Yehovha U Lava Leswaku Vanhu Va Kuma Vutomi—Wena Ke?

1, 2. (a) Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Yonasi a titweke ha yona hi xiboho xa Yehovha mayelana ni muti wa Ninivha? (b) Ha yini hi fanele hi kambisisa tintswalo ta Xikwembu ni langutelo ra xona hi vutomi?

YEHOVHA a a tsakile. Kambe muprofeta wa yena a a hlunamile. Xikwembu xi tshike magidi ya vanhu va ya emahlweni va hanya, hikwalaho ka tintswalo ta xona. Yonasi a a ta va a va tshikile va lovisiwa! Yehovha u hlawule ku rivalela vanhu lava a va ri valala va vanhu va yena leswaku va ya emahlweni va hanya.

² Hilaha hi swi vonaka hakona emhakeni ya Yonasi, minkarhi yin’wana vanhu swi nga ha va tikela ku twisisa ndlela leyi Xikwembu xi lehiselaka vanhu mbilu ha yona ni ku va navelela leswaku va kuma vutomi. Yonasi a xi n’wi ‘tsakisanga nikatsongo’ xiboho xa Yehovha xo tshika vanhu va le Ninivha va ya emahlweni va hanya ‘naswona u hlundzuke ngopfu.’ Swi nga endleka leswaku Yonasi a a karhateke ngopfu hi ndlela leyi a a titwa ha yona ku ri ni ku va a ehleketa hi tintswalo ni hi ku ponisiwa ka vutomi bya vanhu! Kumbexana u ehlekete leswaku loko Vaninivha va tshikiwa va hanya, sweswo swi ta n’wi susa xindzhuti. (Yonasi 4:1, 10, 11) Ku vuriwa yini hi nkarhi lowu wa hina, tanihi leswi siku ra Yehovha ro avanyisa ri tshinelaka hi xihatla? U nga ha vutisa: ‘Xana ndzi nga endlisa ku yini leswaku ndzi ku twisisa hi vuenti ku rivalela ka Xikwembu, naswona xana ndzi nga va pfuna njhani vadyohi lava hundzukaka leswaku va vuyeriwa swinene hi tintswalo ta xona? Entiyisweni, xana ndzi nga ku tekelela njhani ku navela ka Xikwembu leswaku vanhu va kuma vutomi?’

VULULAMI NI TINTSWALO HI XIKONGOMELO XO PONISA VANHU

3. Xana vululami bya Yehovha byi lwisana ni tintswalo ta yena? Hlamusela.

³ Vanhu van’wana va vona onge tibuku ta vaprofeta lava 12, ti vulavula hi vukarhi bya Xikwembu ni ku xupuriwa ka vanhu, vuavanyisi ni vululami bya xona. Kutani va nga ha vutisa va ku: ‘Xana Yehovha a nga na tintswalo ke? Xana u ni mhaka ni ku ponisa vanhu?’ Entiyisweni, vululami bya Yehovha ni tintswalo ta yena swa fambisana leswaku vanhu va kuma vutomi. Vululami ni tintswalo i timfanelo timbirhi ta vumunhu bya yena lebyi hetisekeke. (Pisalema 103:6; 112:4; 116:5) Loko Yehovha a sula milandzu ya lavo homboloka, u va a ri eku kombiseni ka tintswalo ta yena eka lava nga ni mboyamelo lowunene. Sweswo swi kombisa vululami bya yena lebyi hetisekeke. Hi hala tlhelo, leswi Yehovha a nga ni vululami, loko a kombisa vanhu tintswalo u va a ehleketelela ku nga hetiseki ka vona. U nga ha swi veka hi ndlela leyi: Yehovha u xupula lava faneriwaka hi ku xupuriwa, a va ni tintswalo laha swi kotekaka kona. Eka rungula ra vaprofeta, u ta kuma swiga swo tala leswi tiyisekisaka leswaku u ringanisela hi ndlela leyi hetisekeke, leswi kombaka leswaku Xikwembu xi lava vanhu va kuma vutomi. A hi kambisiseni mhaka leyi, naswona loko hi ri karhi hi endla tano hi ta vona tidyondzo leti hi nga ta ti tirhisa evuton’wini bya hina.

