Section 5
Vutomi Byi Ni Xikongomelo Lexinene Ngopfu
1, 2. Xana hi nga swi vonisa ku yini leswaku Xikwembu xa hi khathalela, naswona hi fanele hi ya kwihi loko hi lava tinhlamulo ta swivutiso swa vutomi?
1 Ndlela leyi misava ni swivumbiwa swa yona leswi hanyaka swi endliweke ha yona, yi kombisa leswaku Muvumbi wa swona i Xikwembu lexi nga ni rirhandzu, lexi khathalelaka hakunene. Naswona Rito ra xona, Bibele, ri kombisa leswaku xa khathala hi hina hakunene; ri hi nyika tinhlamulo leti nga tona malunghana ni swivutiso leswi nge: Ha yini hi ri laha misaveni? ni leswaku, Hi kongome kwihi?
2 Leswaku hi kuma tinhlamulo leti, hi fanele hi kambisisa Bibele. Rito ra Xikwembu ri ri: “Kungaku loko mi ṅwi lav̌a, o ta pfumela ku kumiwa hi ṅwina; kambe loko mi ṅwi ṭhika, o ta mi ṭhika.” (2 Tikronika 15:2) Xisweswo ke, xana nkambisiso wa Rito ra Xikwembu wu paluxa yini malunghana ni xikongomelo xa xona ha hina?
Mhaka Leyi Xikwembu Xi Vumbeke Vanhu Ha Yona
3. Ha yini Xikwembu xi vumbe misava?
3 Bibele yi kombisa leswaku Xikwembu xi endle misava, ngopfu-ngopfu xi yi endlela vanhu. Malunghana ni misava, Esaya 45:18 yi vula leswaku Xikwembu “a [xi] yi endlanga mananga, kambe [xi] yi endlile leŝaku yi akiwa.” Naswona xi endle misava yi ri na hinkwaswo leswi vanhu va nga swi lavaka, ku nga ri leswaku va hanya ntsena, kambe ni leswaku va tiphina hi vutomi, hi laha ku heleleke.—Genesa, tindzima 1 na 2.
4. Ha yini Xikwembu xi vumbe vanhu vo sungula?
4 Eritweni ra xona, Xikwembu xi hlamusela hi ku vumbiwa ka vanhu vo sungula, Adamu na Evha, naswona xi paluxa leswi a xi swi kunguhatile hi ndyangu wa vanhu. Xi ri: “A hi [endle] munhu hi šifaniso ša hina, a ta fana na hina; a ta fuma tinhlampfi ta lwandle, ni tinyanyana ta tilo, ni ŝifuwo, ni misav̌a hikwayo, ni ŝikokov̌i hikwaŝo le’ŝi kokov̌aka e misav̌eni.” (Genesa 1:26) Vanhu a va fanele va langutela ‘misava hinkwayo’ ni swiharhi leswi vumbiweke.
5. Vanhu vo sungula a va vekiwe kwihi?
5 Xikwembu xi endle ntanga lowukulu lo-wu fanaka ni phaka endhawini leyi vitaniwaka Edeni, leyi nga le Middle East. Kutani xi “v̌eka [munhu] e ntangeni wa Eden ku wu rima ni ku wu langutela.” A ku ri paradeyisi leyi nga na xin’wana ni xin’wana lexi vanhu vo sungula va nga xi lavaka, leswaku va dya. Naswona a wu ri ni “miri ya tinšaka hikwato le’yi nav̌etaka mahlo, ni le’yi nanḍihaka,” ni swimilana swin’wana ni swiharhi swo tala leswi tsakisaka.—Genesa 2:7-9, 15.
6. Vanhu va vumbiwe va ri ni timfanelo tihi ta mianakanyo ni ta miri?
6 Miri ya vanhu vo sungula yi vumbiwe yi hetisekile, leswaku va nga vabyi, ku dyuhala kumbe ku fa. Nakambe a va ri ni timfanelo tin’wana to tanihi ku kota ku tihlawulela. Ndlela leyi va endliweke ha yona yi hlamuseriwa eka Genesa 1:27: “Šikwembu ši endla munhu hi šifaniso ša šona. Ši ṅwi endla a fana ni Šikwembu; ši endla wanuna ni wansati.” Tanihi leswi hi nga vumbiwa hi xifaniso xa Xikwembu, a hi nyikiwanga timfanelo ta miri ni ta mianakanyo ntsena, kambe hi nyikiwe ni ta mahanyelo swin’we ni ta moya, kutani hi fanele hi swi tirhisa kahle leswaku hi ta va ni ntsako wa xiviri. Xikwembu xi ta lunghiselela ndlela yo enerisa swilaveko leswi ku katsa ni xilaveko xa swakudya, mati ni moya. Hi laha Yesu Kreste a vuleke ha kona, “munhu a nga ka a nga hanyi hi vuswa ntsena, kambe u ta hanya hi marito hinkwawo lama humaka enon’weni wa Xikwembu.”—Matewu 4:4.
