‘Xikwembu Xi Ta Mi Nyika Matimba’
XITSUTSUMI lexi lunghiselelaka xiendlakalo xa nkoka xi fanele ku titoloveta hi matimba. Xi lava ku vumba miri wa xona leswaku hi siku-nkulu, xi ta kota ku endla ntirho wa xona wo antswa. Vakriste na vona, va fanele ku titoloveta hi matimba kambe va ri ni pakani leyi hambaneke. Muapostola Pawulo u te: “Titolovete ku va mukhongeri.”—1 Timotiya 4:7.
Xisweswo, Mukriste u fanele ku tihlayisa a ri exiyin’weni lexinene emoyeni. Tanihi leswi xitsutsumi xi akaka miri wa xona, Mukriste u aka matimba ya yena ya moya ni ku tiyisela. U endla leswi hi ku dyondza Rito ra Xikwembu Bibele, hi xikhongelo, hi ku hlanganyela nkarhi na nkarhi ni Vakriste-kulobye na hi ku tikombisa ka le rivaleni ka ripfumelo rakwe.
Hakanyingi xitsutsumi xi ni muleteri, naswona Vakriste, na vona, va ni muleteri. I mani? Ku hava un’wana handle ka Yehova Xikwembu hi yexe! Muapostola Petro u kombe ku khathalela ka Yehova ka nongonoko wa vuleteri bya Vukriste, a tsala a ku: “Xikwembu xa tintswalo hinkwato . . . hi xiviri xa xona xi ta mi pfuxeta, xi mi aka ni ku mi tiyisa, mi nga tsekatseki.” (1 Petro 5:10) I vuleteri byihi lebyi Yehova a hi nyikaka byona? Bya tinxaka-nxaka, naswona hinkwabyo i bya nkoka loko hi lava ku tshama exiyin’weni lexinene tanihi Vakriste.
Ndzayo Leyi Kongomeke
Petro hi yexe u amukele vuleteri lebyi humaka eka Yehova. Hi nga dyondza swo tala eka ntokoto wakwe. Minkarhi yin’wana vuleteri bya Petro a byi vava. Anakanya hi laha Petro a faneleke a titwe ha kona loko a ringete ku heta Yesu matimba yo hetisisa xikongomelo xa Xikwembu, naswona Yesu u hlamurile: “Suka ka mina Sathana! U xikhunguvanyiso eka mina, hikuva a wu ehleketi swa Xikwembu, u ehleketa swa vanhu ntsena.” (Matewu 16:23) Nakambe, anakanya hi laha a titweke ha kona hi malembe yo tala endzhaku loko ku chava vanhu ku n’wi susumetele ku endla hi vuphukuphuku. Muapostola Pawulo u nyikele ndzayo ya Yehova eka xiendlakalo xolexo: “Kambe loko Kefasi [Petro] a tile le Antiyoka, ndzi n’wi kongomile, ndzi n’wi tshinya hikuva a a hoxile.”—Vagalatiya 2:11-14.
Hambi swi ri tano, eka swiendlakalo hinkwaswo Yehova a a letela Petro. U dyondze leswaku “ku laya hinkwako, ku vonaka ku ri loku vavisaka enkarhinyana wolowo, loku nga tsakisiki, kambe endzhaku, ku veka mihandzu ya ku rhula ya vutomi lebyo lulama, eka lava va dyondzisiweke hi kona.” (Vaheveru 12:11) Ku amukela ku tshinyiwa koloko ka matimba tanihi ndzayo leyi humaka eka Yehova swi pfune Petro ku kuma langutelo lerinene ra timhaka ivi swi n’wi letela hi timfanelo ta nkoka ta Vukriste ta ku titsongahata ni ku tiveka ehansi.—Swivuriso 3:34; 15:33.
