Vaapostola Va Kombela Xikombiso

Se i Ravumbirhi nindzhenga naswona Nisani 11 yi kusuhi ni ku hela. Nakambe ni masiku ya Yesu yo tirha hi matimba laha misaveni se ya hela. Ninhlikanhi a a dyondzisa etempeleni naswona nimadyambu a a dyondzisa ehandle ka muti. Leswi vanhu a va tsakela swinene, “a va ya etempeleni nimpundzu va ya n’wi yingisela.” (Luka 21:37, 38) Leswi sweswo se swi hundzeke, Yesu u tshame eNtshaveni ya Mitlhwari a ri ni vaapostola va mune ku nga Petro, Andriya, Yakobo na Yohane.

Vaapostola lava va mune va ya eka yena exihundleni. Va vilerisiwa hi tempele hikuva Yesu a ha ku profeta leswaku a ku nge sali ribye ra yona ehenhla ka ribye rin’wana. Kambe va ehleketa hi swilo swo tala. Yesu wa ha ku va byela a ku: “Tshamani mi lunghekile, hikuva N’wana wa munhu u ta fika hi nkarhi lowu mi nga wu ehleketiki.” (Luka 12:40) U tlhele a vulavula hi “siku leri N’wana wa munhu a nga ta tikomba ha rona eka vanhu.” (Luka 17:30) Xana sweswo swi nga va swi fambisana ni leswi a ha ku swi vulaka hi tempele? Vaapostola va lava ku tiva mhaka leyi hi timbilu ta vona hinkwato. Kutani va ri: “Hi byele, xana swilo leswi swi ta endleka rini naswona xi ta va xihi xikombiso xa ku vuya ka wena ni xa ku fika ka makumu?”—Matewu 24:3.

Kumbexana a va ehleketa hi ku herisiwa ka tempele leyi a va yi vona ekusuhi. Nakambe va vutisa hi ku vuya ka N’wana wa munhu. Kumbexana va tsundzuka xifaniso lexi a xi hlamuseleke xa “wanuna un’wana loyi a ri n’wana wa hosi” loyi ‘a yeke ekule a ya vekiwa ku va hosi a tlhela a vuya.’ (Luka 19:11, 12) Kutani eku heteleleni, va tivutisa hi leswi nga ta katseka eka “ku fika ka makumu.”

Yesu u va hlamula hi ku va nyika xikombiso lexi kombisaka nkarhi lowu vulawuri bya Xiyuda ku katsa ni tempele a swi ta herisiwa ha wona. Kambe u vula swin’wana leswi engetelekeke. Xikombiso lexi xi ta pfuna Vakreste enkarhini lowu taka ku tiva loko va hanya enkarhini wa “ku vuya ka yena” ni le nkarhini wa makumu ya misava.

Loko malembe ma ri karhi ma famba, vaapostola va vone ku hetiseka ka vuprofeta bya Yesu. Ina, swilo swo tala leswi a swi profeteke swi sungule ku humelela hi nkarhi lowu va hanyeke hi wona. Hikwalaho, Vakreste lava xalamukeke lava a va hanya endzhaku ka malembe ya 37, hi 70 C.E., va tshame va lunghekile loko nkarhi wa ku herisiwa ka vulawuri bya Xiyuda ni tempele wu ri karhi wu tshinela. Hambiswiritano, a hi swilo hinkwaswo leswi Yesu a swi profetaka leswi hetisekaka hi nkarhi wolowo ni ku ya fika hi 70 C.E. Kutani i yini leswi nga ta komba ku vuya kakwe loko a ri ni matimba yo Fuma? Yesu u byela vaapostola nhlamulo.

Yesu u profeta leswaku ku ta va ni “tinyimpi ni swiviko swa tinyimpi” naswona “matiko ma ta hlaselana ni mifumo yi ta hlaselana.” (Matewu 24:6, 7) U tlhela a vula leswaku “ku ta va ni ku tsekatseka lokukulu ka misava, naswona ku ta va ni ku kayivela ka swakudya ni mintungu.” (Luka 21:11) Yesu u lemukisa vadyondzisiwa vakwe a ku: “Vanhu va ta mi khoma va tlhela va mi xanisa.” (Luka 21:12) Ku ta humelela vaprofeta va mavunwa naswona va ta hambukisa vo tala. Vuhomboloki byi ta andza naswona rirhandzu ra lavo tala ri ta hola. Tlhandlakambirhi, u vula leswaku “mahungu lawa lamanene ya Mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo, kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Matewu 24:14.

Hambileswi vuprofeta bya Yesu byi hetisekeke hi tindlela tin’wana emahlweni ka ku lovisiwa ka Yerusalema hi Varhoma, xana Yesu a nga va a vulavula ni hi vuprofeta lebyi nga ta hetiseka hi ndlela leyikulu enkarhini lowu taka? Xana wa swi vona leswaku leswi Yesu a swi profeteke swi le ku hetisekeni hi ndlela leyikulu emikarhini ya hina?

