Ndzima Ya Vukhume-nkombo
Hanya Hi Ndlela Ya Xikwembu eKaya
1. Xana ku tirhisa nkongomiso wa Rito ra Xikwembu ku byi khumbe njhani vukati?
YEHOVHA i Musunguri wa vukati, naswona Rito rakwe ri nyika mindyangu nkongomiso lowunene ku tlula hinkwayo. Hikwalaho ko tirhisa nkongomiso wolowo, vanhu vo tala va tsakile evukatini. Lexi tsakisaka, van’wana lava a va tshama swin’we va nga tekananga ximfumo, va susumeteleke ku tsarisa vukati bya vona ximfumo. Van’wana va tshikile ku va ni swigangu. Vavanuna lava a va ri ni vukarhi, lava a va kayakayisa vasati ni vana, se va dyondze ku va ni tintswalo ni vunene.
2. Xana ku katseka yini evuton’wini bya ndyangu wa Mukreste?
2 Vutomi bya ndyangu wa Mukreste byi katsa swilo swo tala, swo fana ni ndlela leyi hi xi langutaka ha yona xiboho xa vukati, leswi hi swi endlaka leswaku hi hetisisa vutihlamuleri bya hina endyangwini swin’we ni ndlela leyi hi swi khomaka ha yona swirho swa ndyangu. (Vaefesa 5:33–6:4) Hambiloko hi swi tiva leswi Bibele yi swi vulaka hi vutomi bya ndyangu, kambe swi lava matshalatshala lamakulu leswaku hi tirhisa ndzayo ya Bibele. A nga kona ni un’we wa hina la lavaka ku fana ni vanhu lava Yesu a va lahleke, hikwalaho ko tlula swileriso swa Xikwembu. A va endla xihoxo, va ehleketa leswaku loko ntsena munhu a tinyiketerile eka vukhongeri byo karhi, swi ringene. (Matewu 15:4-9) A hi lavi ku va ni xivumbeko xa ku tinyiketela eka Xikwembu, kambe hi tsandzeka ku hanya ha kona endyangwini wa hina. Ematshan’weni ya sweswo, hi lava ku kombisa ku tinyiketela ka ntiyiso eka Xikwembu, loku “pindzurisaka swinene.”—1 Timotiya 5:4; 6:6; 2 Timotiya 3:5.
Xana Vukati Byi Ta Tshama Ku Fikela Rini?
3. (a) Xana ku endleka yini eka vatekani vo tala, naswona hina hi fanele hi tiyimisela ku endla yini? (b) Hlamula swivutiso leswi longoloxiweke laha hansi, hi ku tirhisa Bibele ya wena.
3 Swiboho swa vukati swi ya swi tsemeka hi ku olova. Mimpatswa yin’wana leyi tshameke swin’we malembe yo tala, yi endla xiboho xa ku dlaya vukati kutani yi tekana ni van’wana. Nakambe, se swi tolovelekile ku twa leswaku mimpatswa leyi ya ha ku tekanaka yi hambanile. Ku nga khathariseki leswaku van’wana va endla yini, hina hi fanele hi tiyimisela ku tsakisa Yehovha. Kutani, a hi kambisiseni swivutiso ni matsalwa lama landzelaka, leswaku hi vona leswi Rito ra Xikwembu ri swi vulaka malunghana ni xiboho xa vukati.
Loko wanuna ni wansati va tekana, xana va fanele va tiyimisela ku tshama swin’we nkarhi wo tanihi kwihi? (Marka 10:6-9; Varhoma 7:2, 3)
Hi xihi xivangelo xin’we ntsena lexi Xikwembu xi xi amukelaka xa ku dlaya vukati u tlhela u tekana ni un’wana? (Matewu 5:31, 32; 19:3-9)
Xana Yehovha u titwa njhani hi ku dlaya vukati (divorce) loku Rito rakwe ri nga ku pfumeleriki? (Malakiya 2:13-16)
Xana Bibele ya swi bumabumela leswaku vatekani va hambana (separation) tanihi ndlela yo tlhantlha swiphiqo leswi va nga na swona evukatini? (1 Vakorinto 7:10-13)
Xana vatekani va nga hambana loko swi te yini? (Pisalema 11:5; Luka 4:8; 1 Timotiya 5:8)
