Kingdom News No. 37

Rungula Leri Faneleke Ri Twiwa eMisaveni Hinkwayo

Vukhongeri Bya Mavunwa Byi Ta Lovisiwa Ku Nga Ri Khale!

▪ Xana vukhongeri bya mavunwa i yini?

▪ Byi ta lovisiwa njhani?

▪ Xana ku lovisiwa ka byona ku ta ku khumba hi ndlela yihi?

Xana vukhongeri bya mavunwa i yini?

Xana swilo swo homboloka leswi endliwaka hi vito ra vukhongeri swi ku vangela gome? Xana tinyimpi, vutherorisi ni vukanganyisi lebyi endliwaka hi vanhu lava vulaka leswaku va tirhela Xikwembu swa ku hlundzukisa? Ha yini vukhongeri byi vonaka ku ri byona byi hlohlotelaka swiphiqo swo tala swonghasi leswi hi swi vonaka?

Kahle-kahle a hi vukhongeri hinkwabyo lebyi vangaka swilo leswi, swi vangiwa hi vukhongeri bya mavunwa ntsena. Yesu Kreste, ku nga wanuna wa vukhongeri la xiximekaka emisaveni hinkwayo, u vule leswaku vukhongeri bya mavunwa byi kucetela vanhu leswaku va endla swilo swo biha, hilaha ‘murhi wo bola wu humesaka mbhandzu lowu nga pfuniki nchumu’ hakona. (Matewu 7:15-17) Hi yihi mihandzu leyi vukhongeri bya mavunwa byi yi humesaka?

Vukhongeri Bya Mavunwa . . .

◼ BYI NGHENELELA ETIMHAKENI TA NYIMPI NI TA POLITIKI: Magazini lowu vuriwaka Asiaweek, wu ri: “Le Asia ni le matikweni man’wana, varhangeri lava rhandzaka ku fuma va tirhisa langutelo leri vanhu va nga na rona hi vukhongeri leswaku va enerisa ku navela ka vona vini.” Hikwalaho ka sweswo, magazini lowu wu lemukise wu ku: “Misava leyi yi ta hetelela yi pfilunganyekile.” Mufundhisi la dumeke eUnited States u te: “Hi fanele hi dlaya matherorisi ma nga si hi dlaya.” Xana a a vula yini? A a vula leswi: “Ma dlayeni hinkwawo hi vito ra Xikwembu.” Sweswo swi hambanile ni leswi Bibele yi swi vulaka hikuva yona yi ri: “Loko mani na mani a ku: ‘Ndzi rhandza Xikwembu,’ kasi u venga makwavo, i muhembi.” (1 Yohane 4:20) Yesu u tlhele a ku: “Hambetani mi rhandza valala va n’wina.” (Matewu 5:44) I tingani tikereke leti u ti tivaka, leti swirho swa tona swi hlanganyelaka enyimpini?

◼ BYI DYONDZISA MAVUNWA: Vukhongeri byo tala byi dyondzisa leswaku moya-xiviri kumbe moya i nchumu lowu nga vonakiki lowu nga emirini wa munhu, lowu ponaka loko miri wu fa. Vukhongeri byo tala byi tirhisa dyondzo leyi leswaku byi dyelela swirho swa byona, byi swi hakerisa mali leswaku byi ta khongelela mimoya-xiviri ya varhandziwa va swona lava feke. Hambiswiritano, Bibele a yi dyondzisi swona sweswo. Yi dyondzisa leswi: “Moya-xiviri lowu dyohaka—wona wu ta fa.” (Ezekiyele 18:4) “Lava hanyaka va swi tiva leswaku va ta fa; kambe loko ku ri lava feke, a va tivi nchumu nikatsongo.” (Eklesiasta 9:5) Yesu u dyondzise leswaku lava feke va ta pfuxiwa—ku nga nchumu lowu a wu nga ta pfuna nchumu loko ku ri leswaku vanhu a va ri ni moya-xiviri lowu nga fiki. (Yohane 11:11-25) Xana vukhongeri bya wena byi dyondzisa leswaku moya-xiviri a wu fi?