7. I xileriso xihi lexi mpatswa wo sungula wu nyikiweke xona?
7 Ku tlula kwalaho, Xikwembu xi nyike mpatswa wo sungula xileriso lexinene ngopfu loko va ha ri aEdeni: “Tŝalanani, mi anḍa, mi tata misav̌a.” (Genesa 1:28) Kutani a va ta kota ku veleka vana lava hetisekeke. Naswona loko vanhu va ya va andza, a va ta va ni ntirho lowu tsakisaka wa ku kurisa paradeyisi yo sungula leyi fanaka ni phaka ya le Eden. Eku heteleleni, misava hinkwayo a yi ta endliwa paradeyisi, laha vanhu lava hetisekeke, lava tsakeke, a va ta tshama kona hi laha ku nga heriki. Bibele ya hi byela leswaku endzhaku ka loko xi hete hinkwaswo, naswona se swi sungule ku tirha hi ndlela ya kona, “Šikwembu ši languta hikwaŝo leŝi ši ŝi endleke, kutani maŝiv̌o, a ŝi ri ŝinene ngopfu.”—Genesa 1:31; nakambe vona Pisalema 118:17.
8. Vanhu a va fanele ku langutela misava hi ndlela yihi?
8 Swi le rivaleni leswaku vanhu a va fanele va tiphina hi misava leyi va yi fumaka. Kambe a va fanele va swi endla hi ndlela leyi va lerisiweke ha yona. Vanhu a va fanele va va vahlayisi va misava lava xiximekaka, va nga yi onhi. Ku onhiwa ka misava loku hi ku vonaka namuntlha ku hambana ni ku rhandza ka Xikwembu, naswona lava va katsekaka eka swona va lwisana ni xikongomelo xa vutomi emisaveni. Va fanele va hakela nandzu lowu, hikuva Bibele yi vula leswaku Xikwembu xi ta “herisa lava herisaka misava.”—Nhlavutelo 11:18.
Xikongomelo Xa Xikwembu A Xi Hundzukanga
9. I yini lexi hi tiyisekisaka leswaku xikongomelo xa Xikwembu xi ta hetiseka?
9 Xisweswo, ku sukela eku sunguleni xikongomelo xa Xikwembu a ku ri leswaku ndyangu wa vanhu lowu hetisekeke wu tshama emisaveni hi laha ku nga heriki eparadeyisini. Ni sweswi ka ha ri xikongomelo xa xona! Xikongomelo xexo xi ta hetiseka hakunene. Bibele yi ri: “Yehova wa tinyimpi o hlambanyile, a ku: kunene leši nḍi ši ehleketeke ši ta endlakala, ni leši nḍi ši kaneleke ši ta humelela.” “Hi laha nḍi v̌uleke ha kona, nḍi ta endlisa ŝeŝo.”—Esaya 14:24; 46:11.
10, 11. Xana Yesu, Petro, na mupisalema Davhida va vulavule hi Paradeyisi hi ndlela yihi?
10 Yesu Kreste u vulavule hi xikongomelo xa Xikwembu xa ku vuyetela paradeyisi emisaveni loko a vulavula ni wanuna un’wana loyi a a lava xitshembiso xa le nkarhini lowu taka: “U ta va na mina eParadeyisini.” (Luka 23:43) Muapostola Petro na yena u vulavule hi misava leyintshwa leyi taka loko a vhumbhe leswi: “Hi ku ya hi ku tshembisa ka [Xikwembu], hi langutele matilo lamantshwa [fambiselo lerintshwa ra hulumendhe leri fumaka ri ri etilweni] ni misava leyintshwa [vanhu va le misaveni leyintshwa], laha ku nga ta va ni ku lulama.”—2 Petro 3:13.
11 Mupisalema Davhida na yena u tsale hi ku ta ka misava leyintshwa ni leswaku yi ta tshama nkarhi wo tanihi kwihi. U vhumbhile: “La’v̌o lulama v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta ṭhama ka yona hi masiku.” (Pisalema 37:29) I mhaka ya sweswo leyi vangeleke Yesu a tshembisa a ku: “Ku katekile lavo rhula, hikuva va ta dya ndzhaka ya misava.”—Matewu 5:5.
12, 13. Katsakanya xikongomelo lexikulu xa Xikwembu hi vanhu.
12 Vona ndlela leyi ku langutela koloko ku nga kunene ha yona, ku hanya hi laha ku nga heriki emisaveni ya paradeyisi leyi nga riki na vuhomboloki, vugevenga, vuvabyi, ku rila ni ku vaviseka! Ebukwini ya Bibele yo hetelela, Rito ra Xikwembu ra vuprofeta ri katsakanya xikongomelo lexi lexinene hi ku tivisa leswi: “[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.” Ya engetela: “Kutani loyi a tshameke exiluvelweni a ku: ‘Vonani, ndzi endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.’ A engeta a ku: ‘Tsala, hikuva marito lawa ma tshembekile, ma ni ntiyiso.’”—Nhlavutelo 21:4, 5.
13 Ina, Xikwembu xi ni xikongomelo lexinene. Ku ta va misava leyintshwa ya ku lulama, paradeyisi ya hi laha ku nga heriki, leyi vhumbhiweke hi Loyi a tshembisaka ni ku endla leswi a swi tshembiseke, hikuva “marito lawa ma tshembekile, ma ni ntiyiso.”
[Swifaniso leswi nga eka tluka 20, 21]
Xikwembu a xi ri ni xikongomelo xa leswaku vanhu va hanya hi laha ku nga heriki emisaveni ya paradeyisi. Ni sweswi xolexo ka ha ri xikongomelo xa xona
[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]
N’wini wa yindlu a nga va veka nandzu vanhu lava saleke ni yindlu yakwe ivi va yi onha