“Varisi Hi Ku Pfumelelana Ni Mbilu Ya Mina”

1, 2. (a) Xana ku nga endleka yini loko ntlhambi wa tinyimpfu wu nga sirheleriwanga? (b) Xana ntirho wa murisi enkarhini wa Bibele a wu katsa yini?

HIROYASU wa le Japani a a ha ri xifanyetana loko mana wa yena a xava khuna ni nyimpfu ya ntswele. A a ti khathalela naswona lembe ni lembe nyimpfu yoleyo a yi tswala swinyimpfana swimbirhi, xisweswo ntlhambi wu sungule ku andza. Loko a ri ni malembe ya 12, se a ku ri ni tinyimpfu ta 12 kumbe ta 13. U ri: “Siku rin’wana nimixo loko ndza ha etlele, ndzi twe tinyimpfu ti ri karhi ti rila. A ndzi humanga hi nkarhi wolowo ndzi ya languta. Loko ndzi hetelela ndzi humile, ndzi vone timhungubye ti ri karhi ti baleka ti suka eka tinyimpfu ta mina leti a ti ti handzule makhwiri. Hi ku chuha ndzi sungule ku lava mana wa tinyimpfu teto. Ndzi n’wi kume a ha hanya kambe a ri karhi a huma ngati yo tala swinene. Ku lo pona khuna ntsena. Mbilu ya mina a yi va va swinene. A ndzi fanele ndzi yile ndzi ya kamba tinyimpfu ta mina loko ndzi ti twa ti rila ro sungula. A ku nga ri na loyi a a ta ti sirhelela eka timhungubye toleto.”

² Eminkarhini ya Bibele, vanhu vo tala a va wu toloverile ntirho wa murisi. Ntirho wakwe a ku ri ku yisa ntlhambi wa yena emadyelweni lamanene ni ku tiyiseka leswaku swifuwo leswi a swi khathalelaka swi kuma swakudya minkarhi hinkwayo. Nakambe a a swi sirhelela eka swivandzana a tlhela a lava leswi lahlekeke. (1 Sam. 17:34-36) Murisi a a tiyiseka leswaku ntlhambi wakwe wu vundza kahle handle ko kavanyetiwa. Nakambe a a pfuna tinyimpfu loko ti ri karhi ti tswala a tlhela a khathalela swinyimpfana swa tona. Vavanuna vo tala lava tirhisiweke ku tsala Bibele, ku katsa na Yeremiya, va tirhise xigego xa murisi loko va vulavula hi murisi loyi a nga ni vutihlamuleri byo khathalela vanhu van’wana, tanihi mufumi wa vona kumbe mulanguteri wa vona hi tlhelo ra moya.

3. Xana Yeremiya a a kombetela eka yini loko a vulavula hi rito leri nge, “varisi” ni leri nge, “risaka”?

³ Leswi vavanuna lava va endzelaka vamakwerhu leswaku va va pfuna ni ku va khutaza, van’wana evandlheni ra Vukreste va nga ehleketa leswaku vakulu vo va varisi ntsena. Hambiswiritano, eka ndlela leyi ha yona Yeremiya a tirhiseke rito leri nge “varisi” ni leri nge “risaka,” hi nga swi vona leswaku a a ma tirhisela ku kombisa vuxaka lebyi valanguteri va Vayuda a va ri na byona ni vanhu. Minkarhi yo tala Xikwembu a xi vula leswaku tihosana, vaprofeta ni vaprista va le Yuda i varisi vo biha, hikuva a va nga khathali hi vuhlayiseki bya vanhu. (Yer. 2:8) A va xanisa, va hambukisa ni ku honisa “tinyimpfu” ta vona, loko hi hala tlhelo va ri karhi va lava ku titsakisa vona vini. Vanhu va Xikwembu a va nga khathaleriwi hi tlhelo ra moya. Yehovha u vule leswaku va ni “khombo” varisi volavo va mavunwa naswona u tiyisekise vanhu vakwe leswaku u ta va nyika varisi lava khathalaka, lava nga ta wu sirhelela hi ku helela ntlhambi.—Hlaya Yeremiya 3:15; 23:1-4.

