Mikayele Hosana Leyikulu Wa Yima
“E nkarini wolowo, Mikael, nḍuna le’yikulu, le’yi yimelaka tiko ra wena, o ta humelela.”—DANIEL 12:1.
1. I ndlela yihi ya vumundzuku ya swiendlakalo swa misava leyi vhumbiweke eBibeleni, naswona i xivutiso xihi lexi tlhekekaka ehenhleni ka vanhu va Xikwembu hi mhaka ya leswi?
YEHOVA u nyikele xitsundzuxo lexinene: Ku nge pfuki ku ve na ku rhula emisaveni ntsendze loko ku lwa exikarhi ka hosi ya le n’walungwini ni hosi ya le dzongeni ku ya emahlweni. Mimfumo leyi mimbirhi yi ta tshama yi ri na timhaka leti lwisanaka. Ku tlula kwalaho, enhlohlorhini ya ku vengana ka vona, hosi ya le n’walungwini yi ta xungeta xiyimo xa moya xa vanhu va Xikwembu yi nga si ‘ya eku heleni ka yona.’ (Daniel 11:44, 45) Xana vanhu va Xikwembu va ta pona nhlaselo? Naswona xana ku humelela yini eka hosi ya le dzongeni loko nala wa yona lonkulu a ya eku heleni kakwe?
2, 3. (a) I vuprofeta byihi lebyi hi byi kumaka ebukwini ya Ezekiyele lebyi hi pfunaka ku twisisa vuprofeta ehenhleni ka hosi ya le n’walungwini ni hosi ya le dzongeni? (b) Hi ku ya hi vuprofeta bya Ezekiyele, vuyelo bya ku hlasela lokukulu ko hetelela eka vanhu va Xikwembu ku ta va byihi ke?
2 Vuprofeta bya Ezekiyele ntangha ya Daniyele byi hi pfuna ku hlamula swivutiso leswi. Ezekiyele, na yena, a a huhuteriwe ku vulavula ehanhleni ka ‘xiyenge xo hetelela xa masiku,’ naswona u tsundzuxe hi ku ta ka nhlaselo wa ‘Gog wa Magog’ a lwisana ni tiko ra vanhu va Xikwembu. (Ezekiel 38:2, 14-16; Daniel 10:14) Eka vuprofeta byebyo, Gog u fanekisele Sathana, naswona mavandla yakwe ma fanekisele varhumiwa hinkwavo va Sathana va laha misaveni lava a va ta endla matshalatshala yo hetelela, yo vavisa leswaku va herisa vanhu va Xikwembu. Tanihi leswi ku hlasela loku, loku fanaka ni lokuya ka hosi ya le n’walungwini, ku endlekaka exiyengeni xo hetelela xa masiku, swa twala ku heta hi leswaku ‘ku dzimiwa ka titente ta vuhosi bya yena emaaveni ya malwandle eku xaxamelana ni ntshava leyo Kwetsima’ ka hosi ya le n’walungwini ku seketela nhlaselo wa Gog. (Daniel 11:40, 45) Xana nhlaselo wu ta humelela?
3 Ezekiyele u profetile a ku: “Hi siku rero loko Gog a ta nghena e tikweni ra Israel, ku v̌ula Hosi Yehova, mbilu ya mina yi ta tala e v̌ukari Hi laha ni nga ta tenga na yena hi ntungu ni ngati, nḍi ta nisa mpfula le’yikulu, ni maribye, ni nḍilo, ni šiv̌av̌ula e henhla ka yena, e henhla ka mitlawa ya yena, ne henhla ka matiko la’manyingi la’ma nga ta v̌a na yena.” (Ezekiel 38:18, 22) E-e, nhlaselo wu nge humeleli. Vakriste va ntiyiso va ta ponisiwa, naswona ntshungu wa Gog wu ta herisiwa.—Ezekiel 39:11.
4. Xana Hosi ya le dzongeni yi ta pona ku hela ka hosi ya le n’walungwini? I vuprofeta byihi byin’wana lebyi seketelaka nhlamulo leyi?
