Xikombiso—Wa Xi Hlayisa Ke?

“HI LAVA vanhu va tiko rin’wana ni rin’wana va tiphina hi ku humelela, ku hlayiseka ni ntsako. Gondzo ro ya eka leswi ri le ku hundzeleni emisaveni leyi ntshunxekeke eka nyutliya, leyi nga hava vukarhi.”—Perestroika, hi murhangeri wa Soviet Mikhail Gorbachev.

Hi ku tiyimelela, vo tala va kanakana leswaku munhu hakunene u na vuswikoti byo humesa swiyimo swo tano swa misava. Murhangeri un’wana, Yesu Kriste, u tshembise nchumu wun’wana lowunene​—⁠misava ya paradeyisi laha hambi ku ri xiendlakalo xa rifu xi nga ta va xi herisiwile. (Matewu 5:5; Luka 23:43; Yohane 5:28, 29) Kavula, ndlela yo endla leswi i ku nghenelela ka Xikwembu. Eka nhlamulo ya xivutiso lexi nge xana ku nghenelela ko tano ku ta ta “rini,” Yesu u te: “Mfumo wa Xikwembu a wu humeleli wu ri karhi wu voniwa hi mahlo.” Eku sunguleni, a ku ri vanhu lava xiyaka swinene lava nga ni tihlo ro fanekisela ra gama lava a va ta wu vona. (Luka 17:20, 37) Ha yini swi ri tano?

Mhaka Leyi Hi Lavaka Xikombiso Ha Yona

Ku sukela eku tlhandlukeleni kakwe etilweni, Yesu Kriste hi “loyi a akeke eku vonakaleni loku nga tshinelekiki; ku hava munhu ni un’we loyi a tshamaka a n’wi vona, kumbe loyi a kotaka ku n’wi vona.” (1 Timotiya 6:16) Xisweswo, mahlo ya vanhu ya nyama ma nga ka ma nga ha n’wi voni kambe. Hi laha Yesu a vuleke ha kona hi siku ro hetelela ra vutomi byakwe bya la misaveni u te: “Endzhaku ka nkarhinyana, misava a yi nga ha ndzi voni.” (Yohane 14:19) A nga voniwa ntsena hi ndlela yo fanekisela.—Vaefesa 1:18; Nhlavutelo 1:7.

Hambi swi ri tano, Yesu u vule leswaku a swi ta koteka leswaku vadyondzisiwa va yena va twisisa nkarhi lowu Mfumo wa Xikwembu a wu ta sungula ku fuma ha wona. Hi ndlela yihi ke? Hi ku tirhisa xikombiso. Loko a hlamula xivutiso lexi nge, ‘Xana xikombiso xa vukona bya wena xi ta va xihi ke?’ Yesu u andlale vumbhoni lebyi vonekaka bya ku fuma ka yena loku nga vonakiki ka nkarhi lowu taka.—Matewu 24:3.

Lexi katsiweke eka xikombiso a ku ri xifaniso lexi kombisaka muxaka wa vanhu lava a va ta pfuneka eka xona. “Laha ntsumbu wu nga kona,” ku vula Yesu, “hi laha [magama] ma nga ta hlengeletana kona.” (Matewu 24:28) Hinkwavo lava lavaka ku pona makumu ya mafambiselo ya sweswi va nghena emisaveni leyintshwa ya Xikwembu va fanele ‘ku hlengeletana’ ivi va tiphina hi swakudya swa moya swin’we na “vahlawuriwa” va Kriste lava fanaka ni magama.—Matewu 24:31, 45-47.

Ku Tivonela Eka Ku Hela Mbilu

A ku na munhu loyi a nga tivaka siku ra ku ‘hela ka mafambiselo ya sweswi layo biha. “Loko ri ri siku ra kona ni nkarhi wa kona,” ku vula Yesu, “a ku na loyi a swi tivaka, hambi ti ri tintsumi ta le tilweni, hambi a ri N’wana; swi tiviwa hi Tatana ntsena.”—Marka 13:32, 33.

Kambe, xana swi nga endleka leswaku xikombiso a xi ta humelela eka tinxaka leto tala leti tlhandlamanaka ta vanhu? E-e. Xikombiso xi fanele ku humelela hi nkarhi wa rixaka rin’we ro karhi. Rixaka leri fanaka leri voneke ku sungula ka xikombiso ri ta tlhela ri vona ku chaputa ka xona eka “nhlomulo lowu nga si humelelaka, hi mpfhuka ka ntumbuluko.” Van’wamatimu vanharhu, Matewu, Marka na Luka va rhekhode xitiyisekiso xa Yesu ehenhleni ka leswi.—Marka 13:19, 30; Matewu 24:13, 21, 22, 34; Luka 21:28, 32.