4. Ha yini vukati byin’wana byi nga hahluki?
4 Vatekani van’wana va swi kota ku tshama swin’we vutomi bya vona hinkwabyo. Ha yini va swi kota? I swa nkoka leswaku vanhu vambirhi lava lavaka ku nghenela vukati va rindza kukondza va wupfa, kambe nchumu wun’wana wa nkoka i ku kuma munhu loyi a rhandzaka swilo leswi u swi rhandzaka naswona a tiyimiserile ku bula na wena a ntshunxekile. Kambe, xa nkoka ngopfu, i ku tekana ni munhu loyi a rhandzaka Yehovha, loyi a nga ta xixima Rito rakwe loko mi tlhantlha swiphiqo. (Pisalema 119:97, 104; 2 Timotiya 3:16, 17) Munhu yoloye a nge ehleketi leswaku loko timhaka to famba ximatsi, u to vhela a hambana ni loyi a tekaneke na yena kumbe a dlaya vukati. A nge ku tirhisi ku tsana ka munghana wa yena tanihi xivangelo xa ku balekela vutihlamuleri byakwe. Ku ri na sweswo, u ta langutana ni swiphiqo swa kona, a kuma ndlela ya ku swi tlhantlha.
5. (a) Xana ku tshembeka eka Yehovha ku katseka njhani evukatini? (b) Hambiloko munhu a kanetiwa, hi yihi mimbuyelo leyi nga vaka kona loko a namarhela nkongomiso wa Yehovha?
5 Sathana u vula leswaku loko hi xaniseka, hi ta fularhela tindlela ta Yehovha. (Yobo 2:4, 5; Swivuriso 27:11) Kambe Timbhoni ta Yehovha to tala leti xanisekeke hikwalaho ka ku tekana ni munhu la lwisanaka ni vugandzeri bya tona, a ti swi landzulanga swihlambanyo swa tona swa vukati. Ti ya emahlweni ti tshembeka eka Yehovha ni swileriso swakwe. (Matewu 5:37) Van’wana lava tiyiseleke va tsakile loko vanghana va vona va vukati va va joyina eku tirheleni Yehovha—hambiloko ku hele malembe yo tala va ri karhi va kanetiwa! (1 Petro 3:1, 2) Kasi loko ku ri Vakreste lava vanghana va vona va vukati va nga kombisiki leswaku va ta hetelela va hundzukile kumbe lava va tshikiweke hi vanghana va vona va vukati hikwalaho ka leswi va tirhelaka Yehovha, lava na vona va swi tiva leswaku va ta katekisiwa hikwalaho ka ku tikombisa va ri lava chavaka Xikwembu ekaya.—Pisalema 55:22; 145:16.
Un’wana Ni Un’wana U Endla Leswi A Faneleke A Swi Endla
6. Leswaku vukati bya n’wina byi nga hahluki, i lunghiselelo rihi leri faneleke ku xiximiwa?
6 Ina, ku tshama swin’we a hi swona ntsena swi endlaka leswaku vukati byi tsakisa. Xilaveko xa nkoka eka un’wana ni un’wana i ku xixima lunghiselelo ra Yehovha ra vunhloko. Leswi swi endla leswaku ku va ni ku hleleka lokunene naswona kaya ri ta titwa ri sirhelelekile. Eka 1 Vakorinto 11:3, ha hlaya: “Nhloko ya wanuna un’wana ni un’wana i Kreste; kasi nhloko ya wansati i wanuna; kasi nhloko ya Kreste i Xikwembu.”
7. Xana vunhloko bya le ndyangwini byi fanele byi tirhisiwa njhani?
7 Xana u swi xiyile leswi ndzimana yoleyo yi swi vulaka loko yi sungula? Ina, wanuna un’wana ni un’wana u ni Nhloko, ku nga Kreste, loyi a faneleke a titsongahata eka yena. Leswi swi vula leswaku wanuna u fanele a tirhisa vunhloko byakwe hi ndlela leyi kombisaka timfanelo ta Yesu. Kreste wa titsongahata eka Yehovha, u ri rhandza swinene vandlha naswona wa ri khathalela. (1 Timotiya 3:15) Naswona u tlhele “a tinyiketa hikwalaho ka rona.” Yesu a nga tikukumuxi, wa anakanyela, a tlhela a va “ni moya wo rhula ni mbilu yo titsongahata.” Lava va tivekaka ehansi ka vunhloko byakwe va “kumela mimoya-xiviri ya [vona] ku phyuphya.” Loko wanuna a khoma ndyangu wakwe hi ndlela leyi, u kombisa leswaku u tiveka ehansi ka Kreste. Xisweswo, wansati la nga Mukreste u fanele a swi teka swi ri leswi vuyerisa naswona swi ri leswi phyuphyisa ku tirhisana ni nuna wa yena ni ku tiveka ehansi ka vunhloko bya yena.—Vaefesa 5:25-33; Matewu 11:28, 29; Swivuriso 31:10, 28.