Ku Tamela Swiyimo
Yehova a nga hi letela hi ku pfumelela swiyimo leswi nonon’hwaka ku swi tamela—minkarhi yin’wana leswi swi le xikarhi ka bandlha ra Vukriste. Hi kula tanihi Vakriste loko hi khongelela vukongomisi, hi tirhisa milawu ya Bibele leyi hi yi dyondzeke, ivi hi vona hi laha ku tirhisa milawu yoleyo nkarhi ni nkarhi ku nga ndlela leyi antswaka ha kona.
Petro a a katsekile eka minkwetlembetano ya munhu hi xiyexe leyi tlhekekeke exikarhi ka vaapostola va Yesu. Loko hi hlaya timhaka ta leswi, swa tsakisa ku vona hi laha Yesu a tirhiseke minkwetlembetano leyi ha yona—leyi kahle-kahle a ku ri vuyelo bya ku nga hetiseki ni ku pfumala ntokoto—tanihi minkarhi yo letela valandzeri vakwe hi timfanelo ta nkoka ta Vukriste ta rirhandzu, ku titsongahata ni ku rivalela.—Matewu 18:15-17, 21, 22; Luka 22:24-27.
Pawulo na yena u ve ni minkwetlembetano ya munhu hi xiyexe. (Mintirho 15:36-40; Vafilipiya 4:2) U hlamusele hi laha swiphiqo swo tano swi nyikaka Vakriste nkarhi wo amukela vuleteri ha kona: “Amukelanani, kutani loko un’wana a vilela hi un’wana, a va rivalelane. Ku kota leswi Hosi yi mi rivaleleke. Na n’wina rivalelanani. Kutani ehenhla ka leswi hinkwaswo, ku laveka rirhandzu, ri nga rona leri ri bohaka swilo hinkwaswo swi twanana hi ku hetiseka.”—Vakolosa 3:13, 14.
Eka lembe xidzana ro sungula, khombo leri chavisaka swinene ri humelerile exikarhi ka Vakriste. Petro u tsundzuxe ha rona a ku: “Ku ta va ni vadyondzisi va mavunwa exikarhi ka n’wina, lava nga ta nghenisa hi le xihundleni tidyondzo to hambuka leti onhaka; va ta landzula hambi a ri N’wini loyi a va kutsuleke, va tikokela ku lova loku nga ta hatla ku va wela. Vanhu lavo tala va ta landza swa manyala leswi va swi endlaka, naswona ndlela ya ntiyiso yi ta sandziwa hi mhaka ya vona.” (2 Petro 2:1, 2) Ntokoto lowu a wu ta vanga ku lovisiwa ka “vadyondzisi va mavunwa” lava nga hundzukiki. (2 Petro 2:3) Kambe ku vuriwa yini hi lava va tshameke va tshembekile?
Ntokoto a wu ta va letela ku ‘xalamukisa miehleketo ya vona leyi nga ni ku twisisa.’ (2 Petro 3:1) Ku phaphama ka vona eku tivoneleni eka ku nghenelela ka tidyondzo ta mavunwa a ku ta va lava ku pfuxeta swivangelo swa ripfumelo ra vona. Loko va ri karhi va vona mimbuyelo yo biha ya swiendlo swa “vadyondzisi va mavunwa,” ku tshemba ka vona ntiyiso wa Vukriste a ku ta va loku tiyeke swinene.—2 Petro 3:3-7.
Hi xikombiso, ebandlheni rin’wana muapostola Yohane la dyuhaleke a a kanetiwa hi Diotrefo, wanuna la nga ni ku navela loyi a a ri ni ku xixima kuntsongo ka vuhosi bya Yohane ni loyi a nga alangiki ku amukela tintsumi leti rhumeriweke hi Yohane ntsena kambe loyi a nga ha vaka a ringete ni ku susa lava va ti amukeleke. Leswi swi fanele swi ve leswi vavisaka swinene eka Vakriste hinkwavo lavanene lava a va ri ebandlheni rin’we na Diotrefo. Kambe swi va nyike nkarhi wo komba leswaku a va nga ri ‘vatekeleri va mikhuva leyo biha’ ivi xisweswo va amukela vuleteri lebyi kurisiweke bya ku tshembeka eka Yehova ni le ka vuhosi bya vaapostola.—3 Yohane 9-12.