Hambi swi ri tano, ku na khombo ro sungula ku hela mbilu. Ku hundzile malembe ya makume-nkombo-mune ku sukela eku tlhekekeni ka Nyimpi yo Sungula ya Misava hi 1914. Eka malangutelo ya vanhu, lowu wu nga vonaka ku ri nkarhi wo leha swinene. Kambe Vakriste van’wana lava nga ni mahlo ya magama lava voneke Nyimpi yo Sungula ya Misava va ha hanya ni sweswi. Rixaka ra vona a ri hundzanga.

Loko a nyikele xikombiso, Yesu u tsundzuxe hi khombo ra ku sungula ku hela mbilu. U vulavule hi vanhu lava nga ta ku embilwini ya vona: “N’wini wa mina wa hlwela ku fika.” Yesu u kombe leswaku mintlhaveko yo tano, loko yi nga kamberiwi, yi nga yisa eka goza ra vuphukuphuku. (Matewu 24:48-51) Vaapostola va Kriste a va ri ni swo tala swo swi vula ehenhleni ka leswi.

“Vahlekuli”

Hi ku ya hi Yuda mutsari wa Bibele, vaapostola va Kriste va twarise xitsundzuxo lexi landzelaka: “Eminkarhini yo hetelela ku ta va ni vahlekuli lava yaka hi ku navela ka vona loko biha, va nga chavi Xikwembu.”—Yuda 17, 18.

Ku navela vutomi emisaveni leyintshwa leyi baseke ku nga siviwa hi ku clava hi ‘ku navela loko biha loku nga tsakisiki Xikwembu.’ Leswi ngopfu-ngopfu namuntlha swi na khombo hikwalaho ka maendlelo ya misava ya mavulavulelo ni ku vulavurisana. A ku si tshama ku va ni ku kombisiwa ka vukarhi, vungoma ni rigangugangu evurungurwini bya munhu hi mpimo wo tano. Hakanyingi i tinhloko-mhaka ta marungula ya xiya-ni-moya ni ya vuyimbeleri, naswona swi voniwa eka minongonoko yo tala ya TV, ti-video, swinavetisi, tibuku ni timagazini.

Xikombiso xi kombetela eka makumu ya swilo swo tano leswi nga tsakisiki Xikwembu. Manuku ke, hi ntolovelo, vanhu van’wana lava nga ni ku navela ka swilo leswi nga tsakisiki Xikwembu va hlekula xikombiso. Hi laha swi vhumbiweke ha kona, va endla njhekanjhekisano wa leswaku “swilo hinkwaswo swa ha ya emahlweni hi laha a swi famba ha kona, ku sukela loko misava yi tumbuluka.”—2 Petro 3:3, 4.

‘Rirhandzu Ri Titimela’

Sweswinyana, Paul Bowles, mutsari wa malembe ya 75 hi vukhale wa Muamerika, ku vulavurisaniwe na yena hi magazini wa Newsweek. Loko a hlamula xivutiso lexi nge, “Xana langutelo ra wena hi misava hi rihi ke?” Bowles u te: “Misava yi hohlokile hi tlhelo ra mahanyelo. Ku hava na un’we loyi a tshembekaka hi ndlela leyi a va ri xiswona malembe ya 60 lama hundzeke. A ku ri na nhlamuselo ya leswi njhinga yi nga swona; a ku ri mfungho lowu tekiweke wu ri wa nkoka wa ndhavuko wa hina Valungu. Sweswi ku hava na un’we [la khathalaka]. Ku tlhela ku va ni ku kandziyisiwa lokukulu ka mali.”

Xiyimo lexi xi hi laha Bibele yi vhumbeke ha kona. Yesu u vhumbile a ku: “Rirhandzu ra lavo tala ri ta sungula ku titimela, hikuva ku homboloka ku ta va ku andzile.” (Matewu 24:12; 2 Timotiya 3:1-5) Loko vutianakanyi ni makolo swi andza, rirhandzu ra Xikwembu ra hunguteka. Vanhu vo tala swinene va kombisa leswaku va veka ku navela ka vona vini emahlweni ka milawu ya Xikwembu hi ku katseka eka swiendlo swa vugevenga, vutherorisi, mikhuva ya mabindzu leyi nga tshembekiki, rigangugangu ni ku tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha.