4. Hi byihi vumbhoni lebyi nga kona bya leswaku Xikwembu xi lava leswaku vanhu va kuma vutomi?

⁴ Muprofeta Yuwele u twarise rungula ra ku avanyisa, kambe u tlhele a tiyisekisa leswaku Yehovha u ni “nsovo, u ni tintswalo, u hlwela ku hlundzuka naswona u tele musa wa rirhandzu.” (Yuwele 2:13) Endzhaku ka dzana ra malembe eka lembe-xidzana ra vunhungu B.C.E., Mikiya u kandziyise nkoka wa ku va hi rivaleriwa hi Yehovha. Endzhaku ka loko Mikiya a vutise leswaku “Hi xihi Xikwembu lexi fanaka na wena?” U hlamusele Yehovha hi ndlela leyi: ‘Kunene a nge tshameli ku hlundzuka hi masiku, hikuva u tsakela musa wa rirhandzu. U ta tlhela a hi komba tintswalo.’ (Mikiya 7:18, 19) Hilaha hi swi vonaka hakona eka rungula ra Yonasi mayelana ni Vaninivha, Xikwembu xi tiyimiserile ku rivalela vadyohi loko va hundzuka naswona va kombisa hi swiendlo.

5. Hi swihi swivangelo leswi ku tsakisaka, leswi endlaka leswaku Xikwembu xi rivalela vanhu? (Nakambe vona bokisi leri nge “Va Tinyiketerile.”)

⁵ Hina a hi hanyi eminkarhini ya vaprofeta lava 12. Hambiswiritano, ha ti tlangela tintswalo teto ta Yehovha ni ku tsakela ka yena ku ponisa vanhu. Loko u tlangela tintswalo ta yena u ta susumeteleka ku n’wi rhandza swinene ni ku swi navela hi mbilu hinkwayo ku pfuna van’wana leswaku na vona va kuma vutomi. Hambileswi vanhu vo tala namuntlha va hanyaka hi ndlela yo biha, kambe ha tiyiseka leswaku Xikwembu ‘a xi naveli leswaku ku lova ni un’we kambe xi navela leswaku hinkwavo va hundzuka.’ (2 Petro 3:9) Ku navela koloko ka Yehovha ku kombisiwe hi marito ya rirhandzu lama vuriweke hi Hosiya loko a vuyelana ni nsati wakwe lowa mbhisa. Yehovha u ‘vulavule ni mbilu’ ya vanhu va yena. Xikwembu a xi nga boheki ku va rivalela, kambe hi xona n’wini xi nga lo swi ‘tsakela.’ (Hosiya 1:2; 2:13, 14; 3:1-5; 14:4) Xana wa swi tiva leswaku ha yini langutelo ra Xikwembu ni swiendlo swa xona emhakeni yo rivalela swi ri swa nkoka? Hikwalaho ka leswi ku khumbekaka vutomi. Loko u languta evandlheni ra Vukreste leri endlaka ntirho lowu na wena u wu endlaka, u vona xikombiso xin’wana xa tintswalo ta Xikwembu ni ku navela ka xona leswaku vanhu va kuma vutomi.

