Ndzima 15

Xana Swi Hoxile Loko U Lava Ku Va Wexe?

Tsala mfungho lowu ✔ etlhelo ka nhlamulo leyi u nga yi hlawulaka eka xiendlakalo ha xin’we xa leswi landzelaka:

1. U tipfalele ekamareni ra wena, hiloko hi xitshuketa makwenu wa wena a nghena a nga gongondzanga.

□ ‘A ndzi na xiphiqo. Na mina minkarhi yin’wana ndza nghena ndzi nga gongondzanga ekamareni ra makwerhu.’

□ ‘A wu xiximi! Xana a wu ta ku yini loko a wu lo ndzi kuma ndza ha ri eku ambaleni?’

2. Wa ha ku vuya ekaya, kutani vatswari va wena va sungula ku ku vutisela swivutiso. “U huma kwihi? A wu ya endla yini? A wu fambe na vamani?”

□ ‘A ndzi na xiphiqo. Ndzi tala ku va byela xin’wana ni xin’wana.’

□ ‘Swa ndzi hlundzukisa! Vatswari va mina a va ndzi tshembi nikatsongo!’

A SWI kanakanisi leswaku loko wa ha ri ntsongo a wu nga swi teki swi ri swa nkoka ku lava ku va wexe. Loko ndzisana ya wena yi nghena ekamareni ra wena hi xitshuketa a wu nga ri na xiphiqo. Loko vatswari va wena va ku vutisa xivutiso, a wu va hlamula handle ko tiluma-luma. Hi nkarhi wolowo, a wu lava leswaku un’wana ni un’wana a tiva leswaku ku humelela yini evuton’wini bya wena. Sweswi ku nga ha va ni minkarhi leyi u navelaka onge u nga va fihlela swin’wana. Corey la nga ni malembe ya 14 u ri: “A ndzi lavi ku va byela timhaka hinkwato.” A hi kambisiseni swiyimo swimbirhi laha swi nga ha tikaka leswaku u va wexe.

Loko U Lava Ku Va Wexe

Ku ni swivangelo swo hlayanyana leswi twalaka leswi nga endlaka leswaku u lava ku va wexe. Kumbexana u lava ku “wisanyana.” (Marka 6:31) Kumbe loko u lava ku khongela, u nga ha “nghena ekamareni ra wena, loko u pfale nyangwa wa wena, [u] khongela eka Tata wa wena,” hilaha Yesu a khutazeke vadyondzisiwa vakwe hakona. (Matewu 6:6; Marka 1:35) Kambe xiphiqo hileswaku loko wo pfala nyangwa wa kamara ra wena (loko u ri na rona), vatswari va wena a va nge ehleketi leswaku u le ku khongeleni! Naswona vamakwavo va wena swi nga ha endleka va nga swi twisisi leswaku u lava ku va wexe.

Leswi u nga swi endlaka. Ematshan’weni yo holova ni van’wana hileswi u lavaka ku va wexe, endla leswi landzelaka:

● Loko swi ta emhakeni ya vamakwenu, ringeta ku va vekela milawu yo hlayanyana leyi twisisekaka leswaku u kota ku kuma nkarhi wo va wexe. Loko swi laveka, kombela vatswari va wena va ku pfuna emhakeni leyi.a

● Loko swi ta emhakeni ya vatswari va wena, ringeta ku twisisa mavonelo ya vona. Rebekah la nga ni malembe ya 16 u ri: “Minkarhi yin’wana, vatswari va mina va tshama va ndzi veke tihlo. Kambe entiyisweni loko a ndzi ri mutswari, a ndzi ta n’wi veka tihlo n’wana wa mina la nga muntshwa—ngopfu-ngopfu hikwalaho ka leswi ndzi tivaka miringo hinkwayo leyi vantshwa va langutanaka na yona namuntlha!” Ku fana na Rebekah, xana u nga swi twisisa swivangelo leswikulu leswi endlaka leswaku vatswari va wena va karhateka?—Swivuriso 19:11.

● Tivutise hi ku tshembeka: ‘Xana hi mina la endleke leswaku vatswari va mina va ehleketa leswaku loko ndzi tipfalele ekamareni ndzi va ndzi ri eku endleni ka nchumu wo biha? Xana ndzi tshamela ku va fihlela swin’wana evuton’wini bya mina lerova va ehleketa leswaku va fanele va tirhisa tindlela leti tumbeleke leswaku va tiva leswi humelelaka evuton’wini bya mina?’ Loko nhlamulo ya swivutiso leswi ku ri e-e naswona vatswari va wena va tikomba va nga ku tshembi, u fanele u va byela ndlela leyi u titwaka ha yona, hi moya wo rhula ni hi ku titsongahata. Yingiserisisa swilo leswi va karhatekaka ha swona naswona u tiyiseka leswaku a ku na nchumu lowu u wu endlaka lowu endlaka leswaku ku va ni xiphiqo xexo.—Yakobo 1:19.

Loko U Tiendlela Vanghana

Swi tolovelekile leswaku loko wa ha ri muntshwa u tiendlela vanghana ni vanhu lava nga riki swirho swa ndyangu wa ka n’wina. Nakambe swi tolovelekile leswaku vatswari va wena va tivutisa leswaku i vamani vanghana va wena nileswaku u endla yini loko u ri na vona. Kambe minkarhi yin’wana u nga ha ehleketa leswaku vatswari va wena va karhateka ku tlula mpimo. Amy la nga ni malembe ya 16 u ri: “Ndzi lava ku tirhisa selfoni ya mina ni ku rhumela ti-e-mail handle ko va vatswari va mina va tshamela ku ndzi vutisa leswaku i mani loyi ndzi vulavulaka na yena.”

