Xiyenge 5
Nyiko Leyi Hlamarisaka Ya Ku Tihlawulela
1, 2. Hi yihi nyiko leyinene leyi nga xiphemu xa xivumbeko xa hina?
LESWAKU hi twisisa mhaka leyi ha yona Xikwembu xi pfumeleleke ku xaniseka ni leswaku xi ta endla yini ha kona, hi fanele ku twisisa ndlela leyi xi hi endleke ha yona. Xi endle leswi tlulaka ku hi vumba hi ri ni miri ni byongo ntsena. Xi tlhele xi hi vumba hi ri ni timfanelo to hlawuleka ta mianakanyo ni mintlhaveko.
2 Xiyenge-nkulu xa xivumbeko xa hina xa mianakanyo ni xa mintlhaveko i ku tihlawulela. Ina, Xikwembu xi hi nyike nyiko yo tihlawulela. A a ku ri nyiko leyinene hakunene leyi humaka eka xona.
Ndlela Leyi Hi Endliweke Ha Yona
3-5. Ha yini hi tlangela ku tihlawulela?
3 A hi xiyeni ndlela leyi ku tihlawulela ku katsekaka ha yona emhakeni ya ku va Xikwembu xi pfumelela ku xaniseka. Xo sungula, anakanya hi leswi: Xana wa swi tlangela ku va ni ntshunxeko wo hlawula leswi u nga ta swi endla ni ku swi vula, leswi u nga ta swi dya ni ku swi ambala, muxaka wa ntirho lowu u nga ta wu endla, ni ndhawu ni ndlela leyi u nga ta hanya ha yona? Kumbe xana a a wu ta lava leswaku un’wana a lawula marito ni swiendlo swa wena nkarhi wun’wana ni wun’wana evuton’wini bya wena?
4 A nga kona munhu la hanyeke kahle loyi a lavaka leswaku vutomi bya yena byi lawuriwa hi un’wana hi ku helela. Ha yini swi nga ri tano? Hikwalaho ka ndlela leyi Xikwembu xi hi endleke ha yona. Bibele yi hi byela leswaku Xikwembu xi vumbe munhu hi ‘xifaniso xa xona,’ naswona nyiko yin’wana leyi Xikwembu xi nga na yona i ntshunxeko wo hlawula. (Genesa 1:26; Deuteronoma 7:6) Loko xi vumba vanhu, xi va nyike nyiko yoleyo leyinene—nyiko ya ku tihlawulela. Xexo i xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku hi twa swi karhata ku va hlonga ra valawuri lava tshikilelaka.
5 Kutani ku navela ntshunxeko a hi mhaka ya xiwelo, hikuva Xikwembu i Xikwembu xa ntshunxeko. Bibele yi ri: “Laha moya wa [Yehova, NW] wu nga kona, ku ntshunxeka ku kona.” (2 Vakorinto 3:17) Hikwalaho, Xikwembu xi hi nyike ku tihlawulela tanihi xiphemu xa xivumbeko xa hina. Tanihi leswi a a xi tiva ndlela leyi mianakanyo ni mintlhaveko ya hina a a swi ta tirha ha yona, xi swi tivile leswaku a hi ta tsakisiwa ngopfu hi ku tihlawulela.
6. Xikwembu xi byi vumbise ku yini byongo bya hina leswaku byi fambisana ni ku tihlawulela?
6 Xikwembu xi hi nyike vuswikoti byo ehleketa, hi pima timhaka, hi endla swiboho ni ku tiva leswi lulameke eka leswo biha kun’we ni nyiko ya ku tihlawulela. (Vaheveru 5:14) Xisweswo, ku tihlawulela a a ku fanele ku endliwa hi ku hlawula ka vutlhari. A hi endliwanga ku fana ni tirhoboto leti nga riki na miehleketo, leti nga tihlawuleliki. Naswona a hi vumbiwanga leswaku hi endla swilo hi ku ya hi ntumbuluko wa hina ku fana ni swiharhi. Ematshan’weni ya sweswo, byongo bya hina lebyo hlamarisa, byi vumberiwe leswaku byi fambisana ni ntshunxeko wa hina wo hlawula.
