Ndzima 88

Mufuwi Na Lazaro

YESU a a ri karhi a vulavula ni vadyondzisiwa va yena ehenhleni ka ku tirhisiwa lokunene ka rifuwo ra leswi vonekaka, a hlamusela leswaku hi nge swi koti ku va mahlonga ya leswi ivi hi nkarhi lowu fanaka hi va mahlonga ya Xikwembu. Vafarisi na vona va yingisela, naswona va sungula ku sandza Yesu hikuva i varhandzi va mali. Kutani u ri eka vona: “Loko mi ri n’wina, mi tiendla lava lulameke emahlweni ka vanhu; kambe Xikwembu xi tiva timbilu ta n’wina; hikuva leswi vanhu va swi tekaka swi ri swa le henhla, emahlweni ka Xikwembu a hi nchumu.”

Nkarhi wu fikile wa leswaku matafula ya hundzuriwa eka vanhu lava fumeke hi nhundzu ya misava, matimba ya politiki ni vulawuri ni nkucetelo wa vukhongeri. Va fanele ku tsongahatiwa. Hambi swi ri tano, vanhu lava va xiyaka xilaveko xa vona xa moya va fanele ku tlakusiwa. Yesu u kombetela eka ku cinca ko tano loko a ya emahlweni a byela Vafarisi a ku:

“Nawu ni Vaprofeta hi swona a swi tirha ku fika loko Yohane Mukhuvuri a humelela; ku sukela enkarhini wolowo Evangeli ya Mfumo wa Xikwembu ya vuriwa, kutani un’wana ni un’wana u nghena hi matimba eka wona. Swi nga olova eka tilo ni misava ku hundza, ku tlula loko valanyana hambi ri ri rin’we ra Nawu ri wela hansi.”

Vatsari ni Vafarisi va tinyungubyisa hi ku namarhela ka vona ka nomu ntsena ka Nawu wa Muxe. Tsundzuka leswaku loko Yesu hi singita a hanyise mahlo ya wanuna un’wana eYerusalema, va tikurisile va ku: “Hina hi vadyondzisiwa va Muxe. Ha swi tiva leswaku Xikwembu xi vulavurile na Muxe.” Kambe sweswi Nawu wa Muxe wu xi hetisisile xikongomelo lexi a wu endleriwe xona xa ku yisa vanhu lava titsongahataka eka Hosi leyi vekiweke hi Xikwembu, ku nga Yesu Kriste. Kutani eku sunguleni ka vutirheli bya Yohane, vanhu va tinxaka hinkwato, ngopfu-ngopfu lava titsongahataka ni swisiwana, va endla hi matimba ku va vafumiwa va Mfumo wa Xikwembu.

Tanihi leswi Nawu wa Muxe wu nga eku hetisekeni, ndzhwalo wo wu hlayisa wu fanele ku susiwa. Nawu lowu wu pfumelela ku dlaya vukati eswisekelweni swo hambana-hambana kambe sweswi Yesu u ri: “Un’wana ni un’wana la tshikaka nsati wa yena, loko ku nga ri hi mhaka ya vunghwavava, kutani a teka un’wana, wa oswa.” Marito yo tano ma fanele ma karhata Vafarisi swonghasi, ngopfu-ngopfu tanihi leswi va pfumelaka ku dlaya vukati eswisekelweni swo tala!

Loko a ya emahlweni ni tinhlamuselo takwe eka Vafarisi, Yesu u hlamusela xifaniso lexi kombisaka vavanuna vambirhi lava xivumbeko xa vona kumbe xiyimo, eku heteleleni xi hundzuriwaka hi ndlela leyi hlamarisaka. Xana u nga swi kota ku vona lava vavanuna va kona va yimelaka vona ni leswi swi vuriwaka hi swiyimo swa vona leswi hambaneke?

Yesu wa hlamusela a ku: “A ku ri ni mufuwi la ambaleke nguvu yo vangama ya xivunguvungu ni ntswembani lowo saseka, a tshama eku tsakeni a tiphina hi masiku hinkwawo. Naswona, a ku ri ni xisiwana lexi a va ku i Lazaro; a a hamba a ta vekiwa kwala nyangweni ya mufuwi, a tele swilondza. A a navela ku xurha hi mahlanhla lama waka hi le tafuleni ra mufuwi; timbyana na tona a ti ta, ti ta n’wi lakatsela swilondza.”

