Ndzima Ya Vumakumembirhi-mune
Yehovha A Tiendlela Vito Ro Saseka
1, 2. (a) Ha yini Vakreste va khumbeka ngopfu hi “siku ra Yehovha” leri taka? (b) Hi yihi mphikamakaneta leyikulu leyi katsekaka malunghana ni ku ta ka siku ra Yehovha?
VAKRESTE se va hete malembe ya kwalomu ka magidi mambirhi va ‘rindzele vukona bya siku ra Yehovha ni ku ri tsundzuka.’ (2 Petro 3:12; Tito 2:13) Swa twisiseka leswaku ha yini va ku langutele hi mahlo-ngati ku fika ka siku rero. Phela, ri ta vula masungulo ya ku ntshunxiwa ka vona eka mapindza ya ku nga hetiseki. (Varhoma 8:22) Nakambe ri ta vula makumu ya maxangu lama va rhikinyelaka ‘eminkarhini leyi ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona.’—2 Timotiya 3:1.
2 Kambe hambileswi siku ra Yehovha ri nga ta tisa ntshunxeko eka vanhu lavo lulama, ri ta tlhela ri vula ku lovisiwa ka “lava va nga xi tiviki Xikwembu ni lava va nga ma yingisiki mahungu lamanene malunghana ni Hosi ya hina Yesu.” (2 Vatesalonika 1:7, 8) Ku anakanya hi mhaka leyi swi tsuvula ni misisi. Xana hakunene Xikwembu xi ta lovisa vanhu lavo homboloka hi xikongomelo xo phula vanhu va xona eswiyin’weni leswi va rhikinyelaka ntsena? Ndzima ya vu-63 ya Esaya yi komba leswaku mhaka leyi yi fumbarhele ni mphikamakaneta yin’wana leyikulu, ku nga ku kwetsimisiwa ka vito ra Xikwembu.
Ku Khaswa Ka Nhenha Leyi Hluleke
3, 4. (a) Hi xihi xisekelo xa vuprofeta bya Esaya ndzima 63? (b) I mani loyi Esaya a n’wi voneke a khaswa a kongome eYerusalema, naswona swidyondzi swin’wana swi vule leswaku vito ra yena i mani?
3 Eka Esaya ndzima 62, hi hlaye hi ta ku phuriwa ka Vayuda evuhlongeni le Babilona va tlhelela etikweni ra rikwavo. Kutani swi fanerile ku tivutisa xivutiso lexi nge: Xana masalela ya Vayuda lama vuyeke a ma ri ni xivangelo xa ku chava leswaku ma ta tlhela ma dumeriwa hi matiko man’wana ya valala? Xivono xa Esaya xi va mbuwetele swinene leswaku va nga chavi nchumu. Vuprofeta bya kona byi pfula hi marito lama nge: “I mani loyi a humaka aEdomu, loyi a nga ni tinguvu ta mivala yo vangama wa le Bosira, loyi a xiximekaka hi swiambalo swakwe, la fambaka hi matimba yakwe lamakulu?”—Esaya 63:1a.
4 Esaya u vone nhenha leyi hluleke yi khaswa hi nkhinkhi yi kongoma eYerusalema. Maambalelo ya yona yo hlawuleka a ma namba ma komba leswaku a yi ri nhenha ya xikhundla xa le henhla swinene. A yi ta hi le mutini wo xiximeka swinene wa le Edomu, ku nga Bosira, leswi kombaka leswaku a yi hlule tiko rero ra valala, yi ri susa ntshiva. Xana nhenha leyi yi nga va yi ri mani? Swidyondzi swin’wana swi vula leswaku i Yesu Kreste. Swin’wana swi anakanya leswaku i ndhuna ya masocha ya Vayuda, ku nga Judas Maccabaeus. Kambe nhenha leyi hi yoxe yi swi veka erivaleni leswaku hi yona mani, loko yi hlamula xivutiso lexi nga laha henhla yi ku: “Mina, Loyi a vulavulaka hi ku lulama, Loyi a teleke matimba yo ponisa.”—Esaya 63:1b.