4 Kutani, entiyisweni nkarhi wa makumu wa hosi ya le n’walungwini i nkarhi wa makumu eka Gog ni le ka ntshungu wa yena hinkwawo, ku katsa ni hosi ya le dzongeni. Leswi swi pfumelelana ni vuprofeta byin’wana ebukwini ya Daniyele. Hi xikombiso, hi hlaya leswaku endzhaku ka loko Mfumo wa Xikwembu wu simekiwile, a wu ta “seletela ni ku herisa ku fuma kuloku hikwako [ku katsa hosi ya le n’walungwini ni hosi ya le dzongeni], kambe kona ku ta v̌a kona hi laha ku nga riki na makumu.” (Daniel 2:44) Nakambe, exivonweni xa Daniyele xa khuna ni xiphongo, mfumo wa Anglo-American wu yimeriwa hi rimhondzo lerintsongo. Rimhondzo leri rintsongo, “e makuṅwini ya ku fuma loku,” ri herisiwa hi murhumiwa la tlakukeke, hayi hi hosi ya le n’walungwini: “Yi ta ṭhov̌iwa ku nga ri hi v̌oko ra munhu.”—Daniel 7:24-27; 8:3-10, 20-25.
Mikayele Hosana Leyikulu
5. I mani la nga ta va Muyimeri Lonkulu wa Yehova wa ku ponisiwa ka vanhu va Yena, naswona ha yini leswi swi fanela?
5 Endzhaku ka sweswo ntsumi yi hlavutela Muyimeri loyi Yehova a nga ta n’wi tirhisa ku herisa mimfumo leyi hinkwayo. Yi ri: “E nkarini wolowo, Mikael, nḍuna le’yikulu, le’yi yimelaka v̌ana v̌a tiko ra wena, o ta humelela, kutani masiku ya mapfalo ma ta v̌a kona, la’yonghasi ma nga siki v̌aka kona mpfhuka matiko ma ri kona, ku fikela nkarini wolowo. Ntsena e mikarini yoleyo tiko ra wena ri ta ponisiwa, v̌a nga hikwav̌o la’v̌a ṭariweke bukwini.” (Daniel 12:1) Eku sunguleni ka vuprofeta bya ntsumi, Mikayele a a vikiwe tanihi la lwelaka Israyele eka hosana ya Persia ni ya Greece. (Daniel 10:20, 21) Manuku, loko vuprofeta byi tshinela emakumu, Mikayele la fanaka u ‘yimela’ tiko ra Daniyele. I mani nghwazi leyi ya vanhu va Xikwembu?
6, 7. (a) Hi ku ya hi vadyondzi van’wana va Vujagana, Mikayele i mani? (b) I vumbhoni byihi bya Bibele lebyi hi pfunaka ku endla xikombiso lexinene xa Mikayele?
6 Le ndzhaku eku sunguleni ka va 1800, mudyondzi wa Bibele Joseph Benson u vule leswaku nhlamuselo ya Mikayele hi laha yi kumekaka eBibeleni ha kona “hi laha ku xiyekaka yi kombetela eka Mesiya.” Lutheran E. W. Hengstenberg wa lembe xidzana ra vukhume-kaye u pfumerile leswaku “Mikayele a hi un’wana handle ka Kriste.” Hi ku fanana, mufundhisi J. P. Lange, loko a vulavula hi Nhlavutelo 12:7, u tsarile a ku: “Hi swi teka leswaku Mikayele . . . u huma empfhukeni, Kriste eka xivumbeko xo fana ni xo va enyimpini yo lwisana na Sathana.” Xana Bibele yi seketela xikombiso lexi? Ina, ya xi seketela.a
7 Hi xikombiso, hi ku ya hi ntsumi, Mikayele u fanele ku “humelela.” Eka vuprofeta bya ntsumi, “ku humelela” kumbe ‘ku yima’ (Xiheveru, ‛a·madhʹ) swi nga vula “ku seketela.” (Daniel 11:1) Swi nga tlhela hi ku hambana-hambana swi vula “ku hlasela,” “ku xandzuka,” “ku kaneta,” kumbe “ku lwisana.” (Daniel 11:6, 11, 14, 15, 16a, 17, 25) Kambe hakanyingi, ku kombetela eka xiendlo xa hosi, yi teka matimba ya yona ya vuhosi kumbe yi tirha hi laha ku humelelaka eka xiyimo xa yona tanihi hosi. (Daniel 11:2-4, 7, 16b, 20, 21, 25) Leyi i nhlamuselo leyi fanelaka marito ya ntsumi kahle eka Daniel 12:1. Naswona entiyisweni yi seketela mhaka ya leswaku Mikayele i Yesu Kriste, tanihi leswi Yesu a nga hosi leyi vekiweke ya Yehova, leyi rhumiweke ku herisa matiko hinkwawo eArmagedoni. (Nhlavutelo 11:15; 16:14-16; 19:11-16) Yi tlhela yi pfumelelana ni vuprofeta byin’wana lebyi kombetelaka eka nkarhi lowu Mfumo wa Xikwembu, ehansi ka Yesu Kriste, wu tekaka goza ro lwa ni matiko lawa ya misava.—Daniel 2:44; 7:13, 14, 26, 27.