4. I vamani lava khathalelaka ntlhambi wa Xikwembu namuntlha naswona sweswo va swi endla hi moya wa njhani?

⁴ Xitshembiso xa Xikwembu xi hetiseke hilaha ku heleleke eka Yesu loyi a nga Murisi Lonkulu wa tinyimpfu ta Yehovha naswona a veke Nhloko ya vandlha ra Vukreste. U tivitana “murisi lonene,” loyi a va twelaka vusiwana vanhu lava a va rhangelaka. (Yoh. 10:11-15) Namuntlha Yehovha u tirhisa varisi lava nga ehansi ka Yesu leswaku va khathalela ntlhambi wa yena wa laha misaveni, ku nga vatotiwa lava vumbaka hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha swin’we ni vakulu van’wana lava endlaka swilo hi vukheta va “ntshungu lowukulu.” (Nhlav. 7:9) Varisi volavo va lwela ku kombisa moya wa Yesu wa ku rhangisa swilaveko swa van’wana. Va lava ku tekelela Kreste hi ku phamela ni ku khathalela vandlha. Khombo eka un’wana ni un’wana loyi a honisaka kumbe loyi a wu risaka hi tihanyi kumbe ku karihela ntlhambi wa Xikwembu! (Mat. 20:25-27; 1 Pet. 5:2, 3) I yini leswi Yehovha a swi languteleke eka varisi lava nga Vakreste namuntlha? Xana hi dyondza yini eka leswi Yeremiya a swi tsaleke malunghana ni langutelo lerinene swin’we ni minsusumeto leyi vakulu va faneleke va va na yona loko va ri karhi va hetisisa vutihlamuleri bya vona? A hi kambisiseni ntirho lowu va wu endlaka wo hi pfuna ni ku hi khathalela hi rirhandzu, wo dyondzisa evandlheni ni le nsin’wini swin’we ni wo avanyisa.

VARISI VA HI KHATHALELA HI RIRHANDZU

5-7. (a) Xana Yehovha u langutele leswaku tinyimpfu ta yena ti khathaleriwa hi ndlela yihi, naswona ha yini? (b) Xana vakulu va nga va komba njhani rirhandzu ra xiviri vamakwerhu ku katsa ni lava hambukaka?

⁵ Muapostola Petro u vule leswaku Yehovha i “murisi ni mulanguteri wa mimoya-xiviri ya [hina].” (1 Pet. 2:25) Xana Xikwembu xi ti languta njhani “tinyimpfu” ta xona? Nhlamulo hi nga yi kuma hi ku xiya leswi endlekeke enkarhini wa Yeremiya. Endzhaku ko sola varisi vo biha lava a va hangalasa ni ku honisa ntlhambi, Yehovha u vule leswaku u ta “hlengeleta” tinyimpfu takwe kutani a ti tlherisela emadyelweni ya tona. U tshembise leswaku u ta veka varisi ‘lava va nga ta risa’ tinyimpfu ni ku tiyiseka leswaku vanhu vakwe va sirhelelekile eka valala lava nga ni makwanga. (Yer. 23:3, 4) Ina, tinyimpfu ta Yehovha a ti ri ta risima eka yena. Hambi ku ri namuntlha tinyimpfu takwe ta ha ri ta risima. U ti xave hi nxavo lowu tlakukeke swinene leswaku ti ta hlayiseka hilaha ku nga heriki.—1 Pet. 1:18, 19.

⁶ Ku fana ni varisi va xiviri, valanguteri lava nga Vakreste a va fanelanga va honisa ku khathalela vandlha. Loko u ri nkulu, xana u tshama u xalamukele ku pfuna vamakwerhu loko u vona leswaku va le ku xanisekeni naswona xana u tiyimisele ku va pfuna hi ku hatlisa? Solomoni Hosi yo tlhariha u te: “U fanele u ku tiva kahle ku yima ka ntlhambi wa wena. Veka mbilu ya wena emintlhambini ya wena.” (Swiv. 27:23) Ndzimana leyi yi bumabumela murisi wa xiviri la tirhaka hi matimba; kambe, nawu wa yona wu nga ha tirhisiwa eka nkhathalelo lowu varisi va moya va wu nyikaka evandlheni. Loko u ri nkulu, xana u tshama u xalamukele ku lwa ni mboyamelo wun’wana ni wun’wana lowu nga endlaka leswaku u tshikilela van’wana? Mhaka ya leswaku Petro u vulavule hi ku “tiendla hosi eka vanhu lava nga ndzhaka ya Xikwembu,” yi kombisa leswaku nkulu a nga ha swi endla sweswo. Xana u nga endla yini leswaku ku hetiseka marito lama hlamuseriweke eka Yeremiya 33:12? (Hlaya.) Vatswari lava nga voxe, tinoni, mindyangu ya vukati bya vumbirhi, vadyuhari swin’we ni vantshwa, swi nga endleka va lava ku khathaleriwa ni ku pfuniwa hi ndlela yo hlawuleka.

