Ndzima Ya Vumakumembirhi-nharhu

“Vito Lerintshwa”

Esaya 62:1-12

1. Hi xihi xitiyisekiso lexi tsariweke eka Esaya ndzima 62?

XITIYISEKISO, nchavelelo, ntshembo wa ku pfuxetiwa—sweswo hi leswi Vayuda lava heleke mongo eBabilona a va swi langutele hi mahlo-ngati. Se a ku hundze makume ya malembe muti wa Yerusalema ni tempele ya kona swi lovisiwile. Tiko ra Yuda, leri a ri ri eka mpfhuka wa tikhilomitara ta kwalomu ka 800 ku suka eBabilona, a ri sele ri ri rhumbi, naswona Vayuda a va anakanya leswaku Yehovha u va surile emianakanyweni ya yakwe. Xana i yini lexi a xi ta va sula mihloti? I switshembiso swa Yehovha swa leswaku a a ta va tlherisela ekaya a va pfumelela ku pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke. Kutani marito yo tanihi lama nge ‘ku siyiwa hi ku helela’ ni lama nge ‘ku pfumala vaaki’ a ma ta siviwa hi mavito lama kombisaka ku amukeleka ka vona eka Xikwembu. (Esaya 62:4; Zakariya 2:12) Esaya ndzima 62 yi gandlanile hi switshembiso sweswo. Kambe, ku fana ni vuprofeta lebyin’wana bya ku vuyetela, ndzimana leyi a yi vulavuli hi ta ku ntshunxiwa ka Vayuda evuhlongeni bya le Babilona ntsena. Malunghana ni ku hetiseka ka yona lokukulu, Esaya ndzima 62 ya hi tiyisekisa leswaku ku kutsuriwa ka tiko ra moya ra Yehovha, “Israyele wa Xikwembu,” a ku ta endleka hakunene.—Vagalatiya 6:16.

Yehovha A Nga Tshami A Miyerile

2. Yehovha u tlhele a kombisa tintswalo eka Siyoni hi ndlela yihi?

² Tiko ra Babilona ri hluriwe hi 539 B.C.E. Endzhaku ka kwalaho, Hosi Korexe wa le Peresiya u humese xileriso xa ku ntshunxa Vayuda lava chavaka Xikwembu leswaku va tlhelela eYerusalema va ya pfuxeta vugandzeri bya Yehovha. (Ezra 1:2-4) Hi 537 B.C.E., Vayuda vo sungula se a va fikile eka rikwavo. Yehovha u tlhele a kombisa tintswalo ehenhla ka Yerusalema, hilaha swi kombisiweke hakona hi marito yakwe ya vuprofeta lama kokaka rinoko: “Hikwalaho ka Siyoni a ndzi nge miyeli, ni hikwalaho ka Yerusalema a ndzi nge tshami ndzi miyerile kukondza ku lulama ka yena ku huma kukota ku vangama, ni ku ponisiwa ka yena kukota xisana lexi [pfurhaka].”—Esaya 62:1.

3. (a) Ha yini Yehovha a hetelele a fularhele Siyoni wa laha misaveni, naswona u siviwe hi mani? (b) I vugwinehi byihi lebyi veke kona, naswona byi ve kona rini, nakambe hina hi hanya enkarhini wihi namuntlha?

³ Hi 537 B.C.E., Yehovha u hetisise xitshembiso xakwe xa ku pfuxeta Siyoni kumbe Yerusalema. Vaaki va muti lowu va vone matimba yakwe ya ku ponisa kutani va lwela ku namarhela leswo lulama. Kambe endzhaku va tlhele va tlhenguka evugandzerini lebyi tengeke. Eku heteleleni, va arile leswaku Yesu hi yena Mesiya, hiloko Yehovha a hetelela a va fularherile va nga ha vi tiko rakwe leri hlawulekeke. (Matewu 21:43; 23:38; Yohane 1:9-13) Yehovha u endle leswaku ku tswariwa tiko lerintshwa, “Israyele wa Xikwembu.” Tiko leri rintshwa ri ve vanhu vakwe vo hlawuleka, naswona eka lembe-xidzana ro sungula, swirho swa rona swi chumayele mahungu lamanene hi ku hiseka emisaveni hinkwayo ya nkarhi wolowo. (Vagalatiya 6:16; Vakolosa 1:23) Lexi twisaka ku vava, loko vaapostola va file, ku nghene moya wa ku gwineha evukhongerini bya ntiyiso. Hikwalaho, ku tangunuke Vukreste lebyi gwineheke, lebyi namuntlha byi kumekaka eVujaganini. (Matewu 13:24-30, 36-43; Mintirho 20:29, 30) Hi madzana ya malembe, Vujagana byi tshikiwe byi fumba ndzhukano lowukulu ehenhla ka vito ra Yehovha. Kambe eku heteleleni, hi 1914, “lembe ra vunene” ra Yehovha ri sungurile, kutani xiphemu lexi xa vuprofeta bya Esaya xi hetiseka hi ndlela leyikulu.—Esaya 61:2.