◼ A BYI KU SOLI KU HLANGANYELA RIMBEWU LOKU NGA RIKI ENAWINI: Ematikweni ya le Vupela-dyambu, tikereke ti hlawula swirho swa tona leswi nga vasodoma leswaku swi va vafundhisi ti tlhela ti lava leswaku tihulumendhe ti amukela vatekani va rimbewu leri fanaka. Hambi ku ri tikereke leti solaka ku tikhoma ko biha a ti va soli vafundhisi lava khomaka vana hi ndlela yo biha. Kambe, xana Bibele yi dyondzisa yini emhakeni leyi? Bibele a yi bi mariri, yi ri: “Mi nga xisiwi. Loko ti ri timbhisa, kumbe vagandzeri va swifaniso swa hava, kumbe vaoswi, kumbe vanhu lava hlayiseriweke swikongomelo leswi nga riki swa ntumbuluko, kumbe vavanuna lava etlelaka ni vavanuna-kulobye . . . va nga ka va nga yi dyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwembu.” (1 Vakorinto 6:9, 10) Xana byi kona vukhongeri lebyi u byi tivaka, lebyi amukelaka ku hlanganyela rimbewu loku nga riki enawini?

Xana ku ta endleka yini hi vukhongeri lebyi humesaka mihandzu yo bola? Yesu u lemukise a ku: “Murhi wun’wana ni wun’wana lowu nga humesiki mbhandzu lowunene wa tsemiwa wu wa kutani wu hoxiwa endzilweni.” (Matewu 7:19) Hakunene vukhongeri bya mavunwa byi ta lovisiwa! Kambe, xana byi ta lovisiwa njhani naswona sweswo swi ta endleka rini? Nhlamulo yi kumeka eka xivono xa vuprofeta lexi tsariweke ebukwini ya Nhlavutelo, tindzima 17 na 18.

Byi Ta Lovisiwa Njhani?

Hi mahlo ya mianakanyo, vona nghwavava yi tshame enhlaneni wa xivandzana lexi chavisaka. Xivandzana xa kona xi ni tinhloko ta nkombo ni timhondzo ta khume. (Nhlavutelo 17:1-4) Xana nghwavava leyi yi fanekisela yini? Yi lawula “tihosi ta misava.” Yi ambale tinguvu ta xivunguvungu, yi tola mafurha yo nun’hwela naswona rifuwo ra yona a ri pimanisiwi na nchumu. Ku tlula kwalaho, “matiko hinkwawo ma xisiwile” hikwalaho ka vungoma bya yona. (Nhlavutelo 17:18; 18:12, 13, 23) Bibele yi hi vekela erivaleni leswaku nghwavava leyi yi fanekisela tinhlengeletano to hambana-hambana ta vukhongeri leti nga kona emisaveni. Nghwavava leyi a yi fanekiseli kereke yo karhi hi ku kongoma kambe yi fanekisela vukhongeri hinkwabyo lebyi vekaka mihandzu yo bola.

Xivandzana lexi gadiweke hi nghwavava leyi xi fanekisela mimfumo leyikulu ya misava.a (Nhlavutelo 17:10-13) Vukhongeri bya mavunwa byi gade xivandzana lexi yimelaka mimfumo ya tipolitiki, byi ringeta ku lawula swiboho leswi xi swi endlaka ni ku xi byela lomu xi faneleke xi ya kona.

Kambe, ku nga ri khale ku ta endleka nchumu wun’wana lowu hlamarisaka. “Timhondzo ta khume leti u ti voneke, ni xivandzana, ti ta venga nghwavava, ti yi hlakata ni ku yi swerisa, ti dya tinyama ta yona hinkwato ni ku yi hisa hi ndzilo yi hela.” (Nhlavutelo 17:16) Hi xitshuketa, mimfumo leyikulu ya tipolitiki emisaveni yi ta hlasela vukhongeri bya mavunwa yi byi lovisa! Yi ta va yi kuceteriwa hi yini? Buku ya Nhlavutelo yi ri: “Xikwembu xi swi nghenise etimbilwini ta tona leswaku ti endla miehleketo ya xona.” (Nhlavutelo 17:17) Ina, vukhongeri bya mavunwa byi fanele byi tihlamulela eka Xikwembu hikwalaho ka swiendlo swa byona leswi nyenyetsaka, leswi byi swi endleke hi vito ra xona. Xi ta tirhisa swigangu swa byona ku nga van’watipolitiki leswaku swi byi lovisa, hi ndlela yoleyo xi ta va xi avanyise hi vululami lebyi hetisekeke.