Xin’wana lexi Yesu a xi katseke eka xikombiso xa ku vuya kakwe i “nchumu lowu nyenyetsaka lowu onhetelaka.” (Matewu 24:15) Hi 66 C.E., nchumu lowu nyenyetsaka wu humelela wu ri “masocha” ya Rhoma, wu ri ni mikhuva ya wona yo gandzela swifaniso. Varhoma va rhendzela Yerusalema va tlhela va mbundzumuxa man’wana ya makhumbi ya wona. (Luke 21:20) Xisweswo, “nchumu lowu nyenyetsaka” wu yime endhawini leyi nga faneriki, leyi Vayuda va yi tekaka yi ri “ndhawu yo kwetsima.”

Yesu u ya emahlweni a profeta a ku: “Ku ta va ni nhlomulo lowukulu lowu nga si tshamaka wu va kona hi mpfhuka misava yi va kona ku fikela sweswi, naswona a wu nge he tlheli wu va kona.” Hi 70 C.E., Varhoma va lovisa Yerusalema. Ku hluriwa ka ‘muti wo kwetsima’ wa Vayuda ku katsa ni tempele ya wona, ku tikomba ku ri nhlomulo lowukulu, lowu dlayaka magidi yo tala ya vanhu. (Matewu 4:5; 24:21) Ku lovisiwa koloko i kukulu ku tlula ku lovisiwa ka muti wihi ni wihi loku Vayuda va nga si tshamaka va ku vona naswona ku herisa vulawuri lebyi hleriweke byo gandzela lebyi Vayuda va byi landzeleke madzana ya malembe. Kahlekahle ku hetiseka kwihi na kwihi loku nga ta landzela ni lokukulu ka marito ya Yesu ya vuprofeta, ku ta va loku chavisaka.

KU TIYISEKA EMASIKWINI LAMA PROFETIWEKE

Ku kanerisana ka Yesu ni vaapostola vakwe mayelana ni xikombiso xa ku vuya kakwe a ri ni matimba ya Mfumo ni ku hela ka misava, ka ha ri kule ni ku hela. Sweswi u va lemukisa hi ku hlongorisa ‘lava tivulaka Kreste ni vaprofeta va mavunwa.’ U vula leswaku vanhu va ta ringeta ku “hambukisa hambi ku ri vahlawuriwa loko swi koteka.” (Matewu 24:24) Kambe vahlawuriwa a va nge hambukisiwi. Vanhu va nga swi kota ku vona lava tivulaka Kreste. Ku hambana ni sweswo, ku vuya ka Yesu ku nge voniwi hi vanhu.

Loko a vulavula hi nhlomulo lowukulu lowu a wu ta tlhekeka eku heleni ka misava, Yesu u ri: “Dyambu ri ta hundzuka ntima ni n’weti a wu nge he voningi, tinyeleti ti ta wa hi le tilweni naswona swilo leswi nga ematilweni swi ta tsekatsekisiwa.” (Matewu 24:29) Loko vaapostola va twa marito wolawo yo chavisa, a va swi tivi leswi nga ta humelela kambe swi ta va tsema nhlana hakunene.

Swiendlakalo leswi tsemaka nhlana swi ta va khumba njhani vanhu? Yesu u ri: “Vanhu va ta titivala hikwalaho ko chava ni ku langutela swilo leswi nga ta endleka emisaveni, hikuva swilo leswi nga ematilweni swi ta tsekatsekisiwa.” (Luka 21:26) Entiyisweni, Yesu u hlamusela nkarhi lowu nga ta va ni munyama lowukulu hi mpfhuka vanhu va va kona.

Lexi tiyisaka nhlana, Yesu u hlamusela vaapostola leswaku a hi vanhu hinkwavo lava va nga ta rila loko ‘N’wana wa munhu a ta a ri emapapeni hi matimba ni ku vangama lokukulu.’ (Matewu 24:30) Se u swi kombisile leswaku Xikwembu xi ta nghenelela “hikwalaho ka vahlawuriwa.” (Matewu 24:22) Loko swi ri tano, xana vadyondzisiwa lava vo tshembeka va fanele va angula njhani hi swiendlakalo leswi swo chavisa leswi Yesu a swi hlamuselaka? Yesu u khutaza valandzeri vakwe a ku: “Loko swilo leswi swi sungula ku endleka, yimani mi ololoxa tinhloko hikuva ku kutsuriwa ka n’wina ku le kusuhi.”—Luka 21:28.

Nilokoswiritano, xana vadyondzisiwa va Yesu lava nga ta va va hanya hi nkarhi wolowo lowu profetiweke, va ta swi vona njhani leswaku makumu ma tshinele? Yesu u vulavula hi xifaniso xa murhi wa nkuwa a ku: “Loko marhavi ya wona ma sungula ku hluka, ma swi tiva leswaku ximumu xi le kusuhi. Hilaha ku fanaka, na n’wina loko mi vona swilo leswi hinkwaswo, swi tiveni leswaku u le kusuhi, u le tinyangweni. Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, xitukulwana lexi a xi nge fi xi hela swilo leswi hinkwaswo swi nga si endleka.”—Matewu 24:32-34.