4, 5. (a) Siyoni ni vana vakwe va fanekisela vamani namuntlha? (b) Yehovha u n’wi tirhise njhani Siyoni ku endla leswaku “ku ponisiwa ka yena kukota xisana lexi [pfurhaka]”?

⁴ Namuntlha xitshembiso xa Yehovha xa ku pfuxeta Siyoni xi hetisekile enhlengeletanweni yakwe ya le tilweni, “Yerusalema wa le henhla,” leyi emisaveni yi yimeriwaka hi vana va yona, ku nga Vakreste lava totiweke hi moya. (Vagalatiya 4:26) Nhlengeletano ya Yehovha ya le tilweni yi pfuna swinene—ya gingiriteka yi tlhela yi kombisa rirhandzu. Kutani ku ve xiendlakalo lexi tsakisaka loko hi 1914 yi tswala Mfumo wa Mesiya! (Nhlavutelo 12:1-5) Ngopfu-ngopfu ku sukela hi 1919, vana vakwe va laha misaveni va byele matiko hi ta ku lulama ni ku ponisa ka yena. Hilaha Esaya a profeteke hakona, vana lava va voninge ku fana ni xisana emunyameni, va endla leswaku ku voninga ka vona ku vonakala.—Matewu 5:15, 16; Vafilipiya 2:15.

⁵ Yehovha u khumbeka ngopfu hi vagandzeri vakwe, kutani a nge wisi kumbe ku pfala nomu, ku kondza a hetisisa switshembiso hinkwaswo leswi a swi tshembiseke Siyoni ni vana vakwe. Masalela ya vatotiwa kun’we ni vapfuneti va vona lava vuriwaka “tinyimpfu tin’wana,” na vona va ala ku pfariwa nomu. (Yohane 10:16) Va tlakusa rito hakunene loko va komba vanhu ndlela leyi nga yona ntsena ya ku ponisiwa.—Varhoma 10:10.

Yehovha A Va Thya “Vito Lerintshwa”

6. Xana Yehovha a a anakanya yini hi Siyoni?

⁶ Xana Yehovha a a anakanya yini hi Siyoni, ku nga “wansati” wakwe wa le tilweni, loyi a a yimeriwa hi Yerusalema wa khale? U ri: “Kunene matiko ma ta vona ku lulama ka wena, Wena wansati, ni tihosi hinkwato ti ta vona ku vangama ka wena. Entiyisweni u ta vitaniwa hi vito lerintshwa, leri nomu wa Yehovha wu nga ta ri hlawula.” (Esaya 62:2) Loko Vaisrayele va endla leswo lulama, matiko a ma boheka ku va hlalela. Hambi ti ri tihosi a ti boheka ku pfumela leswaku Yehovha a a tirhisa Yerusalema, ni leswaku vulawuri byihi ni byihi lebyi ti nga na byona a byi nga ri nchumu loko byi ringanisiwa ni Mfumo wa Yehovha.—Esaya 49:23.

7. Xana vito lerintshwa ra Siyoni a ri komba yini?

⁷ Endzhaku Yehovha u tiyisekise xiyimo lexi cinceke xa Siyoni hi ku n’wi thya vito lerintshwa. Vito rero lerintshwa ri komba nkateko ni ku fundzhiwa loku vana va Siyoni va le misaveni va veke na kona ku sukela hi 537 B.C.E.a Ri komba leswaku muti wa Siyoni a wu komba mombo wa Yehovha. Namuntlha Israyele wa Xikwembu wa tsaka leswi Yehovha a n’wi amukelaka hi ndlela leyi, naswona tinyimpfu tin’wana na tona ti tsaka na yena.