5. I mani nhenha leyi Esaya a yi voneke, naswona ha yini u hlamula tano?
5 A swi kali swi kanakanisa leswaku nhenha leyi i Yehovha Xikwembu hi byakwe. Kun’wana u hlamuseriwa a ri ni “ntamu lowukulu” a ri loyi a “vulavulaka swo lulama.” (Esaya 40:26; 45:19, 23) Tinguvu to hlawuleka ta nhenha leyi ti hi tsundzuxa marito ya mupisalema lama nge: “Oho Yehovha Xikwembu xanga, u tikombise u ri nkulu ngopfu. U tiambexe xindzhuti ni ku vangama.” (Pisalema 104:1) Hambileswi Yehovha a nga Xikwembu xa rirhandzu, Bibele yi komba leswaku loko swi laveka, u pfa a teka xikhundla xa ku va nhenha.—Esaya 34:2; 1 Yohane 4:16.
6. Ha yini Yehovha a lwe ni Vaedomu?
6 Kambe ha yini Yehovha a lwe ni Vaedomu? Ku sukela eku sunguleni, Vaedomu, ku nga valala va vanhu lava Xikwembu a xi endle ntwanano na vona, a va hlanganyeta rivengo leri lumekiweke hi tata wa vona Esawu. (Genesa 25:24-34; Tinhlayo 20:14-21) Ku dzika ka rivengo leri Vaedomu a va venga Vayuda ha rona ku tikombe ngopfu hi nkarhi wa ku lovisiwa ka Yerusalema loko Vaedomu va ndhundhuzela masocha ya le Babilona. (Pisalema 137:7) Eka Yehovha, rivengo rero a ri vula ku dlonyola ndzololo ya tihlo rakwe. A swi hlamarisi leswi a endleke xiboho xa ku hlomula banga ra yena ra ku tirihisela eka Vaedomu!—Esaya 34:5-15; Yeremiya 49:7-22.
7. (a) Vuprofeta lebyi khumbaka Edomu byi hetiseke njhani eku sunguleni? (b) Xana Edomu u yimela yini?
7 Hikwalaho, xivono xa Esaya xi ve xikhutazo lexikulu eka Vayuda lava vuyeke eYerusalema. Xi va tiyisekisile leswaku a va ta tshamiseka ekaya ra vona lerintshwa. Phela, enkarhini wa muprofeta Malakiya, Xikwembu xi endle “tintshava ta [Edomu] ti va rhumbi ni ndzhaka ya yena yi va ya tinhlati ta mananga.” (Malakiya 1:3) Kutani, xana leswi swi vula leswaku vuprofeta bya Esaya a byi hetiseke hi ku helela enkarhini wa Malakiya? Doo, hikuva hambileswi tiko ra Edomu a ri sele ri hlakele, vaaki va rona va tiyimisele ku pfuxa tindhawu ta rona leti hlakaleke, naswona Malakiya u ye emahlweni a vula leswaku Edomu i “ndhawu ya vuhomboloki,” vaaki va kona u va vule “vanhu lava Yehovha a va voneke nandzu hilaha ku nga riki na makumu.”a (Malakiya 1:4, 5) Hambiswiritano, hi tlhelo ra vuprofeta, Vaedomu a va yimeli vatukulu va Esawu ntsena. Va yimela matiko hinkwawo lama tiendlaka valala va vagandzeri va Yehovha. Matiko ya Vujagana hi wona lama kokeke folosi emhakeni leyi. Xana ku ta endleka yini hi Edomu yoloye wa manguva lawa?
Xikamelo Xa Madiriva
8, 9. (a) Nhenha leyi voniweke hi Esaya yi endle ntirho wihi? (b) Xana madiriva yo fanekisela exikamelweni ma pyanyeteriwe rini naswona hi ndlela yihi?
8 Esaya u vutise nhenha leyi vuyeke a ku: “Ha yini swiambalo swa wena swi tshwukile, ni tinguvu ta wena ti fana ni ta loyi a pyanyaka xikamelo xa madiriva?” Yehovha u hlamule a ku: “Vuhlayiselo bya vhinya ndzi byi pyanye ndzi ri ndzexe, enkarhini lowu a ndzi nga ri na munhu. Ndzi hambete ndzi va pyanya hi ku hlundzuka ka mina, ndzi hambeta ndzi va kandziyela hi vukarhi bya mina. Ngati ya vona leyi phyandlakaka yi phyandlakela etingubyeni ta mina, ndzi nyamise swiambalo swa mina hinkwaswo.”—Esaya 63:2, 3.
