Vutomi Ni Vutirheli Bya Yesu

Xikombiso Xa Masiku Ya Makumu

SWESWI i ndzhenga wa Ravumbirhi. Loko Yesu a tshame eNtshaveni ya Mitlhwari, a languta etempeleni leyi nga hansi, Petro, Andriya, Yakobo na Yohane va ta eka yena exihundleni. Va vilela hi tempele, tanihi leswi Yesu a ha ku vhumbaka leswaku ‘a ku nga sali ribye ehenhla ka ribye rin’wana eka yona.’

Kambe entiyisweni va ni swin’wana swo tala emianakanyweni ya vona loko va tshinelela Yesu. Mavhiki ma nga ri mangani emahlweninyana, u vulavule hi “ku vuya” ka yena, nkarhi lowu “N’wana-wa-Munhu a nga ta humelela ha [w]ona.” Nakambe eka xiendlakalo xa le mahlweninyana, u va byele hi “ku hela ka minkarhi.” Kutani vaapostola va lava ku tiva.

Va ri: “Hi byele, xana timhaka leti [ta ku herisiwa ka Yerusalema ni tempele ya wona] ti ta humelela rini xana? Xana xikombiso xa ku vuya ka wena ni ku hela ka minkarhi xi ta va xihi ke?” Entiyisweni, xivutiso xa vona i xa swiphemu swinharhu. Xo sungula, va lava ku tiva hi makumu ya Yerusalema ni tempele ya wona, endzhaku mayelana ni vukona bya Yesu ematimbeni ya Mfumo, kutani xo hetelela hi ku hela ka mafambiselo hinkwawo ya swilo.

Eka nhlamulo ya yena yo leha, Yesu u hlamula swiphemu swinharhu hinkwaswo swa xivutiso. U nyikela xikombiso lexi kombisaka nkarhi lowu mafambiselo ya Vayuda ya swilo ma nga ta hela ha wona; kambe u nyikela swo tala. Nakambe u nyika xikombiso lexi nga ta komba vadyondzisiwa va yena va nkarhi lowu taka leswaku va hanya enkarhini wa vukona bya yena ni le kusuhi ka ku hela ka mafambiselo hinkwawo ya swilo.

Loko malembe ma ri karhi ma famba, vaapostola va sungule ku vona ku hetiseka ka vuprofeta bya Yesu. Ina, swilo leswi a swi vhumbeke swi sungula ku humelela esikwini ra vona. Xisweswo, Vakriste lava a va hanya eka malembe ya 37 endzhaku, hi 70 C.E., a va fikeriwi hi xitshuketa hi ku lovisiwa ka mafambiselo ya Xiyuda ni tempele ya wona.

Hambi swi ri tano, vukona bya Kriste ni ku hela ka mafambiselo ya swilo a swi humeleli hi 70 C.E. Vukona bya yena ematimbeni ya Mfumo byi humelele endzhaku swinene. Kambe rini? Ku kambisisa vuprofeta bya Yesu ka swi paluxa leswi.

Yesu u vhumba leswaku ku ta va ni “tinyimpi ni mahungundlela ya tinyimpi.” “Tiko rin’wana ri ta pfukela tiko rin’wanyana,” ku ta va ni tindlala, ku tsekatseka ka misava ni mintungu. Vadyondzisiwa va yena va ta vengiwa no dlayiwa. Vaprofeta va mavunwa va ta humelela kutani va ta xisa lavo tala. Vuhomboloki byi ta andza, kutani rirhandzu ra lavo tala ri ta hela. Hi nkarhi wolowo, mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu ya ta twarisiwa emisaveni hinkwayo leswaku ya va vumbhoni eka matiko hinkwawo.

Hambi leswi vuprofeta bya Yesu byi veke ni ku hetiseka kuntsongo emahlweni ka ku lovisiwa ka Yerusalema hi 70 C.E., ku hetiseka lokukulu ka byona ku humelela enkarhini wa vukona bya yena ni le ku heleni ka mafambiselo ya swilo. Mpfuxeto wa vukheta wa swiendlakalo swa misava ku sukela hi 1914 wu paluxa leswaku vuprofeta bya Yesu bya nkoka a byi ri karhi byi hetiseka hi mpimo lowukulu ku sukela eka lembe rero.

Xiphemu xin’wana xa xikombiso lexi Yesu a xi nyikelaka i ku humelela ka “xilo xa manyala lexi onhetelaka.” Hi 66 C.E. xilo lexi xa manyala xi humelele hi xivumbeko xa “mavuthu ya valala” ya Rhoma lama rhendzeleke Yerusalema ni ku lovisa khumbi ra tempele. “Xilo xa manyaka” xi yime laha a xi nga fanelanga ku yima kona.

Eku hetisekeni lokukulu ka xikombiso, xilo xa manyaka i Ntwanano wa Matiko ni mutlhandlami wa wona, Nhlangano wa Matiko. Nhlangano lowu wa ku rhula ka misava, Vujagana byi wu teka tanihi musivi wa Mfumo wa Xikwembu. Vona ndlela leyi swi nyenyetsaka ha yona! Hikwalaho, hi ku famba ka nkarhi mimfumo ya politiki kun’we na UN swi ta hundzukela Vujagana (Yerusalema wo fanekisela) kutani swi n’wi herisa.

Xisweswo Yesu u vhumbile: “Nhlomulo wu ta va lowukulu enkarhini wolowo; nhlomulo lowo tano a wu si va kona hi mpfhuka misava yi tumbuluka ku fikela namuntlha, naswona a wu nga ha vi kona ni siku ni rin’we.” Hambi leswi ku lovisiwa ka Yerusalema hi 70 C.E. hakunene a ku ri nhlomulo lowukulu, ni ku vikiwa ka lava tlulaka miliyoni lava dlayiweke, a ku nga ri nhlomulo lowukulu wo tlula Ndhambi ya misava esikwini ra Nowa. Kutani ku hetiseka lokukulu ka xiphemu lexi xa vuprofeta bya Yesu nakambe ka ha ta voniwa. Matewu 24:2-22; 13:40, 49; Marka 13:3-20; Luka 21:7-24; 19:43, 44; 17:20-30; 2 Timotiya 3:1-5.

◆ I yini lexi susumeteleke xivutiso xa vaapostola, kambe i yini xin’wana lexi entiyisweni va nga na xona emianakanyweni ya vona?

◆ I xiyenge xihi xa vuprofeta bya Yesu lexi hetisekeke hi 70 C.E., kambe i yini lexi nga humelelangiki enkarhini wolowo?

◆ Hi rini laha vuprofeta bya Yesu byi veke ni ku hetiseka ka byona ko sungula, kambe byi va ni ku hetiseka ka byona lokukulu rini?

◆ Hi xihi xilo xa manyala eka ku hetiseka ka byona ko sungula ni ko hetelela?

◆ Ha yini nhlomulo lowukulu wu nga vi ni ku hetiseka ka wona ko hetelela eku lovisiweni ka Yerusalema?