8. Yehovha u fundzhe Siyoni hi tindlela tihi?

⁸ Loko Yehovha a nyike Siyoni vito lerintshwa, u tshembisile a ku: “U fanele u va harhi ya ku saseka evokweni ra Yehovha, ni xifunengeto xa nhloko xa vuhosi exandleni xa Xikwembu xa wena.” (Esaya 62:3) Yehovha u tlakuse wansati wakwe wo fanekisela, Siyoni wa le tilweni, leswaku lava n’wi vonaka va sala va tikhome swihlaya. (Pisalema 48:2; 50:2) Harhi yo saseka ni “xifunengeto xa nhloko xa vuhosi” swi komba leswaku u ambexiwe ku dzuneka ni vuhosi. (Zakariya 9:16) Israyele wa Xikwembu loyi a yimelaka Siyoni wa le tilweni kumbe “Yerusalema wa le henhla,” u ve kona hi ndlela leyi hlamarisaka hikwalaho ka voko ra Xikwembu—ku nga matimba lawa xi ma tirhisaka. (Vagalatiya 4:26) Hi mpfuno wa Yehovha, tiko rero ra moya ri ve ni matimu lama nga rivalekiki ya ku tshembeka ni ku tinyiketela. Vanhu va timiliyoni, lava katsaka vatotiwa ni tinyimpfu tin’wana, va tiyisiwa leswaku va kombisa ripfumelo ni rirhandzu ro hlawuleka. Hi nkarhi wa Mfumo wa Kreste wa Gidi ra Malembe, vatotiwa, loko se va kume hakelo ya vona ya le tilweni leyi vangamaka, hi vona lava Yehovha a nga ta va tirhisa ku kongomisa ntumbuluko lowu konyaka leswaku wu kuma vutomi lebyi nga heriki.—Varhoma 8:21, 22; Nhlavutelo 22:2.

‘Yehovha U Ku Tsakerile’

9. Hlamusela ku cinca ka xiyimo xa Siyoni.

⁹ Ku thyiwa vito lerintshwa i xiphemu xa ku cinca loku tsakisaka eka Siyoni wa le tilweni loyi a yimeriwaka hi vana vakwe va laha misaveni. Ha hlaya: “A wu nge he pfuki u vuriwa wansati la siyiweke hi ku helela; ni tiko ra wena a ri nge he pfuki ri vuriwa leri pfumalaka vaaki; kambe wena u ta vitaniwa, Ku Tsaka Ka Mina Ku Le Ka Yena, ni tiko ra wena ri ta vitaniwa, La nga ni N’wini ku fana ni Wansati. Hikuva Yehovha u ta va a ku tsakerile, ni tiko ra wena ri ta va ni n’wini ku fana ni wansati.” (Esaya 62:4) Siyoni wa laha misaveni u sale a ri rhumbi ku sukela loko a lovisiwa hi 607 B.C.E. Kambe marito ya Yehovha ma tiyisekise leswaku muti lowu a wu ta pfuxiwa wu tlhela wu va ni vaaki. Muti wa Siyoni lowu tshameke wu hlakatiwa a wu nga ha ta va wansati la siyiweke hi ku helela, naswona ndhawu ya wona a yi nga ha ta pfumala vaaki. Ku pfuxiwa ka Yerusalema hi 537 B.C.E. a ku vula xiyimo lexintshwa eka yena, ku hambana ni xiyimo lexi a a ri eka xona loko a ha ri rhumbi. Yehovha u vule leswaku muti wa Siyoni a wu ta tiviwa hi vito leri nge “Ku Tsaka Ka Mina Ku Le Ka Yena,” kasi ndhawu ya wona a yi ta tiviwa hi vito leri nge “La nga ni N’wini ku fana ni Wansati.”—Esaya 54:1, 5, 6; 66:8; Yeremiya 23:5-8; 30:17; Vagalatiya 4:27-31.

10. (a) Xana xiyimo xa Israyele wa Xikwembu xi hundzuriwe njhani? (b) I yini “tiko” ra Israyele wa Xikwembu?

