Hosi Yi Vitana Lava Rhambiweke Enkhubyeni Wa Vukati

Loko ntirho wa Yesu wo chumayela wu ri ekusuhi ni ku hela, u ya emahlweni a tirhisa swifaniso ku paluxa vatsari ni vaprista lavakulu. Hi yona mhaka va lavaka ku n’wi dlaya. (Luka 20:19) Kambe Yesu a nga si heta ku va paluxa. U hlamusela xifaniso xin’wana.

U ri: “Mfumo wa matilo wu nga fanisiwa ni hosi leyi endleleke n’wana wa yona mucato. Kutani yi rhuma malandza ya yona ku ya vitana lava rhambiweke emucatweni, kambe va ala ku ta.” (Matewu 22:2, 3) Yesu u sungula xifaniso xakwe hi ku vulavula hi “Mfumo wa matilo.” Kutani swa twisiseka leswaku “hosi” ku ta va ku ri Yehovha Xikwembu. Ku ta endleka yini hi n’wana wa hosi ni lava rhambiweke emucatweni? A swi tiki ku vona leswaku n’wana wa hosi loyi a hlamuselaka xifaniso lexi i N’wana wa Yehovha naswona lava rhambiweke, hi lava va nga ta va va ri ni N’wana eMfun’weni wa matilo.

I vamani lava va rhambiweke ku sungula? Nakambe i vamani lava Yesu ni vaapostola a va va chumayela hi Mfumo? A va ri Vayuda. (Matewu 10:6, 7; 15:24) Tiko leri ri amukele ntwanano wa Nawu hi 1513 B.C.E., kutani ri va ro sungula enxaxamelweni ku endla “mfumo wa vaprista.” (Eksoda 19:5-8) Kahlekahle va ta vitaniwa rini “emucatweni”? Entiyisweni, xirhambo xexo xi humesiwe hi 29 C.E. loko Yesu a sungula ku chumayela hi Mfumo wa matilo.

Vaisrayele vo tala va xi amukela njhani xirhambo lexi? Hilaha Yesu a vuleke hakona, “a va vanga na mhaka na swona.” Varhangeri vo tala va vukhongeri ni vanhu, a va n’wi amukelanga tanihi Mesiya ni Hosi leyi vekiweke hi Xikwembu.

Hambiswiritano, Yesu u kombisa leswaku Vayuda va ta pfulekeriwa hi nkarhi wun’wana hi ku vula a ku: “[Hosi] yi tlhela yi rhuma malandza man’wana yi ku, ‘Byelani lava rhambiweke mi ku: “Ndzi sweke swakudya, ndzi tlhave tinkuzi ni swifuwo swo nona, swilo hinkwaswo swi lunghekile. Tanani emucatweni.”’ Kambe a va vanga na mhaka na swona, un’wana u tiyele ensin’wini yakwe, un’wanyana ebindzwini rakwe; kambe lavan’wana va khoma malandza ya yona, va ma xanisa va tlhela va ma dlaya.” (Matewu 22:4-6) Sweswo swi fambisana ni leswi a swi ta endleka loko vandlha ra Vukreste ri simekiwile. Hi nkarhi wolowo, Vayuda a va ha ri ni nkarhi wo nghena eMfun’weni kambe vo tala a va xi amukelanga xirhambo lexi naswona va tlhela va xanisa ni ‘malandza ya hosi.’—Mitirho 4:13-18; 7:54, 58.

Tiko ri ta weriwa hi yini? Yesu u ri: “Hiloko hosi yi kariha, yi rhuma masocha ya yona ma ya dlaya vadlayi volavo ma tlhela ma hisa muti wa vona.” (Matewu 22:7) Vayuda va swi vonile sweswo hi 70 C.E. loko Varhoma va lovisa “muti wa vona,” ku nga Yerusalema.

Xana ku ala ka vona xirhambo xa hosi a ku vula leswaku vanhu van’wana a va nga ta rhambiwa? Xifaniso xa Yesu a xi vuli swona sweswo. U ya emahlweni a ku: “Kutani hosi yi byela malandza ya yona yi ku, ‘Mucato wu lunghekile, kambe lava a va rhambiwile a va nga faneleki. Hikwalaho, yanani etindleleni leti yaka ehandle ka muti, mi ya rhamba un’wana ni un’wana loyi mi nga ta n’wi kuma leswaku a ta emucatweni.’ Hiloko malandza wolawo ma huma ma ya etindleleni ma ya rhamba vanhu vo lulama ni lava nga lulamangiki; kutani holo leyi mucato a wu endleriwe eka yona yi tala hi lava teke emucatweni.”—Matewu 22:8-10.

Ku vula ntiyiso muapostola Petro a a ta sungula ku pfuna Vamatiko, ku nga vanhu lava a va nga ri Vayuda kumbe lava nga si hundzukaka leswaku va va Vayuda, ku va va Vakreste va ntiyiso. Hi 36 C.E., Korneliyo ndhuna ya vuthu ra Rhoma ni ndyangu wakwe va amukele moya wa Xikwembu, va va enxaxamelweni wa lava a va ta nghena eMfun’weni wa matilo lowu Yesu a vulavuleke ha wona.—Mitirho 10:1, 34-48.

Yesu u kombisa leswaku a hi vanhu hinkwavo lava taka enkhubyeni lava nga ta amukeriwa hi “hosi.” U ri: “Loko hosi yi nghena ku ta vona vaendzi, yi vona munhu un’wana loyi a a nga ambalanga swiambalo swa mucato. Hosi yi ku, ‘Nandzuwe, u nghenise ku yini laha u nga ambalanga swiambalo swa mucato?’ Hiloko a miyela a nga vuli nchumu. Kutani hosi yi byela malandza ya yona yi ku, ‘N’wi boheni mavoko ni milenge mi n’wi cukumetela ehandle emunyameni. Kwalaho hilaha a nga ta rila a tlhela a getsela ni meno.’ Hikuva va tele lava rhambiweke, kambe a va talanga lava hlawuriweke.”—Matewu 22:11-14.

Varhangeri va vukhongeri lava yingiseleke Yesu swi nga endleka va nga swi twisisi leswi a swi vulaka kumbe vuyelo bya swilo hinkwaswo leswi a va byelaka swona. Hambiswiritano, a va tsakanga naswona va tiyimisele hi mbilu hinkwayo ku dlaya munhu loyi a va khomisaka tingana hi ndlela leyi.