Yesu laha u tirhisa mufuwi ku yimela varhangeri va vukhongeri bya Xiyuda, hayi ku katsa ni Vafarisi ni vatsari ntsena kambe ni Vasaduki kumbe ni Vaprista lavakulu. Vafuwile eka malunghelo ni swikhundla swa moya, naswona va hanya hi ndlela leyi mufuwi a hanyeke ha yona. Swiambalo swa vona swa xivunguvungu swa vuhosi swi yimela xiyimo xa vona lexi rhandziwaka, naswona ntswembani wo basa wu fanekisela ku tiendla lava lulameke.

Ntlawa lowu wa mufuwi la tinyungubyisaka wu languta vanhu va swisiwana, lava tolovelekeke hi ku sola loku heleleke, wu va vitana ‛am ha·’aʹrets, kumbe vanhu lava nga va misava. Xisweswo Lazaro loyi a nga mukomberi u fanekisela vanhu lava varhangeri va vukhongeri va va tsonaka swakudya ni malunghelo lama faneleke ya moya. Hikwalaho, ku fana na Lazaro la funengetiweke hi swilondza, vanhu lava tolovelekeke va tsongahatiwa tanihi lava nga ni vuvabyi emoyeni ni lava va faneriwaka hi ku tshama ni timbyana ntsena. Kambe ke, lava va ntlawa wa Lazaro va ni ndlala ni torha ra swakudya swa moya naswona hi ndlela yoleyo va le nyangweni, va lava ku amukela swiphemu swihi na swihi leswi nga nyawuriki swa swakudya swa moya leswi nga ha waka swi huma etafuleni ra mufuwi.

Sweswi Yesu u ya emahlweni a hlamusela ku hundzuka exiyin’weni xa mufuwi na Lazaro. Ku hundzuka loku hi kwihi, naswona ku yimela yini ke?

Mufuwi Na Lazaro Va Tokota Ku Cinca

Mufuwi u yimela varhangeri va vukhongeri lava nga nyikiwa malunghelo ni swikhundla swa moya, kutani Lazaro u fanekisela vanhu lava tolovelekeke lava nga ni ndlala ya swakudya swa moya. Yesu u yisa mhaka ya yena emahlweni, a hlamusela ku cinca lokukulu eka swiyimo swa vavanuna lava.

Yesu u ri: “Siku rin’wana xisiwana lexi xi fa, kutani tintsumi ti xi rhwala ti xi yisa exifuveni xa Abrahama. Mufuwi na yena a fa, a lahliwa esirheni. Loko a ri exivandleni xa vafi, a ri karhi a xaniseka, a tlakusa mahlo, a vona Abrahama hi le kule, na Lazaro exifuveni xa yena.”

Leswi mufuwi na Lazaro va nga riki vanhu hi ku kongoma kambe va fanekiselaka mintlawa ya vanhu, hi laha ku twisisekaka rifu ra vona na rona i ro fanekisela. Xana rifu ra vona ri fanekisela yini, kumbe ri yimela yini?

Yesu wa ha ku heta ku komba ku hundzuka ka swiyimo hi ku vula leswaku “Nawu ni Vaprofeta hi swona a swi tirha ku fika loko Yohane Mukhuvuri a humelela; ku sukela enkarhini wolowo, Evangeli ya Mfumo wa Xikwembu ya karhi ya vuriwa.” Xisweswo, ku hikwalaho ka ku chumayela ka Yohane na Yesu Kriste leswi mufuwi na Lazaro va faka eka swiyimo swa vona swa khale.

Lava va ntlawa lowu titsongahataka, lowu hundzukeke wa Lazaro va fa eka xiyimo xa vona xa khale xa vusiwana bya le moyeni kutani va ta eka xiyimo xa ku amukeriwa hi Xikwembu. Hambi loko eku sunguleni va langutele eka varhangeri va vukhongeri leswi waka etafuleni ra moya, sweswi mintiyiso ya Matsalwa leyi vuriweke hi Yesu yi anerisa swilaveko swa vona. Xisweswo va tisiwe exifuveni, kumbe exiyin’weni xa tintswalo xa Abrahama Lonkulu, Yehova Xikwembu.

Hi tlhelo rin’wana, lava vumbaka ntlawa wa mufuwi va lahliwa hi Xikwembu hikwalaho ka ku phikelela ka vona va ala ku amukela mahungu ya Mfumo lama dyondzisiweke hi Yesu. Hi mukhuva wolowo va fa eka xiyimo xa khale xa ku vonaka va ri ni nkateko. Entiyisweni, ku vulavuriwa hi vona tanihi lava hi ku fanekisela va xanisekaka. Yingisa sweswi loko mufuwi a vulavula a ku:

“Tatana Abrahama, ndzi twele vusiwana, u rhuma Lazaro leswaku a peta xintihwana xa yena ematini, a titimeta ririmi ra mina, hikuva ndzi vaviseka ngopfu emalangavini lawa!” Mahungu ya Xikwembu ya ku avanyisa loku vavaka lama huweleriwaka hi vadyondzisiwa va Yesu hi wona lama xanisaka vanhu va ntlawa wa mufuwi. Va lava leswaku vadyondzisiwa va tshika ku twarisa mahungu lawa, xisweswo va va nyika ku wisa ko karhi eku xanisekeni ka vona.