¹⁰ Ku sukela hi 1919 ku cinca loku fanaka ku humelele eka Israyele wa Xikwembu. Hi nkarhi wa nyimpi yo sungula ya misava, swi tikombe onge Xikwembu a xi fularhele Vakreste lava totiweke. Kambe hi 1919, va tlhelele exiyin’weni lexinene, kutani ku antswisiwa ndlela leyi a va gandzela ha yona. Leswi swi khumbe tidyondzo ta vona, nhlengeletano ya vona ni ntirho wa vona. Israyele wa Xikwembu u nghene ‘etikweni’ ra yena, ku nga xiyimo xa yena xa ku gingiriteka hi tlhelo ra moya.—Esaya 66:7, 8, 20-22.

11. Xana Vayuda a va ta yi dya njhani ndzhaka ya mana wa vona onge i ya nsati wa vona?

¹¹ Loko a tlhela a kandziyisa xiyimo lexintshwa lexi tsakisaka xa vanhu vakwe, Yehovha u te: “Tanihi leswi jaha ri vaka n’wini wa nhwana la nga nsati wa rona, vana va wena va ta va n’wini wa wena onge hiloko u ri nsati wa vona. Naswona ku fana ni muteki loko a khana eka mutekiwa, Xikwembu xa wena xi ta khana ha wena hi ndlela yoleyo.” (Esaya 62:5) Xana Vayuda, ku nga “vana” va Siyoni, a va ta yi dya njhani ndzhaka ya mana wa vona onge i ya nsati wa vona? Sweswo swi hetiseke loko vana va Siyoni lava vuyeke hi le vuhlongeni eBabilona va fika va nghena entsindza wa vona wa khale, va tshama eka wona. Loko ku endleka sweswo, muti wa Siyoni a wu nga ha ta va ndhawu leyi pfumalaka vaaki, kambe a wu ta tatiwa hi vana va wona.—Yeremiya 3:14.

12. (a) Yehovha u swi kombise njhani leswaku Vakreste lava totiweke i swirho swa nhlengeletano leyi tihlanganiseke na yena hi xiboho lexi fanaka ni xa vukati? (b) Ndlela leyi Yehovha a khomeke vanhu vakwe ha yona yi xi nyikela njhani xikombiso xo hlawuleka xa vukati namuntlha? (Vona bokisi eka tluka 342.)

¹² Hi ndlela leyi fanaka, ku sukela hi 1919, vana va Siyoni wa le tilweni va ake etikweni ra vona, ku nga xiyimo xa vona xa moya, lexi nga ni vito ra vuprofeta leri nge “La nga ni N’wini ku fana ni Wansati.” Ntirho wa vona wa Vukreste etikweni rero wu swi veke erivaleni leswaku Vakreste lava va totiweke i “vanhu va vito ra [Yehovha].” (Mintirho 15:14) Ku va Vakreste lava va kote ku tswala mihandzu ya Mfumo ni ku twarisa vito ra Yehovha ku swi veke erivaleni leswaku Yehovha wa va tsakela. U swi veke erivaleni leswaku i swirho swa nhlengeletano leyi tihlanganiseke na yena hi ndlela leyi nga hambanisekiki. Yehovha u kombise leswaku u tsakela Vakreste lava hi ndlela leyi muteki a tsakelaka mutekiwa wa yena ha yona, hi ku va tota hi moya lowo kwetsima, a va ntshunxa evuhlongeni bya moya ni ku va tirhisa ku chumayela ntshembo wa Mfumo eka vanhu hinkwavo.—Yeremiya 32:41.

“Mi Nga Tshuki Mi Miyela”

13, 14. (a) Eminkarhini ya khale, xana Yerusalema u ve muti lowu sirhelelaka hi ndlela yihi? (b) Eminkarhini ya namuntlha, xana Siyoni u ve muti wa “ku dzunisiwa emisaveni” hi ndlela yihi?

¹³ Vito lerintshwa ro fanekisela leri Yehovha a ri thyeke vanhu vakwe ri endla leswaku va titwa va sirhelelekile. Va swi tiva leswaku wa va amukela naswona i vanhu va yena. Loko a tirhisa xifaniso lexi hambaneke, Yehovha u vulavula ni vanhu vakwe ku fana ni loko a vulavula ni muti lowu sirheleriweke hi marhangu: “Oho Yerusalema, ndzi veke varindzi ehenhla ka marhangu ya wena. Siku hinkwaro ni vusiku hinkwabyo, nkarhi hinkwawo, va nga tshuki va tshama va miyela. N’wina lava vulavulaka hi Yehovha, mi nga tshuki mi miyela, naswona mi nga n’wi nyiki ku rhula kukondza a wu simeka wu tiya, ina, kukondza a veka Yerusalema wu va ku dzunisiwa emisaveni.” (Esaya 62:6, 7) Hi nkarhi lowu faneleke wa Yehovha, loko masalela yo tshembeka ma vuye hi le Babilona, Yerusalema wu ve muti wa “ku dzunisiwa emisaveni”—muti lowu sirheleriweke hi marhangu wu hlayisa vaaki va wona. Vusiku ni nhlikanhi, varindzi lava nga ehenhla ka marhangu wolawo a va tshama va xalamukile leswaku va sirhelela muti ni ku lemukisa vaaki loko ku ri ni swin’wana.—Nehemiya 6:15; 7:3; Esaya 52:8.