Masungulo Lamanene
7, 8. I masungulo wahi lamanene lawa Xikwembu xi ma nyikeke vatswari va hina vo sungula?
7 Ku kombisa ndlela leyi Xikwembu a a xi khathalela ha yona, vatswari va hina vo sungula, Adamu na Evha, va nyikiwe xin’wana ni xin’wana lexi a a va ta xi lava, kun’we ni nyiko ya ntshunxeko wo tihlawulela. Va vekiwe eparadeyisini leyikulu leyi fanaka ni phaka. A a va ri ni ndzalo ya swilo swa nyama. A a va ri ni miehleketo ni mimiri leyi hetisekeke, kutani a va nga ta dyuhala kumbe ku vabya kumbe ku fa—a va ta va va hanye hi laha ku nga heriki. A a va ta va ni vana lava hetisekeke lava na vona a a va ta va ni vumundzuku byo tsakisa, lebyi nga heriki. Naswona vaaka-tiko lava andzaka a a va ta va ni ntirho lowu enerisaka wa leswaku eku heteleleni va endla misava hinkwayo yi va paradeyisi.—Genesa 1:26-30; 2:15.
8 Malunghana ni leswi endliweke, Bibele ya hlamusela: “Xikwembu xi languta hinkwaswo leswi xi swi endleke, kutani maswivo, a swi ri swinene ngopfu.” (Genesa 1:31) Bibele yi tlhela yi vula leswi hi Xikwembu: “Mitirho ya yena yi hetisekile.” (Deuteronoma 32:4) Ina, Muvumbi u nyike ndyangu wa vanhu masungulo lama hetisekeke. A swi nga ta va kona swo antswa ku tlula sweswo. Mawaku ndlela leyi a tikombiseke a a ri Xikwembu lexi khathalelaka ha yona!
Ntshunxeko Lowu Hikiweke
9, 10. Hikwalaho ka yini ku tihlawulela ku fanele ku endliwa kahle?
9 Hambi swi ri tano, xana Xikwembu a a xi kunguhate leswaku ku tihlawulela ku nga vi na mindzilakana? Anakanya hi doroba-nkulu leri nga bizi leri nga riki na milawu ya le mapatwini, laha un’wana ni un’wana a chayelaka eka tlhlelo rihi ni rihi hi rivilo leri a ri rhandzaka. Xana a wu ta swi lava ku chayela eka swiyimo sweswo? E-e, wolowo a a wu ta va mpfilumpfilu wa mimovha naswona entiyisweni a swi ta vanga makhombo yo tala.
10 Nyiko ya Xikwembu ya ku tihlawulela yi tano na yona. Ntshunxeko lowu nga hikiwangiki a wu ta vanga mpfilumpfilu evanhwini. A ku fanele ku va ni milawu yo kongomisa mintirho ya vanhu. Rito ra Xikwembu ri ri: “Hanyani tanihi vanhu lava ntshunxekeke, kambe mi nga tirhisi ntshunxeko wa n’wina tanihi xisirhelelo xo endla vubihi.” (1 Petro 2:16, JB) Xikwembu xi lava leswaku ku tihlawulela ku tirhiseriwa ku endla leswinene. A xi nga ri na xikongomelo xa leswaku hi va ni ntshunxeko lowu heleleke, kambe leswaku hi va ni ntshunxeko lowu hikiweke, hi va ehansi ka nawu.
I Milawu Ya Mani Xana?