⁷ Hilaha murisi a nga endlaka hakona eka tinyimpfu ta xiviri, minkarhi yin’wana murisi wa vandlha u fanele a lava munhu un’wana ni un’wana loyi a nga ha vaka a lahlekile entlhambini hikwalaho ka swivangelo swo karhi. Leswaku a endla tano swi ta lava leswaku a tikarhata a tlhela a titsongahata. Hi ku lehisa mbilu u heta nkarhi a ri karhi a khathalela swilaveko swa vanhu lava a faneleke ku va khathalela. Vakulu va vandlha va endla kahle loko va tivutisa hi ku kongoma va ku: ‘Xana ndzi swi hisekela ku fikela kwihi ku khutaza ni ku aka van’wana, ematshan’weni yo va sola kumbe ku va xopaxopa? Xana hakunene ndzi lava ku antswisa?’ Ku endla matshalatshala hi ku phindha-phindha minkarhi yin’wana swi nga pfuna leswaku munhu a vona swilo hi ndlela leyi Xikwembu xi swi vonaka ha yona. Loko makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati a kanakana ku amukela ndzayo ya Matsalwa (ku nga ri mavonelo ya vakulu), tsundzuka Yehovha, loyi a nga Murisi swin’we ni Mulanguteri la Tlakukeke. Hi ku lehisa mbilu, Yehovha u ‘hambete a byela’ ni ku pfuna vanhu va yena lava a va hambuka. (Yer. 25:3-6) Vanhu vo tala va Xikwembu namuntlha a va tshameli ku endla swilo swo biha kambe loko va fanele va nyikiwa ndzayo, nkulu u fanele a yi nyikela hilaha Yehovha a yi nyikeleke hakona.

8. Xana varisi va moya va nga xi tekelela njhani xikombiso xa Yeremiya?

⁸ Tanihi leswi a ku ri ni ntshembo wa leswaku Vayuda va nga ha tlhelela eka Yehovha, Yeremiya u va khongelerile. U byele Xikwembu a ku: “Tsundzuka ku yima ka mina emahlweni ka wena ndzi vulavula leswinene malunghana na vona, leswaku ndzi tlherisa vukarhi bya wena eka vona.” (Yer. 18:20) U nga swi vona eka marito lawa leswaku Yeremiya a a va navelela swilo leswinene Vayuda volavo, ku nga ri ku va ehleketelela swilo swo biha. Namuntlha vakulu lava nga Vakreste va fanele va tekelela xikombiso xa Yeremiya, kukondza ku va ni vumbhoni lebyi nga erivaleni bya leswaku munhu yoloye u tiyimisele ku nga hundzuki eka swilo swo biha. Goza lerinene i ku bumabumela vanhu van’wana hi swilo leswinene leswi va swi endlaka ni ku va khongelela swin’we ni ku khongela na vona.—Mat. 25:21.

“KUNENE VA TA MI WUNDLA”

9, 10. Ha yini ku va murisi lonene (nkulu evandlheni) swi vula ku va mudyondzisi?

⁹ Hi ku pfumelelana ni leswi hi swi hlayaka eka Yeremiya 3:15, varisi lava nga Vakreste va fanele va “wundla [van’wana] hi vutivi ni ku twisisa,” ku nga leswi swi vulaka swona ku va vadyondzisi. (1 Tim. 3:2; 5:17) Yehovha u tshembise vanhu vakwe leswaku varisi lavanene va ta endla tano. Nakambe u khutaze Vayuda leswaku va amukela dyondzo leyi a yi ta va lulamisa leyi humaka eka Yeremiya muprofeta wa yena. (Hlaya Yeremiya 6:8.) Leswaku tinyimpfu ti tshama ti hanye kahle, ti fanele ti kuma swakudya. Hilaha ku fanaka, leswaku vanhu va Xikwembu va tshama va hanye kahle hi tlhelo ra moya, va fanele va dyondzisiwa Matsalwa ni ku kongomisiwa hi wona.