¹⁴ Eminkarhini ya namuntlha, Yehovha u tirhise varindzi vakwe lava totiweke leswaku va komba vanhu lava titsongahataka ndlela yo tikulula evuhlongeni bya vukhongeri bya mavunwa. Va khutaziwe ku nghena enhlengeletanweni ya yena, laha va sirheleriwaka leswaku va nga vi na thyaka ra moya, minkucetelo yo biha ni ku hlundzukeriwa hi Yehovha. (Yeremiya 33:9; Sofaniya 3:19) Ntirho wa ntlawa wa valanguteri, “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” i wa nkoka eka vusirheleri byebyo, tanihi leswi wu phamelaka “swakudya swa [moya] hi nkarhi lowu faneleke.” (Matewu 24:45-47) “Ntshungu lowukulu,” lowu khomisanaka ni ntlawa wa varindzi, na wona wu ni ntirho wa nkoka wa ku endla leswaku Siyoni a “dzunisiwa emisaveni.”—Nhlavutelo 7:9.

15. Xana ntlawa wa varindzi ni vapfuneti va vona va tshama va ri karhi va tirhela Yehovha hi ndlela yihi?

¹⁵ Ntirho wa ntlawa wa varindzi ni vapfuneti va vona a wu yimanga! Vuyelo bya ku tinyiketela ka vona ku tirha hi mbilu hinkwayo byi kombisiwa hi ku hiseka ka vanhu va timiliyoni lava tshembekaka, lava seketeriwaka hi valanguteri lava famba-fambaka ni vasati va vona; vatirhi va ku tirhandzela emakaya yo hambana-hambana ya le Bethele ni le vugandliselweni bya Timbhoni ta Yehovha; varhumiwa; ni maphayona yo hlawuleka, ya nkarhi hinkwawo ni ya nkarhinyana. Tlhandlakambirhi, va tirha hi matimba eku akeni ka Tiholo ta Mfumo letintshwa, va endzela lava vabyaka, va pfuna vanhu lava langutaneke ni swiyimo swo nonon’hwa swa vutshunguri ni ku hatla va phalala vanhu lava weriweke hi timhangu. Vo tala exikarhi ka vanhu lava va tinyiketeleke hakanyingi va pfuna van’wana “nhlikanhi ni vusiku” hi xiviri!—Nhlavutelo 7:14, 15.

16. Xana malandza ya Yehovha a ‘ma n’wi nyiki ku rhula’ hi ndlela yihi?

¹⁶ Malandza ya Yehovha ma khutaziwa ku phikelela eku khongeleni, ma kombela Xikwembu leswaku “ku rhandza ka [xona ku endleka] emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” (Matewu 6:9, 10; 1 Vatesalonika 5:17) Ma khongoteriwa: “Mi nga [nyiki Yehovha] ku rhula” ku fikela loko ku hetiseka ku navela ni ntshembo wa ku pfuxiwa ka vugandzeri bya ntiyiso. Yesu u kandziyise xilaveko xa ku phikelela eku khongeleni, naswona u khutaze valandzeri vakwe ku “[huwelela eka Xikwembu] vusiku ni nhlikanhi.”—Luka 18:1-8.

Lava Tirhelaka Xikwembu Va Ta Hakeriwa

17, 18. (a) Vaaki va Siyoni a va ta langutela ku tsakela mihandzu ya nyuku wa vona hi ndlela yihi? (b) Xana vanhu va Yehovha namuntlha va yi tsakela njhani mihandzu ya nyuku wa vona?