KU PFUNA VANHU LESWAKU VA KUMA VUTOMI

6. Hi yihi ndlela ya nkoka leyi Xikwembu xi kombisaka ha yona leswaku xi navela leswaku vanhu va pona?

⁶ Ha yini u chumayela vanhu ensin’wini? Xivangelo xin’wana lexikulu hileswaku u kota ku pfuna van’wana leswaku va tiva Xikwembu xa ntiyiso. Hi leyi mhaka yin’wana ya nkoka leyi u faneleke u yi tiva ha Yehovha: U rhanga a va lemukisa kahle vanhu a nga si va xupula. Leswi swi kombisa tintswalo ni ku rhandza ka yena vanhu, a nga swi lavi leswaku va fa kambe u tsakela leswaku va kuma vutomi. Vaprofeta lava 12 a va tivisa vadyohi leswaku Xikwembu xi va nyike nkarhi wo lulamisa tindlela ta vona kutani va balekela vukarhi bya xona lebyi faneleke. Ninamuntlha hi endla ntirho lowu fanaka ni wolowo. Tanihi Mukreste, u ni lunghelo ro lemukisa vanhu hi ta siku ra Xikwembu ra ku rihisela. Loko u ri karhi u va lemukisa, papalata ku va ni moya wo rihisela u navelela lava nga hundzukiki leswaku “va khawurisiwa.” Titsundzuxe leswaku xikongomelo xa wena xa ku chumayela i ku pfuna vanhu leswaku va famba endleleni leyi yisaka evuton’wini.—Yuwele 3:9-12; Sofaniya 2:3; Matewu 7:13, 14.

7. (a) Ha yini swi ri swa nkoka ku chumayela? (b) Loko vanhu va nga tsakeli, xana swi ta hi pfuna njhani ku ehleketa hi langutelo ra Yehovha?

⁷ Nkarhi na nkarhi loko u chumayela ntiyiso wa Bibele hi yindlu ni yindlu, exikolweni, entirhweni, kumbe kun’wana, u va u ri eku pfuneni munhu loyi a lavaka tintswalo ta Xikwembu ni ndzivalelo wa xona hi xihatla. (Hosiya 11:3, 4) Hambiswiritano, u nga ha hlangana ni vanhu lava nga tsakeliki ni lava honisaka ntiyiso wolowo. Kambe, loko u phikelela u ta va u tekelela Xikwembu xa hina xa tintswalo, lexi hi nomu wa Zakariya xi byeleke vanhu va xona lava hambukaka xi ku: “Ndzi kombela mi tlhela etindleleni ta n’wina to biha ni le mintirhweni ya n’wina yo biha.” (Zakariya 1:4) Swi nga endleka leswaku ku va ni lava tekaka goza loko u ri karhi u va rungulela hi tintswalo ta Xikwembu ni ku va komba ndlela ya vutomi. Nakambe, tsundzuka leswaku u chumayela hikwalaho ka leswi Yehovha a lavaka leswaku vanhu va kuma vutomi, ku nga leswi na wena u swi lavaka.

8. Ha yini swi khutaza ku ehleketa hi ndlela leyi van’wana va anguleke ha yona eka tintswalo ta Xikwembu?

⁸ Swi ta ku khutaza ku tsundzuka yinhla leyi: Ku sukela khale ka khaleni vanhu va tshama va ri karhi va amukela rungula ra Xikwembu. Xisweswo, Hosiya a a vulavula hi lava va swi xiyaka leswaku “tindlela ta Yehovha i tinene.” Muprofeta loyi u engetele a ku: “Lavo lulama hi vona lava va nga ta famba eka tona.” (Hosiya 14:9) Ku sukela khale ka khaleni, vo tala va tsakisiwe hi xirhambo xa Xikwembu lexi nge: “Vuyani eka mina hi timbilu ta n’wina hinkwato.” (Yuwele 2:12) Sweswo swi vuriwe eka vanhu lava a va tiva Yehovha, nakambe swi komba ndlela leyi Xikwembu xi va rhandzaka ha yona lava va ha ku dyondzaka ha xona. Ina, Xikwembu a xi heleriwi hi ntshembo tanihi leswi xi swi tivaka leswaku vanhu va swi kota ku tisola eka tindlela ta vona ta khale leti hoxeke, kutani va hundzuka ivi va endla leswinene. Sweswo swi va endla va va ni ntshembo wo pona.—1 Timotiya 4:16.