“Kambe Abrahama a ku: ‘N’wananga, tsundzuka leswaku u kumile rifuwo evuton’wini bya wena, kasi Lazaro yena a a vaviseka enkarhini wolowo; kambe sweswi wa chaveleriwa haleno, kasi wena u twisiwa ku vaviseka. Ehandle ka leswi hinkwaswo, ku ni riwa lerikulu leri ahlameke exikarhi ka hina na n’wina, leswaku lava navelaka ku suka haleno, va ta kwaleyo ka n’wina, va tsandzeka; na vona lava nga kwaleyo ka n’wina, loko va navela ku ta haleno, va tsandzeka.’”

Swa fanela swonghasi leswaku ku hundzuka ko tano lokukulu ku humelela exikarhi ka ntlawa wa Lazaro ni ntlawa wa mufuwi! Ku cinca ka swiyimo ka hetiseka eka tin’hweti ti nga ri tingani endzhakunyana hi Pentekosta ya 33 C.E., loko ntwanano wa khale wa Nawu wu siviwa hi ntwanano lowuntshwa. Manuku hi laha ku nga hoxangiki swi va erivaleni leswaku vadyondzisiwa, hayi Vafarisi ni varhangeri van’wana va vukhongeri va kuma tintswalo ta Xikwembu. “Riwa lerikulu” leri hambanisaka mufuwi wo fanekisela eka vadyondzisiwa va Yesu hikwalaho ri yimela ku avanyisa ka Xikwembu loku nga hundzukiki, ko lulama.

Endzhakunyana mufuwi u kombela “tatana Abrahama”: “Rhuma [Lazaro] a ya emutini wa tatana, hikuva ndzi ni vamakwerhu va ntlhanu.” Xisweswo mufuwi u boxa xidyoho xa leswaku u na vuxaka bya le kusuhi ni tatana un’wana, loyi entiyisweni ku nga Sathana Diyavulosi. Mufuwi u kombela leswaku Lazaro a timula mahungu ya ku avanyisa ka Xikwembu leswaku a nga veki ‘vamakwavo va yena va ntlhanu,’ maxaka ya yena ya vukhongeri, ‘exivandleni lexi xa nxaniso.’

“Abrahama a ku ka yena: ‘Va na Muxe ni Vaprofeta, a va va yingise!’” Ina, loko ‘vamakwavo va ntlhanu’ va ta baleka nxaniso, lexi va faneleke ku xi endla i ku yingisa leswi tsariweke hi Muxe ni Vaprofeta leswi hlamuselaka Yesu tanihi Mesiya kutani va va vadyondzisiwa va yena. Kambe mufuwi wa kaneta a ku: “E-e, tatana Abrahama, kambe loko un’wana wa lava feke a tlhelela eka vona, va ta hundzuka.” Kambe u byeriwa leswaku:

“Loko va nga yingisi Muxe ni Vaprofeta, va nga ka va nga kholwi, hambi loko un’wana wa vafi a pfuka.” Xikwembu xi nge endli swikombiso kumbe masingita yo hlawuleka leswaku xi khorwisa lavo tano. Va fanele va hlaya kutani va tirhisa Matsalwa loko va ta kuma tintswalo ta xona. Luka 16:14-31; Yohane 9:28, 29; Matewu 19:3-9; Vagalatiya 3:24; Vakolosa 2:14; Yohane 8:44.

▪ Ha yini rifu ra mufuwi na Lazaro ri fanele ri ri ro fanekisela, naswona i yini lexi fanekiseriwaka hi rifu ra vona?

▪ Eku sunguleni ka vutirheli bya Yohane, i ku hundzuka kwihi loku Yesu a kombaka leswaku ka humelela?

▪ I yini lexi faneleke ku susiwa endzhaku ka ku fa ka Yesu, naswona leswi swi ta khumba mhaka yo dlaya vukati hi ndlela yihi?

▪ Exifanisweni xa Yesu, i vamani lava fanekiseriwaka hi mufuwi na Lazaro?

▪ I minxaniso yihi leyi mufuwi a karhatiwaka ha yona, naswona u kombela leswaku va pfuniwa hi yini?

▪ Xana “riwa lerikulu” ri yimelela yini?

▪ Xana i mani tata wa ntiyiso wa mufuwi, naswona i vamani vamakwavo va yena va ntlhanu?