Xana u fanele u endla yini loko u nga swi lavi ku weriwa hi khombo leri vukhongeri bya mavunwa byi langutaneke na rona? Ntsumi ya Xikwembu yi ri: “Humani eka yena, vanhu va mina.” (Nhlavutelo 18:4) Hakunene lowu i nkarhi wo chuveka rihlampfu evukhongerini bya mavunwa u hambana na byona! Kambe u fanele u balekela kwihi? Ku nga ri eka vukhongeri lebyi alaka leswaku Xikwembu xi kona hikuva na byona a byi na vumundzuku lebyinene. (2 Vatesalonika 1:6-9) Ndhawu leyi u nga balekelaka eka yona ivi u kuma vutumbelo hi le ka vukhongeri bya ntiyiso ntsena. Xana u nga byi vona hi yini vukhongeri bya ntiyiso?

Ndlela Yo Vona Vukhongeri Bya Ntiyiso

Hi yihi mihandzu leyinene leyi vukhongeri bya ntiyiso byi faneleke byi yi humesa?—Matewu 7:17.

Vukhongeri Bya Ntiyiso . . .

◼ BYI TIVEKA HI RIRHANDZU: Vagandzeri va ntiyiso a hi “xiphemu xa misava,” a va na xihlawuhlawu kambe va “rhandzana.” (Yohane 13:35; 17:16; Mintirho 10:34, 35) Ematshan’weni yo dlayana va tiyimisele ku felana.—1 Yohane 3:16.

◼ BYI TSHEMBA RITO RA XIKWEMBU: Ematshan’weni yo dyondzisa “mindhavuko” ni “swileriso swa vanhu,” vukhongeri bya ntiyiso byi sekela tidyondzo ta byona eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele. (Matewu 15:6-9) Ha yini? Hikuva “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu naswona ma pfuna ku dyondzisa, ku tshinya [ni] ku lulamisa swilo.”—2 Timotiya 3:16.

◼ BYI TIYISA MINDYANGU NI KU HANYA HI MILAWU LEYINENE YA MAHANYELO: Vugandzeri bya ntiyiso byi dyondzisa vavanuna leswaku va ‘rhandza vasati va vona ku fana ni miri ya vona,’ byi pfuna vavasati leswaku va va ni ‘xichavo xo enta eka vanuna va vona,’ byi tlhela byi dyondzisa vana leswaku va ‘yingisa vatswari va vona.’ (Vaefesa 5:28, 33; 6:1) Nakambe byi dyondzisa lava byarhisiweke vutihlamuleri byo kongomisa leswaku va va xikombiso lexinene hi mahanyelo ya vona.—1 Timotiya 3:1-10.

Xana byi kona vukhongeri lebyi nga na tona timfanelo leti? Buku leyi nge Holocaust Politics, leyi kandziyisiweke hi 2001 yi ri: “Loko vanhu vo tala a va hanya hi ku landza leswi Timbhoni ta Yehovha ti swi chumayelaka ni ku hanya ha swona, Manazi a ma nga ta va ma dlaye Vayuda va le Yuropa hi ndlela leyi ma va dlayeke ha yona, naswona ku yayarheriwa ka tinxaka a ku ta hela.”

Entiyisweni, Timbhoni ta Yehovha ematikweni ya 235 ti chumayela ti tlhela ti hanya hi ku landza milawu ya mahanyelo ya le Bibeleni. Hi ku khutaza leswaku u kombela Timbhoni ta Yehovha ti ku pfuna u dyondza leswi Xikwembu xi swi languteleke eka wena leswaku u ta xi gandzela hi ndlela leyi xi yi amukelaka. U nga ha yimayimi, namba u teka goza sweswi! Ku herisiwa ka vukhongeri bya mavunwa ku kwala nyongeni!—Sofaniya 2:2, 3.

Loko u lava ku tiva leswi engetelekeke hi rungula leri sekeriweke eBibeleni, leri Timbhoni ta Yehovha ti ri chumayelaka, ti tsalele eka adirese leyi tsariweke laha hansi.

□ Handle ka ku tiboha, ndzi kombela broxara leyi nge Tshamani Mi Rindzile!

□ Ndzi kombela mi ti hlanganisa na mina malunghana ni dyondzo ya le kaya ya mahala ya Bibele.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 3]

“Humani eka yena, vanhu va mina”

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 3]

Vukhongeri bya mavunwa byi lawula “tihosi ta misava”