¹⁷ Vito lerintshwa leri Yehovha a ri nyikeke vanhu vakwe ri va tiyisekisile leswaku a va nga fukameli mandza yo bola. “Yehovha u hlambanyile hi voko rakwe ra xinene ni hi voko rakwe leri tiyeke: ‘A ndzi nge he tlheli ndzi nyika valala va wena koroni ya wena yi va swakudya, naswona vanhu vambe a va nge he yi nwi vhinyo ya wena leyintshwa, leyi u yi tirheleke hi matimba. Kambe lava va yi hlengeletaka va ta yi dya, kunene va ta dzunisa Yehovha; kasi lava va yi hlengeletaka va ta yi nwa eswivaveni swa mina swo kwetsima.’” (Esaya 62:8, 9) Voko ra xinene ra Yehovha ni voko ra matimba, ma kombisa matimba ni ntamu lowu a nga na wona. (Deteronoma 32:40; Ezekiyele 20:5) Ku hlambanya ka yena ha wona ku komba leswaku a a tiyimisele ku cinca xiyimo xa swilo eSiyoni. Hi 607 B.C.E., Yehovha u pfumelele valala va muti wa Siyoni leswaku va wu dumela va phanga swilo swa wona. (Deteronoma 28:33, 51) Kambe rifuwo ra Siyoni se a ri ta kumiwa hi lava va nga ni mfanelo yo ri kuma.—Deteronoma 14:22-27.

¹⁸ Enkarhini wa hina xitshembiso lexi xi hetiseke loko vanhu va Yehovha lava kondleteriweke va humelela swinene hi tlhelo ra moya. Va yi tsakela hi ku helela mihandzu ya nyuku wa vona—ku nga nhlayo leyikulu ya vadyondzisiwa lava nga Vakreste ni ndzalo ya swakudya swa moya. (Esaya 55:1, 2; 65:14) Leswi vanhu vakwe va nga tshembeka, Yehovha a nge tshiki valala va vona va kavanyeta nhluvuko wa vona wa moya kumbe ku va tekela mihandzu leyi va nga lo yi dzukela nyuku. A ku na ntirho na wun’we lowu endleriwaka Yehovha lowu hundzukaka nyuku wa mbyana.—Malakiya 3:10-12; Vaheveru 6:10.

19, 20. (a) Xana ndlela ya Vayuda lava tlhelelaka eYerusalema yi basisiwe njhani? (b) Eminkarhini ya namuntlha, xana ndlela yi basisiwe njhani leswaku vanhu lava titsongahataka va kota ku nghena enhlengeletanweni ya Yehovha?

¹⁹ Vito lerintshwa ri tlhela ri endla leswaku nhlengeletano ya Yehovha yi koka rinoko ra vanhu va timbilu letinene. Vanhu va khitikanela eka yona hi vunyingi, naswona nyangwa yi tshama yi lo gaa! Vuprofeta bya Esaya byi ri: “Humani, humani hi tinyangwa. Basisani ndlela ya vanhu. Fumbani, fumbani gondzo lerikulu. Ri suseni maribye. Yimiselani vanhu xikombiso.” (Esaya 62:10) Eku sunguleni, swi tikomba onge marito lawa a ma kombetela eku humeni etinyangweni ta miti ya Babilona hi xikongomelo xo tlhelela eYerusalema. Lava vuyaka a va fanele va susetela maribye endleleni, ku endlela leswaku ku fambeka ni ku yimisa mfungho wa ndlela leyi a ku fanele ku fambiwa ha yona.—Esaya 11:12.

²⁰ Ku sukela hi 1919, Vakreste lava totiweke va hlawuleriwe ku endla ntirho wa Xikwembu kutani va famba hi “Ndlela ya Vukwetsimi.” (Esaya 35:8) Va ve vo sungula ku chuveka rihlampfu eBabilona Lonkulu va khoma gondzo lerikulu ra moya. (Esaya 40:3; 48:20) Xikwembu xi va nyike lunghelo ra ku rhangela eku twariseni ka mintirho ya xona leyikulu ni ku komba van’wana ndlela ya ku nghena egondzweni lerikulu. Ku susetela maribye—ku nga ku susa swihinga—a swi endleriwa ngopfu ku pfuna vona. (Esaya 57:14) Swikongomelo ni tidyondzo ta Xikwembu a va fanele va swi vona kahle. Tidyondzo ta mavunwa i swihinga leswi kavanyetaka ndlela ya ku ya evuton’wini, kambe Rito ra Yehovha ri “fana ni hamula ya ku fula leyi fayaka ribye.” Hi ku tirhisa rona, Vakreste lava totiweke va fayetele maribye lama nga swihinga, lawa a ma ta khugula lava lavaka ku tirhela Yehovha.—Yeremiya 23:29.