9. Ndlela leyi Vaninivha va anguleke ha yona yi kombisa leswaku i yini lexi lavekaka leswaku vanhu va ta kuma vutomi?

⁹ Ku ni xivangelo xin’wana xa ku va Yehovha a rivalele Vaninivha. Loko hi hlaya hi twa leswaku va wu tekele nhlokweni ndzoviso wa Xikwembu lowu a va langutane na wona, kutani va “sungula ku pfumela eka Xikwembu.” (Yonasi 3:5) Ripfumelo hi rona a ri ri ra nkoka leswaku va hambeta va hanya, ku nga ri ku chava ku avanyisiwa ntsena. Leswi Yehovha a navelaka ngopfu leswaku vanhu va hundzuka kutani va kombisa ripfumelo, u hi rhume leswaku hi ya va chumayela, hi va pfuna leswaku va hlawula. Xana hi swi endla hi xikongomelo xihi? Twana leswi humeleleke Vaninivha: “Xikwembu xa ntiyiso xi vona mintirho ya vona, leswaku va tlherile endleleni ya vona yo biha; kutani Xikwembu xa ntiyiso xi tisola hikwalaho ka khombo leri xi vuleke leswaku xi ta va tisela rona; hikwalaho a xi ri tisanga.” (Yonasi 3:10) Yehovha a nga kanganyisiwi hi marito kumbe hi mintirho leyi endleriwaka ku hetisisa nawu ntsena. Swi le rivaleni leswaku Vaninivha va kombise ripfumelo ra xiviri leri fambisanaka ni mintirho. Xikwembu a xi swi vona leswaku va cincile hakunene; va kombise ku hundzuka ka xiviri loku fambisanaka ni ripfumelo.

10. Hi vahi van’wana lava Yehovha a va poniseke?

¹⁰ A hi fanelanga hi gimeta hi leswaku Yehovha u lo tsakela ku pfuna Vaninivha ntsena swi helela kwalaho. Loko ku lovisiwa Yerusalema hi 607 B.C.E.—endzhaku ka loko Obadiya, Nahume na Habakuku va profetile—Yehovha u ponise Yeremiya loyi a a yingisa a tlhela a ponisa ni vaprofeta-kulobye lavo tshembeka. (Yeremiya 39:16-18) Vaprofeta va Xikwembu va profete leswaku masalela lama hundzukeke a ma ta vuya hi le Babilona ma ta pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke. (Mikiya 7:8-10; Sofaniya 3:10-20) Vuprofeta byebyo byi hetiseke hi ndlela leyi xiyekaka manguva lawa. Endzhaku ka Nyimpi yo Sungula ya Misava, Vakreste lava totiweke lava vo tala va vona a va honise vugandzeri bya ntiyiso, va tlhele va sungula ku hisekela ntirho wo chumayela naswona Yehovha u va tsakerile, xisweswo a va langutele vutomi lebyi nga heriki. Ninamuntlha, vanhu va “matiko yo tala” va “tihlanganisa na Yehovha.” (Zakariya 2:11) Va langutele ku pona makumu ya mafambiselo lawa ya swilo lama tshinelaka. Hikwalaho, loko u chumayela a wu endleli ntsena ku hetisisa nawu tanihi leswi Vakreste va lerisiweke ku chumayela. Nakambe a hi ntirho lowu endleriwaka ntsena ku hetisisa vuprofeta. (Matewu 24:14; 28:19, 20) Kambe u chumayela leswaku u pfuna vanhu va dyondza hi Yehovha, va va ni ripfumelo kutani va kuma vutomi.

VUTOMI EKA LAVA VA TLHELELAKA EKA YEHOVHA

11, 12. Xana tintswalo ta Xikwembu ti nga va pfuna njhani vanhu lava eku sunguleni a va ri vagandzeri va xona?

¹¹ Yehovha wa va rhandza vanhu lava ha ku sungulaka ku hlanganyela naswona u lava leswaku va kuma vutomi, kasi a nga va rivali ni lava va n’wi tirhelaka. Na hina hi fanele hi va rhandza naswona hi tsakela leswaku va hambeta va famba endleleni ya vutomi. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha swi tsakela?