Ku Tirhisana Ni Lava Va Nga Riki Vakriste
Yesu u vule leswaku valandzeri vakwe a va nga ri va misava. (Yohane 17:16) Vutshembeki byo sungula bya Mukriste byi le ka Yehova ni Mfumo wakwe. U ringeta ku hlayisa milawu leyinene ya Xikwembu, kutani ku tsakela ka yena lokukulu ni ku khathalela swi hambana ni leswiya swa misava. Hambi swi ri tano, Mukriste u fanele ku hanya emisaveni, naswona leswi handle ko kanakana swi vanga mintshikilelo.
Petro, enkarhini wa vutirheli byakwe byo leha, u fanele a vone swiendlakalo swo tala laha Vakriste va bohekeke ku endla makungu lama nonon’hwaka, va ringanisa swilaveko swa misava ni leswi mapfalo ya vona ya swi vulaka. Epapileni ro sungula ra Petro, u nyikele xitsundzuxo lexinene, lexi tirhaka ehenhleni ka ku endla leswi leswaku Vakriste va ta va ni ‘ripfalo lerinene.’—1 Petro 2:13-20; 3:1-6, 16.
Kavula, tanihi Vakriste hi languta emahlweni eka nkarhi lowu hi nga ta ka hi nga ha xiyi swilaveko swa mafambiselo lawa ya swilo. Kambe sweswi hi leteriwele ku tiyisela naswona hi pfumeleriwe ku kombisa vutshembeki bya hina eku hlangavetaneni ni miringo ni minkucetelo leyo biha. Loko hi karhi hi kuma ntokoto eku tirhiseni ka milawu ya Bibele eka swiyimo swo hambana-hambana naswona hi xivindzi hi endla hi ndlela leyi hi tivaka leswaku Yehova u lava leswaku hi endla ha yona, nakambe hi leteriwa hi ndlela ya vutlhari na xivindzi. Anakanya hi vuleteri lebyi engetelekeke lebyi hi nga ta va hi byi kumile hi mhaka ya ku va hi hanye emafambiselweni lawa naswona hi tamele swiphiqo swo tala swo nonon’hwa hi laha ku humelelaka!
Ehansi Ka Ku Xanisiwa
Loko Petro a vulavule hi vuleteri bya Xikwembu eka hina, ngopfu-ngopfu a a kombetela eka ku xanisiwa. U kombe leswaku Vakriste va fanele ku rindzela ku xanisiwa: “Tikhomeni mi hiteka. Nala wa n’wina a nga Diyavulosi, wa rhendzeleka-rhendzeleka ku fana ni nghala leyi bongaka, yi lava loyi yi nga n’wi dyaka.”—1 Petro 5:8; nakambe vona 2 Timotiya 3:12.
Petro a a fanelekela ku vulavula hi leswi hikuva yena hi yexe u hlangavetane ni ku xanisiwa. Emasikwini yo sungula ya bandlha ra Vukriste, yena ni vaapostola van’wana va biwile ivi va lerisiwa ku tshika ku chumayela. Va endlise ku yini? Va “humile ehubyeni va tsakile, hikuva a va kumiwile va ri lava fanelaka ku soriwa hikwalaho ka vito ra Yesu.”—Mintirho 5:41.
Kutani, Petro u vulavule hi ntokoto, naswona a ri ehansi ka ku huhuteriwa, loko a te: “Kambe tsakani hi leswi mi averiwaka ku vaviseka ka Kriste, leswaku siku a humelelaka eku kwetsimeni ka yena, na n’wina mi ta tsaka mi tsakisisa. Loko mi soriwa hikwalaho ka vito ra Kriste, mi katekile, hikuva Moya lowu kwetsimaka, lowu nga wa Xikwembu, wu le ka n’wina.”—1 Petro 4:13, 14.