8. (a) Ha yini swi nga ha vonakaka onge tindlela ta Vukreste a ti pfuni nchumu emakaya man’wana? (b) Hi fanele hi endla yini loko hi langutane ni xiyimo xo tano?
8 Kambe, swiphiqo swi ta va kona. Loko swirho swa ndyangu swi sungula ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele, swi nga ha endleka leswaku se a swi ngheniwe hi moya wo venga ku kongomisiwa hi vanhu van’wana. Ku kombela kahle, hi ndlela ya rirhandzu, swi nga ha vonaka onge a swi pfuni nchumu. Ha swi tiva leswaku Bibele yi vula leswaku hi tshika “ku hlundzuka ni vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha.” (Vaefesa 4:31) Kambe loko u kuma leswaku van’wana a va swi tshiki, u fanele u endla yini? Phela, Yesu a nga va tekelelanga lava a va xungeta ni ku rhukana, kambe u titshege hi Tata wakwe. (1 Petro 2:22, 23) Kutani, loko ku va ni xiyimo lexi ringaka ekaya, kombisa leswaku u tinyiketele eka Xikwembu hi ku khongela eka Yehovha leswaku a ku pfuna ematshan’weni ya ku tekelela tindlela ta misava.—Swivuriso 3:5-7.
9. Ematshan’weni ya ku xopaxopa swihoxo, xana vavanuna vo tala lava nga Vakreste va dyondze ku endla yini?
9 Vanhu van’wana a va cinci hi ku hatlisa, kambe ndzayo ya Bibele ya tirha loko yi tirhisiwa hi ku lehisa mbilu, swi huma embilwini. Vavanuna vo tala va kume leswaku vukati bya vona byi sungula ku antswa loko va tekelela ndlela leyi Kreste a tirhisanaka ni vandlha ha yona. Vandlha a ri akiwanga hi vanhu lava hetisekeke. Hambiswiritano, Yesu wa ri rhandza, u ri vekela xikombiso lexinene, naswona u tirhisa Matsalwa ku ri pfuna leswaku ri antswisa. U nyikele vutomi byakwe hikwalaho ka vandlha. (1 Petro 2:21) Xikombiso xakwe lexinene xi khutaze vavanuna vo tala lava nga Vakreste leswaku va tirhisa vunhloko bya vona hi ndlela leyinene naswona va pfuna mindyangu ya vona hi rirhandzu leswaku yi antswisa. Leswi swi tisa vuyelo byo antswa swinene ku tlula ku xopaxopa swihoxo kumbe ku tsuva u nga vulavuli.
10. (a) Xana wanuna kumbe wansati—hambi ku ri loyi a tivulaka Mukreste—a nga va tikisela njhani van’wana ekaya? (b) I yini lexi nga endliwaka leswaku ku antswisiwa xiyimo?
10 Ku vuriwa yini loko wanuna a nga ri na mhaka ni swilaveko swa mintlhaveko swa ndyangu wakwe kumbe a nga teki goza ra ku hlela leswaku ndyangu wu va ni nkarhi wo bula hi Bibele kumbe ku hlela swilo swin’wana? Kumbe, ku vuriwa yini loko wansati a nga ri na moya wa ntirhisano naswona a nga titsongahati? Van’wana va kuma vuyelo lebyinene hi ku bula ni ndyangu hi ndlela lexi xiximekaka, malunghana ni swiphiqo leswi nga kona. (Genesa 21:10-12; Swivuriso 15:22) Kambe, hambiloko leswi a hi swi languterile swi nga endleki hi ku hetiseka, un’wana ni un’wana wa hina a nga endla leswaku xiyimo xa le kaya xi antswa hi kombisa mihandzu ya moya wa Xikwembu evuton’wini bya yena, hi ku anakanyela swirho leswin’wana swa ndyangu. (Vagalatiya 5:22, 23) Nhluvuko wu nga ha va kona, loko hi endla leswi nga ematimbeni ya hina, hi kombisa leswaku ha xi yingisa Xikwembu, ematshan’weni yo langutela leswaku van’wana va endla swo karhi.—Vakolosa 3:18-21.