¹² Swi nga ha endleka va ri kona lava u va tivaka leswaku va dyondzile hi Yehovha, va kombisa ripfumelo eka yena, ivi va hisekela vugandzeri bya ntiyiso, kambe sweswi va horile emoyeni. Marungula lawa Yehovha a ma rhumeleke hi ku tirhisa vaprofeta lava 12 ma kombisa leswaku a a tiyimisele ku va komba tintswalo vanhu lava eku sunguleni a va ri exikarhi ka vanhu va yena kambe lava enkarhini wolowo a va nga ha hlanganyeli evugandzerini bya ntiyiso. Ninamuntlha swa ha ri tano, hambiloko vanhu volavo va khukhulekele ekule ni Xikwembu kumbe va wele exidyohweni, va fanele va hundzuka. (Vaheveru 2:1; 3:12) Hambileswi va nga ha vaka va nga tsakanga hileswi va nga le kule na Yehovha, kambe swa va tikela ku vuya. Xikwembu xa va kombela, hilaha muprofeta a vulaka hakona a ku: “Yehovha wa mavuthu u te: ‘Tlhelelani eka mina,’ ku vula Yehovha wa mavuthu, ‘kutani ndzi ta tlhelela eka n’wina.’” (Zakariya 1:3) Mawaku ndlela leyi marito ya Hosiya ma khutazaka ha yona! U ri: “Vuya, Wena Israyele, eka Yehovha Xikwembu xa wena, hikuva u khunguvanyekile exihoxweni xa wena. Teka marito u vuya eka Yehovha. Hinkwenu vulani eka yena mi ku, ‘Onge u nga rivalela xihoxo; u amukela leswinene.’” Ina, hambi ku ri lava endleke swidyoho leswikulu, loko va hundzukile hi mbilu hinkwayo ivi va tlhelela eka Xikwembu va ta rivaleriwa hilaha ku heleleke. (Hosiya 6:1; 14:1, 2; Pisalema 103:8-10) A swi ri tano ni le minkarhini ya vaprofeta, swa ha ri tano ninamuntlha.

13. Hi swihi swivangelo leswi hi nga na swona swo kombisa tintswalo eka lava Xikwembu xi va rivaleleke?

¹³ Kambe xana sweswo swi vula yini eka Vakreste lava va hambetaka va tshembekile endleleni ya vutomi? Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi ni langutelo ra Yehovha hi vanhu? Yehovha u langutele leswaku hi kombisa tintswalo eka lava ha ku sungulaka ku hlanganyela ni le ka lava nga tshika ku n’wi tirhela. Xikwembu xi tirhise Hosiya ku hi byela leswi xi lavaka hi swi endla, xi ku: “Ndzi tsakele musa wa rirhandzu, ku nga ri xitlhavelo.” Hi ku pfumelelana ni marito wolawo, Yesu Kreste u swi veke hi ndlela leyi: “Kutani, fambani, mi ya dyondza nhlamuselo ya marito lawa, ‘Ndzi lava tintswalo, ku nga ri xitlhavelo.’” (Hosiya 6:6; Matewu 9:13) Ndlela leyi hi kombaka van’wana tintswalo to tano ha yona i ya nkoka leswaku hi tshama hi ri ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Xiya ndlela leyi muapostola Pawulo a ku hlamuselaka ha yona ku fambisana loku nga kona exikarhi ka ku rivalela ni ku tekelela Xikwembu, u ri: “Kombanani musa, mi tsetselelana swinene, mi rivalelana hi ku ntshunxeka tanihi leswi Xikwembu na xona xi mi rivaleleke hi ku ntshunxeka hi Kreste. Hikokwalaho, leswi mi nga vana lava rhandzekaka, vanani vatekeleri va Xikwembu, mi hambeta mi famba erirhandzwini.” (Vaefesa 4:32–5:2) Xana u karhi wa xi tekelela Xikwembu emhakeni leyi?

14, 15. Hi le ka swiyimo swihi laha hi faneleke hi va ni langutelo ra Yehovha ro rivalela?

