Xikolo Lexintshwa Lexi Nga Ta Pfuriwa!
Xihloko lexi xi na mongo wa tinhlamuselo to hetelela ta mutshami wa xitulu eka ku thwasisiwa ka ntlawa wa vu-82 wa Gilead.
KU SUKELA eku sunguleni ka xona hi February 1943, Xikolo xa Bibele xa Watchtower xa Gilead xi letele vatirheli lava tinyiketeke va Timbhoni ta Yehova lava tlulaka 6 000 hikwalaho ka ntirho wa vurhumiwa. Enkarhini wa malembe lama tlulaka 40 lawa varhumiwa lava va rhumiweke ha wona, matiko yo tala ya pfuleriwe ku amukela vumbhoni lebyinene mayelana ni Mfumo. Loko va languta endzhaku eka leswi Yehova a swi hetisiseke, vanhu va Xikwembu hakunene va tsakela ku vona ku hetiseka ka vuprofeta lebyi xiyekaka.
Eka Esaya ndzima 49, tindzimana 9-12, muprofeta u vhumbe ku ntshunxiwa ka vanhu lavo lulama lava khomiweke tanihi mahlonga ya vukhongeri “eBabilona Lonkulu.” Hi ku tirhisa ntlawa wakwe lowu totiweke wa nandza emisaveni, xirhambo lexi lerisaka xa Yehova xi te: “Eku byela vabohiwa: Humani! Ni la’v̌a nge munyameni: Humelelani! Va ta dya etindleleni . . . v̌a nga ka v̌a nga v̌i na ndlala ni torha; mumu ni dyambu ŝi nga ka ŝi nga v̌a hisi, hikuv̌a loyi a v̌a twelaka v̌usiwana u ta v̌a fambisa, a v̌a yisa e matini la’ma khulukaka . . . Vona, v̌aṅwana v̌a huma kule!” Xana va swi amukerile? Hakunene va swi endlile! Vanhu lava nga ni timbilu letinene va tile hi madzana ya magidi, va huma ematlhelweni hinkwawo, va tihumelerisa va ri lava nga ni ndlala ya ntiyiso, va navela ku wundliwa ni ku voningeriwa hi Rito ra Xikwembu, va lava ku ntshunxiwa emoyeni eka “Babilona Lonkulu.” (Nhlavutelo 17:5) Sweswi va le xikarhi ka vulawuri bya laha misaveni bya nhlengeletano yakwe ya Mfumo, leyi phamelaka swakudya swa moya hi xitalo.
Ku Andza Loku Xiyekaka
Exikarhi ka va-1940 matiko lama nga eLatin Amerika ni le ndhawini ya Caribbean a ya ri exikarhi ka yo sungula ku pfuneka hi varhumiwa va Gilead. A ku ri ni vahuweleri va nga ri vangani etindhawini leti, leswi vangeke ntlhontlho wa xiviri wa ku nyikela vumbhoni lebyinene bya Mfumo. Hi xikombiso, Puerto Rico a ri ri ni vahuweleri va 25 ntsena hi 1944. Costa Rica a ri ri na 181. Mexico a ri ri ni vahuweleri va 2 431 hi 1944 loko mathwasani yo sungula ya Gilead ya fika. Kambe loko vanhu lava nga ni ndlala ya ntiyiso va ri karhi va huma emunyameni wa vukhongeri ivi va tihumelerisa va ri valavi va Mfumo wa Xikwembu, va chumayele hi ku gingiriteka, naswona van’wana va tsarisile entirhweni wa vuphayona. Vavanuna va fanelekele vutihlamuleri. Vuyelo-ke? Namuntlha, Puerto Rico ri vike vatirheli lava gingiritekaka va 21 943, makhamba ya mune ku tlula lava a va gingiriteka ematikweni lama vikaka ya 12 endhawini ya Caribbean hi 1947. Costa Rica ri na vahuweleri vo tala sweswi ku tlula lava a va ri kona eAmerika-Xikarhi hinkwayo malembe ya 40 lama hundzeke. Hi January ya nan’waka, Mexico ri vike nhlohlorhi leyintshwa ya vahuweleri lava tlulaka 206 000, ku nga kwalomu ka vahuweleri lava a va chumayela emisaveni hinkwayo malembe ya 40 lama hundzeke.
