambana. (Mintirho 19:29; 20:4; Varhoma 16:23; 1 Vakor. 1:14) A ku na rungula leri nga n’wi kombisaka swinene Gayo loyi Yohane a n’wi tsaleleke exikarhi ka wihi na wihi wa lava van’wana. Leswi hi swi tivaka ntsena hi Gayo hi leswaku a a ri xirho xa bandlha ra Vukriste, leswaku a a ri munghana wo hlawuleka wa Yohane, ni leswaku papila a ri kongomisiwa eka yena hi yexe, hi yona mhaka leyi rito leri nge “wena” hi minkarhi hinkwayo ri humelelaka ri ri eka vun’we.
2. I yini leswi kombisaka mutsari, nkarhi ni ndhawu leyi buku ya Yohane wa Vunharhu yi tsariweke eka yona?
2 Tanihi leswi mavekelo ya marungula yo sungula ni yo pfala ma fanaka ni ya Yohane wa Vumbirhi naswona mutsari a tlhelaka a tivula “nkulukumba,” a swi kanakanisi leswaku muapostola Yohane hi yena a tsaleke papila leri. (2 Yohane 1) Ku fana ka leswi nga endzeni ni ririmi na swona swi ringanyeta leswaku ku fana ni mapapila laman’wana mambirhi, ri tsaleriwe aEfesa kumbe ekusuhi na kona, kwalomu ka 98 C.E. Hikwalaho ka ku koma ka yona a yi nga tali ku tshahiwa hi vatsari vo sungula, kambe kun’we na Yohane wa Vumbirhi, ya kumeka eka tikhataloko to sungula ta Matsalwa lama huhuteriweke.a
3. I yini leswi Yohane a swi phofulaka eka Yohane wa Vunharhu, naswona hi xihi xivono lexi tsakisaka lexi hi xi kumaka hi vumakwerhu bya Vakriste vo sungula?
3 Eka papila ra yena Yohane u phofula ku tlangela ka yena ka malwandla ya Gayo lama kombisiweke eka vamakwavo lava famba-fambaka, nakambe u boxa xiphiqo malunghana na Diyotrefo wo karhi la tinavelelaka swa le henhla. Demetriyo loyi ku vulavuriwaka hi yena u vonaka a ri yena la yiseke papila leri eka Gayo, swi nga ha endleka leswaku a a rhumiwe hi Yohane naswona a a pfumala malwandla ya Gayo eka riendzo ra yena, leri Papila leri a ri ta ma tiyisekisa. Tanihi le mhakeni ya Gayo, a ku na leswi hi swi tivaka hi Diyotrefo na Demetriyo swo tlula leswi hi swi hlayeke laha. Hambi swi ri tano, papila leri ri nyikela xivono lexi tsakisaka xa vumakwerhu bya le kusuhi bya matiko hinkwawo bya Vakriste vo sungula. Hi xikombiso, leswi swi katsa mukhuva wo amukela hi malwandla lava famba-fambaka ‘hikwalaho ka vito,’ hambi loko swi nga ha endleka va nga tiviwi hi xiviri hi vaamukeri va vona.—Ndz. 7.
LESWI NGA ENDZENI KA YOHANE WA VUNHARHU
4. Hikwalaho ka yini Yohane a bumabumela Gayo, hi kwihi ku tikhoma loko biha loku a ku solaka, naswona hi xihi xitsundzuxo lexinene lexi a xi nyikaka?
4 Muapostola u tsundzuxa hi malwandla ni mintirho leyinene (tindz. 1-14). Yohane wa tsaka hi ku twa leswaku Gayo wa ha “hanya entiyisweni.” Wa n’wi bumabumela hi ku endla ntirho wa ku tshembeka, lowuya wa ku kombisa nkhathalelo wa rirhandzu eka vamakwavo lava endzaka. “Swa hi fanela,” ku vula Yohane, “ku seketela vanhu vo fana na vona, leswaku hi ta va lava tirhisanaka na vona entiyisweni.” Yohane u tshame a ri tsalela bandlha leri, kambe Diyotrefo la tikurisaka a ku na lexi a xi amukelaka hi xichavo xo huma eka Yohane kumbe van’wana lava nga ni vutihlamuleri. Yohane, loko a ta, u ta kanela na yena hi ku ‘sandza ka yena hi marito layo biha.’ Gayo la rhandzekaka u tsundzuxiwa ku “nga tekeleli mikhuva leyo biha, kambe tekelela leyinene.” Demetriyo u boxiwa tanihi xikombiso lexinene lexi dzunekaka. Ematshan’weni yo tsala swilo swo tala, Yohane u phofula ntshembo wo vona Gayo hi mahlo ku nga ri khale.—Tindz. 4, 8, 10, 11.
MHAKA LEYI YI PFUNAKA HA YONA
5. (a) Xana Yohane u tikombisise ku yini a a ri mulanguteri la nga xikombiso lexinene, naswona hi rihi langutelo leri a swi ri swa nkoka ku ri hlayisa? (b) Ha yini Yohane a sole Diyotrefo swinene? (c) Hi fanele hi chivirikela yini namuntlha, ku pfumelelana ni nsinya wihi wa nawu lowu andlariweke hi Yohane?
5 Muapostola Yohane u tikombisa a ri mulanguteri la nga xikombiso lexinene eku chivirikeni ka yena leswaku a sirhelela bandlha eka minkucetelo leyi onhaka. Moya wa rirhandzu ni wa malwandla lowu a wu ri ebandlheni a wu nkhenseka, kavula, a ku ri ndzhwalo wa vona ku hlayisa xiyimo lexi xo tsakisa, leswaku vamakwerhu va kwalaho ni “vaendzi” (vanhu lava khale a va nga tiviwi eka vaamukeri va vona va Vakriste) lava teke eka vona va ta tirha swin’we tanihi “[vatirhi-kulobye] entiyisweni.” (Tindz. 5, 8) Hambi swi ri tano, Diyotrefo a a tikukumuxa, nchumu lowu nyenyetsaka eka Yehova, naswona a a nga byi xiximi vulawuri bya le tilweni, a sandza hi ndlela leyo biha hambi ku ri hi muapostola Yohane. (Swiv. 6:16, 17) A a veka xihingakanya endleleni ya malwandla ya bandlha ra Vukriste. A swi hlamarisi leswi Yohane a soleke swinene vubihi lebyi naswona a seketeleke rirhandzu ra Vukriste ra xiviri ebandlheni. Hi fanele hi chivirikisa xisweswo namuntlha leswaku hi hlayisa ku titsongahata, hi famba entiyisweni, ni ku kombisa rirhandzu ra ku chava Xikwembu ni ku hanana, ku pfumelelana ni nsinya wa nawu lowu andlariweke hi Yohane: “Loyi a endlaka leswinene i wa Xikwembu; loyi a endlaka leswo biha a nga vonanga Xikwembu.”—3 Yohane 11.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Vona chati “Tikhataloko To Sungula Leti Hlawulekeke Ta Matsalwa Ya Vukriste Ya Xigriki,” tluka 303.