8, 9. (a) ‘Tiko ra Daniyele’ a ku ri vamani eku sunguleni, naswona sweswi i vamani xana? (b) Xana ku tsakela lokukulu ka Mikayele eka ‘tiko ra Daniyele’ ku kombisiwe hi ndlela yihi hi malembe yo tala?
8 Mikayele i khale a hlanganyela ni ‘tiko ra Daniyele,’ Vaisrayele. A a ri na vona emananga, naswona u va seketerile eka “tihosana” ta mimoya ta mimfumo ya khale. (Daniel 10:13, 21; Eksoda 23:20, 21; Yuda 9) Naswona u velekiwe emisaveni tanihi munhu Yesu leswaku a va Mesiya loyi ku nga khale a languteriwile, “mbewu” leyi tshembisiweke kokwa wa Daniyele Abrahama. (Genesa 22:16-18; Vagalatiya 3:16; Mintirho 2:36) Khombo ra kona, Vaisrayele hinkwavo va ntumbuluko va ale Yesu; kutani, Yehova u va lahlile tanihi tiko rakwe leri hlawulekeke. (Matewu 21:43; Yohane 1:11) U tiyimisele ku veka vito rakwe etikweni lerintshwa, “Israyele wa Xikwembu” wa moya, la vumbiwaka hi Vayuda va ntumbuluko ni vamatiko lava pfumelaka eka Yesu.—Vagalatiya 6:16; Mintirho 15:14; 1 Petro 2:9, 10.
9 Tiko leri rintshwa, bandlha leri totiweke ra Vukriste, ri sungule vutomi hi 33 C.E., ivi endzhaku ka sweswo ri tirha tanihi Israyele wa Xikwembu. Hikokwalaho lava a va ta va ‘tiko ra Daniyele.’ (Varhoma 2:28, 29) Loko a nga si pfuxeriwa etilweni hi 33 C.E., Yesu u tshembise nseketelo lowu hambetaka eka ‘tiko ra Daniyele’ loko a byela swirho swa nkarhi lowu taka swa Israyele yoloye lontshwa: “Vonani, ndzi na n’wina masiku hinkwawo, ku ko ku hela misava.”—Matewu 28:20; Vaefesa 5:23, 25-27.
‘Ku Yimela’ Tiko Ra Daniyele
10. Hi ku ya hi marito ya ntsumi eka Daniyele, xana Mikayele u ta endlisa ku yini hi laha ku heleleke, naswona leswi swi tlakusa xivutiso xihi?
10 Kambe manuku ntsumi yi vula leswaku Mikayele u ta teka goza hi ndlela yo karhi. Loko yi tirhisa rito ‘ku humelela’ kambirhi, yi ri: “E nkarini wolowo, Mikael, nḍuna le’yikulu, le’yi yimelaka v̌ana v̌a tiko ra wena, o ta humelela.” (Daniel 12:1) Swi vula yini leswaku Yesu wa ‘humelela’? Naswona xana a nga “humelela” njhani loko ana se a ‘yimela tiko ra [Daniyele]’? Hi nga si hlamula swivutiso leswi, xiya rungula rin’wana ra xisekelo.
11. Swi ta va swi lulamile hi ndlela yihi ku vula leswaku Yesu a a ‘yimile’ ku sukela hi 1914?
11 Endzhaku ka ku pfuxiwa ka yena hi 33 C.E., Yesu u byele valandzeri vakwe a ku: “Ndzi nyikiwile vuhosi hinkwabyo etilweni ne misaveni.” (Matewu 28:18) I khale Yesu a tirhise vuhosi byo tano ehenhla ka malandza lama totiweke emisaveni. (Vakolosa 1:13) Hambi swi ri tano, nkarhi a wu nga si fika eka Yesu leswaku a kombisa vuhosi tanihi Hosi ya Mfumo wa Xikwembu. Kambe, endzhaku ka ku tlhandluka ka yena u ‘tshame evokweni ra xinene ra Xikwembu ematilweni’ ku kondza ku fika nkarhi wa ku simekiwa ka Mfumo wolowo. (Psalma 110:1, 2; Mintirho 2:34, 35) Nkarhi wolowo wu te hi 1914, “nkari lo’wu v̌ekiweke.” (Daniel 11:29) Hi lembe rero, Yesu u vekiwe exiluvelweni tanihi Hosi leyi fumaka ya Mfumo wa Xikwembu naswona hi ku hatlisa, tanihi Mikayele ntsumi leyikulu, u hlongole Sathana etilweni. (Nhlavutelo 11:15; 12:5-9) Kutani ku sukela hi 1914 Yesu a a ‘yimile’ tanihi Hosi.—Psalma 2:6.