¹⁰ Loko swi ta emhakeni yo dyondzisa, vakulu va ni swiavelo swimbirhi swa nkoka—xo pfuna vanhu lava se va nga evandlheni swin’we ni vanhu lava nga si vaka Vakreste va ntiyiso. Emhakeni yo pfuna lava nga riki Vakreste va ntiyiso, va fanele va tsundzuka leswaku: Xivangelo-nkulu xin’wana lexi endlaka leswaku ku va ni vandlha ra Vukreste i ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Hikwalaho, vakulu va fanele va va vachumayeri lava hisekaka. (Yer. 1:7-10) Xisweswo, va hetisisa vutihlamuleri lebyi va nga na byona eka Xikwembu va tlhela va vekela vamakwerhu xikombiso lexinene. Loko u ri nkulu, xana u kuma leswaku ku chumayela minkarhi hinkwayo ni vamakwerhu vo hambana-hambana va xinuna ni va xisati, swi ku nyika nkarhi lowunene wo va pfuna leswaku va antswisa ndlela leyi va dyondzisaka ha yona ni leswaku na wena u antswisa vuswikoti bya wena byo dyondzisa? Naswona loko u swi hisekela ku rhangela entirhweni wo chumayela, u va u nyikela xikhutazo xa nkoka swinene lexi nga pfunaka vandlha hinkwaro leswaku ri endla nhluvuko.

11, 12. Xana nkulu loyi a lavaka ku va murisi lonene u fanele a kambisisa yini?

¹¹ Leswi vakulu va swi dyondzisaka evandlheni swi fanele swi sekeriwa eBibeleni; xisweswo swi ta va swakudya swa moya leswi xawulaka. Kutani u ta swi twisisa leswaku loko varisi va lava ku va vadyondzisi lava nga ni vutshila, va fanele va va swichudeni leswi hisekaka swa Rito ra Xikwembu. Ringanisa mhaka leyi ni leswi Yeremiya a vuleke leswaku hi swona a swi endla leswaku varhangeri va le nkarhini wakwe va nga pfuni nchumu, loko a ku: “Varisi va endle handle ko anakanya, naswona a va n’wi lavanga Yehovha. Hi yona mhaka leyi va nga endlangiki hi ku twisisa, ni swifuwo swa vona hinkwaswo leswi nga eku dyeni swi hangalasiwile.” (Yer. 10:21) Lava a va fanele va va vadyondzisi a va nga yi landzeli milawu ya Matsalwa naswona a va nga xi lavisisi Xikwembu. Hikwalaho ka sweswo, a va nga ta va na byona vutlhari bya ntiyiso. Yeremiya u kale a vulavula hi vuavanyisi byo vava lebyi a byi ta wela vanhu volavo lava tivulaka vaprofeta.—Hlaya Yeremiya 14:14, 15.

¹² Ku hambana ni varisi volavo va mavunwa, valanguteri lava nga Vakreste va dyondza va tlhela va tekelela xikombiso xa Yesu. Xisweswo va ta va varisi va ntlhambi lava nga ni vutlhari. Hikwalaho ka leswi va faneleke va endla ni ku khathalela swilo swo tala hi nkarhi wa vona, swi nga ha va tikela ku va ni dyondzo yoleyo ya nkarhi na nkarhi. Kambe loko u ri nkulu, xana wa tiyiseka hakunene leswaku swiletelo swa wena swi nga va leswi vuyerisaka swi tlhela swi va swa xiviri ni ku kombisa vutivi ni ku twisisa loko ntsena swi sekeriwe eRitweni ra Xikwembu, swi tlhela swi pfumelelana ni nkongomiso lowu humaka eka hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha? Loko u vona onge a wa ha yi hisekeli ku fana ni le ku sunguleni dyondzo ya wena ya munhu hi yexe, xana u nga endla yini leswaku u nga fani ni varisi va mavunwa va le nkarhini wa Yeremiya?

13. I yini leswi pfuneke Yeremiya leswaku a va mudyondzisi lonene naswona varisi lava nga Vakreste namuntlha va nga dyondza yini eka yena?