Leswi u nga swi endlaka. Ematshan’weni yo endla leswaku vanghana va wena va endla leswaku ku va ni xihinga exikarhi ka wena ni vatswari va wena, ringeta switsundzuxo leswi landzelaka:

● Vula hi ku kongoma leswaku i vamani vanghana va wena naswona tiyiseka leswaku vatswari va wena va va tiva. Phela u nge swi rhandzi leswaku vatswari va wena va ku fokisa, kambe va ta endla tano loko va nga va tivi vanghana va wena. Tsundzuka, loko vatswari va wena va ya va va tiva ngopfu vanhu lava u hungasaka na vona, a va nge he karhateki ngopfu malunghana ni vanghana lava u tihlawulelaka vona.

● Tikambisise hi ku tshembeka: Xana xiphiqo i ku lava ku va ndzexe kumbe hileswi ndzi va tumbetelaka leswi endlekaka evuton’wini bya mina? Brittany la nga ni malembe ya 22 u ri: “Loko ku ri leswaku u tshama ni vatswari va wena naswona va karhateka, u fanele u tivutisa u ku, ‘Leswi ndzi swi endlaka a swi bihanga, hikwalaho ka yini ndzi fanele ndzi va tumbetela swona?’ Hi hala tlhelo, loko u lava ku va tumbetela swona swi vula leswaku swi bihile.”

Ku Lava Ku Va Wexe

Sweswi u ta va ni nkarhi wo ehleketisisa hi tindlela tin’wana to lulamisa xiphiqo xo karhi lexi ku karhataka malunghana ni ku lava ku va wexe. Tsala tinhlamulo ta swivutiso leswi fambisanaka ni magoza lama landzelaka eka tilayini leti nga laha hansi:

Goza ro sungula: Kumisisa xiphiqo. Hi le ka xiyimo xihi laha u titwaka u lava ku va ni nkarhi lowu engetelekeke wo va wexe?

․․․․․

Goza ra vumbirhi: Anakanyisisa hi mavonelo ya vatswari va wena. U anakanya leswaku i yini lexi va endlaka va karhateka swinene?

․․․․․

Goza ra vunharhu: Kuma tindlela to tlhantlha xiphiqo. Xana u nga ha va u hoxa xandla hi xihoxo eku nyanyiseni ka xiphiqo hi ndlela yihi? Hi yihi mindzulamiso leyi u nga yi endlaka malunghana ni nhlamulo ya wena leyi u yi tsaleke laha henhla? U nga tsakela leswaku vatswari va wena va ti tlhuvutsa njhani timhaka leti ku karhataka?

․․․․․

Goza ra vumune: Vulavula na vona. Hlamusela ndlela leyi u nga ha sungulaka bulo ni vatswari va wena ha yona malunghana ni ku lava ku va wexe.

․․․․․

[Nhlamuselo ya le hansi]

MATSALWA

“Endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u tivonakarisa u amukeleka eka Xikwembu, u ri mutirhi la nga riki na nchumu wo khomiwa hi tingana ha wona.”—2 Timotiya 2:15.

XITSUNDZUXO

Loko u vulavula ni vatswari va wena hi mhaka yo va wexe, u nga gunguli. Vula swilo leswi ku karhataka. Xana ku gungula ni ku vula swilo leswi ku karhataka swi hambana kwihi? Loko u gungula u dzika eka swilo leswi u ehleketaka leswaku vatswari va wena va swi endla hi ndlela leyi hoxeke. Kasi loko u vula swilo leswi ku karhataka swi ta pfuna wena ni vatswari va wena leswaku mi dzikisa mianakanyo eku kumeni ka ndlela leyinene yo tlhantlha xiphiqo lexi nga kona.

XANA A WU SWI TIVA LESWAKU . . . ?

Loko u tshamela ku byela vatswari va wena xin’wana ni xin’wana hi vutomi bya wena, a va nge tshameli ku ku ehleketelela swo biha.

LESWI NDZI TIYIMISELEKE KU SWI ENDLA!

Leswaku vatswari va mina va ndzi tshemba (kumbe va tlhela va ndzi tshemba), ndzi ta ․․․․․

Leswi ndzi lavaka ku vutisa (va-)mutswari wa mina hi mhaka leyi hi leswi ․․․․․

U NGA KU YINI?

● Ha yini vatswari va wena va ri ni mfanelo yo lava ku tiva xin’wana ni xin’wana lexi humelelaka evuton’wini bya wena?

● Matshalatshala ya wena yo hlakulela vuswikoti byo vulavurisana kahle ni vatswari va wena ma nga ku pfuna njhani leswaku u kota ku vulavurisana kahle ni vanhu van’wana lavakulu enkarhini lowu taka loko se u kurile?

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 108]

“Vatswari a va swi lavi leswaku u humeleriwa hi swilo swo biha, kutani minkarhi yin’wana swi nga ha tikomba onge va nghenelela etimhakeni ta wena leti nga xihundla. Swi tikomba swi nga lulamanga. Kambe entiyisweni a ndzi ta endla nchumu lowu fanaka loko a ndzi ri mutswari.”—Alana

[Xifaniso lexi nga eka tluka 109]

Ku tshembiwa swi fana ni ku holeriwa endzhaku ko tirha—u fanele u tirha leswaku u ta tshembiwa