12, 13. I mikateko yihi leyikulu leyi vanhu va Xikwembu va yi tsakeleke hi malembe ku sukela hi 1914, ku kombisa leswaku Yesu a a ‘yimele tiko ra Daniyele’?
12 Ku “humelela” ka Yesu ku ve nkateko lowukulu eka ‘vana va tiko ra Daniyele.’ Ku teka kakwe matimba ya vuhosi ni ku lahlela Sathana emisaveni ku basise kaya ra vona ra nkarhi lowu taka etilweni. (Yohane 14:2, 3) Endzhaku ka sweswo, lava ana se a va fe va tshembekile a va ta pfuxeriwa eka ndzhaka ya vona ya le tilweni. (1 Vatesalonika 4:16, 17) Masalela ya vona lama ha riki emisaveni ya xaniseke hi nxaniso lowu xiyekaka enkarhini wa nyimpi yo sungula ya misava, lowu kahle-kahle wu yimiseke ntirho wa vona wo chumayela. Kambe hi 1919 va pfuxiwile ivi va tisiwa exivonweni xa misava tanihi tiko lerintshwa.—Esaya 66:7, 8; Nhlavutelo 9:14; 11:11, 12.
13 Endzhaku ka sweswo, Yesu u hetisise xitshembiso xakwe xo “humesela ehandle ka Mfumo wa yena vakhunguvanyisi hinkwavo ni lava endlaka leswo biha.” (Matewu 13:41) Hi ndlela leyi, u hlayise bandlha leri baseke ra Vakriste lava totiweke lava va ‘tiveke Xikwembu xa vona, va va ni matimba, naswona va endla hi laha ku humelelaka.’ Va chumayele mahungu lamanene ya Mfumo emisaveni hinkwayo, xisweswo ‘va nghenisa ku twisisa eka lavo tala.’ (Daniel 11:32, 33; Matewu 24:14) Ku sukela hi 1935 Yehova u hlanganise nhlayo leyi kulaka ya “tinyimpfu tin’wana” eka bandlha leri, lava amukelaka ntshembo wa la misaveni ni lava va hlanganyeleke entirhweni wa ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu hi ku tshembeka.—Yohane 10:16; Nhlavutelo 7:9, 14, 15.
14. Vuyelo bya ‘ku yimela tiko ra Daniyele’ ka Yesu emasikwini ya makumu hinkwawo byi ve bvihi ke?
14 Ku va kona ka ntlawa lowu wa Vakriste namuntlha ka xiyeka. Emisaveni leyi avanyisiweke hi politiki, va hlayise vukala-tlhelo bya xiviri tanihi vafumiwa va Mfumo wa Xikwembu. (Yohane 17:14) Hikwalaho, va karhatiwe hi nxaniso emavokweni ya tihosi leti timbirhi. Vukhongeri byo hemba, na byona, byi kunguhate ni ku endla rhengu ra ku va herisa hi laha ku heleleke. Ematshan’wini ya leswaku sweswo swi humelela, va andzile naswona namuntlha va kumeka ematikweni lama tlulaka 200 naswona va endla nhlayo leyi tlulaka timiliyoni tinharhu ta vanhu lava tshembekaka. Va tsakela Paradeyisi ya moya ehansi ka vulawuri bya Kriste lebyi hambanaka ngopfu ni munyama ni ku rhurhumela ka misava leyi. (Esaya 65:13, 14) Xisweswo, Yesu a a ri la “yimeleke tiko ra v̌ana v̌a [Daniyele]” eka masiku lawa hinkwawo ya makumu.—Daniel 12:1.