9 Marito lawa ma hlamusela xiendlo xa ku yayarhela. Phela, hambi ti ri tinguvu to saseka ta Xikwembu ti tlhambukeriwe hi ngati, ku fana ni tinguvu ta loyi a rhikinyaka madiriva exikamelweni xa wona! Xikamelo xa vhinyo i xifaniso lexi faneleke xa ndhawu leyi siveleriweke, leyi valala va Yehovha Xikwembu va nga ta va eka yona loko a ya va lovisa. Xana madiriva lawa yo fanekisela exikamelweni ma ta rhikinyeriwa rini? Vuprofeta bya Yuwele ni bya muapostola Yohane na byona byi vulavula hi xikamelo xa madiriva xo fanekisela. Madiriva yo fanekisela ya xikamelo xexo xa vuprofeta ma ta pyanyeteriwa loko Yehovha a rhikinyela valala va yena a va lovisa enyimpini ya Armagedoni. (Yuwele 3:13; Nhlavutelo 14:18-20; 16:16) Xikamelo xa madiriva xa vuprofeta bya Esaya xi kombetela eka nkarhi lowu fanaka.
10. Ha yini Yehovha a vule leswaku u pyanyetele madiriva exikamelweni a ri yexe?
10 Kambe ha yini Yehovha a vula leswaku u pyanyetele madiriva lawa a ri yexe, loko ku nga ri na munhu un’wana? Xana Yesu Kreste, muyimeri wa Xikwembu, a hi yena a nga ta rhangela eku pyanyeteleni ka madiriva exikamelweni? (Nhlavutelo 19:11-16) Swona swi tano, kambe Yehovha a a vulavula hi vanhu va nyama, ku nga ri swivumbiwa swa moya. A a vula leswaku a nga kona munhu wa nyama loyi a nga kotaka ku lovisa valandzeri va Sathana emisaveni. (Esaya 59:15, 16) I Xikwembu xa Matimba Hinkwawo ntsena lexi nga ta hambeta xi va rhikinyela hi vukari bya xona, va kala va hela va ku bi!
11. (a) Ha yini Yehovha a ta tisa “siku ra ku rihisela”? (b) I vamani “lava kutsuriweke” eminkarhini ya khale, naswona i vamani namuntlha?
11 Yehovha u ye emahlweni a hlamusela xivangelo xa ku va a endla ntirho lowu hi yexe, a ku: “Siku ra ku rihisela ri le mbilwini ya mina, ni lembe ra lava kutsuriweke va mina ri fikile.” (Esaya 63:4)b I Yehovha ntsena loyi a nga ni mfanelo ya ku tirihisela eka lava va cinisaka vanhu vakwe gija. (Deteronoma 32:35) Eminkarhini ya khale, “lava kutsuriweke” i Vayuda lava cinisiweke gija hi Vababilona. (Esaya 35:10; 43:1; 48:20) Eminkarhini ya namuntlha, i masalela lama totiweke. (Nhlavutelo 12:17) Ku fana ni vafanekiseri va vona va khale, va kutsuriwe evuhlongeni bya vukhongeri. Naswona ku fana ni Vayuda volavo, vatotiwa kun’we ni vapfuneti va vona lava vuriwaka “tinyimpfu tin’wana,” va cinisiwe gija ni ku tshamiwa enhan’wini. (Yohane 10:16) Xisweswo vuprofeta bya Esaya byi tiyisekisa Vakreste namuntlha leswaku Xikwembu xi ta va lamulela hi nkarhi lowu xi wu vekeke.
12, 13. (a) Yehovha a nga na mupfuni hi ndlela yihi? (b) Voko ra Yehovha ri ponisa hi ndlela yihi, naswona vukari byakwe byi n’wi seketela njhani?