Ina, nxaniso lowu kongomeke wu nga tirha tanihi xivumbeko xa ku letela. Ehansi ka kona, Mukriste u dyondza ku tshembela swinene eka moya wa Xikwembu. Ripfumelo rakwe ri kurisa ‘mfanelo leyi ringiweke.’ (1 Petro 1:7) U leteriwe hi xivindzi lexi sekeriweke ematimbeni ya Yehova. (2 Timotiya 1:7) U kurisa ku tiyisela loku nga heriki mbilu, naswona ku fana na Yesu, u ‘dyondza ku yingisa hi mhaka ya ku xaniseka ka yena.’—Vaheveru 5:8; 1 Petro 2:23, 24.
Yehova U Nyika Vuleteri Bya Hina Matimba
Kavula, swiphiqo leswi nonon’hwaka, ku katsa ni ku xanisiwa, leswi Mukriste a swi tiyiselaka a swi humi eka Xikwembu. Yakobo wa tsundzuxa: “Ku nga vi na munhu loyi, loko a ringiwa, a nge: ‘Ndzi ringiwa hi Xikwembu.’ Hikuva Xikwembu xi nga ka xi nga ringiwi hi leswo biha, naswona, xona hi xoxe, a xi ringi munhu ni un’we.” (Yakobo 1:13) Swiphiqo swi nga ha humelela eka swivangelo swo tala, ku katsa ni loko vanhu va endla swihoxo kumbe va endla xihoxo hi ku tirhandzela ka vona vini. Hambi swi ri tano, tanihi leswi swilo swo tano swi humelelaka, Yehova u swi tirhisela ku letela malandza yakwe hi timfanelo ta nkoka ta Vukriste.
Yobo, Yeremiya, Petro, Pawulo ni malandza ya Xikwembu hinkwawo eminkarhini ya Bibele va leteriwe hi ndlela leyi. Na hina, loko hi ri karhi hi hlangavetana ni swiyimo swo hambana-hambana swo nonon’hwa, hi fanele ku swi languta tanihi xihlovo xa vuleteri lebyi pfumeleriweke hi Yehova. Hi ku hlangavetana na swona hi matimba ya Yehova, hi ta leteriwa hi ku tshembeka, vutlhari, ku titsongahata, xivindzi, rirhandzu, mbilu leyinene ni timfanelo tin’wana to tala.—Ringanisa Yakobo 1:2-4.
Nakambe, ha khutaziwa hi ku tiva leswaku xiyimo lexi xa vuleteri bya hina siku rin’wana xi ta hela. Kutani, Petro u chavelele Vakriste-kulobye, a ku: “Kutani endzhaku ka loko mi twisiwile ku vava nkarhinyana, Xikwembu xa tintswalo hinkwato lexi xi mi vitaneke ku nghena eku kwetsimeni ka xona loku nga heriki, eka Kriste, xona hi xiviri xa xona xi ta mi pfuxeta, xi mi aka ni ku mi tiyisa, mi nga tsekatseki.” (1 Petro 5:10) Marito lawa ya tirha hi ntamu lowu ringanaka eka “ntshungu lowukulu” lowu langutelaka vutomi lebyi nga heriki emisaveni ya Paradeyisi.
Mianakanyo yoleyo hi yoxe yi fanele ku hi pfuna ku titsongahata hi ku lehisa mbilu eka mintokoto leyi ya vuleteri, hi tiyimisela ku ka hi nga landzuli. Xisweswo, hi ta tokota ntiyiso wa marito lama khutazaka ya Pawulo lama nge: “Loko hi ri karhi hi endla leswinene, hi nga karhaleni, hikuva hi ta tshovela hi nkarhi wa kona, loko hi nga heli mbilu.”—Vagalatiya 6:9.