Mikayele ‘Wa Yima’
15. Yesu u ‘yima’ hi ndlela yihi, naswona leswi swi humelela rini?
15 Kutani swi ta njhani leswaku Yesu, loyi ana se a ‘yimeke,’ a ‘humelela’ enkarhini wolowo? (Daniel 12:1) Kavula i mhaka ya leswi vuhosi byakwe byi nghenelaka xivumbeko lexintshwa. I nkarhi wakwe leswaku a tirha hi ndlela leyi hlawulekeke leswaku a ponisa ‘tiko ra Daniyele’ eka ku lovisiwa emavokweni ya tihulumendhe ta vanhu. (Ezekiel 38:18, 19) “Nkari” lowu kombeteriweke laha entiyisweni i “nkari wa makumu” wa hosi ya le n’walungwini ni hosi ya le dzongeni, loko hosi ya le n’walungwini yi xungeta xiyimo xa moya xa vanhu va Xikwembu. (Daniel 11:40-45) Ku nga si ta nkarhi lowu, vuhosi bya Yesu byi tekiwe byi ri bya nkoka hi malandza yakwe lama tshembekaka ya laha misaveni ntsena. (Psalma 2:2, 3) Hambi swi ri tano, manuku, i nkarhi wa ‘ku humelela ka Hosi Yesu,’ laha un’wana ni un’wana a nga ta sindzisiwa ku xiya vuhosi byakwe. (2 Vatesalonika 1:7, 8) Leswi swi ta katsa ku lovisiwa ka mavandla hinkwawo lama kanetaka, swi landzeriwa hi ku Fuma ka Gidi ra Malembe ka Yesu ni vafumi-kulobye, loko Mfumo wu ta va wona hulumendhe ntsena ehenhla ka vanhu.—Nhlavutelo 19:19-21; 20:4.
16. Vuyelo bya ku ‘yima’ ka Yesu eka matiko lama nga chaviki Xikwembu hi byihi xana?
16 Ku pfumelelana ni leswi, ntsumi yi vula leswaku loko Mikayele a yima, “masiku ya mapfalo ma ta v̌a kona la’yonghasi ma nga si v̌a ka kona mpfhuka matiko ma ri kona, ku fikela nkarini wolowo.” (Daniel 12:1; ringanisa Matewu 24:21.) Ku ta va nkarhi wa ku lovisiwa eka lavo biha ni ku ponisiwa ka lavo tshembeka. (Swivuriso 2:21, 22) Yingisela xiendlo xa ku chava xa vanhu lava nga tshembekiki enkarhini wolowo; “Va vitana tintshava ni maribye va ku: ‘Hi weleni ehenhla, mi hi funengeta leswaku loyi a tshameke exiluvelweni a ta kala a nga hi voni, ni vukari bya Xinyimpfana byi ta kala byi nga hi fikeli. Hikuva siku lerikulu ra vukari bya vona ri fikile, kutani i mani loyi a nga ri tiyelaka xana?’”—Nhlavutelo 6:16, 17.
17. Kutani ku ta humelela yini eka mavandla ya Sathana ya laha misaveni, ku katsa ni hosi ya le n’walungwini ni hosi ya le dzongeni?
17 Vuyelo bya ‘nkarhi lowu wa nhlomulo’ eka mavandla ya Sathana ya laha misaveni byi hlamuseriwe eka vuprofeta bya Ezekiyele byo lwisana na Gog wa Magog: “U ta wa e henhla ka tinṭhav̌a ta Israel, wena, ni mitlawa ya wena hikwayo, ni matiko la’ma nga ta v̌a na wena.” (Ezekiel 39:4) Loko Yeremiya a vulavula hi nkarhi lowu fanaka wa nhlomulo, u te: “La’v̌a tlhav̌iweke i Yehova v̌a ta v̌a kona, ku suka e makuṅwini maṅwana ya misav̌a, ku ya fika e makuṅwini maṅwana ya misav̌a.” (Yeremia 25:33) Wu ta va nkarhi wa nhlomulo hakunene. Yesu u ta heta matimu yo leha ya nyimpi ya vanhu loko a ‘yima’ leswaku a susa mimfumo ya vanhu leyi nga ni vutihlamuleri.—Psalma 46:9; 1 Vakorinto 15:25.
Vaponi Va ‘Nkarhi Wa Nhlomulo’
18. (a) Ntokoto wa vagandzeri va ntiyiso wu ta va wihi loko Mikayele a ‘yima’? (b) Swi vula yini ku va la “ṭariweke bukwini”?