Van’wana va xiya ku hetiseka ka xikombiso kambe va hluleka ku teka goza ehenhleni ka xona hikwalaho ka ku va va khomeke ngopfu eku titsakiseni. Hi tlhelo rin’wana, ku hlayisa xikombiso swi lava ku tiyisela eku kombiseni ka rirhandzu leri pfumalaka vutianakanyi ra Xikwembu ni muakelani.—Matewu 24:13, 14.

“Ku Vilela Hi Swa Vutomi”

Yesu u tlhele a tsundzuxa leswaku, handle ka mintsako ya vutianakanyi, swilaveko leswi nga enawini swa nyama a swi ta gondzombela van’wana swonghasi lerova va honisa xikombiso. U khutazile a ku: “Tivoneleni leswaku timbilu ta n’wina ti nga tikeriwi hi makolo ni ku pyopya, ni ku vilela hi swa vutomi lebyi, ni leswaku siku rero ri nga mi tshuketi, hikuva ku kotisa xirimbani, ri ta wela hinkwavo lava akeke emisaveni hinkwayo.”—Luka 21:34, 35.

Kavula, Bibele yi khutaza vutomi lebyi tsakisaka bya ndyangu. (Vaefesa 5:24–6:4) Hakanyingi leswi swi lava leswaku nhloko ya ndyangu yi katseka eka muxaka wun’wana wa ntirho kumbe bindzu ku singilela nsati ni vana va yena. (1 Timotiya 5:8) Hambi swi ri tano, ku ta va ku anakanya swintsongo ku pfumelela vutomi bya munhu byi rhendzeleka ntsena endyangwini, ebindzwini ni le ka swilo leswi vonekaka. Hikwalaho ka khombo leri, Yesu u tsundzuxile a ku: “Hi laha swilo swi humeleleke ha kona emasikwini ya Nowa, swa ha ta humelerisa xisweswo emasikwini ya N’wana-wa-Munhu. A va dya, va nwa, va hlomisa ni ku hlomiselana, ku ko ku fika siku leri Nowa a ngheneke engalaveni ha rona, kutani ndhambi ya mati yi fika, yi va lovisa hinkwavo. . . . Swi ta va tano hi siku leri N’wana-wa-Munhu a nga ta humelela ha rona erivaleni.”—Luka 17:26-30; Matewu 24:36-39.

Ku “Tekiwa” Kumbe Ku “Siyiwa” Ke?

Nkarhi wu fambile. Ku nga ri khale, Mfumo wa Xikwembu wu ta nghenelela leswaku wu lulamisa timhaka. Manuku munhu un’wana ni un’wana u ta khumbeka eka yin’wana ya tindlela timbirhi. Hi laha Yesu a hlamuseleke hakona. “Eka [vavanuna] vambirhi lava nga ta va emasin’wini, ku ta tekiwa un’wana, un’wana a siyiwa; eka vavasati vambirhi lava nga ta va eku sileni, ku ta tekiwa un’wana, un’wana a siyiwa.”—Matewu 24:40, 41.

Loko nkarhi wolowo wa nkoka wu fika, xana xiyimo xa wena xi ta va xihi ke? Xana u ta avanyiseriwa ku lovisiwa, kumbe xana u ta tekeriwa ku pona? Ku ku kongomisa endleleni leyi lulameke, tlhela u xiya xikombiso lexi Yesu a xi nyikeke: “Laha ntsumbu wu nga kona, hi laha [magama] ma nga ta hlengeletana kona.”—Luka 17:34-37; Matewu 24:28.

Xisweswo Yesu a a kandziyisa xilaveko xa goza leri anakanyiweke swinene, leri hlanganeke. Lava va tekeriwaka ku pona i vanhu lava hlanganaka swin’we nkarhi na nkarhi ivi va pfuneka eka swakudya swa moya leswi Xikwembu xi swi phamelaka. Timiliyoni ti tokote leswaku swakudya swo tano swa moya swi huma eku hlanganyeleni swinene ni rin’wana ra mabandlha lama tlulaka 55 000 ya Timbhoni ta Yehova na hi ku dyondza tibuku leti seketeriweke eBibeleni to tanihi leyi u yi hlayaka.

Timiliyoni leti tlulaka tinharhu ta Timbhoni ta Yehova ti kombisa ripfumelo eka xikombiso hi ku avelana ‘mahungu lamanene ya mfumo’ ni vaakelani va tona. (Matewu 24:14) Xana u ma amukela kahle mahungu lamanene? Loko swi ri tano, u nga nghenisa xitshembiso xa ku ponela eparadeyisini ya laha misaveni embilwini.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Vo tala va godzomberiwa swinene hi mintsako lerova va honisa xikombiso

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Ku hlayisa xikombiso swi katsa ku hlengeletana leswaku hi tiwundla hi Rito ra Xikwembu