12 Yehovha u ye emahlweni a ku: “Ndzi hambete ndzi languta, kambe mupfuni a a nga ri kona; ndzi sungule ku hlamala, kambe a a nga ri kona la ndzi seketelaka. Kutani voko ra mina ri ndzi ponisile, ni vukarhi bya mina byi ndzi seketerile. Ndzi hambete ndzi kandziyela vanhu hi ku hlundzuka ka mina, ndzi va dakwisa hi vukarhi bya mina ni ku yi halata emisaveni ngati ya vona leyi phyandlakaka.”—Esaya 63:5, 6.
13 A nga kona munhu wa nyama loyi a nga ta vula leswaku u hoxe xandla esikwini lerikulu ra ku rihisela ka Yehovha. Naswona Yehovha a nge lavi ku pfuniwa hi munhu wa nyama eku hetisiseni ka ku rhandza kakwe.c Voko rakwe leri nga ni ntamu lowu nga pimekiki ri ta endla ntirho hinkwawo. (Pisalema 44:3; 98:1; Yeremiya 27:5) Ku tlula kwalaho, u ta seketeriwa hi vukari byakwe. Njhani? Hileswi vukari bya Xikwembu byi faneleke, a xi hlundzuki hi ndlela leyi nga lawulekiki. Leswi Yehovha minkarhi hinkwayo a tekaka goza hi ku landza misinya ya milawu leyi lulameke, vukari byakwe byi ta n’wi seketela ni ku n’wi susumetela ku tisa ‘ngati leyi tlhambukaka’ ya valala vakwe “emisaveni,” a va khomisa tingana ni ku va susa ntshiva.—Pisalema 75:8; Esaya 25:10; 26:5.
Tintswalo Ta Xikwembu Ta Rirhandzu
14. Hi swihi switsundzuxo leswi faneleke leswi Esaya a swi boxeke?
14 Eminkarhini leyi hundzeke, ku tlangela ka Vayuda swilo leswi Yehovha a va endleleke swona ku hatlise ku dzudzeka bya mberha. Hikwalaho, Esaya u va tsundzuxe xivangelo xa ku va Yehovha a va endlele swilo swo tano. Esaya u te: “Ndzi ta vulavula hi musa wa rirhandzu wa Yehovha, ku vongiwa ka Yehovha, hi ku landza hinkwaswo leswi Yehovha a hi endleleke swona, ni vunene lebyikulu endlwini ya Israyele lebyi a va endleleke byona hi ku landza tintswalo ta yena ni hi ku landza ku tala ka musa wakwe wa rirhandzu. A ya emahlweni a ku: ‘Hakunene i vanhu va mina, vana lava nga ta ka va nga vulavuli mavunwa.’ Kutani u ve Muponisi wa vona. Enkarhini wa maxangu ya vona hinkwawo, na yena a a ri emaxangwini. Murhumiwa wa yena u [va] ponisile. Erirhandzwini ni le ka ntsetselelo wa yena u va xavile, a va tlakusa, a va rhwala emasikwini hinkwawo ya khale swinene.”—Esaya 63:7-9.
15. Yehovha u wu kombise njhani musa wa rirhandzu eka vatukulu va Abrahama le Egipta, naswona ha yini?
15 Vona xikombiso xo hlawuleka swonghasi lexi Yehovha a xi vekaka emhakeni yo komba musa wa rirhandzu kumbe rirhandzu ra xiviri! (Pisalema 36:7; 62:12) Yehovha u endle vuxaka lebyi tiyeke na Abrahama. (Mikiya 7:20) U tshembise mukhalabye loyi leswaku matiko hinkwawo a ma ta tikatekisa hikwalaho ka mbewu kumbe n’wana wakwe. (Genesa 22:17, 18) Yehovha u namarhele xitshembiso xexo, a komba vunene lebyikulu eka yindlu ya Israyele. Xin’wana xa swiendlo swa yena swa ku tshembeka ku ve ku phula vatukulu va Abrahama evuhlongeni aEgipta.—Eksoda 14:30.
16. (a) Yehovha u endle ntwanano na Israyele hi xikongomelo xihi? (b) Xikwembu xi va khoma njhani vanhu va xona?
