Nkambisiso Wa Mahungu

Xikombiso Lexi Hoxeke

“Xikombiso xa wena hi xihi?” Eka timiliyoni ta vanhu leti yaka eka tichati ta “xikombiso xa tinyeleti” leti lunghiseleriweke hi vangoma va tinyeleti, xivutiso xexo i xa nkoka lowukulu. Va pfumela leswaku xivandla xa tinyeleti, tiplanete, dyambu ni n’weti mayelana ni minhlengeleto ya bandhi ra tinyeleti enkarhini wa ku velekiwa hi ku kongoma swi kucetela vutomi bya munhu. Kambe, hi ku landza Independent ya siku na siku ya London, vangoma va tinyeleti va nyika vanhu xikombiso lexi hoxeke. Tichati ta “xikombiso xa tinyeleti” lexi tirhiseriwaka ti-horoscope ti seketeriwe eka “milawu” ya vungoma bya tinyeleti leyi tsariweke malembe lama nga vaka 2 000 lama hundzeke.

Independent yi ri: “Mutivi wa tinyeleti u ta byela vatswari va xihlangi lexi tswariweke namuntlha leswaku i Cancer.” Hambi swi ri tano, xiviko xi ri: “Loko ematshan’wini ya sweswo a va lo languta xiyimo xa dyambu exibakabakeni, a va ta kuma leswaku entiyisweni dyambu ri le ka Gemini.” I yini lexi vangelaka leswi xana? Vativi va tinyeleti va swi vitana “ndzhendzeleko wo nonoka wa tinhla,” xiendlo lexi eka xona yinhla ya misava, kahle-kahle, yi ninginikaka swinene ku tlula ya le henhla loko yi ri karhi yi hunguta rivilo. Ndzhendzeleko lowu, kumbe “ku ninginika,” ku heta xirhendzevutana xa tidigri ta 360 eka malembe man’wana ni man’wana ya 25 800, leswi vulaka leswaku ku nonoka ka tinhla ku famba mpfhuka wa tisekene ta 50 lembe na lembe, kumbe digri yin’we hi malembe ya 72. Xisweswo ke, eka malembe lama hundzeke ya 2 000 xivandla xa dyambu exibakabakeni xi rhetele endzhaku hi xikombiso xin’we lexi teleke xa bandhi ra tinyeleti. Hikwalaho ka sweswo, “horoscope ya ku velekiwa a hi xifaniso xa xiviri xa matilo enkarhini wa ku velekiwa ka munhu,” ku hlamusela Richard F. Smith eka buku yakwe ya Prelude to Science. “Vunyingi bya ti-Scorpio ta misava leyi,” wa hlamusela, “hi xiviri ti ve kona loko dyambu ri ri eka Libra, ti-Leo to tala hi xiviri i ti-Cancer, ti-Cancer i ti-Gemini, na swin’wana.”

Vukanganyisi bya tichati ta tinyeleti na ti-horoscope swi tiyisa ntsena vutlhari byo languta eka Muvumbi ku kuma vukongomisi hayi eka swilo leswi a swi vumbeke. (Varhoma 1:24, 25) Kambe, xivangelo lexikulu xo papalata ku tirhisiwa ka ti-horoscope hi leswaku leswi swi nga endla leswaku u nkhinsama “e mahlweni ka dyambu ni ṅweti, hambi ku ri mahlweni ka v̌andla hikwaro ra matilo, yi ri mhaka leyi [Xikwembu xi] nga yi lerisangiki.”—Deuteronoma 17:2-5.

A Ku Na Mati—A Ku Na Vutomi

Lawa i makumu lama fikeleriweke hi Profesa Norman H. Horowitz, ntlhari leyi ngheneleke mapfhumba ya 1965-76 ya Mariner na Viking yo ya eMars.

Ebukwini yakwe ya To Utopia and Back: The Search for Life in the Solar System, Profesa Horowitz u vule leswaku leswi kumiweke eka mapfhumba lawa hi ku twakala swi hlamula xivutiso xo lava ku tiva loko ku ri na vutomi eMars kumbe eka planete yihi na yihi yin’wana ya tiplanete ta hina. U ri, “Mars yi pfumala nchumu lowu hlawulekeke lowu lawulaka xivandla xa planete ya hina, malwandle ya mati eku vonakaleni loku teleke ka dyambu.” Vulavisisi byi tiyise ku pfumaleka ka mati eka planete leyi.

Endzhaku ka loko minkambisiso ya vurhonwani yi suse ku koteka kwihi na kwihi ka vutomi eMars, Horowitz u pfumerile: “Ku hluleka ko kuma vutomi eMars a ku heta matimba, kambe nakambe a ku ri vuhlavuteli. Leswi Mars a yi tshembisa ngopfu ku va ni swilo leswi nga ni vutomi lebyi nga riki bya la misaveni eka tiplanete, se swi le rivaleni leswaku misava hi yona ntsena planete leyi nga ni vutomi exivandleni xa hina xa tinyeleti.”

Swi fanela swonghasi leswi loko a tsala hi misava, Esaya muprofeta wa khale a vuleke leswaku Muendli wa yona “o yi endlile leŝaku yi akiwa!” (Esaya 45:18) Mati ma vuriwile eku sunguleni emhakeni ya ku tumbuluxa ya Bibele. Hi ku twakala, ku lunghiseleriwa ka mati emahlweni ka ku tumbuluxiwa ka xivumbeko xihi na xihi xa vutomi bya la misaveni a swi boha. Hi laha mapfhumba yo ya eMars ma tiyiseke ha kona: Ehandle ka xivandla xa swa moya, laha ku nga riki na mati, ku nga ka ku nga vi na vutomi.—Genesa 1:1-10.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Xivandla lexi nga hava vutomi xa Mars, loko xi langutiwa hi le ka xibamubamu xa “Viking II”

[Xihlovo Xa Kona]

Xifaniso xa NASA