¹³ Nchumu wun’wana lowu endleke leswaku Yeremiya a va mudyondzisi lonene i ndlela leyi a a swi tirhisa ha yona swifaniso. A swi kanakanisi leswaku a a leteriwe hi Yehovha. Hakunene a swi nga ta rivaleka ku n’wi vona a faya gula ra vumba kutani a vula leswaku muti wa Yerusalema ni vanhu va wona va ta pfotlosiwa hi ndlela leyi fanaka! (Yer. 19:1, 10, 11) Xikombiso xin’wana hileswaku Yeremiya u endle joko ra mhandzi a tlhela a ri tlhandleka ehenhla ka yena ku kombisa leswaku vanhu va rikwavo a va ta xaniseka swinene evuhlongeni eBabilona. (Yer., ndzima 27-28) Xikwembu a xi byelanga vakulu va le vandlheni ra ka n’wina leswaku va endla swikombiso swo fana ni leswi Yeremiya a swi endleke leswaku va ta veka tinhla to karhi erivaleni. Kambe, xana a wu swi tlangeli ku twa vakulu loko va ri karhi va tirhisa swikombiso ni mintokoto leyi faneleke loko va ri karhi va dyondzisa? Entiyisweni marito lama anakanyisisiweke kahle swin’we ni swifaniso leswinene ni swikombiso swi nga ku pfuna swinene swi tlhela swi ku khutaza.

14. (a) Xana loko Yeremiya a vulavula hi “balsama . . . eGiliyadi,” a a kombetela eka yini? (b) Xana vakulu lava nga Vakreste va nga byi tiyisa njhani vumoya bya vamakwerhu?

¹⁴ Hakunene hi fanele hi ti tlangela tidyondzo leti dyondzisiwaka hi varisi lava nga Vakreste! Enkarhini wa yena, Yeremiya u xiye leswaku vanhu va fanele va hanyisiwa hi tlhelo ra moya. U te: “Xana balsama a yi kona eGiliyadi? Kumbe, xana a nga kona la horisaka kona?” (Yer. 8:22) A ku ri ni balsama ya xiviri eGiliyadi, ku nga ndhawu leyi a yi ri evuxeni bya Yordani eIsrayele. Ximilana lexi xa mafurha yo nu’hwela a xi tirhiseriwa ku tshungula, hakanyingi a xi tirhiseriwa ku horisa timbanga ni ku hanyisa. Hambiswiritano, a ku nga ri na murhi wo tshungula hi tlhelo ra moya. Ha yini? Yeremiya u te: “Entiyisweni vaprofeta va profeta mavunwa; kasi loko ku ri vaprista, va fuma hi ku ya hi matimba ya vona. Vanhu va mina va swi rhandze swi ri tano.” (Yer. 5:31) Ku vuriwa yini hi namuntlha? Xana wa pfumela leswaku hakunene yi kona “balsama . . . eGiliyadi,” ku nga vandlha ra ka n’wina? Hi nga fanisa ku tshungula ka balsama ni ndlela leyi varisi lava nga Vakreste va va chavelelaka ha yona vamakwerhu hi ku va dyondzisa milawu ya Matsalwa, hi ku va aka swin’we ni ku va khongelela ni ku khongela na vona.—Yak. 5:14, 15.

“YEHOVHA U TE”

15, 16. Ha yini ntlhambi wa xiviri ni wa moya wu fanele wu khathaleriwa?

¹⁵ Anakanya ndlela leyi murisi wa xiviri a tsakaka ha yona loko nyimpfu leyi a nga tirha hi matimba a tlhela a heta nkarhi wo leha a ri karhi a yi pfuna, yi hetelela yi tswale xinyimpfana! Hambiswiritano, wa swi tiva leswaku loko a lava leswaku swinyimpfana sweswo swi kula kahle, swi ta lava leswaku a swi khathalela. Murisi u fanele a tiyiseka leswaku swi kuma swakudya leswi faneleke. Swinyimpfana swi tswariwa swi ri ni mincila yo leha leyi fambaka yi ri karhi yi koka-koka thyaka. Murisi u lava leswaku ntlhambi wakwe wu tshama wu basile naswona wu hanye kahle, hikwalaho a nga ha hunguta mincila ya swinyimpfana sweswo naswona sweswo u ta swi endla hi vutlhari leswaku a papalata ku swi vavisa. Hilaha ku fanaka, varisi va moya na vona va khathalela tinyimpfu, ku nga swirho swa vandlha, hi ndlela ya rirhandzu. (Yoh. 21:16, 17) Nakambe vakulu va tsaka swinene loko va vona vanhu lava tsakelaka va teka goza kutani va va Vakreste va ntiyiso. Valanguteri lava nga Vakreste va lava leswaku tinyimpfu hinkwato, letitsongo ni leti kuleke, ti tshama ti hanye kahle ni ku wundliwa hi ndlela leyinene, kutani a va lan’wi ku ti khathalela naswona va nghenelela etimhakeni ta tona loko swi laveka. Ntirho lowu wu katsa ku tsundzuxa vamakwerhu ‘leswi Yehovha a swi vuleke,’ ku nga leswi Matsalwa ma swi dyondzisaka.—Yer. 2:2, 5; 7:5-7; 10:2; Tito 1:9.

