Ndzima 100

Xifaniso Xa Tipondho

YESU kumbexana wa ha ri ekaya ka Zakiya, laha a yimeke kona endleleni yo ya eYerusalema. Vadyondzisiwa va yena va tshemba leswaku loko va fika eYerusalema, u ta twarisa leswaku hi yena Mesiya kutani a tlhoma Mfumo wa yena. Ku lulamisa mianakanyo leyi ni ku komba leswaku Mfumo wa ha ri ekule, Yesu u nyika xifaniso.

“Munhu wa nganakana,” wa hlamusela, “a ya endzela tiko ra le kule ku ya vekiwa a va hosi, a tlhela a vuya.” Yesu i “munhu wa nganakana,” naswona tilo i “tiko ra le kule.” Loko Yesu a fika kwalaho, Tata wakwe u ta n’wi nyika matimba ya vuhosi.

Hambi swi ri tano, loko a nga si suka, munhu wa nghanakana u vitana malandza ya khume ivi a nyika un’wana ni un’wana pondho ya silvere, a ku: “Bindzulani ha tona ndzi ko ndzi vuya.” Malandza ya khume eku hetisekeni ko sungula ma yimela vadyondzisiwa va Yesu vo sungula. Hi ku tirha lokukulu, ma fanekisela lava nga ta va vadyandzhaka kun’we na yena eMfun’weni wa matilo.

Tipondho ta silvere i swiphemu swa nkoka swa mali, xin’wana ni xin’wana i ntsengo wa kwalomu ka muholo wa tin’hweti tinharhu eka mutirhi wa vurimi. Kambe xana tipondho ti yimela yini? Naswona i ku bindzula ka muxaka muni loku malandza a ya ta ku endla ha tona?

Tipondho ti yimela switirho leswi vadyondzisiwa lava tswariweke hi moya va nga swi tirhisaka ku engetela vadyandzhaka va Mfumo wa matilo ku kondza Yesu a ta tanihi Hosi eMfun’weni lowu tshembisiweke. Endzhaku ka ku pfuxiwa ni ku humelela ka yena eka vadyondzisiwa vakwe, u va nyike tipondho to fanekisela ta ku endla vadyondzisiwa lava engetelekeke ha tona ivi xisweswo va engetela ntlawa wa Mfumo wa matilo.

“Kambe,” Yesu wa hambeta, “varikwavo a va n’wi venga [munhu wa nghanakana]; va rhuma tintsumi, ti landza ku ya vula leswaku: ‘Munhu loyi a hi lavi ku fumiwa hi yena.’” Varikwavo i Vaisrayele, kumbe Vayuda, ku nga katsiwi vadyondzisiwa va yena. Endzhaku ka ku ya ka Yesu etilweni, Vayuda lava hi ku xanisa vadyondzisiwa va yena va swi endle swi tiveka leswaku a va nga n’wi lavi leswaku a va hosi ya vona. Hi ndlela leyi a va endla tanihi varikwavo, lava rhumeke ntlawa wa vayimeri.

Xana malandza ya khume ya ti tirhisa njhani tipondho ta wona? Yesu wa hlamusela a ku: “Siku a vuyaka, a vekiwe hosi, a lerisa malandza lawa a nga ma nyika mali, ma vitaniwa, leswaku a ta tiva leswi un’wana ni un’wana a bindzuleke swona. Ku fika lowo rhanga a ku: ‘Hosi, pondho ya wena yi bindzurile tipondho ta khume?’ Hosi yi ku ka yena: ‘Hi swona, nandza lonene; leswi u tshembekeke emhakeni leyintsongo ngopfu, u ta fuma miti ya khume.’ Lowa vumbirhi na yena, a ta a ku: ‘Pondho ya wena hosi, yi bindzule tipondho ta ntlhanu.’ Hosi yi ku ka yena: ‘Wena ke, fuma miti ya ntlhanu.’”

Nandza la nga ni tipondho ta khume u fanekisela ntlawa wa vadyondzisiwa ku sukela hi Pentekosta ya 33 C.E. ku ta fika sweswi ku katsa ni vaapostola. Malandza lama bindzuleke tipondho ta ntlhanu nakambe ma yimele ntlawa lowu hi nkarhi lowu fanaka, hi ku ya hi minkarhi ni vuswikoti, wu andzisaka xuma xa hosi ya wona emisaveni. Mintlawa hayimbirhi yi chumayela mahungu lamanene hi ku hiseka, hikwalaho, vanhu vo tala va timbilu letinene va va Vakriste. Malandza ya kaye ya bindzule hi laha ku humelelaka ni ku andzisa leswi ma nga na swona.

Yesu u ya emahlweni, “un’wana a ta, a ku: ‘Hosi, pondho ya wena hi leyi, ndzi yi phutsele hi duku; a ndzi ku chava hikuva u munhu wo nonon’hwa, u teka lexi u nga xi vekangiki, u tshovela lexi u nga xi byalangiki.’ Hosi yi hlamula yi ku: ‘Wena nandza lowo biha, ndzi ta ku avanyisa hi ku vulavula ka wena. Xana a wu tiva leswaku ndzi munhu wo nonon’hwa, ni leswaku ndzi teka lexi ndzi nga xi vekangiki, ni ku tshovela lexi ndzi nga xi byalangiki xana? Ha yini ke u nga vekanga mali ya mina eka vabindzurisi xana? Eku vuyeni ka mina, a ndzi ta va ndzi yi tekile swin’we ni bindzu ra yona.’ Kutani a ku ka lava a va ri kona kwalaho: ‘N’wi tekeleni pondho, mi yi nyika loyi a nga ni tipondho ta khume.’”

Eka nandza lowo biha, ku lahlekeriwa hi pondho yo fanekisela swi vula ku lahlekeriwa hi ndhawu eMfun’weni wa le tilweni. Ina, kavula u lahlekeriwa hi lunghelo ro fuma eka miti leyi tlulaka khume kumbe miti ya ntlhanu. Nakambe, xiya leswaku nandza yoloye a nga vuriwi lowo biha hikwalaho ka vubihi byihi na byihi lebyi a byi endlaka kambe, ematshan’wini ya sweswo, hikwalaho ka ku hluleka ku tirhela ku andzisa xuma xa mfumo wa n’wini wa yena.

Loko pondho ya nandza lowo biha yi nyikiwa nandza lowo sungula, xivilelo xa endliwa: “Hosi ú ni tipondho ta khume!” Kambe Yesu u hlamula a ku: “Ku ta nyikiwa un’wana ni un’wana la nga ni xa nchumu; kambe loyi a nga riki na nchumu, ú ta tekeriwa ni lexi a nga na xona. Loko va ri valala va mina lava nga lavangiki leswaku ndzi va fuma, va tiseni kwala, mi va dlaya emahlweni ka mina.” Luka 19:11-27; Matewu 28:19, 20.

▪ I yini lexi vangaka xifaniso xa Yesu xa tipondho?

▪ Xana i mani wanuna wa nghanakana, naswona hi rihi tiko leri a yaka eka rona?

▪ Malandza i vamani, naswona i yini leswi yimelaka tipondho?

▪ Varikwavo i vamani, naswona va ri kombisa njhani rivengo ra vona?

▪ Ha yini nandza un’wana a vuriwa wo biha, naswona ku lahlekeriwa hi pondho ya yena swi vula yini?