Le Amerika-Dzonga swi ve leswi fanaka. Loko varhumiwa va rhumeriwe ro sungula eArgentina hi 1947, a ku ri ni vahuweleri va 790. Namuntlha ku na vatirheli lava gingiritekaka va 63 613, makhamba ya 26 ya nhlayo leyi a yi chumayela ematikweni yo hambana-hambana ya 12 eAmerika-Dzonga malembe ya 40 lama hundzeke. Kutani ku vuriwa yini hi Brazil? Loko varhumiwa vo sungula va rhumeriwile kwalaho hi 1945, a ku ri ni vahuweleri va 394 ntsena lava a va endla ntirho wo veka vumbhoni. Kambe va tiyiserile, kutani Brazil sweswi ri hundze vahuweleri va 200 000. Wolawo i makhamba lama tlulaka 80 ya nhlayo leyi a yi gingiriteka eAmerika-Dzonga hinkwaro hi 1947. Matiko man’wana eka Tiko-nkulu rero na wona ya rhekhode ku andza loku xiyekaka.
Loko hi hundzulukela eFar East, nakambe hi vona vumbhoni lebyi hlamarisaka bya ku katekisa ka Yehova loko rungula leri ntshunxaka ra Ntiyiso wa Mfumo ri pfune magidi ku huma emunyameni. Loko varhumiwa va averiwe ro sungula eJapani hi 1949, a ku vika vahuweleri va nhungu ntsena. Ematikweni ya nhungu ya Asia lama vikaka ntirho malembe ya 40 lama hundzeke, a ku ri ni ntsengo wa vatirheli lava gingiritekaka va 475. Namuntlha, ku na 116 272 eJapani ntsena.
EPacific-Dzonga a ku ri ni marhavi mambirhi ntsena ku ya fika hi 1959. Hi mpfuno wa vahuweleri lava humaka eAustralia lava rhurheleke ku ya tirha laha xilaveko a xi kule kona, na hi matshalatshala ya vahuweleri van’wana va bandlha ni varhumiwa va nga ri vangani, magidi ya vanhu ya fikeleriwile hi mahungu lamanene etindhawini to hambana-hambana ta swihlala. Sweswi ku na marhavi ya tsevu yo tlhandlekela exiyengeni xexo xa nsimu.
Matimu ya nhluvuko wa Afrika na wona hi lama nyanyulaka. Matiko ya 17 lama vikaka hi 1947 a ya ri na ntsengo wa vahuweleri va 24 896. Kambe hi ku pfuneta ka varhumiwa ku hangalasa mahungu lamanene hi xihatla, madzana ya magidi hi ku anghwetla ya tihumelerisile ya ri valavi va Yehova ni ku lulama kakwe. Namuntlha, eNigeria ntsena, kwalomu ka Timbhoni ta 130 000 ti twarisa rungula ra Mfumo hi ku chivirika.
Ku hava ku kanakana leswaku Rito ra ntiyiso leri ntshunxaka ra Yehova ri endla leswi a swi tsakelaka. Ra humelela eka leswi a ri rhumeleke swona. (Esaya 55:10, 11) Leswi se ntshungu lowu wo tano lowukulu wu hlengeletiweke, Rito rero ri hi tiyisekisa leswaku Yehova u ta tlhoma varisi lava engetelekeke lava leteriweke. (Ringanisa Yeremia 23:4.) Huvo leyi Fumaka yi xi xiya khwatsi xilaveko lexi kulaka xa vavanuna lava fanelekaka leswaku va khathalela vutihlamuleri ensin’wini kun’we ni le ka marhavi yo hambana-hambana ya Sosayiti. Magoza ya tekiwile leswaku ya pfuneta ku hlangavetana ni xilaveko lexi.