¹⁴ Ku vuriwa yini loko makwerhu la endleke xidyoho lexikulu a nga hundzuki kutani swi boha leswaku a susiwa eku hlanganyeleni? Sweswo swi humelerile eka lembe-xidzana ro sungula; Vakreste lava dyoheke kutani va nga hundzuki a va susiwa eku hlanganyeleni. Loko sweswo swi endlekile ni le nkarhini wa vaapostola va Yesu, a swi hlamarisi loko ninamuntlha swi pfa swi humelela. Loko swi te tano, lava tshembekaka evandlheni va landzela nkongomiso wa Bibele wa leswaku va nga tihlanganisi ni munhu la susiweke. Ku tshembeka ka vona eka Yehovha ku nga ha pfuna mudyohi leswaku a vona vukulu bya xidyoho xakwe, naswona a nga ha susumeteleka ku hundzuka. EBibeleni hi hlaya hi wanuna un’wana wa le Korinto loyi a a susiwile, ivi hi ku famba ka nkarhi a hundzuka a fularhela tindlela to biha kutani a vuyiseriwa evandlheni. (1 Vakorinto 5:11-13; 2 Vakorinto 2:5-8) Loko sweswo swi humelela namuntlha, xana u titwa njhani, naswona u nga kombisa njhani leswaku wa swi tsakela leswaku van’wana va kuma vutomi na vona?

¹⁵ Mudyohi la hundzukeke a nga ha va ni gome ni tingana, naswona a lava ku tiyisekisiwa leswaku Xikwembu ni vamakwavo va n’wi rhandza naswona va lava leswaku na yena a kuma vutomi. Vona ndlela leyi Xikwembu xi va tiyisekiseke ha yona vanhu va xona va khale lava a va navela ku hundzuka, xi te: “Ndzi ta ku teka u va wa mina hi vutshembeki; kunene u ta tiva Yehovha.” (Hosiya 2:20) Tanihi leswi Xikwembu xi titwaka hi ndlela yoleyo, swi vula leswaku na hina hi fanele hi kombisa hi swiendlo leswaku hi titwa ku fana na xona, tanihi leswi Zakariya a vulaka leswaku i Xikwembu lexi ‘kombaka tintswalo.’—Zakariya 10:6.

16. Xana hi fanele hi endla yini loko munhu a vuyiseriwa eku hlanganyeleni?

¹⁶ Xikwembu xi lava leswaku vanhu va kuma vutomi kutani xa tsaka loko mudyohi a hundzuka kumbe loko nandza loyi a a horile emoyeni a tlhela a hiseka.a (Luka 5:32) Emhakeni ya wanuna wa le Korinto la boxiweke hala henhla, Pawulo u khutaze vandlha leswaku ri n’wi rivalela ni ku n’wi khutaza, ri n’wi endla a swi tiva leswaku ra n’wi rhandza hakunene, u te: “Ku tshinya loku, loku nyikeriweke hi vunyingi ku enele eka munhu wo tano, lerova . . . mi n’wi rivalela hi musa ni ku n’wi chavelela, leswaku hi ndlela yo karhi munhu wo tano a nga mitiwi hi ku hlunama ngopfu. Hikokwalaho ndza mi khongotela leswaku mi tiyisekisa rirhandzu ra n’wina eka yena.” (2 Vakorinto 2:6-8) Tsundzuka leswaku Hosiya u tshahe marito lawa Yehovha a ma vuleke hi vadyohi lava hundzukeke, a ku: “Ku pfumala vutshembeki ka vona ndzi ta ku herisa. Ndzi ta va rhandza hi ku swi tsakela.” (Hosiya 14:4) Xana hi ta tekelela Yehovha, hi tsakela ku pfuna munhu wo tano leswaku a hlakarhela ni ku kuma vutomi?

17, 18. Hi nga va pfuna njhani hi ndlela ya rirhandzu lava va vuyelaka eka Yehovha kumbe swirho swa mindyangu ya lava susiweke?