11. Xana a hi endleriwe ku yingisa milawu ya mani?
11 Xana a a hi endleriwe ku yingisa milawu ya mani? Xiyenge xin’wana xa ndzimana ya 1 Petro 2:16 (JB) xi ri: “A mi mahlonga ya un’wana, handle ka Xikwembu.” Leswi a swi vuli vuhlonga lebyi tshikilelaka, kambe ematshan’wini ya sweswo, swi vula leswaku a a hi endleriwe leswaku hi tsaka loko hi ri ehansi ka milawu ya Xikwembu. (Matewu 22:35-40) Ku tlula milawu yihi na yihi leyi endliweke hi vanhu, milawu ya xona yi nyikela nkongomiso lowunene. “Hi mina Yehova, Xikwembu xa wena la ku dyondzisaka, a ku pfuna, a ku fambisa endleleni leyi u faneleke ku famba ha yona.”—Esaya 48:17.
12. I ntshunxeko wihi wo hlawula lowu hi nga na wona handle ko tlula milawu ya Xikwembu?
12 Hi nkarhi lowu fanaka, milawu ya Xikwembu yi nyika ntshunxeko lowukulu wo hlawula handle ko yi tlula. Leswi swi endla leswaku ku va ni swilo swo hambana-hambana naswona swi endla ndyangu wa vanhu wu tsakisa. Anakanya hi swakudya, swiambalo, vuyimbeleri, vutshila ni makaya yo hambana-hambana emisaveni hinkwayo. Hakunene hi lava ku tihlawulela etimhakeni to tano ematshan’wini yo hlawuleriwa hi munhu un’wana.
13. Hi yihi milawu ya miri leyi hi faneleke hi yi yingisa leswaku yi pfuna hina?
13 Xisweswo hi vumbiwe leswaku hi tsaka loko hi ri ehansi ka milawu ya Xikwembu ya hanyelo ra munhu. Swa fana ni ku va ehansi ka milawu ya Xikwembu ya miri. Hi xikombiso, loko hi honisa nawu wa nkoka-misava kutani hi tlula hi suka endhawini ya le henhla hi ta vaviseka kumbe hi fa. Loko hi honisa milawu ya le ndzeni ya miri wa hina ivi hi tshika ku dya swakudya, ku nwa mati kumbe ku hefemula moya, hi ta fa.
14. Hi swi tivisa ku yini leswaku vanhu a va nga vumberiwanga leswaku va ntshunxeka eka vulawuri bya Xikwembu?
14 Tanihi leswi entiyisweni hi vumbiweke hi ri ni xilaveko xo landzela milawu ya Xikwembu ya miri, hi vumbiwe hi ri ni xilaveko xo yingisa milawu ya Xikwembu ya mahanyelo ni ntshamisano. (Matewu 4:4) Vanhu a va nga vumberiwanga leswaku va ntshunxeka eka vulawuri bya Muendli wa vona kutani va humelela. Muprofeta Yeremiya u ri: “Munhu la fambaka a nga ka a nga lulamisi riendzo ra yena. Yehova, ndzi tshinye.” (Yeremia 10:23, 24) Kutani hi tindlela hinkwato vanhu a va vumberiwe leswaku va hanya ehansi ka vulawuri bya Xikwembu, ku nga ri bya vona.
15. Xana milawu ya Xikwembu a yi ta tikela Adamu na Evha?
15 Ku yingisa milawu ya Xikwembu a ku nga ta va tikela vatswari va hina vo sungula. Ematshan’wini ya sweswo, a ku ta va ku hlayise vona ni ndyangu hinkwawo wa vanhu. Loko mpatswa wo sungula a wu hlayise milawu ya Xikwembu, hinkwaswo a swi ta va swi fambe kahle. Kahle-kahle, sweswi a hi ta va hi hanya eparadeyisini yo saseka, yo tsakisa, tanihi ndyangu wa vanhu lowu nga ni rirhandzu, lowu nga ni vun’we! Vubihi, ku xaniseka ni rifu a swi nga ta va kona.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]
Muvumbi u nyike vanhu masungulo lama hetisekeke
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Xana a wu ta swi lava ku chayela exikarhi ka mimovha yo tala loko milawu ya le mapatwini a yi nga ri kona?