Xikolo Xo Letela Vatirheli
N’wina mathwasani ya ntlawa wa vu-82 ya Gilead, kun’we na n’wina hinkwenu lava veke kona eka xiendlakalo lexi xi akaka swinene, mi ta tsaka ku tiva leswaku eku heleni ka 1987 xikolo lexintshwa xi ta pfuriwa. Xikolo lexi xo Letela Vatirheli, hi laha xi nga ta vitaniwa ha kona, xi ta va xiyenge xa Xikolo xa Bibele xa Watchtower xa Gilead, xisweswo xi pfuna vamakwerhu lava humaka ematikweni man’wana ku va kona. Ntlawa wo rhanga wu languteriwa ku sungula kwalomu ka October 1 nan’waka emutini wa Pittsburgh, Pennsylvania, U.S.A., ntsindza wo sungula wa nhluvuko wo sungula wa Sosayiti. Endzhaku ka ku hela ka ntlawa wo sungula, mintlawa yin’wana yi ta fambisiwa eminkarhini yo wisa ya nkarhi na nkarhi eswiyengeni leswi hambaneke swa United States.
Swilaveko leswi heleleke swa Matsalwa swi fanele ku fikeleriwa hi lava nga ta tsarisa. Vuleteri eku sunguleni byi ta nyikiwa vakulu lava nga tekangiki ni malandza ya vutirheli lama nga tekangiki lava nga ni rihanyo lerinene. Loko van’wana va ri maphayona, swi ta va leswi antswaka. Lava va rhamberiwaka exikolweni va fanele ku tsakela ku tirhela, endzhaku ka vuleteri bya vona, kwihi na kwihi laha ku nga ni xilaveko ensin’wini ya misava hinkwayo. Leswi swi ta lava moya wa Esaya, loyi a tinyiketeke hi ku tirhandzela, a ku: “Hi mina loyi, nḍi rume.” (Esaya 6:8) N’wina mathwasani ya ntlawa lowu wa vu-82, kun’we ni varhumiwa lava ana se va tirhaka eka matiko lama tlulaka dzana, mi nga languta emahlweni enkarhini lowu faneleke ku va ni vamakwerhu van’wana lava leteriweke lava tirhisanaka na n’wina hi mbilu hinkwayo.
Dyondzo leyintshwa hinkwayo yi lunghiseleriwe Xikolo xo Letela Vatirheli. Xikolo lexi xi simekiwile hi xikongomelo xo letela vamakwerhu lava fanelekaka lava va veke ni ntokoto wo karhi wa nhlengeletano tanihi vakulu kumbe malandza ya vutirheli ebandlheni.
Xilaveko Xa Nhluvuko
Endzhaku ka siku ra nkhuvo wa Pentekosta hi 33 C.E., bandlha ra Vukriste a ri gingiriteka swinene eku hangalaseni ka mahungu lamanene eYerusalema, eYudiya hinkwayo ni le Samariya, kutani endzhakunyana, ni le ka swiyenge swa le kule swa misava. (Mintirho 1:8) Kwalomu ka lembe ra 60 C.E. muapostola Pawulo, loyi a rhangeleke mintirho yo vula rito exikarhi ka matiko, u tsalele Vakolosa, a ku: “Ta ku tshemba loku, mi rhange mi ti twa eritweni ra ntiyiso, yi nga Evangeli, leyi fikeke eka n’wina kukota leswi yi fikeke ematikweni hinkwawo; yi karhi yi veka mihandzu ni ku kula.” Kutani ke, u engetele leswaku vapfumeri-kulobye volavo ‘a va fanelanga ku hambana ni ku tshemba loku va ku kumeke hi ku twa Evangeli; leyi a yi twariseke eka swivumbiwa hinkwaswo leswi nga ehansi ka tilo.’—Vakolosa 1:5, 6, 23.