16 Loko Vaisrayele va Hume evuhlongeni, Yehovha u va yise eNtshaveni ya Sinayi kutani a va tshembisa a ku: “Loko mo yingisa rito ra mina hilaha ku tiyeke, hakunene mi hlayisa ntwanano wa mina, kunene mi ta va ndzhaka ya mina yo hlawuleka . . . Mi ta va mfumo wa vaprista ni tiko ro kwetsima.” (Eksoda 19:5, 6) Xana Yehovha a a va kanganyisa loko a va tshembisa leswi? Doo, hikuva Esaya u boxa leswaku Yehovha hi byakwe u n’wi byele a ku: “Hakunene i vanhu va mina, vana lava nga ta ka va nga vulavuli mavunwa.” Xidyondzi xin’wana xi ri: “Laha a ku tirhisiwanga rito leri nge ‘hakunene’ hi xikongomelo xa ku kombisa vuhosi kumbe ku tiva swilo ka ha ri emahlweni: ri tirhisiwe hi xikongomelo xo kandziyisa ntshembo ni rirhandzu leri tiyeke.” Ina, Yehovha u endle ntwanano wakwe hi moya lowunene, a ri karhi a navela hi mbilu hinkwayo leswaku vanhu vakwe swi va fambela kahle. Hambileswi a va famba va pfa va wa, u va tiyisekisile leswaku wa va tshemba. Kunene swa tsakisa ku gandzela Xikwembu lexi tshembaka vagandzeri va xona hi ndlela yoleyo! Namuntlha vakulu va nga va xikhutazo lexikulu eka vanhu lava Xikwembu xi va byarhiseke vutihlamuleri byo va langutela, hi ku va kombisa leswaku va va tshemba.—2 Vatesalonika 3:4; Vaheveru 6:9, 10.
17. (a) Yehovha u swi kombise njhani leswaku a a va rhandza Vaisrayele? (b) I yini lexi hina namuntlha hi nga tiyisekaka ha xona?
17 Kambe mupisalema u vule leswi landzelaka malunghana ni Vaisrayele: “Va [rivale] Xikwembu Muponisi wa vona, Muendli wa swilo leswikulu aEgipta.” (Pisalema 106:21) Va ticelele khele hi ku ala ku byeriwa ni ku tinonon’hwisa tinhamu. (Deteronoma 9:6) Xana Yehovha u tshike ku va komba musa wa rirhandzu? A swi vanga tano, hikuva Esaya u vule leswaku “enkarhini wa maxangu ya vona hinkwawo, na yena a a ri emaxangwini.” Yehovha u ni ntwela-vusiwana hakunene! Ku fana ni tatana wihi ni wihi loyi a nga ni rirhandzu, Xikwembu xi twe ku vava loko xi vona vana va xona va cangayila, hambiloko ku ri vona lava fambeke va dunga mimpfi hikwalaho ka vuhunguki bya vona. Hilaha ku profetiweke hakona, xi kombise rirhandzu ra xona hi ku rhumela “murhumiwa” wa xona, kumbexana Yesu loko a nga si va munhu wa nyama, leswaku a va rhangela va ya nghena eTikweni leri Tshembisiweke. (Eksoda 23:20) Kutani Yehovha u tlakule tiko leri a ri rhwala, “ku fana ni munhu loko a rhwale n’wana wakwe.” (Deteronoma 1:31; Pisalema 106:10) Namuntlha hi nga tiyiseka leswaku Yehovha wa ma vona maxangu ya hina naswona u hi twela vusiwana loko hi dya yo oxa. Hi ku tiyiseka hi nga ‘lahlela ku vilela hinkwako ka hina eka yena, hikuva wa hi khathalela.’—1 Petro 5:7.