¹⁷ Yehovha u swi veka erivaleni leswaku vanhu lava vuyelaka eka yena u va amukela hi mandla mambirhi, a tlhela a va rhandza hilaha Hosiya a ri pfuxeke hakona rirhandzu ra yena eka khale ka nsati wakwe loyi a endleke vumbhisa. Yehovha u hi byela ndlela leyi a ma khomeke ha yona malandza yakwe, u ri: “Eka vona a ndzi fana ni loyi a susaka joko etinhlayeni ta vona, naswona un’wana ni un’wana ndzi n’wi tisela swakudya khwatsi.” (Hosiya 11:4) Rolero i rirhandzu leri tsakisaka leri Yehovha a va kokaka ha rona vanhu lava tlhelelaka eka yena! Hi fanele hi n’wi tekelela hi ku va hi nga honisi munhu la hlunameke hikwalaho ka leswi a dyoheleke Xikwembu naswona a kombisaka ku hundzuka ka xiviri. Loko a kala a vuyiseriwa eku hlanganyeleni, ematshan’weni yo va ni xikhomela hikwalaho ka swihoxo swa yena swa khale, hi fanele hi n’wi chavelela rini na rini loko a lava ku chaveleriwa.—1 Vatesalonika 5:14.

¹⁸ Xana ti kona tindlela leti u ti ehleketaka leti u nga tekelelaka Yehovha eka tona loko ku ri ni loyi a susiweke evandlheni? Loko munhu wo karhi a boheka ku susiwa, xana hi nga pfuna vandyangu wakwe lava ha hlanganyelaka, kumbexana munghana wa yena wa vukati ni vana? Swi nga ha endleka va ri karhi va koka exilogweni leswaku va va kona eminhlanganweni ni le nsin’wini. Xana hi nga va seketela hi ndlela yo hlawuleka leyi va lavaka ku seketeriwa ha yona? Ndlela yin’wana yo kombisa tintswalo i ku tirhisa “marito lamanene, marito lawa ma chavelelaka,” ku va wena u sungulaka bulo ro khutaza vanhu volavo vo tshembeka. (Zakariya 1:13) Sweswo u nga swi endla loko minhlangano yi nga si sungula, loko mi ri swin’we ensin’wini kumbe hi minkarhi yin’wana. Na vona i vatirhi-kulorhi, i swirho swa vandlha leri rhandzekaka leswi swi nga fanelangiki swi titwa swi lahliwile. Minkarhi yin’wana loko mutswari a susiwile ku va ku sale vana ntsena lava lwaka hi matimba leswaku va tirhela Yehovha. Hakunene hi lava leswaku va kuma vutomi. Xana sweswo hi nga swi endla njhani?

‘N’WI KOMBE TINTSWALO N’WANA LA NGA RIKI NA TATANA’

19. Hi wihi mpfuno wa moya lowu Sofaniya a wu nyikeke munhu loyi a nga ha fanisiwaka ni “n’wana la nga riki na tatana”?

¹⁹ U nga kuma ndlela yo pfuna vanhu eka ntirho wa vuprofeta wa Sofaniya loyi a tirheke exikarhi ka lembe-xidzana ra vunkombo B.C.E. Swi nga ha endleka a a ri wa ndyangu wa le vuhosini bya Yuda, kumbexana a a ri makwavo wa Hosi Yosiya hi vatatana. Tata wa hosi u dlayiwile, kutani Yosiya la nga ni malembe ya nhungu hi vukhale a boheka ku va hosi. A a langutane ni ntirho wo tika: Tiko a ri nghene hi nhloko evugandzerini bya swikwembu swa hava ni le ka swiendlo swo nyenyetsa. (Sofaniya 3:1-7) Yosiya lontsongo la feleke hi tatana a a lava nkongomiso wa vutlhari ni ndzayo leyinene leswaku a ta kota ku fuma tiko leri hambukeke. Yehovha u n’wi nyike nkongomiso wa vutlhari hi ku tirhisa Yeremiya na Sofaniya, hilaha swi boxiweke hakona eka Tindzima 3 na 5 ebukwini leyi. Hikwalaho, loko Yehovha a holovele “tihosana” ta Yuda hi nomu wa vaprofeta va yena, A nga yi solanga hosi. (Sofaniya 1:8; 3:3) Leswi swi nga ha kombisa leswaku Hosi Yosiya lontsongo ana se a a tikomba a voyamele eka vugandzeri lebyi tengeke. A swi kanakanisi leswaku xitsundzuxo xa muprofeta xi pfune Yosiya ku tiyisa ku tiyimisela ka yena ku herisa vugandzeri lebyi nga tengangiki bya Yuda.