21, 22. Hi wihi mfungho lowu Yehovha a wu vekeleke lava chuvekaka rihlampfu evukhongerini bya mavunwa, naswona hi swi tivisa ku yini?

²¹ Hi 537 B.C.E., muti wa Yerusalema wu ve mfungho lowu kokeke masalela ya Vayuda leswaku ma tlhelela eka wona ma ya pfuxa tempele. (Esaya 49:22) Hi 1919, loko masalela lama totiweke ma kutsuriwa evuhlongeni bya vukhongeri bya mavunwa, a ma fambanga muhulahula. A ma tiva lomu ma yaka kona, hikuva Yehovha a a ma vekele mfungho. Mfungho wihi? A wu ri mfungho lowu profetiweke eka Esaya 11:10, leyi nge: “Esikwini rero ku ta va ni rimitsu ra Yese leri nga ta yima ri va xikombiso eka vanhu.” Muapostola Pawulo u tirhise marito wolawo eka Yesu. (Varhoma 15:8, 12) Ina, mfungho wolowo i Kreste Yesu, loyi a nga Hosi eNtshaveni ya Siyoni ya le tilweni!—Vaheveru 12:22; Nhlavutelo 14:1.

²² Vakreste lava totiweke ni tinyimpfu tin’wana va hlengeletiwa eka Yesu Kreste la vekiweke exiluvelweni, leswaku va hlanganyela swin’we eku gandzeleni ka Xikwembu xa le Henhla-henhla. Vulawuri byakwe byi lwela mfanelo ya Yehovha ya ku fuma vuako hinkwabyo ni ku katekisa vanhu va timbilu letinene lava humaka ematikweni hinkwawo ya misava. Xana xexo a hi xivangelo lexinene xa leswaku hinkwerhu ka hina hi n’wi tlakusa ni ku n’wi dzunisa swin’we?

“Ku Ponisiwa Ka Wena Ka Ta”!

23, 24. Lava va nga ni ripfumelo eka Xikwembu va kuma ku ponisiwa hi ndlela yihi?

²³ Vito lerintshwa leri Yehovha a ri nyikaka nhlengeletano yakwe leyi fanaka ni wansati ri fambisana ni ku va vana vakwe va poniseriwa makumu. Esaya wa tsala: “Waswivo! Yehovha u endle leswaku swi twiwa exiphen’wini xa le kule swinene xa misava: ‘N’wina, byelani nhwanyana wa Siyoni mi ku, “Waswivo! Ku ponisiwa ka wena ka ta. Waswivo! Hakelo leyi a yi nyikaka yi na yena, ni hakelo leyi a yi humesaka yi le mahlweni ka yena.”’” (Esaya 62:11) Vayuda va ponisiwe loko muti wa Babilona wu wa, hiloko va makanyeka va tlhelela eka rikwavo. Kambe marito lawa ma kombetela ni le ka nchumu wun’wana lowukulu. Xitiviso xa Yehovha xi hi tsundzuxa hi vuprofeta bya Zakariya malunghana na Yerusalema: “Tsaka ngopfu, Wena nhwanyana wa Siyoni. Huwelela hi ku hlula, Wena nhwanyana wa Yerusalema. Waswivo! Hosi ya wena yi ta eka wena. Yi lulamile, ina, yi ponisiwile; ya titsongahata, yi gade mbhongolo, yi le henhla ka xifuwo lexi kuleke kahle, n’wana wa mbhongolo ya ntswele.”—Zakariya 9:9.