Laha Tinhlamulo Ti Kumekaka Kona
11, 12. I yini lexi Yehovha a hi nyikeke xona leswaku a hi pfuna hi va ni ntsako evuton’wini bya ndyangu?
11 Ku ni tindhawu to tala leti vanhu va yaka eka tona leswaku va ya pfuniwa hi timhaka ta mindyangu ya vona. Kambe ha swi tiva leswaku Rito ra Xikwembu ri ni ndzayo leyi ti tlulaka hinkwato, naswona ha tsaka leswi Xikwembu xi hi pfunaka leswaku hi yi tirhisa, hi ku tirhisa nhlengeletano ya xona leyi vonakaka. Xana wa wu tirhisa mpfuno wolowo?—Pisalema 119:129, 130; Mikiya 4:2.
12 Hambiloko u va kona eminhlanganweni ya vandlha, xana u tlhela u va na wona nkarhi wa dyondzo ya ndyangu ya Bibele ya nkarhi hinkwawo? Mindyangu leyi endlaka tano yi ta swi kota ku va ni vun’we evugandzerini bya yona. Vutomi bya mindyangu ya vona byi ya byi antswa loko va ri karhi va tirhisa leswi Rito ra Xikwembu ri swi vulaka exiyin’weni lexi va nga eka xona.—Deteronoma 11:18-21.
13. (a) Loko hi ri ni swivutiso leswi khumbaka timhaka ta ndyangu, hi kwihi laha hakanyingi hi nga wu kumaka kona mpfuno lowu hi wu lavaka? (b) I yini lexi faneleke xi vonaka eka swiboho hinkwaswo leswi hi swi endlaka?
13 Swi nga ha endleka u ri ni swivutiso malunghana ni timhaka ta ndyangu. Hi xikombiso, ku vuriwa yini hi swilo swo sivela mbeleko? Xana xi kona xiyimo lexi nga ha endlaka swi fanela leswaku munhu a humesa khwiri? Loko n’wana a nga ti tsakeli timhaka ta moya, xana u fanele a hlanganyela hi mpimo wo tanihi kwihi evugandzerini bya ndyangu? Swivutiso swo tala swo fana ni leswi swi tlhuvutsiwile eminkandziyisweni ya Timbhoni ta Yehovha. Dyondza ku tirhisa tibuku leti sekeriweke eBibeleni, ku katsa ni swikombo, leswaku u kuma tinhlamulo. Loko u nga ri na tona tibuku leti xikombo xi kombetelaka eka tona, kamba elayiburarini ya le Holweni ya Mfumo. Kumbexana u nga ha va u ri na tona tibuku leti eka khompyuta ya wena. U nga ha tlhela u kombela vavanuna ni vavasati lava wupfeke va Vakreste leswaku va ku hlamula swivutiso swa wena. Kambe, u nga rindzeli leswaku va ta ku byela leswi u faneleke u swi endla eka xivutiso xin’wana ni xin’wana lexi u nga na xona. Hakanyingi hi wena la faneleke a tiendlela xiboho kumbe wena ni munghana wa wena wa vukati. Kutani endla xiboho lexi kombisaka leswaku u chava Xikwembu, ku nga ri emahlweni ka vanhu ntsena kambe ni le kaya.—Varhoma 14:19; Vaefesa 5:10.
Mpfuxeto
• Xana ku tshembeka eka Yehovha ku fambisana njhani ni ku tshembeka eka munhu loyi u tekaneke na yena?
• Loko hi tshikileriwa hi swiphiqo swa ndyangu, i yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi endla leswi tsakisaka Xikwembu?
• Hambiloko van’wana endyangwini va nga endli leswi faneleke, i yini lexi nga hi pfunaka ku antswisa xiyimo?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 155]
Vunhloko bya wanuna byi fanele byi kombisa timfanelo ta Yesu
[Xifaniso lexi nga eka tluka 157]
Ku va ni dyondzo ya Bibele ya nkarhi hinkwawo ni ndyangu, swi endla leswaku wu va ni vun’we