Xikwembu Xi Va Nala
18. Ha yini Yehovha a ve nala wa vanhu vakwe?
18 Kambe a hi fanelanga hi tlanga hi musa wa Xikwembu wa rirhandzu. Esaya u ye emahlweni a ku: “Vona va xandzukile, va wu twisa ku vava moya wakwe lowo kwetsima. Kutani u hundzuke nala wa vona; yena a lwa na vona.” (Esaya 63:10) Yehovha u va lemukisile leswaku, hambileswi a nga Xikwembu xa tintswalo ni vunene, “a nga ka a nga tshiki ku xupula la faneriwaka hi ku xupuriwa.” (Eksoda 34:6, 7) Vaisrayele va tivangele ku xupuriwa hileswi a va ri vaxandzuki. Muxe u va tsundzuxile a ku: “Mi nga tshuki mi rivala ndlela leyi mi hlundzukiseke Yehovha Xikwembu xa n’wina ha yona emananga. Ku sukela siku leri mi humeke ha rona etikweni ra Egipta ku fikela loko mi fika endhawini leyi, n’wina mi kombise ku xandzukela Yehovha hi ku tikhoma ka n’wina.” (Deteronoma 9:7) Va vavise moya wa Xikwembu kumbe ku wu hlundzukisa hi ku lwisana ni vukongomisi bya wona lebyi a byi ta pfuna vona. (Vaefesa 4:30) Va endle leswaku Yehovha a boheka ku va nala wa vona.—Levhitika 26:17; Deteronoma 28:63.
19, 20. Hi swihi swilo leswi Vayuda va swi kumbukeke, naswona ha yini?
19 Loko va ri karhi va cangayila, Vayuda van’wana va sungule ku kumbuka ta khale. Esaya u ri: “A tsundzuka masiku ya khale swinene, Muxe nandza wakwe: ‘U kwihi Loyi a va humeseke elwandle swin’we ni varisi va ntlhambi wakwe? U kwihi Loyi a n’wi cheleke moya wa Yena lowo kwetsima? Loyi a fambisaka voko ra Yena ro saseka evokweni ra xinene ra Muxe; Loyi a avanyisaka mati emahlweni ka vona leswaku a tiendlela vito leri tshamaka hilaha ku nga heriki; Loyi a va fambisaka ematini lama nga ni matimba lerova va nga khunguvanyeki, ku fana ni hanci emananga? Ku fana niloko xiharhi xi rhelela erivaleni, moya wa Yehovha wu va wisisile.’”—Esaya 63:11-14a.d
20 Ina, loko Vayuda va cangayila hileswi a va ala ku byeriwa, va sungule ku kumbuka masiku lawa Yehovha a a ri Mukutsuri wa vona ematshan’weni ya ku va nala wa vona. Va tsundzuke ndlela leyi “varisi” va vona, Muxe na Aroni, va va rhangeleke ha yona va ya pela Lwandle ro Tshwuka va hlayisekile. (Pisalema 77:20; Esaya 51:10) Va kumbuke nkarhi lowu, ematshan’weni ya ku vavisa moya wa Xikwembu, va kongomisiweke ha wona hi ku tirhisa Muxe ni vakulukumba van’wana lava totiweke hi moya. (Tinhlayo 11:16, 17) Va tlhele va kumbuka leswaku va vone ‘voko ro saseka’ ra Yehovha ra matimba ri va pfuna hi ku tirhisa Muxe! Hi ku famba ka nkarhi, Xikwembu xi va humesile emananga lamakulu yo chavisa, xi va kongomisa etikweni leri khulukaka ntswamba ni vulombe—ndhawu ya ku wisela eka yona. (Deteronoma 1:19; Yoxuwa 5:6; 22:4) Kambe sweswi Vaisrayele a va cangayila hileswi a va dlaye vuxaka lebyinene lebyi a va ri na byona na Xikwembu!
‘Vito Ra Yena Ro Saseka’
21. (a) Hi rihi lunghelo lerikulu leri Vaisrayele a va ta va va ve na rona malunghana ni vito ra Xikwembu? (b) A xi ri xihi xikongomelo-nkulu xa Xikwembu xa ku ntshunxa vatukulu va Abrahama aEgipta?