²⁴ Loko ku hundze malembe manharhu ni hafu Yesu a khuvuriwile ematini a tlhela a totiwa hi moya wa Xikwembu, u kongome eYerusalema a fika a basisa tempele. (Matewu 21:1-5; Yohane 12:14-16) Namuntlha Yesu Kreste hi yena a tisaka ku ponisa ka Yehovha eka hinkwavo lava nga ni ripfumelo eka Xikwembu. Ku sukela loko a vekiwe exiluvelweni hi 1914, Yesu u tlhele a va Muavanyisi ni Muhetisisi wa Vuavanyisi la vekiweke hi Yehovha. Hi 1918, loko a ri ni malembe manharhu ni hafu a vekiwe exiluvelweni, u basise tempele ya moya ya Yehovha, leyi a yi yimeriwa hi vandlha ra Vakreste lava totiweke emisaveni. (Malakiya 3:1-5) Ku yimisiwa ka yena a va mfungho ku ve masungulo ya ku hlengeletiwa lokukulu ka vanhu lava humaka emisaveni hinkwayo, lava seketelaka Mfumo wa Mesiya. Hi ku landza xikombiso xa khale, “ku ponisiwa” ku fike eka Israyele wa Xikwembu loko a ntshunxiwa eka Babilona Lonkulu hi 1919. “Hakelo” leyi vekeriweke vatshoveri lava tinyikeleke i ku hanya hi masiku etilweni kumbe emisaveni. Hinkwavo lava tshamaka va tshembekile va nga tiyiseka leswaku “ntirho wa [vona] a hi wa hava eHosini.”—1 Vakorinto 15:58.

25. Vanhu va Yehovha va tiyisekisiwa hi yini?

²⁵ Nhlengeletano ya Yehovha ya le tilweni, vayimeri va yona va laha misaveni lava totiweke, na mani na mani loyi a hlanganyelaka na vona hi ku tiyimisela, hinkwavo va kombisa langutelo lerinene swonghasi! (Deteronoma 26:19) Esaya u profetile a ku: “Kunene vanhu va ta va vula vanhu vo kwetsima, lava kutsuriweke hi Yehovha; kutani wena u ta vuriwa, La Lavisisiweke, Muti Lowu Nga Siyiwangiki Hi Ku Helela.” (Esaya 62:12) “Yerusalema wa le henhla,” loyi a yimeriwaka hi Israyele wa Xikwembu, u tshama a titwa a lahliwile. Hambi ko ba lexi dumaka a nge he pfuki a titwe hi ndlela yoleyo. Vanhu va Yehovha va ta kuma nkhathalelo wakwe hi masiku, va ta hamba va amukeleka hi mbilu hinkwayo eka yena.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 342]

Xikombiso Xo Hlawuleka Xa Vukati

Loko vanhu va tekana, ku ni leswi vona hi voxe va swi languteleke exibohweni xa vukati. Kambe xana Xikwembu xona xi langutele yini? Hi xona xi simekeke lunghiselelo ra vukati. A xi ri xihi xikongomelo xa xona hi vukati?

Ndlela yin’wana leyi Xikwembu xi langutaka vukati ha yona yi kombisiwa hi vuxaka lebyi a xi ri na byona ni tiko ra Israyele. Esaya u hlamusela vuxaka lebyi tanihi vukati. (Esaya 62:1-5) Xiya leswi Yehovha Xikwembu a swi endlelaka “mutekiwa” wa yena tanihi “nuna” wa yena. Wa n’wi sirhelela ni ku n’wi kwetsimisa. (Esaya 62:6, 7, 12) Wa n’wi xixima ni ku n’wi tlangela. (Esaya 62:3, 8, 9) Naswona wa n’wi tsakela, hilaha swi kombisiwaka hakona hi mavito lamantshwa lawa a n’wi nyikaka wona.—Esaya 62:4, 5, 12.

EMatsalweni ya Vukreste ya Xigriki, Pawulo u kandziyisa nhlamuselo ya Esaya ya vuxaka lebyi a byi ri kona exikarhi ka Yehovha na Israyele, loko a teka vuxaka bya nuna na nsati a byi fanisa ni bya Kreste ni vandlha ra Vakreste lava totiweke.—Vaefesa 5:21-27.

Pawulo u khutaze Vakreste leswaku evuxakeni bya vona bya vukati, va tekelela vuxaka lebyi Yesu a nga na byona ni vandlha. A ku na rirhandzu leri tlulaka leri kombisiweke hi Yehovha eka Israyele ni leri Kreste a ri kombiseke vandlha. Vuxaka byebyo byo fanekisela byi nyikela xikombiso xo hlawuleka xa vukati bya Vakreste lebyi humelelaka ni lebyi tsakisaka.—Vaefesa 5:28-33.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 339]

Yehovha a a ta vitana Siyoni wa le tilweni hi vito lerintshwa

[Swifaniso leswi nga eka tluka 347]

Eminkarhini ya namuntlha, ntlawa wa Yehovha wa varindzi a wu miyelanga