¹⁶ Yeremiya a a fanele a va ni xivindzi leswaku a ta twarisa rungula ra Xikwembu. Hilaha ku fanaka valanguteri va vandlha va endla tano, ngopfu-ngopfu loko va fanele va vula swo karhi leswaku va sirhelela vamakwerhu. Hi xikombiso swi nga ha endleka leswaku murisi wa moya u vona swi fanerile leswaku a sirhelela ‘xinyimpfana lexa ha ku velekiwaka’ kumbe “nyimpfu” leyi kuleke leswaku yi nga thyakisiwi hi misava ya Sathana. Swi nga ha endleka leswaku munhu la nga ekhombyeni a nga swi lavi ku layiwa. Hambiswiritano, xana murisi la nga ni vukheta a nga yima a langutisa loko xirho xa ntlhambi wakwe xi ri karhi xi nghena endzingweni? Nikatsongo! Naswona a nge xi tekeli ehansi xiyimo xexo, a endla onge swilo hinkwaswo swi tshamisekile hambiloko swi ri erivaleni leswaku a swi tshamisekanga naswona sweswo swi nga endla leswaku nandza-kulobye a lahlekeriwa hi vuxaka bya yena na Yehovha.—Yer. 8:11.

17. Hi kwihi laha murisi a faneleke a khathalela nyimpfu ha yin’we naswona sweswo a nga swi endla njhani?

¹⁷ Loko nyimpfu leyi nga tiviki nchumu yo tshuka yi tsendzeleka yi hambana ni ntlhambi, murisi la xalamukeke u ta hatlisela ku yi tlherisela endhawini leyi sirhelelekeke. (Hlaya Yeremiya 50:6, 7.) Hilaha ku fanaka, minkarhi yin’wana mulanguteri u fanele a vulavula hi ndlela leyi tiyeke kambe ya rirhandzu loko a vulavula ni lava tihoxaka eswiyin’weni swa khombo. Hi xikombiso, a nga ha xiya leswaku vanhu vambirhi lava tshembisaneke ku tekana va heta nkarhi va ri swin’we, va nga ri na nxangwana etindhawini leti ku navela ka vona ku nga ha vaka ni matimba lerova va tsandzeka ku tikhoma. Nkulu la nga ni musa naswona a twisisaka a nga ha pfuna vanhu volavo leswaku va papalata swiyimo sweswo leswi nga ha va hoxaka ekhombyeni. Handle ko va xopaxopa swihoxo, a nga ha boxa swilo leswi nga endlaka leswaku va tikhoma hi ndlela leyi Yehovha a yi vengaka. Ku fana na Yeremiya, vakulu vo tshembeka va venga leswi Xikwembu xi swi vengaka. Emhakeni leyi, va tekelela Yehovha loyi a kombeleke vanhu vakwe hi ku tirhisa muprofeta wakwe a ku: “Ndzi kombela leswaku mi nga wu endli nchumu lowu wu nyenyetsaka lowu ndzi wu vengeke.” (Yer. 5:7; 25:4, 5; 35:15; 44:4) Xana wa wu tlangela hakunene nkhathalelo lowu varisi lava nga ni rirhandzu va wu kombaka ntlhambi?

18. Hi byihi vuyelo lebyi khutazaka lebyi kumiwaka hi varisi va moya hikwalaho ka matshalatshala ya vona?

¹⁸ I ntiyiso leswaku a hi vanhu hinkwavo lava yingiseke Yeremiya loko a va tsundzuxa. Kambe van’wana va n’wi yingisile. Hi xikombiso, loko Baruku munghana wa Yeremiya tlhelo matsalana wakwe a lava ndzayo, Yeremiya u n’wi layile. (Yer. 45:5) Xana ku ve ni vuyelo byihi? Baruku u tsakeriwe hi Xikwembu naswona u ponile loko muti wa Yerusalema wu lovisiwa. Hilaha ku fanaka ninamuntlha, loko vakulu va vona vuyelo lebyinene lebyi vaka kona loko va pfuna vapfumeri-kulobye, va nga khutazeka leswaku va ya ‘emahlweni va tinyiketela’ eku ‘khongoteleni ni le ku dyondziseni’ leswaku va ponisa vutomi bya vanhu.—1 Tim. 4:13, 16.