Hi nkarhi lowu vonakaka wu komile, Vakriste vo sungula a va hangalase mahungu lamanene ekule ni le kusuhi. Yehova u nyike ku andza, ni nhlayo ya vadyondzisiwa yi andza swinene ngopfu. Leswi swi lave vavanuna lava fanelekaka lava engetelekeke leswaku va dyondzisa ebandlheni ni ku risa ntlhambi. Un’wana wa valanguteri lavantshwa loyi a rhwexiweke vutihlamuleri byo tano a a ri Timotiya. Muapostola Pawulo u khutaze Timotiya ku endla yini? A ku nga fanelanga ku va ni ku yima evuleterini byakwe: “Loko u andlala timhaka leti emahlweni ka vamakwerhu, u ta va nandza lonene wa Kriste Yesu, u ta va la wundliweke emaritweni ya vupfumeri ni ya tidyondzo letinene leti u fambeke ha tona . . . Titolovete ku va mukhongeri.” (1 Timotiya 4:6-8) Leswi a swi ta va swa nkoka ngopfu ku tlula ku anakanyisisa hi mhaka yo karhi ya munhu hi xiyexe kumbe pakani, ku katsa ni ku toloveta miri ni vuleteri. Leswaku a hetisisa vutirheli byakwe hi xitalo, Timotiya a a fanele ku khathalela yena ni dyondzo yakwe.
N’wina mathwasani ya ntlawa lowu wa Gilead mi amukele vuleteri bya ntirho wa n’wina wa vurhumiwa. Mi nyikiwe tinyiko letinene ta moya hi valanguteri lava fanelekelaka ku dyondzisa. Sweswi ku na nongonoko wun’wana lowunene wa ku dyondzisa eka vavanuna lava fanelekaka lava nga ni ntokoto wo karhi wo khathalela vutihlamuleri bya bandlha. Va ta leteriwa ku ri karhi ku xiyisisiwa vukhongeri, leswi nga ta va pfuna ku hlayisa langutelo lerinene ni ku va hlomisela ku languta leswi Pawulo a yeke emahlweni a swi tsalela Timotiya: “Ku nga vi na loyi a solaka vuntshwa bya wena, kambe boxela vapfumeri entila hi mavulavulelo ni mahanyelo ya wena, hi rirhandzu ni ku pfumela ni ku tenga. . . . Tinyikete ku hlayela vanhu eMatsalwa, u khongotela ni ku dyondzisa, ndzi ko ndzi fika. Endla tifanelo leti, tinyiketele eka tona, leswaku hinkwavo va ta vona hi laha u yaka emahlweni ha kona.”—1 Timotiya 4:12, 13, 15.
Tanihi le mhakeni ya Timotiya, vamakwerhu volavo va hlawuleriweke vutihlamuleri bya bandlha namuntlha, ku katsa ni majaha-ntiyela, va fanele ku swi xiya leswaku lowu i nkarhi lowu faneleke ni wa xihatla eka vona ku endla leswaku nhluvuko wa vona wu vonaka. Hi ku endla tano, va ta nyika vumbhoni hi ndlela leyi humaka embilwini yo fanelekela mimpimanyeto ya Xikwembu ni ku va ni xiyimo xa xiviri xo khathalela timhaka ta moya, xisweswo va fanelekela malunghelo man’wana ya ntirho.—Vafilipiya 2:20, 21.
Hikwalaho ka xilaveko lexi nga kona exiyin’weni lexi eku hetisekeni ka xikongomelo xa Xikwembu, i lunghelo ku tirhisiwa hi Yehova kwihi na kwihi exikarhi ka nhlengeletano yakwe. I ku tlangela muni konghasi loku hi nga na kona eka yena tanihi Murisi wa hina Lonkulu ni Murisi Lonene, Yesu Kriste, hikwalaho ka lunghiselelo leri rintshwa, leri nga enkarhini ra nhlengeletano, ku nga Xikolo Xo Letela Vatirheli!