18 Hambi leswi vanhu va Xikwembu va nga ta tokota vuyelo bya rivengo ra nala, lowu wu ta va ‘nkarhi wa nhlomulo’ ngopfu-ngopfu eka lavo biha. (Psalma 37:20) Ntsumi yi byela Daniyele yi ku: “E mikarini yoleyo, tiko ra wena ri ta ponisiwa, v̌a nga hikwav̌o la’v̌a ṭariweke bukwini.” (Daniel 12:1) Vo tala va ‘vana va tiko ra Daniyele’ va ta va va file naswona va amukele hakelo ya vona ya le tilweni enkarhini lowu. A swi kanakanisi leswaku lava va ta hlanganyela na Mikayele eku hluleni loku kukulu ka nyimpi. (Nhlavutelo 2:26, 27; Psalma 2:8, 9) Lava va salaka emisaveni va nge vi na xiphemu enyimpini; kambe va ta va vahlayisi va vutshembeki, kutani va ta va vaponi. (Nhlavutelo 17:14; 19:7, 8) Vanghana va vona, “ntshungu lowukulu,” na vona va ta va vaponi. (Nhlavutelo 7:9, 14) Masalela lama totiweke ni “tinyimpfu tin’wana” xisweswo va ta tikombisa va ri lava “ṭariweke bukwini,” hi leswaku, mavito ya vona ma ta va erhekhodweni tanihi lava nga enxaxamelweni wo amukela nyiko ya vutomi lebyi nga heriki, etilweni kumbe emisaveni.—Yohane 10:16; Eksoda 32:32, 33; Malakia 3:16; Nhlavutelo 3:5.
19. (a) Xana ku ‘yima’ ka Mikayele ku ta tisa ku rhula emisaveni hi ndlela yihi? (b) I swivutiso swihi leswi yimelaka ku hlamuriwa?
19 Lava va ta va ni lunghelo ro vona ku simekiwa ka ku rhula ka xiviri emisaveni hinkwayo. Va ta vona ku hetiseka ka xitshembiso xa Yehova lexi nge: “Hikuv̌a la’v̌o biha va ta susiwa, kambe la’v̌a ṭhembaka Yehova v̌a ta fuma misav̌a.” (Psalma 37:9) Hi mhaka ya leswi Mfumo wa Xikwembu wu nga ta va wu ri wona hulumendhe leyi tiyeke ntsena ehenhla ka misava, munhu un’wana ni un’wana la hanyaka u ta va nandza wa Yehova. (Esaya 11:9) Xisweswo, “e nkarini wa makumu” wa tihosi timbirhi, Mikayele “o ta humelela” leswaku a tisa ku rhula evanhwini. Ku hava ku vumbiwa ka matlhari ya mimfumo leyikulu kumbe matshalatshala man’wana lama nga ta yimisa endlelo leri. Hambi swi ri tano, xana leswi swi vula leswaku hi fanele ku yima ku fikela enkarhini wolowo leswaku hi tsakela ku rhula? E-e, ku ni ku rhula loku Vakriste va nga ku tsakelaka hambi ku ri sweswi—hakunene, muxaka wo antswa wa ku rhula ku tlula ku pfumaleka ka nyimpi ntsena. Ku rhula loku i yini? Vuprofeta bya ntsumi eka Daniyele byi ya emahlweni byi nyikela ku vonakala eka leswi.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Tanihi leswi Mikayele a vitaniwaka ntsumi leyikulu, van’wana va ehleketa leswaku ku n’wi kombisa tanihi Yesu hi ndlela yin’wana ku tsongahata vukulukumba kumbe xiyimo xa Yesu. (Yuda 9) Kambe, vumbhoni bya xikombiso xo tano byi vangele vadyondzi lava boxiweke laha henhla va Vujagana ku xiya Mikayele tanihi Yesu ku nga khathariseki ntiyiso wa leswaku va tshembela eka mianakanyo ya Vunharhu-un’we.
Wa Tsundzuka Xana?
◻ Mikayele Hosana Leyikulu i mani xana?
◻ Tiko ra Daniyele i vamani namuntlha?
◻ Xana manuku Mikayele u yimela tiko ra Daniyele hi ndlela yihi?
◻ Xana Mikayele ku nga ri khale u ta yima hi ndlela yihi leyi hlawulekeke?
◻ I vamani lava nga ta pona nkarhi wa ku yima ka Mikayele?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]
Matshalatshala lamakulu yo hetelela yo herisa vanhu va Xikwembu ma ta hluleka—kambe njhani?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Ku ponisiwa ku ta ta eka vanhu va Xikwembu loko Mikayele a ‘yima’ leswaku a herisa ku lwa ka tihosi letimbirhi