20. Xana vana ‘lava nga riki na tatana’ evandlheni, va ta vuyeriwa njhani loko va pfuniwa hi tlhelo ra moya?

²⁰ Ndlela leyi Sofaniya a a n’wi rhandza ha yona Yosiya yi hi komba ndlela leyi Yehovha a va rhandzaka ha yona vana lava pfumalaka vatswari, ku fana ni vana lava mutswari wa vona a nga ha vaka a susiwile eku hlanganyeleni. Hosiya u te: “Hi wena [Yehovha] la n’wi kombaka tintswalo n’wana la nga riki na tatana.” (Hosiya 14:3) Xana va kona vana ‘lava nga riki na tatana’ lava lavaka ku pfuniwa hi tlhelo ra moya ni le timhakeni ta vutomi bya siku ni siku? Ku nga ha va ku ri vana lava vatswari va vona va nga riki Timbhoni, vana va mutswari la nga un’we, kumbe vana lava tirhelaka Yehovha kambe ndyangu wa ka vona wu nga va khutazi. Hakanyingi, ku va kona ka vona evandlheni ni ku kula ka vona emoyeni swi titshege hi ku va va ri ni loyi a va tsundzuxaka hi tlhelo ra moya. Vana vo tala ‘lava nga riki na tatana’ va kurile hi tlhelo ra moya hikwalaho ka rirhandzu ra Vakreste lava wupfeke evandlheni.—Pisalema 82:3.

21. Vakreste lava wupfeke va nga va pfuna njhani vana?

²¹ Hi xikombiso, manana la nga yexe, a nga ha pfuneka loko Vakreste lava tiyeke emoyeni va khathalela vana vakwe hi tlhelo ra moya. (Yakobo 1:27) Valanguteri ni vamakwerhu van’wana va swi seketela hi tlhelo ra moya swirho swa mindyangu leyi pfumalaka, hi hala tlhelo va ri karhi va xixima manana loyi ku nga yena nhloko ya ndyangu wakwe. Kumbexana wena ni munghana wa wena wa vukati kumbe ndyangu wa wena mi nga heta nkarhi mi ri swin’we ni n’wana la nga riki na tatana. Xana u nga hungasa ni vana lava va nga ha vaka va dlawa hi xivundza? Va nga ha va va lava ku tweriwa vusiwana ni ku tiphofula ta le mbilwini, kutani u nga va nyika ndleve loko mi ri karhi mi tirha swin’we ensin’wini. A swi kanakanisi leswaku u tshama u khomekile, kambe loko u hambeta u pfuna vana hi ndlela yoleyo swi nga ‘kambela ku tiya ka rirhandzu ra wena.’ (2 Vakorinto 8:8) Matshalatshala ya wena ma ta kombisa leswaku wa swi tsakela leswaku vanhu van’wana va kuma vutomi na vona.

22. Xana u titwa njhani hi ndlela leyi Yehovha a swi navelaka ha yona leswaku vanhu va kuma vutomi?

²² Hakunene swi tiyisa ripfumelo, loko hi ehleketa ndlela leyi Xikwembu xi va rhandzaka ha yona vanhu ni ku lava leswaku va kuma vutomi lebyi nga heriki! Xi tsakela ku kombisa rirhandzu ra xona eka vanhu lavanene lava va xi rhandzaka kutani xi va nyika vutomi, kambe a xi swi tsakeli ku hlunamela lava va nga laviki ku hundzuka ivi va nga byi kumi vutomi lebyi nga heriki. Tanihi leswi hi ri yimeleke hi mahlo-ngati siku ra Yehovha, a hi n’wi tekeleleni hi ku pfuna van’wana leswaku va famba endleleni ya vutomi.