Xisweswo, loko vadyondzisiwa vakwe va vona swiendlakalo swo hambanahambana leswi profetiweke swi endleka, va fanele va swi xiya leswaku makumu ma tshinele. Loko a tsundzuxa vadyondzisiwa lava nga ta va va ha hanya hi nkarhi wolowo wa swiendlakalo sweswo, Yesu u ri:

“Mayelana ni siku ra kona ni nkarhi a ku na munhu loyi a swi tivaka, hambi tintsumi ematilweni kumbe N’wana, kambe swi tiviwa hi Tatana ntsena. Hilaha swi endlekeke hakona enkarhini wa Nowa, swi ta va tano ni hi nkarhi wa ku vuya ka N’wana wa munhu. Hilaha a swi ri hakona emasikwini wolawo ku nga si fika Ndhambi, vanhu a va dya, va nwa, vavanuna va teka ni vavasati va tekiwa, ku fikela siku leri Nowa a ngheneke ha rona engalaveni, a va nga ri na mhaka kukondza Ndhambi yi fika yi va kukula hinkwavo, kutani swi ta va tano ni hi nkarhi wa ku vuya ka N’wana wa munhu.” (Matewu 24:36-39) Xifaniso xa matimu lexi Yesu a xi tirhisaka xa Ndhambi ya siku ra Nowa, xi khumbe misava hinkwayo.

A swi kanakanisi leswaku vaapostola lava yingiseleke Yesu eNtshaveni ya Mitlhwari va xi vona xilaveko xo tshama va xalamukile. Yesu u ri: “Tivoneleni leswaku timbilu ta n’wina ti nga tshuki ti tshikileriwa hi ku dya ni ku nwa ngopfu ni ku vilela hi vutomi, kutani siku rero ri fika mi nga ri langutelanga ku fana ni ntlhamu. Hikuva ri ta wela hinkwavo lava tshamaka emisaveni. Kutani tshamani mi rindzile, mi khongela nkarhi hinkwawo leswaku mi ta kota ku pona swilo leswi hinkwaswo leswi faneleke ku endleka ni ku yima emahlweni ka N’wana wa munhu.”—Luka 21:34-36.

Yesu u tlhela a kombisa leswaku leswi a swi profetaka swi nge hetiseki hi nkarhi wun’we ntsena. A nga profeti hi swiendlakalo leswi nga ta endleka makume ma nga ri mangani ya malembe ni leswi a swi ta khumba muti wa Yerusalema kumbe tiko ra Vayuda ntsena. Ku ri ni sweswo, u vulavula hi swiendlakalo leswi nga “ta wela hinkwavo lava tshamaka emisaveni.”

U vula leswaku vadyondzisiwa vakwe va fanele va tshama va xalamukile, va rindzile naswona va lunghekile. Yesu u kandziyisa xilemukiso xakwe hi xifaniso xin’wana a ku: “Kambe tivani leswi: Loko n’wini wa yindlu a a tiva nkarhi lowu khamba ri nga ta fika ha wona, a a nga ta etlela naswona a a nga ta pfumela leswaku ri nghena endlwini yakwe. Hikwalaho na n’wina tshamani mi lunghekile, hikuva N’wana wa munhu u ta ta hi nkarhi lowu mi nga wu ehleketiki.”—Matewu 24:43, 44.

Yesu u ya emahlweni a nyika vadyondzisiwa vakwe xivangelo xo va ni ntshembo. U va tiyisekisa leswaku loko vuprofeta byakwe byi hetiseka, ku ta va ni “nandza” loyi a xalamukeke ni loyi a gingiritekaka. Yesu u vulavula hi xiyimo lexi vaapostola va xi twisisaka kahle, u ri: “Kahlekahle i mani nandza wo tshembeka ni wo tlhariha, loyi n’wini wakwe a n’wi vekeke leswaku a hlayisa malandza yakwe, a ma phamela swakudya hi nkarhi lowu faneleke? Wa tsaka nandza yoloye, loyi loko n’wini wakwe a fika a nga ta n’wi kuma a endla tano! Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, u ta n’wi hlawula leswaku a hlayisa swilo swa yena hinkwaswo.” Loko “nandza” a va ni langutelo ro biha kutani a xanisa van’wana, n’wini u ta “n’wi xupula hi ndlela ya tihanyi.”—Matewu 24:45-51; ringanisa Luka 12:45, 46.

Hambiswiritano, Yesu a nga vuli swona leswaku ntlawa wa valandzeri vakwe wu ta va ni langutelo ro biha. Loko swi ri tano, hi yihi dyondzo leyi Yesu a lavaka ku yi dyondzisa vadyondzisiwa vakwe? U lava leswaku va tshama va xalamukile ni ku gingiriteka hilaha a swi hlamuselaka kahle hakona eka xifaniso xin’wana.