KU LAYA “HILAHA KU FANELEKE”

19, 20. Hi byihi vutihlamuleri lebyi vakulu va nga na byona loko va pfuna vadyohi?

¹⁹ Ntirho wun’wana wa valanguteri namuntlha i ku va vaavanyisi hi tlhelo ra moya. Minkarhi yin’wana vakulu va nga ha boheka ku pfuna vanhu lava dyohaka hi vomu, va lava leswaku va hundzuka. Hi musa, kambe hi ku kongoma Yehovha u khutaza vanhu lava endlaka leswo biha leswaku va siya tindlela ta vona to biha. (Yer. 4:14) Hambiswiritano, loko munhu evandlheni a nga tshiki tindlela takwe to homboloka, valanguteri va fanele va teka goza ro sirhelela ntlhambi eka nkucetelo wo biha lowu nga ha wu vavisaka. Hilaha Matsalwa ma vulaka hakona hi ku kongoma, va fanele va susa mudyohi eku hlanganyeleni. Yehovha u langutele leswaku vakulu va tekelela vululami bya yena eka swiyimo swo tano. Hosi leyinene Yosiya a a ri xikombiso lexinene emhakeni yoleyo. “U xi yimelerile xirilo xa loyi a xanisiwaka ni loyi a nga xisiwana.” A a tekelela rirhandzu ra Xikwembu ra vululami. Xisweswo, Yehovha u vutisile malunghana ni swiendlo swa Yosiya a ku: “Xana a ku nga ri mhaka ya ku ndzi tiva?” Hikwalaho ka leswi Yosiya a kombiseke vululami ni vunene, swilo “swi n’wi fambele kahle.” Xana a wu titwi u sirhelelekile loko vakulu va le vandlheni ra ka n’wina va ringeta ku tekelela xikombiso xa Yosiya?—Yer. 22:11, 15, 16.

²⁰ Tiyiseka leswaku Yehovha u va tshinya “hilaha ku faneleke” vanhu lava endlaka swo biha. (Yer. 46:28) Hikokwalaho, vakulu va nga ha nyikela ndzayo, va khutaza kumbe va tshinya mugandzeri-kulobye hi ku ya hi xiyimo ni hi langutelo leri a nga na rona. Naswona swi nga ha fanela leswaku mudyohi la nga hundzukiki a susiwa eku hlanganyeleni. Emhakeni leyi, vakulu a va nge n’wi khongeleli erivaleni munhu la susiweke loyi a hanyaka hi ku endla swidyoho; swi ta va swi nga twali ku endla tano.a (Yer. 7:9, 16) Hambiswiritano, va ta tekelela Xikwembu hi ku komba munhu la susiweke ndlela leyi a nga tlhelelaka ha yona eka Xikwembu. (Hlaya Yeremiya 33:6-8.) Hambileswi ku susiwa swi vavaka, hi nga tiyiseka leswaku milawu ya Xikwembu yi lulamile naswona yi vuyerisa vanhu hinkwavo.—Swir. 1:18.

21. Xana xiyimo xa ntlhambi wa Xikwembu xi fanele xi va njhani, naswona u nga hoxa xandla hi ndlela yihi?

²¹ Loko varisi va vandlha va xiya ni ku tirhisa milawu ya Xikwembu leyi huhuteriweke, ntlhambi wu ta xurha, wu va ni rihanyo lerinene naswona wu ta tshama wu sirhelelekile hi ndlela leyinene. (Ps. 23:1-6) Leswi Yeremiya a hi byelaka swona malunghana ni langutelo ni minsusumeto leyi amukelekaka ni leyi nga amukelekiki swi nga tirha ni le ka valanguteri va Vakreste loko va ri karhi va hetisisa vutihlamuleri bya nkoka byo khathalela tinyimpfu ta Xikwembu. Hikwalaho, un’wana ni un’wana wa hina a nga ha vutisa, ‘Xana ndzi ta hambeta ndzi tlangela lunghiselelo ra Xikwembu ro dyondzisa, ro kongomisa ni ro sirhelela vanhu vakwe hi ku seketela varisi lava “nga ta risa” ntlhambi “hi vutivi ni ku twisisa”?’—Yer. 3:15; 23:4.