21 Kambe swilo swa nyama leswi Vaisrayele va lahlekeriweke hi swona a swi nga ri nchumu loko swi ringanisiwa ni lunghelo leri va tlangeke ha rona, ra ku hlanganyela eku kwetsimiseni ka vito ra Xikwembu. Muxe u tshembise Vaisrayele a ku: “Yehovha u ta ku simeka u va tiko ro kwetsima eka yena, hilaha a ku hlambanyeleke hakona, hikuva u ya emahlweni u hlayisa swileriso swa Yehovha Xikwembu xa wena, naswona u fambe etindleleni takwe. Vanhu hinkwavo va misava va fanele va swi vona leswaku vito ra Yehovha ri vitaniwile ehenhla ka wena, hakunene va ta ku chava.” (Deteronoma 28:9, 10) Loko Yehovha a teka goza a lwela vatukulu va Abrahama, a va phula evuhlongeni le Egipta, a a nga swi endleli ku va olovisela vutomi kumbe ku va tsakisa ntsena. A a swi endla hikwalaho ka nchumu wun’wana wa nkoka swinene—vito rakwe. Ina, a a lava leswaku vito rakwe ri “twarisiwa emisaveni hinkwayo.” (Eksoda 9:15, 16) Naswona loko Xikwembu xi kombise Vaisrayele tintswalo endzhaku ka loko va xandzukile emananga, sweswo a xi swi endlelanga ku kombisa vunene ntsena. Yehovha hi byakwe u te: “[A] ndzi teka goza hikwalaho ka vito ra mina leswaku ri nga nyamisiwi ematihlweni ya matiko.”—Ezekiyele 20:8-10.
22. (a) Enkarhini lowu taka, ha yini Xikwembu xi ta tlhela xi lwela vanhu va xona? (b) Swiendlo swa hina swi khumbiwa njhani hi ndlela leyi hi rhandzaka vito ra Xikwembu ha yona?
22 Kutani Esaya u gimeta vuprofeta lebyi hi ndlela ya matimba swinene! U ri: “Xisweswo u rhangele vanhu va wena leswaku u tiendlela vito ro saseka.” (Esaya 63:14b) Se swi vonaka kahle leswaku ha yini Yehovha a lwela vanhu vakwe hi matimba swinene. Xivangelo xa kona i ku tiendlela vito ro saseka. Kutani vuprofeta bya Esaya i xitsundzuxo lexikulu xa leswaku ku byarha vito ra Yehovha i lunghelo ro chavisa ni vutihlamuleri lebyikulu. Namuntlha Vakreste va ntiyiso va rhandza vito ra Yehovha ku tlula vutomi bya vona. (Esaya 56:6; Vaheveru 6:10) Va papalata ku endla nchumu wihi ni wihi lowu nga fumbaka ndzhukano ehenhla ka vito rero ro kwetsima. Va amukela rirhandzu ra xiviri ra Xikwembu hi ku tshama va tshembekile eka xona. Naswona, tanihi leswi va rhandzaka vito ra Yehovha ro saseka, va langutele siku leri a nga ta rhikinyela valala va yena exikamelweni xa madiriva xa vukari byakwe—ku nga ri hileswi ku nga ta pfuneka vona ntsena, kambe hileswi swi nga ta endla leswaku ku vangamisiwa vito ra Xikwembu leri va ri rhandzaka.—Matewu 6:9.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Vaheroda va le ka lembe-xidzana ro sungula C.E. a va ri Vaedomu.
b Xiga lexi nge “lembe ra lava kutsuriweke va mina” xi nga va xi kombetela enkarhini lowu vuriwaka “siku ra ku rihisela.” Xiya ndlela leyi swiga leswi fanaka swi tirhisiwaka ha yona eka rungula leri yelanaka ni leri, leri kumekaka eka Esaya 34:8.
c Yehovha wa hlamala hileswi ku nga riki na loyi a n’wi seketeleke. Kunene swa hlamarisa leswi endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 2 000 Yesu a file, vanhu va matimba va ha lwisanaka ni ku rhandza ka Xikwembu.—Pisalema 2:2-12; Esaya 59:16.
d Ndzimana leyi yi nga tlhela yi sungula hi marito lama nge: “U sungule ku tsundzuka.” (Esaya 63:11, nhlamuselo ya le hansi ya NW) Kambe leswi a swi vuli leswaku Yehovha hi yena a tsundzukaka. Marito lama landzelaka ma phofula mintlhaveko ya vanhu va Xikwembu, ku nga ri ya Yehovha hi byakwe. Kutani Soncino Books of the Bible yi tirhisa marito lama nge: “Kutani vanhu va Yena va tsundzuka masiku ya khale.”
[Xifaniso lexi nga eka tluka 359]
Yehovha a a ri ni ntshembo lowukulu hi vanhu vakwe